De urinis liber / [Giovanni Argenterio]

21쪽

ritoni Ni LIBI R. 3lapillos ela alias sordes haerentcs in vijs: partibus, per quas illa transit, abstergat. Haec de ipso liquore generatione, caulis de usu ipsius

urinae nunc susticiant.

DIFFERENTIAE TRINAE VIM

VR NAE differentias quasdam dicemus csse

praecipua maximo alias vero minus illas ita vocamus, quaesumuntur ab ijsquamn urina apparent; has vero, quae a causis, ei Iectis P mingendi modo differunt: quae etsi immediate non conferunt ad indicandum de urina, tame illius naturam lates aciunt, dcina cum illa corporis affectus produnt. Porro in urina apparent

consistentiae, urines qualitates, quantita Sin cae tenta. In lassistentia hae inuentiuntur differentiar, quda naci est , alia tela ui talia medior Gis. Tenuem rursus urinam Galenus in chira- .rius ita diuidunt quod quaedam sit quae tenuis mingitur,&postea talis manci alia vero quae tenuis mingitur, sed crasta postea euadit, idque vel statim vel longiore interposito cmpore. Sic inter crassas quasdam dicunt elle quae tales minguntur rates manent postea allas vero quae crassa minguntur, c postea attenuantur, jum has tum illas omnes te nuc sin cras fas aliquid peculiare in cruditates concoctione ostendere. Quar in auctoritate commotus

22쪽

1 I. ARGENTERII Montanus, corri ipsas Vrinas ante qua ad ignem reciperent quam prius habebant naturam, inspicere solebat. Quod mihi saepe cum Patauqxna cum ipso aegroto communi opera inuiserem ritum mouit. nam quid ostendere polliint tales urinae corruptae a Tigore vela Calore externo quandoquide videmus omnes urinas de tenues e crassia dc albas pallidas, cilias cluascunque tandem ita corrumpi, crassescere, perturbari& confundi. Quae crassa sunt, cum deposita parte ex qua fiebat crassities in liquore uring tenues reddu tur, ostedunt certe quod illi alictores scribunt At tenues crassae nunquam fiunt extra corpus, ita ut aliquid assumat

materiae crathe, quae aliquid de corpore possit ostendere. Id quod ostenditur, quia postquam

excalefactae fuerunt, clarae evadunt,& recipiunt eandem constitentiam, & eas qualitates, quas habebant cum a corpore exierunt. Fiunt .crgo urinae tentu es in aere, non cras re vera,

sed opacaei confusae xii crast e fiunt, non fiunt ob mistio item, sed ob concretionem; quae cum puram habeat causam ab aere ambiente qui calorem dc spiritus urinae extinguit frigiditate, aut calore di ilia luit, qua ratione in tempore admodum frigido vel calido ficillime ita Vranae corruimpanta )nuhil potest ladis os , tionibus corporis nostri signiticare. Quare crassities illa&confusio non a

am in urina conlatii. . . sed in qualitatibus A sibilibus

23쪽

ι DE KINI LIBER IJ sibilibus, in quibus opacitas perspicuitas inpicitur. Et haec de dii ferent ij quae consistenia sumuntur Carierum dirferentias iniri nis ducemus in usuaribui primis, secundisi

erit s. In primi quidem: nan aliaiunt tine: lasm Anm. calidae , feriae ures quae tales apparent non solum aegrotis cum minetuntur . sed etiam Medicis cum tanguntur in vase urinario. I Aliae sunt temperatae aliae vero narius calidae quam mediocris urina requirat. Secudaequa

litatas quaedam pertinent ad visum: aliae adgustii in baliae ad odoratum alia etiam ad tactum. Ad visum quidem pertinet, quod dicitur dia pharaonuiue peripicuum in illius oppositum opacum d quadam sunt urinae opacae, quae dam perspicuae. Quae dirierentiae, ut recte docet Avicenna, non olum in urinis, sed in alijs rebus crassis cienuibus apparent. Nam vitrum fusum d cornu crassa sunt perspicua: sic album en ut d gluten piscium Aqua vero turbida tenuior quidem supradictis rebus, sed

tamen opaca Sic inter grina tan bingat, ς iam rcrasIS opacae; ruta corrupta sunt ab aer externo opaca sunt in cris tama aereione: in non raro reperiuntur tenues opacae, ut in

ijs qui morti sunt propinqui; crastaec per spicuae, ut in febribus ardentibus, biliosis. Quae ducuntur differentie a coloribu filiae sunt;

quod quaedam lant urina albae iliae nigrae aliae

quae medios habent colores inter album

24쪽

i I. ARGENTER I inigrum Min his quaedam etiam disserentiae ducuntur nam quaedam sunt intensae albedi nis, aliae vero non intenta Albudinis intensae lunt cry tallina, aquei niuea quod crystalli, nivis aquae colorem reserant te inissae albedinis dicuntur lactea quae seri lactis glauca, quae cornu albi ,haropa, quae pili subalbi cameli colorem annulattar Nigrae,rinc carbonis extin t colorem exprimuntari nes id agnas recipiunt differentias, sed exiguas admodum in magis .inus quas quilibet agnoscit. Sequuntur differentia sumpta es intermedij a

coloribus, progrediendo ab albis ad nigras,rinas prirnum occurrit sud Pallida quae, palearis dicitur, quod colorem reserat paleae tritici; quam sequitur pallida, quae citrina dicitur, ut in cortice mali citri apparet. Succedit deinde subrulfi, qui color est auri non puri talis urina dicitur esse hominis bene sani Ruffa,

quam Graeci πυλλον, id est igneam, qtio ignis

flammam forte repraesentet, qua & aurea dici tur, colorem puri auri indicat si h finiinqram msi , crocea. qualis sit dissolutis floribus carthami in aqua hanc sequitur flaua, quae&crocea

dicitur quem colorem ostendit aqua, in qua flores croci sunt dissoluti hane Graeci Oνθον vocant. Succedit deinde urina rubra qua Greci ρυθρον appellant culias multae sunt species. Nam quaedam est rubra ad albedinem declinani.

25쪽

D VONis illi R. 7tians , ut in cerasis male maturis. in quibusnilam maturis conspicitur a tui triaca, qualis rosa alia est purpurea, ut purpura vulgo

z carlata dicta; cutalla color est rubetasutiarum.

talia est rubea obscura, quae tinera S brii minuto catur, ex albo nigro squaliter misti, si ebui Vinea lasse videntur in disserentiae pur-

Durae; aut purpuream sequi statim ante Venecam est enim vinea quae rubet vini Ves iecoris

uolorem ostendusium vero quae similis est

rancolore passa resar pes acta exuuis nigri, auci cerasis nigris, viridis color in brassica expri-zmit aut smaragdi aut si uini ila i tes ... alo plumbi. y Mavia cinam scribit Calestiis xxxim tertii libri Epid. vario modo ab asiti-iquis intellectam ipse ita eam vocar, quae coloriem ela consilientia olei refert. Has urina clauisidit in alio extremo, ut diximus nigra Cecerrum different far quae a contentis su intuet ira urina, ita diuidentur, ut quaedamsic intulit lsuque in parte urin se superliciem constituere. alia supernatare, alticinia altare, alia subsidere. Superliciem constituit id quod dicitura practicis corona sue circulus, qui eas it differentias in colore consistentia ela quantitate. Superna-1333 p ita rido Ul , pilai nacti tan or O Wina, nubincula e vae illorum4 flamento rum figuram retinent. Subsidunt in ostu sis seu sedimentum, sabulum quae latina dici xur api u ruam, cetera quae fundurn

26쪽

s L ARGENTERII petunt. Capiunt pia licta etiam differentias in sua uti latcic Osistentia,qualitate ut colorifigura. Na nebecula encorem Ghypostasi aliqua losunt magne ,aliquado utar Daru , aliqua do cras se , tenue, aliquando, aliquando diuulsae aliqua- do uniteo, aliquando laeves, asperq aequales,inaequales, rotundae, oblongae, pyramidales,alia figura praedite: aliqua do albe, vel alio colore in-Ceterum a lualitatibus Uz odore perci aiunt sumuntur etia utiles differentiae quaedam enim bene at urina sanorum quaedam male olent, ut inter has diu etiarum rerum male olentium quaedam plus vel minus odorem repraesentant. Quod si Medicus non citet vitegregius nobilis, ut debet esse qui hoc notniane dignus est, pollet cx vario sapore qui in uri-riis est differentias colligere sed ea reuciamus. inec artem nobilissimam inuidam reddamus Cum vero dicimus aliquando ris ille acre mona nee m ctialem se uti illatim iugi stir, aliam vero sine mordacitate esse; differentias capimus a tertiis qualitatibus. A quatitate vero sumimus differentias vel enim nJ redditur

urina penitus su 2 Primitur. aut certe minusquam pol eat, aut mediocris ei illius quantitas, autoni illa adeo ut mediocritatem di potus quantitatem excedat. Ceterum cum dicimus

quasdam urinas a bil alias ab humore inc-lanchostico, alias ab lia materia mutari quas

dam pre erea somno, alias a vigilia alias λ

27쪽

D VONis i BER IM, alias ab alijs causis arserentias duci . vero cum dicimus urinas quasdam sa- rre, si scare alias mortem,as ventriculum fictum, alias caput, or venas laesas, vel canas partes osten vo quod possunt facere 'uodam

effectis differentias ducis, Ii rodisterentias quom est mu,; a

quasdam mitti tacite, alias dissicile, untarie inuoluntarie alias cum dolo-lque dolore excerni nam et D pro orieu urinam non pertinent hae dist renti et

e conserunt ad sedes ast dias e causas iram dignoscendas Sed haec susticiane

rrenti; urinarum.

. E CAVSIS RINARUM.

s As urinae qua in ea appareant sigita im explicare oportet, quoniam dii er- eausae Qiuod si urinae ipsius causas videa

is explicalle, quum illius generati Onerraram explicarem ua; verum quia docen- exposcillat, ut de ca si urinae primo a-rin qua aliarum omnium rerum quas ad ediximus natura posita est ideo non . easdem breuiter repetere. Urinae igi-

28쪽

as I. ARGENTER II udis non solus , quia ea iustulis qui ructibu milibus urun plurima etiam Iur necnon ex niuersa mali a fusa, alte M liquata xprimitur eliciturque aquosi

morin urina. Quo pacto iuge sic in

Irudi rouocarcvrinax in quia . cc materiam ex uniuersis humoribus deprimant, aut saltem aquosum humo icturae prouidentia ret ictum ad illorum viculum scparent, ad renes vesicamque uertant Caesaycroessiciens huius aquom ciris est concoctrix faciutastissus Monti qui potionem es alia aquosa, quae tum uni mittat in album colorum qualis est venicolor I ucus ait m qHO gignitur, v cui sisti an xc sparatur aquosus h mortest caua Vena locus vero in quo reci

vesica est instrumenta per quae fit sep

sunt renes finis nostri conteruatio S tu enim serosus hic humor ab uniuermorum massa, ut probe nutriri possit sum corpus.

DE CAUSIS CON ISTE

CAPUT Q.VINTVM. ONs Is TENTI E urinarum causas ratiotri non tradunt auctores nostr

29쪽

na RiNI LIBER . ar a docent, ut intelligere non liceatqtiae,ediata causa tenuitatis, crassitudinis, critatisque illarum. Dicunt enim tenui dicare e plurationem coctima is,aut Ob- onem in venis, aut debilitatem hepatis, aluum qui ad urinam sunt dest nati, dc ulitatem non attrahunt nita quod tenuet si attrahimi, non tamen eiiciunt nisiicenue est: aut multam aquae potationem ahementem frigiditatem cum siccitate 'esse dicunt haec Avicenna. Verum li-uc dubitare. quomodo priuatio coctio-

obstructio aut aliae praedictae causae contiam mutent an scilicet per se id faciantato per accidens alioque interueniente. ςroa D tro Vrinas semper sit apte naturas este, fieri autem crassas aliorum humo mixtione: nam aquosus humor, sicuta, per coctionem solam insipistari cras

que nequit, quoniam terrenam substa-on habet, aut certe exiguam. Nam a fri-liihil in corpore nostro,aut certe non Vrirescere&crallescere potest. Igitur quod adhuc morbo aut cibo tenues mingatur, asper se non est causa sed quoniam exiones se parationes uehumoriam ct ex-uorum non fiunt nisi i tactis coctioni- eo fit, ut cruditas dicam eta cauare is, con 3ctio uobstrudio seni an eatuum urinario rum

30쪽

a L ARGENTERII tenuitatis sunt causa, quod prohibean urnytilia, quod crassitudinis illarum ca

quia concoqui non pollunt humores, ptini a frigiditate labefactetur concoctidem ratione cibi potusque tenues reddit urinas, quod scilicet nagrauci,&coctionem pei ferri impediati nodo frigidos arfectus ventriculi ex Iiam praedicimus, quoniam frigiditas estitriculo concoctio, quae illic elaboratur aquam pellici potest. Ea vero frustrata nprobe ieri quae in hepat exercetur. Ei 'lut cras tacta uri haim ratior m tenues vero emitti quoniam nihil ci quos illo excremento crassioris humosianiscetur Oui ver inmor is eri positi crastitia in mino r. v mi lim Ila cir slibet ex quatuor li moribus ex quibus c conitat, sanguis, bilis utraque lituita non aliquat douus in j videlicet, in linulcus est in aliquibus partibus ad urinam

deaadam destinatis, ac ex colore odorei nam sit tacite dignoscitur. Nam quatuo ore propriis coloribus distinguuntur: vero a pituita se par Mur consistem aliis de quibus ut hic agamus non est nosti stituti. Non mirum 1 ii simini bi initi aes muragae aut in Dan unc crudam . , uec liquida aurum ςXl'c litur. A