Academicae praelectiones de cognoscendis et curandis praecipuis corporis humani affectibus

311쪽

HEMORRHOIDES SUPPRESST. 293

3. 39O. Rarissime fit, ut citra sanitatis detrimentum lochia haud compareant; aut in Verso naturae ordine ex insolitis viis prolabantur ; aut in serum conversa ex naturalibus profluant.

f. δ' I. Haemorrhoidum fluxum natura in paucis hominibus placide ac inopinato suscitat, in plurimis cunctanter &dissiciliter, aut vix unquam ; & , si quibusdam ille contigerit, tamen non raro iterum turbatur aut prorsu S supprimitur. Inde vero multa atque gravia mala oriuntur, tam acuta quam longa, quibus corpuS Vel perpetuo vel per intervalla exponitur. In primis autem , sive rite jam fluxerit sanguis , &nunc retinetur , sive nondum adhuc fluxerit, dolores dorsi , lumborum, pectoris, capitis , intestinorum, Ventriculi , COXae , artuum , raucitateS , tusses, asthmata , haemorrhagiae narium , OriS , pulmonum , renum , Vesicae , penis. cruciatus Vesicae , synochi ephemerae , quas febres haemorrhoidales vocant, a phthae linguae& labiorum diuturnae, malum sic dictum hypochon-driacum , varices ani, intus & extus tumentes , illinc que dissicultatem ac dolores sub egestione secum parientes, hic vero inflammationes & exulcerationes; eXcretiones denique pituitae tenes nodes , & adstricta alvus subire solent.

Ρraeterea varii etiam morbi in naturalibus oriuntur , aphrodisiacos mentientes , saepeque medicos sub hac lar Va decipientes, velut catarrhi virilium , eorundem

312쪽

spasmi varii, inflammationes praeputii, testium , scroti, furunculi in eodem & in glandis velamento, Ulcerosiae ubivis serpigines , sudores, pruritus scroti & ani,

ulcera fistulaeque urethrae , varices scroti & vasorum spermaticorum , hydrocelae, verrucae ani. Neque immunis est alter sexus , quem praesertim fluor albus, &furunculi in ipso sinu , ejusque ostio , ulceraque istorum locorum assigunt. Longiore temporis tractu plerique isti morbi altiores radices figunt, & in pejores , cachecticos , mutantur , quorum causa melius noscitur , quam curatio. g. 392. Sed haemorrhoidum fluxum arte movere , tardante quidem, quin & saepe reluctante, nec consentiente natura, hoc opus certe, hic labor est. Nam in eo peccari a multis medicis, ipsorum quidem duce coryphaeo, quem inconsiderate, & coeco quasi impetu, sequuntur, paene quotidie observamus , qui qualescunque dolores & congestiones in consistente hominum aetate ,& qualescunque primarum viarum passiones, etiam in iuniore, a motu haemorroidali protinus derivant, nec satis perpendunt, quod cuncta haec mala etiam ex alia causa nasci queant, atque in praesenti rerum statu, quum natura aliorsum tendit, ad emiaxum sanguinis per ostialiaemorroidalium venarum sollicitari se non sinat , R, si vel iste vi producatur, per eundem tamen priora mala nequaquam tolerabiliora reddi, multoque minus

tolli queant. Quapropter summa cura & sollicitudine prospiciendum , ut ne unquam promiscue pellentia pharmaca adhibeantur in hisce morbis, sed tum demum ad ista confugiatur . ubi dolores dorsi diu amigunt, aut subitaneae

313쪽

. imbecillitates usque ad animi deliquia in frequentiore

fiatuum atque ructuum Concursu , saepe, diuque prehendunt, aut turgenteS intestini recti venae intus ardorem, S sub statuum atque stercorum excretione , non mediocrem dolorem inferunt, aut eXtus Valde turgent, ardetitve , aut denique mucus albuS sive pituita vitrea ,

nulla quidem cach exta adhuc inducta , quandoque ex

cernitur.

Quae vero remedia naturam in hoc excretorio molimine commode sustentant , licet nec tum semper id in omnibus , quod dissimulare fas non est, praestent, praeter sanguinis detractiones in pede, urgente aliqua ex proximis causis paullo ante memoratis, institutas, itemque exercitationes & vini Burgundici liberalem potionem , Victumque convenientem fere haec sunt: in fusum aqueum ex mille folio , pilulae balsamicae Beccheri, elixir proprietatis sine acido aut aperitivum Clauderi, in cujus uncia soluta est aloes violatae drachma dimidia, aut arcanum tartari, adjecta drachma extractorum myrrhae, aut ellet, ori nigri, ad quadraginta guttas& ultra his terve in die assumta; aut tartarus Vitrio latuS,

aqua dilutus & drachmae dimidiae pondere exhibitus ;itemque flores sulphuris simplices, myrrhati, & lac sulphuris, singula ad quindecim grana & amplius, semel vel bis de die propinata, & aquae minerales Pyrmontanae, Egranae, SchWalba censes, Spadanae.

Neque vero, ubi ani venae extus tument ac dolent, haemorrhoides coecas vocant negligenda est hirudinum applicatio, cum vaporibus ex emollientibus rebus, Velut noribus verbasci, linaria, meliloto, semine δε- nulls ci & croco ad anum admissis. In quorum vicem

314쪽

substitui etiam potest unguentum de linaria , cui dimidia parS olei Ovorum & quarta essentiae croci adjecta eli: quod medicamentum dolori fi cis varicibus frequenter illi tum dolor ira , una cum aliis incommodis, insedit madeo vetantibus , per sepe lenit brevi temporis spatio. Sin autem nimium quantum varices intumescant; si quidem ad ovi magnitudinem distendi possunt; &priora remedia laudata, aut quaevis alia lic dicta specifica , maximam partem absurda & superstitiosa , in contrahendis illis ac levando dolore, perperam adhibita fuerint , tunc protinus ancipiti cultro aperiri oportet, &deinceps vapores cx supra dictis rebus in sella perso- rata ad anum admitti, quo sanguinis saepe nimis spissies luxus facilitetur. Neque facile metuenda est haemorrhagia ; &, quum cruor diu hic stagnavit, tantopere ille condensatur , ut amplius prorsus non fluat, sed violenta expressione adeo indigeat. Accelerandam praeterea suademus incisionem istum , ne inflammatio ex dolore, aut, quae multo pejor, e X ulceratio hac sede oriatur. Ad hanc vero valet lini mentum , quod ex olei rosa ei uncia, amyli drachmis duabus, sanguinis draconis drachma , o libani & myrrhae sim gulorum dimidia

componitur.

Raro accidit , ut repente haemorrhoides supprimaniatur frigore aut vehement Iore animi perturbatione : nec possunt non ex suppresso ne illa lubito symptomata gravia suboriri. Tum vero iisdem remediis is fluxus, ac menstrualis , revocandus est.

Contra vero, si morbi chronici ex interceptis hae-

315쪽

morrhoidibus orti sunt, ct corpus jam est infirmatum ;itemque, si hae ex febre Vel alio morbo fuerunt sup pressie; sciendum est, omnem operam in restituendis illis non solum esse temerariam , sed etiam inutilem Sopericulosam.

Nunc vero est de urinae retentione , ιι, dicendum. Quoniam vero haec plerumque ex ptaegresso Veia

sicae spasmo aut dysuria oritur; hinc de his vitiis ex ponere simul hoc loco commodum est visum , perinde ac de affini horum malorum urinae stillicidio.

quam frequenti priorum malorum genitore , intensior ejus constrictio, quae per intervalla hominem excruciat cum perpetuo mingendi conatu , dissicillimo ac dolo Tifico mictu , graviore tenesmo, atque flatuum retentione: quibus Lepe ingens dolor tensivus. ad testiculos aut femur protensus, jungitur. Interdumque adeo plena est urinae suppessio cum extremorum algore, animique defectu : quae si diu stepeque hominem exercent& torquent, tandem ad summam desperationem ipsuna redigunt, quin etiam consumtis Viribus, accedente deamum apoplexia , convulsione , sopore , aut hydrope , misere interficiunt. In quo gravissimo casu subinde etiam urina aliquamdiu ante mortem per alias via S , at Vum , vomitum, aut sudorem excernitur, aut ad alia loca

316쪽

;o VESICH URINARIE SPASMUS ET C.

desertur, ubi excerni non potest. Interim pauca , si qua in ischuria exstillat, urina limosa plerumque atque turbida est, viscidamque materiem deponit.

Istum vero horrendum summeque dolorificum spas. mum , nunc breviorem , nunc vero longiorem L ad plures dies protractum , diversiae res inducere consuerunt, primo calculus, deinde lenta sanguinis intra vesicae vasa ita sis, quae inde prorsus varicosa fieri possunt, exsuppresso mensium haemorrhoidumque fluxu , non minus ac acuta & inflammatoria; porro haemorrhoides vesicae, humor impuru S scorbuticus , itemque arthritica & podagrica materia ad vesicam delata, pus quoque a renibus in vesicam destillans, aut in eadem ipsa genitum; nec

non gonorrhoea perVer se tracstata , & inde ortae carunculae, cicatriceS, aut simplex phlegmone Urethrae ;po

ro inflammatio & ulcus intestini recti, coli, Uteri, abscessus partium omnium interiorum imi ventris, sanguis in abdomen effusus, contenta ventriculi rupti eo delapsa, & renes prorsus exsiccati & consumti, vesicae cum intestinis concretio , hysterica affectio , colicus vehemens dolor, & menstrua ab occluso hymene retenta. Adhaec permultae res externae idem malum inducere solent, ut sunt contuliones ictusque in pubis & perinaei regione graviores, lithotomia, fistulae ani chirurgia , catheter in vesicam improvide immissus, partus dissicilis, aquae frigidae, insudante corpore, potus la gus , cantharides.

f. 399. Levior 6suria causa in urina acriori a sortiore aestu aut calidiore victu consistit, sepeque aestate & in febribus

acutis

317쪽

aestis incidit. Mulieres & viri a nimio coitu eam quoiaque experiuntur.

Gravior autem Isciariae, id vero est, plenariae suppreisonas urinae, causa est , praeter nonnullas ex antecedentibus hic repetendaS, amborum relatim, Ureterum

aut cervicis vesicae oppletio aut constipatio; quo eum illa fere fit in renibus ab inflammatione , Vulnere , Ulcere , calculo, incrustatione eorundem per materiem lapideam , nimia pelvis amplitudine , sanguine coagulato , & ab hydrope renum saccato ; in ureteribu S, agrandiusculo calculo iisdem impacto , a sanguinis grumo, a tenaci viscido, a coalescentia ostiorum inferiorum, ab inflammatione & pure; in vesica a sanguinis grumo, incrustatione calculosa, tuberculo calloso aut carnoso: constipatio vero in renibus a tumore praeternaturali vasa emulgentia cum a Orta & vena c3Vn comprimente; similiterque in ureteribus ; in vesica autem, ab ipsius inversione, a prostata scirrhosa aut tumida ex calculo, porro a scirrho ipsius colli vesicae ejusve cartilaginoso aut calloso habitu, a scirrho vesicularum seminalium, a scirrho in pelvi aut utero a tunica interiori vesicae prolapsa, glande aut praeputio occlusis, perinaei, qualicunque tumore & morbo se diit ento utero. Denique vero & a resolutione vesicae nurina diu retenta , itemque a calculo urethrae infixo &variis aliis ejus morbis ischuria suboritur. Interdumque plures causae simul concurrunt. In immensum vero vesica a retento lotio distendi potest , ut fere totum abdominis cavum velut uterus gravidus adimpleat, &tandem adeo disrumpatur I ; id quod tamen rarissime

contingit. Vid. peVeri pacon. 8 th. exere. p. 6o. Phil. TranRIV. 99. & Cl. Actet . ituriliahe Eanuelfer. P. a 3 .

318쪽

f. ψOO. Ex dictis liquido patet, non omnem causam ischuriae a medentibus cognosci in vivo corpore, multoque minus tolli pol se, adeoque ipsum malum subinde esse in curabile perinde ac letiferum. Q Uzenam Vero e X ceteris minus latentibus & obscuris cauliS idem producant, his fere notis deprehenditur. I J Si calculus vesicae malum parit, dolorosum fit urinae stillicidium cum tanto nixu , ut vix cohiberi potia

Urina videatur; quae tamen , ut primum sta lare coepit, mox iterum retinetur. Dolor autona ipsum penem simul prehendit, & praesertim ejus glandem cum aliquo pruritu , sic, ut laborantes emulgere quasi eandem sub mictione cogantur: qui quoque, dum mejere Volunt, crura fere semper transversim complicant & coxas comprimunt, capite ad terram inclinato, atque sub hac positura pauxillum urinae turbidae cum naucoso sedimento emittunt. Ad haec ad mictum subito concitantur, Rsub illo persaepe dolorificum tenesmum experiunt Ur,

qui ipse demum prolapsus intestini causa fieri potest.

Ischuria a renum calculo interdum subito adoritur , &finita post plures dies foetidissimo aliquando sudore, deinceps saepius recurrit I . di ) Si dolor & ischuria a vesicae inflammatione ; tum

illa sumpto mata apparent, quae supra, quum de hoc ipso morbo tractarem , diligenter i Uerunt recensita f. Σῖa . Si a nephritide, pariter aliunde jam haec causa

tur si nulla calculi nec in velica, nec in Urethra hae rentis signa ad Cnat, & dolorifica constrictio circa col lum vesicae percipitur, & catheter supra cervicem vel

319쪽

di me ulter vel plane non dimitti potest. Recurrere etiam ab hac causa ischuria aut dysuria saltem frequenter consuevit. ) Si materia scorbutica aut arthritica, aut suppressus haemorrhoidum vel mensium fluxus, aut male tractata gonor rhoea, vesicae dolorem eXcitat, ex anam-

ne ilicis signis id cognosci potest. s Si pus a renibus ad vesicam destillavit, urina putrida & valde olens metitur ; similiter si in vesica

ulcus est χ). Undenam vero pus veniat, an amnestica signa iterum docent. Id ipsum vero, si intestinum rectum aliquid passum est, aut si ab hoc exulceratio ad vesicam progressa est, efficit, ut nunc quoque & stercus per urinae vias reddatur cum lotio, & aliae res plures deglutitae. 6) Si caruncula in urethra urinam retinet, tum in fila divisa Lepe effluit, retracto praeputio; & cereus immissus eam tangit. Aliquando etiam , compresia urethra digitis in postica sede, materies purulenta promR-nat. Ceterum hoc vitium cum multis aliis urethrae praegressa gonorrhaea virulenta luculenter praemonstrat. ) Si calculus ureteri infixus est, aeger a dolore lumborum infestatur; cum vomitu aliquando, & febre. 8) Si ambo ureteres obstructi sunt, aut coarctati, lumborum summa est: gravitas , interdumque vehemens dolor; nulla vero vel minima cupiditas mingendi urget, & vesica vacua esst; quod inde scitur, si immisso cathetere nihil quidquam urinae effluit. 9 Si scirrhus glandulae prostatae adest, tumor in

perinaeo durus vel indolens , aut non multum certe

d0lens percipitur. Alias scirrhus, immisso in unum di-

320쪽

gjto, exploranti sὸ offert. Urina retenta vehementes etiam cruciatus parit; nequaquam vero, ii vesica simul resoluta est; quod vitium cum priore conjunetum mihi semel objervare contigit in Sene, per aliquot annoSdyluria amicto, in letalem tandem ischuriam dierum Undecim conversa. Tum enim instar mortui utris dis tendi se vesica, citra omnem dolorem , ad incredibilem amplitudinem patitur.

Io) Si paralysis vesicae ischuriam facit , illud ex omni doloris desectu , ut jam dictum est, cognosce S, etiamsi vesica immaniter ab urina ampliatur. 1 i) Si denique ab urina acri difficultas ad mingendum oritur, illa admodUm saturata atque rubicunda apparet , & molestum ardorem in vesica ac urethra eXcitat. 1 ) Vid. Car. Piso de colluvie ierosa , Obseret'. I 27.

et De vesica ulcere penitus consumta casus occurrit in Commerc. liti. Nor. GΠn. 17δ2. P. 6 .

OI Quod igitur nunc ad ejusmodi malorum curationem Pertinet, ea non uno modo , nec uno remedio absolvi P0test.

Quandocunque ergo ut iniseri canales calculo ob structi sunt, isque urinae cursum prohibet; tum, si parvus ille et , spiritus salis communis a guttis sex ad de cem ex caliculo aquae aliquotieS datu S ischuriam aut ly suriam inde ortam solvet ; aut s4l Ebestia menso vel radix pareirpebra vae in pulvere ad iij midiam drachmam omni trahorio sumta. Si major calculus est , aut m urethra obhaerescit, nec per eam pelli potest, in priore casu ad lithotomiam procedere oportet, B Ut saltem catheterem saepe inserpre , ut repellat calculum ; in alte-