장음표시 사용
21쪽
Filia ὀ EOIssariis, mihi Roma salue,
i iam dedit soli tibi cana Parca
Regium sceptrum, minime aluerenium, ut potens rerum domineris una,
Cota testuris tumidii ponti se a , s tu populos gubernas
22쪽
'Ipse e gasidet variare minis, Aerii transformam hominum, vetustas, Spirat hac uni tibi semper auram a Puppese Udam . Denique, in cuntius populis valentem . Procreas bestu sobolem. et πιι πSurgit e terra seges , ima abundas
A tque heus tu, virile M plenum spiritus muliebre hoc
carmen est ; dc cur talia tam multa perierunti Sed P tarum haec laudatio est: audi Historicum. IV Ma mnquam R eoublica nec M A I Q R nec SANCTIOR, nec bonis
exemplis ditior fuit. Laudat a duplici illo capite q uod
nos attigimus, in sermone persequemur,Potentiae Virtutis. Quod ipsum utrumque Ammianus : cum Romam IMPERII VI TVχVM E omnium Larem appellat. Et plura se Osru't, quae differo, in suis locis opportunius reddenda. Hieronymi elogia audiamus, aevo iam inclinante : rbs POT ENS, urbs mmiua, urbs Apostoli voce laudam interpretare vocabulum tuum. Roma aut F O R T I T v D r Na s nomen apud Graecos est , aut SVBLIMITATIs apud uehaos. Duplicem interpret tionem nominis rei aptam reddit: ego dc tertiam,quam
dederit lingua nostra: quia Roma. R fama nomen est Germanis.Quid, quba apud Orientales Indos Sumes appellantur Oserio ita traditum milites bonidc fortes: an quasi Romani, oc admiratio vetus apud eos mansitὶ an vox indigena id quoque notat Z Sed ad rem partesque nostras eamus aliquid tamen a te prae stipulati. Avo. Quid illud est i Lips. Assensum Mfidem. Avo. Tibi non dem, aut habeam ' vel nutu me
23쪽
L I B ER PRIMV,. Tducas,qub velis. I. I Ps. Memento. nam erunt quaedam inopinata, Sc vere A D MI R A No A. Poeta iure cecinit: mrere, ' Omnia Romana cedant M I R a C V L A terrae,
i latura H Uisit, quidquid VMQVE fuit.
Linta imper' Romani ; quando maximi, s Prouincia
IN i Ti A nos tenent: nec temere lana olim dictum, Tortam itineris longissimum ess . At serib viam ingredior ,'quidem per eos limites siue terminos, quos ante obiter posivi, Potentia ac Uirtutis. In Potentia considero, Fines, Topias, opes, opera: dc in hanc quadrigam, nisi fallor, subiungam-Veliam, quidquid ea secum trahit. Ergo de Finibus primo.ij vero quam a plissimi fuerunt, Sc spatia terrarum ac maris, uno Velut sinu de iunctim inclusa,quanta in ullo priorum ampo steriorum imperiorum, nego fuisse. Itaque attollunt, haud vane haec veteres,d magnaficὶ loquuntur, ut Cis cero : Ic agens est, quae non aut ita subacta sit, ut vix siet; aut ita domita, ut quiescat ; aut ita pacara, ut viriectoria noctia imperioque latetur. Et passim illi sermones,
R omanos orbis dominos o Sosim utrumque in eorum impe' rio currere: dc talia, animos magis, quam superbe dicta. Petronius: Orbem iam totum victor Romanus habebat, silua mare, qua terra, quasi ru currit utrumque .
Dionysius Halicarnassius plane cuipse etsi ante ipsum:
24쪽
quidem inaccessa non sit, habitaturque ab hominibus ; sed
' toti mari imperat, non solum huic intra columnas Herculein, sed i Oceano,quacumqMe est nauigabilis; primas sola ab omnis aut memoria terminos siue, potentiaefecit, Orientem N Occasium . Vbi terras omnes ω maria tribuit , sed ut decuit historicum bonae fidei, cum aliqua
restrictione aut exceptione : seiungitque inaccessa aut' inhabitata loca, itemque maria ignota. Enimuerb, si propius inspicias, nec habitata quidem omnia loca sub imperio habuit: non hercules: dc multa sub Parthorum iure ad Orientem fuero multa libera aut sub regibus ad Septemtrionem ac Meridiem: sed ut ego quo que pro Vero magiScoerceam, quidquid opportunum aut dignum vinci videbatur,vicit.Cetera non tam non
potuit,quam contempsit, & iudicio reliquit. Sed illud nemo negauerit. florem Asiae, Africae, Europae in hoc imperio fuisse : ipsis gentirim robora, ingenia, opes. aod ut clarius tibi liqueat in triplici hac mundi plaga quid habuerint, strictim dc per indicem dicam: atque id cum imperium maximum dc in culmine suo fuit, ut ab Augusto ad Traianum.Termini igitur finesique imperij su b A ugusto erant, ab Oriente Euphrates , a Meridie Nili catarradia, s Deserta Astica, oe mous Atlau; ab Occiden e, Oceanin a Septemtrione, Danu bius MVenus. Ita enim ipse, bono consilio, instituit,' claudere imperium naturae aliquibus limitibus,&cu-Am. st odes ac milites ad eos habere. Hoc Tacitus in eo lau- . dat: Classum mari , aut amnibus longinquis imperiVm . Atque
25쪽
Atque idem scribit, Augustum libello quo Rationes impers consicripserat, consilium a isse coercendi intra
terminos imperst,incertum metu,anper inmidia. Nolebat, inquam,posteros Augustus proferre terminos: siue quia satis iam partum videbatur, dc metuendae bellorum ac fortunae vices; siue per inuidiam, dc ne gloriam suanta vincerent ,,ut Tacitus suspicatur. Sane posteri neglexe runt,nec selum regna aliquot, defunctis aut eversis sio, ciis Regibus,imperio adiecerunt ita etiam,Vltra termianos, noua quaesiuerunt. Vt Claudius,qui Tritanniri in ipse Oceano deuiciqvtTraianus maxime,qui ab Orient , 3 Arabiam, ZArmeniam, emesopotamiam; a Septem- monte, Daciam subegit. Ita moti prolatique tunc te i ni, trans Euphratem, ad Tigrim: iterumque parte alia, ad Mare rubrum; M transDanubium ipsum,tota Dacia addita fuit. Hoc est,quod Tacitus noster in illo Principe laudat: et entum inde Elephantineu ac Sienen , claustra it,Ana.
olim Romani imperfluodnuncRubrumadmarepatescit. Sed, inquies, quae haec dictio est, quasi pro magno ad
mare Rubrum Ventum nunc esse: nonne & antea fulti
Ipsa illa Sime de Elephantine ad Nili catarractas, ostendunt quidquid AEgypti interiacet Nilum, Sinurria
Arabicum,iam olim Romanorum fuisse. Axqui Sinus isse, Rubrum mare . Respondeo, latius olim Rubrum. mare patuisse,&paullo aliter quam ut vulgo hodie,appellatum.Nam in Taciti,dc aliorum veterum verbis,in hoc nomeα. Venit mare Indicum illud dc magnum, quod ab extremo Sinu Arabico, siue ab Africaee1 DAuream Ptolomςi CheVonesum se protendit. Itaq Pomponius Mela duos Sinus in mari Rubro agnostit, rabicumWPersicum. Et Seneca Tragicus, T igrim in
26쪽
mare Rubrum exonerat atque immittit:Curtius Indum quos certum est in magnum illud mare, longe a Sinu Arabico,euolui. Haec vera Sc Clara sunt:
promoti igitur termini ad mare Rubrum per Arabas adiectos. Eadem mens Graeci seriptoris in Suida : qui terminos imperj ad Orientem facit Indos mare Rubrum ;& Nili Catarractas,s lacum Maeotis. Sicut dc Appianus ita capiendus, cum in Praefatione operis sui,distincto Romanum imperium limitat:T-dit,inquit,ab occasu sisto Oceano occiduo,ad Caucasum montem, lumen Euphratem, ad AEthiopas perit Dres,per AE 'ptios s orabas, ad Orieutalem Oceanum . Hic Oceanus Orientalis,inon aliud quam o ara Dd cum sitiae Rubrum Sed obiicies, Si ista de Traiani terminis Appianus ε, quid ita Suphratem ponit,
Tigrim omittiti Hoc ideb, quia Hadrianus Imp. sub
eo Appianus scripsit statim a morte Traiani,hoc mutauerat. de quo Fest iis Rufus '. Inuidens, inquit, Traiani gloria,*onte a meniam, ac cos sopotamiam, D'riam reddidit, ac medium inter P ersas es Romanos Euphratem Use voluit. A V D. Sed alia dubitatiuncula de I despotamia. quam tu Rufus abTraiano adiectam imperio significatis iat Aurelius Victor iam diu a Claudio.Lips. A Claudioῖnemo hoc dixit,nec potest. AVD.
Imb verba Victoris sunt: Tetentisines, seu dati, imperis
Romano, per Orientem e qesopotamia; Rhenus Da Lusi ad Septentrionem,ma meridie M auri accesere prouinciis. L i P s. Hoc eo sensu, Vt ipsa Mesopotamia sinis esset non ut in finibus contineretur. Eousque, inquam, productum imperium, non dc ultra ipsam. Ea mens
Victoris aut si alia, est error. Et habes ecce in istis fini
27쪽
bus, quid'per Indicem, si placet, videamus, re per si
gulas orbis parteS. IN Colchidem, Periam ν6Albaniam, Pontumdi
Post ruin, Cappadociami Galatiam, Bithyniam,
IN AFRICA: Armeniam , Syriam , Arabiam,
Patistinam, Ciliciam, Pampi iam, I iam, opiam totam
tuliam, Asticam propriam, Numidiam, Isauretaniam, Alia que minoreSaut ignotioreS. fabam, e qacedoniam, Hs amas, Spimmo, Gallim, Graciam, Dalpinos, T Daciam, Rhatiam, e Asiam, risum Daciam,ti ricum, Pannoniam. Habes lilsidico,optima terrarum,latissima terrarum:& magnam tamen partem consuleb omisi, quidquid Insularum mari ambitur. Eae quam multae, & magnae quaedam,in toto illo mari mediterraneo fuerunt, a Columnis Herculis, ad Pontum usque t prosem, quae vel quintam partem pςnoprouinciaru terrestrium qquent, si Tritannias in exteriore mari ut debes adiungas. Pulchra autem ista facies, dc non nisi a Prouidentia sic ordinata Sc ornata: quam mecum vide. Vtrimque ad hoc mare Prouinciae se porrigunt & extendunt; ipsum isti
medio, tot partibus M insulis distinctum, quasi via dc B L limes
28쪽
limes est, per quem commerciis iungantur. Nec aliud mihi pulchrius commodiusque videtur in hoc imperio, quam iste velut in medio corpore baltheus, bullis insularum interstinctus: quidc diuidit, dc constringit. Dabis mihi aliud tale, tantum rora dabis. AVD. Imo Lipsit, Tumcum , dc Regis quoque nostri Hid anisum imperium, haud longe absunt. L I P s. De Turcico, fatendum est,in Asia dc Africa late se extendisse: sed in validissima Europa nostra quid habet, aut non habete Certe vel sola Italia, Hispania, Gallia iunctae, opibus viribusque pares sint, aut superent illum hostem. Osi Deus dareti adeo nec prouinciae illae Orientales, pro opibus de frequentia pristas in i & nostrae istae, florem nunc habent Sc vigorem. Quid de Germania dicam Fili lim horrida. rerum inops, quam artibus, Opidis,
copiisque exculta esst, abundat ξ A V D. Mirifice. haec tamen Imperio tuo etiam deest. Li Ps. Non sic, vir opinare. Nam si terminos meos cogitas,uidebis ad Danubium usque Ratias, Noricum, Carnos, Pannones incluses:& parte altera ad Rhemam, Helvetios,Rauracos, Argentorate es, Nemetes, Vangionad, Treviros, Vbios, si Henapios, ratios, ad Oceanum V que. Qine pleraque omnia Germaniae hodiernae nomen ,-linguam, se leges etiam, habent: at detracta, vides quam eam a
etent, bc pulcherrimis membris spoliatam relinquanta
Certum autem,li postrema omnia,Cis Rhenum,Galliae fuisse accensa. Sed de Hillanico imperio quod aiebas id sane, spatia terrarum si consideras, praesertim ii L Nouo illo orbe, Romanum vel stiperat: sed iunctio dc deuinctio prouinciarum,uiri dc copiae,quam deficiuntdc delinquunt i Nunc quidem. nam postea quid futu
29쪽
rum sit, nescio : florebunt, crestent fortasse. Sc sensum meum tibi dicam ὶ Nestio quo Prouidentiae decreto, resdcvigor ab Oriente c5sidera,si voles inoccasum eunt.
De cinis prasim sparsim circa limites, itemor e in
Is τι Fines igitur Romani: dc quidem mari,amnibu', montibus clausi ac muniti, sed Milite Copiis multo magis. Nam Romanus mos Sc institutio, duplici via prouincias munire, Copiis & Coloniis: de quibus viris que breuiter dicendum. intelligo, perpetuum militem, qui ad tutelam impexij, ex instituto Augusti, fuit. Triplices reperio, Prouinciales rianas, Ciasticas:
illas maximas, alteras satis validas, & tertias utiles a que opportunas.Omnia haec ab Augusto;qui sapienter pleraque in nouo imperio aut instituit, aut restituit, utres vita postulare. Hoc autem inter nouaedc in laudibus Augusti iam mortui Tacitus ponitis ura, ouis , i. Annal. Hasses , cunia interse connexa. Narrat & Suetonius: Ex militaribin copiis, legiones'auxilia prouinciatim disi bum. Sed benis Tacitias unctu connexa: nam ita ordo dc dispositio fuit, ut limitanea loca militem haberent, interiora vix haberent : & essent, ut in magna urbe, circa moenia dispositi re vallum. Cohaerebant autem prouinciae; ideoque & legiones, per cohortes suas Maias sparis,dc inter se vicinae. AvD. Sed non igitur Arces in locis interioribus saltem erant, si non legiones Z L I P s. Apage a Romano hoc more. nusquam in iis praesidium aut spes posita Martiali huic populo, sed in milite tan-B 3 tum
30쪽
tum M armis.Et sane de Arcibus varie disputari potest: sed non tempestiue in hoc loco. pergamus. Miles igiatur ad Limites,ubi minimo oneri stibilitis,maximo usui in hostes esset. Quantusῖ sub Augusto & Tiberio vigintiquinque legiones fiserut,ex Dione M Tacito: quin postea tamen auxerint, vix dubito, sub Traiano atque Hadriano certum fuisse triglam, aut ic supra. Columella,in qua legionum nomina,tum 6c alia quςdam hoc euincunt: diximusque aliquid in Analectis Militia Romana illic. M lubet,videndum. Hae legiones, A ugusti& Tiberij aevo, sic dispositae: D Hi ania egiones iii. In Sria ad Euphratem, IIII. D Gala ad R henum,ini. In MasI ad Danubium, I s. In Africa, ii. In Pannonia ad Danub. H. In AEgypto, in In Dalmasia, II.
Sed mutabant interdum, quod Tacitus in IIII. Annalium notat, dc ob caussas huc atque illuc ibant, aut sedebant. Quaedam autem legiones δί in opidis erant,
etsi pler que in castris:sed in opidis dico,quae valida aut magna, dc ideo motui aut rebellioni opportuna. Talis Alexandria in AEgypto: de qua Strabo. Sunc tres in ypto legiones. quarum una in urbe cogocara est, alia
per regionem. Praterias, i cynouem cohortes Romanorum res in urbe item, tres in AEthiopia sinibus ad S=enen, praesidium locis; tresinasiispartibus. Sunt sati equitum tres. Simile de Beryto Syriae, idem Strabo
fuit ἀ T ryphone, in inara Cousicitam a Romanis, duas legione suscipiens, quas stirippa ibi collocauit. Caussa
fuit, sedes item urbis adipium mare, locorum 'rum claustrum. Ita a tergo aliae legiones ,riam defendebant autpremebant,haec sita in fronte. In Hispania,