De urinis liber / [Giovanni Argenterio]

41쪽

ra E Ri Nis Liar, c modo, sed partim ex diuersia bile diuersosci colores arbitror, partim vero mutata qua-ate non cuiuscunque bilis in quocunque co- re, sed in eo qui remissior est diminutabile, ae intensiorem habet colorem. Nam quo-odo , quaeso, pallida bile fieri unquam pol subflauus calor, flavus subruffus & rumus rodenim pallidum est, nunquam inducere

test nisi pallorem, non autem intensiores lores. Ergo uno modo fiunt hi colores, qua- o miscetur bilis, luce similem habet colorem, talem in urina conspicimus Quum vero biis flaua in parua quantitate miscetur cumiri ad mixtionis portionem , subpallidam lallidam eam reddit quoniam rationi conso-uum est intensiores colores remitti, quum no ruatur proportio cum liquore cui miscetur; c quanto intensior est color ipsius bilis, tanto

uno sussicit illius quantitas. Gradus enim litis ruffae, idem forte praestabit ad palliduni olorem inducendum, quod praestare possuneu bilis subflauae Fit ergo pallida urina non

licuera pauca bile, ut ali docent se

bile pallida in ulta, vel non minus quam tame- iocri quatitate mixta, aliter subpallidum redet, vel ex flaua aut alia quae intensiorem ha- , et colorem, in parua quantitate absumpta. ubrussam: subflauam pro eodem sumit aenus primo de Crisibus, cum utramque dicit se sanorum urinam,in dicit eas fieri ex parta

42쪽

D I. ARGENTEO Isangmini Jabtiliore ac serosa tat bile ut famixta em Verum ut urinae illae diuersum habencolorem,ita temperati hominis esse nequeunt

Sit brugi rei intensiorem habet colorem cretam, statim nec potest aliqua ex illis ex anguinis parte fieri. Nam sanguis cum urina notmiscetur in bene valentibus aut certe si miscetur ad renum nutritionem, non tamen cum v1ina ad vescam fertur illam tingit Verum quidem est bilena nonnianquam seri ex subtiliore parte sanguinis sed quum adhuc stoars

rinas, sed quum ex ea iam genita est bilis ali tunc sanguis amplius non est. Fiet igitur subflaua a bile ruffa,in parua quantitate mixta, aut i a mediocri quantitate subrussa'. tenim ruffa, sic subrussa bilis in nobis gignitur. Eodem modo subflaua urina a subflaua bile mediocri, non autem a multa ut Avicenna scribit,sit. Quod . si rutas color ad albedine magis vergit, quam . favus, fiet talis color vela ruffabile, vel a minore copia flavae. Quare errant qui velassauali duntaxat, vel a russa bile talem colorem in rina prouenire putant hoc enim, ut diximus. idebet esse principium; Vrina capere colorem vel a simili humore, vel ab eo qui intens oreri habe 3 colatam, in minori quantitate admixto

Et magis adhuc saglicia lanianus, quin sani urinam ait fieri nunc e Di guinjsi ortio risi non cibo se mixtione nunc vero in ea

43쪽

D URINI LIBER. ait non misceri sanguinem nec bilem, sed puram aquositatem, quae solum tingiture. Sed dicat, quaeso, quomodo tingi possit si haec cum illa non miscetur An forte locontactu, africatione tincturae haec quomodo carbonari, alios inficiunt toro

,re. At resfriabiles ut bilis ne mixtione id

e non possunt. Ergo diuersitas colorum, aiunt ex permixtione in rinis, ad qualita-5 quantitalcm humorum qui miscentur, aquam ad immediata causam redigere opor-8 Ex his enim licebit colligere, quid ab alijsa si fiat in quibus recensendis plus aequo alii

rores versantur. Nam ideo temperati in

lias intemperaturas, subpallidas dicunturdidere urinas, quonia pallidam bilem suapte

Iura procreant mediocrem qui vero uanta

Ooc rustasso cin o creant, unde latcsmque eorum sunt urine. Et quia puerilis aetas

tam gignit bilem; de Ollius hilano i ossima urinae, quod adolescola rebus dit. asuum vero easdem rcddunt subfla- flauas, quia huiusmodi bilem reddunt. proportionem cro actatum se habet se-

. Nam virorum urina coloratior si rar

in Q redduntur aso minis. Quies, quia

44쪽

3 I. ARGENTERII frigidiore eddu turam ideo eorum

otiosam degunt vita, urina minimum tinguitur bile aliter vero accidit ijs qui in labore iuunt, aut irascuntur, aut alio modo animi pisonibus torquentur. Quandiu enim passionaliae calorem acce unit ii corpor &iubinuit. Jaccedi potest an iubili urcurr

Uar Coruia flavae igneae re tantur des ente vero humore, languescente postea case re decolores rursus reddi incipiunt. Minoi in inedia sevi hiau, e Onjtia urina color in te 'ditur, postea yero minuitur. Sic sane nnbibus accό t. nam in morbi principio antequat talor ex humoribus procreaverit bilem, uri

ι ninguntur minus colorata aut etiam cand

dae, ut in principio accessionis tertianae sebria postea vero vigente calore igneo flavae lin sae apparent urinae demum procedente M coctione. remissa acuti e caloris, urinae si t flauaeri pallida minguntur ut in declinatio , febrium fieri apparet. Ceterum in crassula' initio aquosae, nec postea unquam mediocrei Calorem recipiunt urinae, quia calor a copia Imenti debilitatus minimum bilis gignere let. Immoderata vero alimenti copia an cruam bilis generatio ipsa sit facta, merito, nae fiunt candidiores: postea velo pro ratio, bilis, quae gignitur ex natura alimenti ipsit caloris plus vel minus acris, urina conspiciu tur vario colore plus vel minus. Igitur Onan

45쪽

DE RINI LIBER. 37 quae dicuntur urinam praedictis colori inficere, id faciunt quia bilem hanc vel il-igignant, aut eam parciorem aut copiosio,vel quod genitam misceant plus vel minus urina. Ideo enim icteri cortium urinae maxi

a sunt tinct*bii quod ea portio quae in alijs

et ad intestiua ferri, totaiuisceatur c n4so excremento. Quare facile erit intelligei quomodo Iemota illae causae praedictos uria colla res immutent.

EVAE ET SUBRUBEA VEI-na essectibus contenta ub rubea.

RE A M urinam scribit Avicenana dominium inguinis ottendere, tanquam fiatmiixtos angvine Galenus vero libro primo Crisibus tradit fieri talem colore ex seros ahguinis superfluitat addita aliqua portiun- ala bilis time. In libro vero de Morbis vulga - iis, id dicit fieri ab ichore sanguinis quod interpretantur, tenuiorem sanguinis por- nem: quandoquidem, ut aiunt, alius est san- iis qui crassior est, qui nequit cum urinam i-:ri Aduersus quos illud facit, quod rupta ve- aliqua, quae communitatem aliquam haberum renibus, plurimum sanguinis cum uri- , vel solus ipse sanguis excernitur tanquam anari meatus pateant etiam sanguini v

46쪽

i L ARGENTER IIcnando Galeno vero respondeat Actuari qui pugnax aduersus eos, qui a sanguine ivrinas&rubras fieri asserunt. Cuius argumta videre licet, capite sexto De causis cinat Quod si ille intelligerct non quam rubras mixtione sanguinis, erraret quandoquiei stilo sanguine a venis mixto cum urina, cess cstruo rasona in trinas fieri. Debis ergo alijs intelligendum, in quibus vi rubrae fiunt ab ue yasis alicuiusta si onc ilis enim non possunt urinae rubra fieri, nec tenuis, nec ob crassi sanguinis mixtiones quum natura nunquam adeo debilitata aut tritata sanguinem excernat per illas vias filii ergo xxurae rubrue in febribus ob tui, eat

'U ii in is titia cum urina, quae idem bilis exsanguinis potius feruore, quar a ustilae procreatur: propterea mi ma adhuc est intii chorinia idam angi nis, appam Inuuia sanguinis Genulti tu ne quicum cruet nec satis uentilatur, hiusmodi bilem Michorem, qui est veluti spma quaedam, omittit. Et propterea recte dicbat Auicciana tales urina dominium sataginis ostendere Conligit quoque urina fera Ibescontes qualis cst aqua in qua caro recem actata tot est quales urinae apparent in hyatica dicta passione quum colorem putare fissi ex sanie quadam sanguinis renuis sum potuit penitus fieri bilis nec sanguis. Ceteru

47쪽

vidit, DE URINI LIBER. 39 subrussus color ex bile subrubea , aut rubea in minori quantitate commixta, fit species veto rubet coloris ut russeus purpureus. Ven Ctus fiunt abile quae similem colorem obtinet: nam

i cum pallido in nigrum fit mutatio, ut multi fiunt gradus me dij coloris, sic necesse est bilem

pallidam. quae tandem transit in nigram, medios omnes colores inducere.

DE COLORE VIRIDI IN URINAE

DUDEM colorem in urina nullus forte sed virescentem qui quidem nequit fieris frigore aut calore. ut ali tradunt: neq; enim sole qualitates, ut ostendimus, pos sunt colorem aliquem, ut vocamus, positiuum esseere. Et quid obest quo minus die armis huiusmodi colorem fieri ex mixtione bilis viricus seu porracem ut vocant Medici, quam non solum in ventriculo, sed etiam in venis, Galenus procreari scribit ex certis alimentis, qui facile in talem humorem vertuntur λ

DE CAUSIS LIVIDAE VEL

GA liuida urinas a sola rigiditates, nigras vero a frigiditate vel caliditate fieri memoriae prodidit ea simia litudine usus, quod a frigore externo par-

iiij

48쪽

o I. ARGENΤERII testiuescant nigrescant vero cum vehementiore rigora, calore. Verum illius opiniores ellenda est. Nam ut externae partes frigidis actu causis expositae liuorem nigritiem con trahunt ita interna partes quum perpetuo ucaleant, donec vivit animal, frigida dicantur, quia minus habeant caloris quam temperata natura exigit, nequeunt tantum frigoris excessum experiri, ut liuorem contrahant inigritiem: alioquin omnes qui moriuntur, iquum ad eundem frigiditatis gradum perueniant, tales urinas ingerent quod quum nequaquam fiat, constat aliam csse causam. At in ulla alia potest elles, quam quae sumiturivii Micin inmoris nigri, Mali es si umor-la acli jura e trahitis nam quum parum aliquid ex his humoribus miscetur liuida fiunt urinae quum multum, nigrae evadunt id quod ostendit atramenti is quae mixtio, quae pro mixtionis ratione hos pariunt colores contingit quoque ex rebus ingesti nigris ut et se rivrinas quomodo videmus eos lai cassam ausim seruint, urina sacere liuidas nigrescentes Nostram opinionem confirmant quaternatij, qui declinante morbo, urinas nigras cmittunt. quod non potest alia ratione contingere, quam quod humor melancholicus victus a natura, Una cum urina expurgetur.

49쪽

DE RITUS OLEACEIS.

lenus inter quos praecipuus est qui ha-cbetur in Commentario tertio libri terti Epid. I Text. 73 ubi scribit quosdam intelligere oleo- sim vi ina impinguem, quae fit colliquata pinguedine in morbis ardentibus alios vero in-atelligere oleo sana, quae colore de consistentia ῆst oleo intilis quam urinam ait se epius vi- ξ disso cum nullo agri detrimento imo etiam

eoncocto morbo se tamen non vidisse uri itiini pinguem violeum. Iam enim quae secundum colorem e crassitiem oleo similis est nequaquam pinguem esse nimium, quum pingiae lol suapte natura supernat et Carterum urinamia quae colore crassitie olco limilis est, tradit i non exacte unum habere colorem odi nam co- sistentiam; quoniam nec oleum ita exacte haec habet pallidam tamen omnino esse, sed vel magis vel minus: propterea illam quae ad candidiorem vergit colorem, humorum denotarei, aditatem quae vero colorem intense pallidum, ut ad flauum iam accedat, obtinet bilio- sumostendere colorem, e periculum indicari ab his vrinis, non ob febris prauitatem sed ob vehementiam quorum aliqui, inquit, si reliqua sunt salubria omnia, breuiter liberantur.

Sabinus res et quosdam intellexisse oleosam,

50쪽

1 L ARGENΤERII id est biliosam sed cos errare, quoniam bilis frequenter exit sine offensione, nec tam perniciosa diceretur esse urina oleos si esset bilio sa. Alios dicit illam fieri censere ossibus, cartis laginibus is eruis colli quatis, propterea periculum ostendere. Verum contra Galenuopinionem Sabini argumento agendum est. Nam si fit a bile pallida aut flaua; quomodolpotest ostendere cruditatem, praesertim si cras Ditem iam habet qualem habet oleum ' Sunt enim vere crudae quae sunt aquosae& decoloratae: quae vero cum crastitie colorem habent, pallidum aut flauum ostendunt. Iam bilis ge-

ineratione mi excretionem, propterea cru

ditatem insignem non ostendunt. Quod si solam ostendunt cruditatem aut calorem biliosum; non proponerentur ab Hippocrate interivrinas qua epidemicos morbos ostendunt. IScribit idem Galenus lib. i. de Crisibus, colli- quationis esse signum si oleosa mingatur urina. In quo loco non potes oleo am urinam aliter

intelligere, quam quod aliquid habet pingue

quod olei instar supernatet hanc enim loco praechato e alibi ex pinguedinis colli quatio lxae, ut ratio ilico sonum est, fieri scribit &pro fpterea est quidem mala, non tamen lethalis. quandoquidem in pinguibus mollio cibiu corporibus ex si is tertianis febribus taleis peie id urina videmus. Malais item sunt de pernicita in hecticis febribus nam tunc tales perseis