장음표시 사용
261쪽
tes item Reges: dc multa Graecanica instituta in moribus, verba ipsa in Iingua comparent. Et erat transfusa ipsa Graecia in magnam Italiae partemta, Cui SC nomen reliquit. Exoleuisse tamen haec paullatim, fateri debemus, dc usque ad bellum Punicum secundum, raras Romet vel Aegantias,vel litteras fuisse: Mars horri4a virtus omnia obtinebant. Postea intrata & capta ipsi Graecia, victores iterum cepit, dc feliciter artes suas intulit dc diffridit. Magnogradu tunc itum ad variam doctrinam, sed primo ad Eloquentiam maxime: ut quae coniuncta cum rebus gerendis, bd apthsima gubernantibus effeci. Mox Sc Historia successit, & Philosophia, quidquid ad animos moresque colendos, aut honeste oblectandos, facere videretur. O hanc quoque Curram laudabilem l dc maxime, quia Cum modo& temperie fuit: quod nec omnes passim se darent, nec nimis etiam darent. Non omnes, sed primores fere ij qui vel erant in Republica,vel ad eam se praeparabat. E triplici illo ordine, plebs ad militiam adspirabat, neque erat harum rerum ,Senatus& Equites,pr ter illam,ani mi cultum adsumebant, dc mente non manu selum conspici volebant. Modum etiam plerique seruabant, nec ut mancipia quaedam litterarum essent ; sed ut quatenus opus, haurirent, Mad rem atque usium transsem
rent. Talis Scipio ille posterior, talis Cornelius Sulla, Pompeius,Lucullus, Caesar,alij Vno verbo,quicumque in Rep. eminentes postea fuerunt. -d Thucydides
Athenienses suos profiteri facit: φιλοκα ό τε λετ Αἰ- τελειας, ἐφιλοσοφώμον- ιαλο ιας : Elegantessumus,
sedcum parcimonia iphilosophamur,sed sine militi : id, inquam, couenientissime Romani veteres sibi vindica-h 3 rint.
262쪽
rint. Itaque studium hoc Doctrinae publice vigu dedoctores paullatim , in priuatis primo Principum aedibus,mox Sc in publico, ac stipendiis pubsicis,auditi vel
sueton. Conductu. omnes liberalium ar-t iam Doctores, qui si oma essent , ciuitare donasset ' isummus extero honos , & nulla pecunia aestimandus. Etsi nec haec defuit,primo quasi e priuatis Ioculis data: mox e fisco annuatim appensa. Primus id Vespasianus instatuit qui Larinis Gracique RhetoriLus annua cen: te Iituit. Ea redii Lint bom Philip p os: ubi hodie 'Ieximiis doctoribus largiendos Z At- lquidc medicis mer dem annuam fuisse Plinius docuis : quae sunt duodecim mi ia oe quingenti Philippari cur non igitur admittam vase censa excelse illenti alicui data fidisseὶ-Eummis beatori, li& doctori in scholis Augustodianti: quem Constan- litius prinςeps sub Augustis Dioclatia o ac Maximiano falarium in sexcentis millibin nummum accipere iust. Ita ipse semel iterumque profitetur in Oratione, quae ex- nat: nec sexagena rescribi mihi aliquis persuadebit. li
Scilicet alienum nimis a M A G N i T UD IN E R Ο M A N A est, quindecim misita Philippaeorum, singulari doctori,
N qui Magister Palath fuisset, dari . nihil est: dc credo
263쪽
Diuturnitas Romani imperi, in occasio. si patria Constantini. SE O peregisse cursium meum sermonis videor,& -- la colligo,S navigo in portum. Vidisti quam magnum hoc imperium a Finibus, Copiis, Opibin, Operi hin,7 irtutibus Viris fuerit: dc potuissem a Tempore addere, ac diuturno statu. Nam quod alibi imperium,
modice magnum, tamdiu perseuerauit Z Atque istud maximum, tot iacula stetit: dc reliquiae eius Cum nomine,etiamnunc in Germania&Avs TRIA CA domo feliciter ecce vivunt.ItaquePlutarchi verba liceat usurpare: Cum fi mrtuna alara sit ac vaga ,s ' mo o Allyrios, e Iedos, Pers ,2 Vacedonas, arthaginienses lustrauerit, eosdemque reliquerit: vias tur ad Tmer alas posuisse , volubilem globum reliquisse, s urbem quasi perpetim iu- habitatura intrasse D. Quid Homeri iam olim vaticinium , quam mirabile estὶ
PIunc autem Troiana P eas sceptra tenebit, Et tinatorum, squi nascentur abi is. I lle vero tenuit, δί nati eius , inter quos Romulus primus Regum, ex eo sanguine; dc o occultam decretivimi primus Imperatorum,Caesar. Etsi autem mutatio aliqua status interuenit, tamen imperium mansit: primo sub Regibus, tum Consulibus,tum Principibus: Msub istis , stissum diuulsumque, dc caput alterum imThraciam aut Graeciam translatum. Constantinus id secit, quod non ignoras: dc caussam dedit ruinae aut incli-
264쪽
inclinationi deinde rerum. A v D. Oro te mi doctor,bem nigne Sc honeste de hoc viro loquamur, & qui ut sidus illustrauit vicinam nostram terram.L I P S. Ego vero loquor in omni alia re: praesertim quae sacra & pietatem tangit.Quisnestit illum,Deo duce, depulisse tenebras,quae orbem terrς densa superstitionum nube obsidebant Z Ille dissipauit, lucem intulit, templa nobis MChristo aperuit,vanis custoribus& diis clausit. Magnus igitur laudatusque vir sed quid tamen ea lux proprie
ad vicinam nostram terram, ut dicebasὶ A v D. Nam quis nestit in Britania ortum hunc esse, dc gloria etiam redundare ad natalem terram Z L I P S. Ego vero nestio, dc ambigo, dc propior sum Ut negem. A V D. Tune,COntra eruditissimis viris nuper asserta Z N clarum hunet etiam Panegyrici seriptoris locum t Nam ille apud ipsum Constantinum haec profert: Pater oberauit Brita lasseruitute, tu etiam nobiles ILLIC ORIENDO ferini. Quod os tuum erit, contra Verba tam presses, euntis Z Nisi hoc dices, aeui eius oratorem nestisse Principis sui patriam dc in re tam nobili, ignaue &tade apud ipsum errasse. L i P s. Hoc non dicam, dc os non abdicabo, imb nec perfricabo quidem. Fides apud me esto Panegyristae: sed quid dicit igituri ortum illis Constantinum: at non in tuam sententiatdrtasse,sed meam
dicit. Ea est, non ipsum ibi, sed imperium eius ortum: no Constantinum, sed Prinei em.Vere tibi dico, siste, nec resilias haec eius mens est: Tu notitisserintrarit --nias,quodillicori actume es Imperator. Prima impe-rh tui lux illic, dc illinc fulsit. Nec dissimile nimis in verbo,quod paulloante idem Orator di-,Constantine orient Imperator.AV D. Percussisti me noua interpretatione:
265쪽
tione: sed quid tu tamen contra communem omnium assensumi L I p s. Nego, communem: imb nemo Vet rum hoc seripsit. Mediae aut nouellae aetatis haec asrtio
est,nec nisi ab illo imperij ortu orta. Quidi nonne Nicephoriis, Ecclesiasticae historiae striptor, de Bithynia
palam eiin Constantium, cum ad L;b is Persi legasus ires, Drepanum T ithynia venisse, diuer- eap.xxiii.
iis se, Helenam hostili sui iam nouisse, Constantinum
huncgenuis Cur autem ille hoc tam constan ter,iam nihil ambigens,aut de variotate inserenS, si Variatum t men fuit Z Atque ego arbitror, verissima Nicephorum tradidisse. Quo testet quem nemo resipuat, veteri, & ab ipse Constantini aeuo. Is est Iulius Firmicus , qui Matheseon libros seripsit : M in eorum primo, haec verba. Nomimu s Augo strum erac o TIV s orbis Impera tor, P , Felix inc P Grudus Trinceps C O N s T A N T I N U Ssicilices M A xibi V S , DI V i C O N S T A N TII Fili-,augusta ac veneranda memoria Principis. qm adbberadum Orbem ruam Is moderatisibin comprimenda
THARSVM GENIT VS, a primo aetatis gradu gubernacula imperii ruinens, quaprosteris naritin uero a lusis, R O M A N v M O R B E M salubri gubernationi Moderam ne fustentat. Ea de Constantino nostro accipienda esse; primum doceo, tum de re mea addo. Aliquis enim dixerit Constantinnm eiusfilium capiendum ; quoniam in libris vulgatis legitur, Conssantinis lim: sed prosectb id improbum est, ut recitaui, se-gendum. Multa docent clare. primum quod ait, T. tius orbis Imperatorem fuisse. atqui Constantinus illo, i uter tres Constantini Magni filios,serae duntaxat G a i-i lias,
266쪽
lias, Hispanias, Britanniasque habuit. Item,qubdximum agnominat: camae Tyrannos ab eo extinctos M od Romansum orbem salubriter facit gubernantem. Atqui partem modb,ut dixi: nec eam ipsam diu tenuit, intra triennium occisus. Quid,quod diserte mox idem Firmicus, Connant-- maximum Principem, s eius
appellat Z Certe non habuit tales minor ille Constantinus, palam ad nostrum hunc spectant Ista praemisi, siquis ut sent mores, aut ingenia refragari vel calumniari vellet: nunc ad rem aptemus. Ait igitur,Constantinum illum suum Principem genitum. ce illa estran nobilis in Ciliciat non est,sed in Bithynia ego eam inueni. Nam Stephanus de Urbibus, Ni- Cetas, Porphyrogenneta, T,UMi hanc cita scribunt, sine adspitante littera) in Bithynia signate ponunt, iuxta Nicomediam ipsam. Ego vero aio S infero eandem cum Drepanoae, quod Nicephorus nominauit. Quo argumento Z quod apud Nicomediam sinus Sc curuatura maris est,quae loca talia communi nomine Dreprina Graeci, quasi Falce similitudine, vocabant. Inde passim hoc nomen in maritimis, & Ortelium nostrum vide. At proprium eius loci opidique nomen, α magis restrictum, maresus fuit. Mea haec coniectatio
est: nec moveor, si posteri aut Britanni scriptores,aliter de tota re tradiderunt. Multo minus Georgio Cedreno aurem praebeo, scribenti natum Constantinum τώ τῆς δομας πὰ urbem Dacia. Corrupta, aut
falsia sunt: & quoties vanitatum manifestus ille auctore Pro nobis etiam valide facit, q uod ipsum istud Drepanum, appellatum postea, in honorem ma-
267쪽
tris, Pontus vicinus Polemoniacus, item Helinopontis: sed dia sedes imperij in viciniam translata, nonne affectu in patriam testatur ZIpsium denique aeuum Constantini adiuuat, si Consideras natum eum Circa annum m XXIIII Vrbis conditae: quo tempore quieta adhuc Britannia, dc turbae post motae, dc pater ad eas sedandas missus. Ergo verius ante, dc alibi, natum esse. Sed tu, aut alius, Ut volent: ego sine fraude censui, MSermonem meum totum finiui
cluso, udatio magni Imperi'. AV D. O sermonem aeternum mihi utilem, Sc iucundum s& clara voce fateor, nunc denique admittere concipere me cogitationes tanto illo imperio dignas. Inter quas tamen 6cistam : Fueritne utile
gentibus Ωb tam magno illo esse Θ an non nimiam ascpera ista seruitus, sine vindice dc domino quem appetulares' L I PS . Haud inepta nec importuna quaestio : Mstio esse, quae illud damnare aut certe accusare possint; sed plura ac grauiora, quae absoluere Sc allevare. Inprimis quanti facias, sub magno tali imperio pacermaCquietem gelium Vbiquefuisset Nusquam arma,hostis,
praedo; arabant,ferebant, metebant conuiuia,Coniugia
inibant ; liberos gignebant, educabant: omnia secure, dc nec auribus quidem laesis rumore bellii. Nam siquod tale erat; cum barbaris nempe dc longinquis, dc quod velut ludicrum aut fabellam,tuti limitibus'praesidiis suis, audirent. Pulchre Aristides: Tellavero vix unquam nunc creduntur exstitis, ac pro commentis babentur
268쪽
apleri que . sialicubi ad limiter conflictus fureis, l. ut in magnoi immenso imperio facile sit , ob Getarum
insaniam, vel a rorum miseriam, vel rubri maris accolarum infelicistem,qui commodis bonsque suo neficierunt uti moxista,tamquamsabula,cum omni memoria evanuerunt mansapax apud vos viget, o Romani, o similitiam bHumi habuis inter priria institum. Atque iterum idem quomodo enim melius certiusque Vetera repraesente, quam veteris seriptoris verbist idem in eam laudem : Universus orbis sub vobis, tamquam fessum diem lagitans,quos olimgerere solebo gladios deposivit, ad conuia
uia autem s reliquam omnem istitiam libere se conuertit. Et alia quidenta contentiones aut certamina urbes rei querunt unum omnes habet, ut earum quas pulcherrima
iucundissimo allectu apparear. Itaque omnia plena gymnasiis, fontibu siue aqua diibus, porticibus, templis, tabernis,scholis: ut aliquis vere dixerit inclinantem la bantem mundum, restitutum a vobis esse . Nec urbesΡ-lum olendore O decore lucent sed tota adeo terra, instam horti aut paradisi, consticitur exculta. Ut miserarione plane digni videantur, siqui imperio vestro nonsubiacent, quipauci tamen sunt ut qui tantis bonis careant. Haec vere Sc floride dicuntur,ic capiunt me recitantem: etsi non minus uno ictu penetrat Cornelij nostri breviloquium: g Sine immota, aut modice iacestapax: quod
ille de Principum aeuo scripsit. Iam vero alterum bonum, quanti est, Communicatio inter se hominum δίreram, viis undique liberis commerciisquet In animo tuo cogita,si tuto nuncByzantium,Persarum aut Sinarum regionem videre liceret: quam tu ipse fortasse at. que alij libenter bc avide iretis i per tot terras & maria oculo
269쪽
oculos pedesque ferretist AvD. Affectum meum tangis .capior unice peregrinatiunculis ,- nimum innouat ac vires nouitatum ille aspectus. L i P s. Optimus quisquein hac cupidine: bc alti aethereiq; animi, ut ipse aether, gaudent motu. Sed sub tali igitur imperio, quam id licailr tutius quam hodie, non dicam ab urbe ad urbem,sed paene per urbem aut circa eam ire. Visere ill1c licebat magna aut nobilia illa opida,clara Sc inclyta ingenia: Athenas, Alexandriam, Rhodum, ad aliata terrarum se Conferre, disciplinae aut cultus caussa. At mercatores, ει quibus aliarum opum cupiditas, ij per
maria omnia nauigabant,ij per terras circuibant: unicos pridoneS aut piratas placantes,sive metuentes, Publicanos. Sed uno Certo pretio placanteS. DeCCO graui sub Principe aliquo moderato aequo. Itaque reS longinquae aduehebantur,ignotae antea ostendebatur: S totus orbis ea communione, quali una ciuitas, fiebat. Quid dicam artes barbaris traditas aut inuectas quid elegantiam, litteras, cultum animorum Z Cum etiam omnes linguis diuisi, una Romana iungerentur, atq; ea cum imperio quaquauersum se propagaret. Pliniushaec grauiter Sc merito attollit, in Italia dilaudanda : Numine D eum electia, qua calum ipsium clarius facer L s. laesa congregara imperia, risins mollim ,s tot populorum Hsordesse si singuas sermonis commercio contraherer adcoiloquia, s humanitatem homini darreo breuite que , uua cunctarum gentium in toto orbe parrias ror. Iterumque alibi idem : Videmus , inquit aliatis eis, aliunde, ultro citiaque, humana saluti nam de herbisti medica illic loquitur in toto orbe portara, I M M E N S A
ROMANAE PACIS MAIESTATE, NON HOMINESi, MODO,
270쪽
χJ DE MAGNITUD. ROMANA MODO, DIVERSIS IN TERRIS GENTI B vs Q E,
MONTEs s excedentia is nubes iuga, PARTVS QVS eorum m herbas quoque inuicem o tentante. Nec minus Strabo o Romani musta gentes antea ferris, ob montes aut locorum nasuram alteram,aot ob stritus aliamve causam kb imperium absumentes ,aeasi vi ex disiunctus insectabili bin , unacommerciis iunxerunt, φpro agrini vita, ciuilem agere docuerumc . Sed dc Cla dianus, de Roma: Husim pacificis debemus moribus omnes,
Quod vetiti paσriis regionibus utitur ho es, 2 odsidem mutare sic , quodcernere Thiae Rursus oe borrendos quo am Urerare recessus. Luod bibimus passim Rhodanum,potamus Orontem,
se Od CUNCTI GENS v NA, SUMUS, O verba dc res pulchrul& potestne maior esse voluptas, aut commoditas Θ Omitto gubernationem & leges fere eadem ε, pondera, & mensuras, Sc numos: & plura, quorum bonorum sensus etiam hodie aliquis tr Turcarum imperio est ;-esset maior, si leges'politia illic meliores. At nostra Europa misiera, quam iam a multis saeculis expers eorum est y iactatur assiduis bellis aut dissidiis. quare t quia regna aut dynastiae paruis aut modicis finibus inclusis,semper in vicinos Caussam habent timendi vel sperandi, querendi vel ulciscendi. Idem & ante Romanum imperium erat quod Plutam
chus asseruit, & pulchra imagine addidit, Dudoelut ANCHORAM fulse fluctuanti mundo. Quid proprie de nostra Gallia triplici Cerialis apud Tacitu ac 2 Regna betaque per Ga ia semper fuere , donec in noctrum ius