장음표시 사용
221쪽
m non Supplementum, non pecuniam habeat' Quam
D quam pro Carthaginis moenibus 7 Sed ne adversus is te quidem ego gloriabor s. Cn. Servilius atque Atiis lius, proximi consules, Vide, quemadmodum eum is ludificati sint. Haec una salutis est via , L. Paule, is quam dissicilem infestamque cives tibi magis, quamn hostes, iacient. Idem enim tui, quod hostium mi- is lites, volent '; idem Varro, consul romanus, quod D Hannibal, poenus imperator, cupiet. Duobus duis cibus unus resistas, Oportet: resiStes autem. adver
ra sus famam rumoresque hominum si satis firmus, , steteris, Si te neque Collegae Vana gloria, neque is tua salsa infamia moverit. Veritatem laborare ni-
D mis Saepe aiunt, exstingui nunquam: gloriam is qui spreverit, veram habebit. Sine, timidum pro is cauto λ, tardum pro considerato, imbellem pro
XLV, 38 . n. 3; ad Sil. VI, t to . et vll, a 8 odesta in mentione Diu rei . quae ad laticlem Fabii proprie
l tertinebat, ut siluerit etim tentii, mare Mi, vel seuere eo id praesertim quum subsequatur, sed ne adὐeratis
te quidem ego gloriabori Cronovius. Νed αποσιωπησit moraia milii stigere inter amicos videtur; Dee ani turpitudinis, aut acerbitatis. Dila late rei lectilia . aut vehementior animi tigiis titio, in his viique verhis; Bauertis.lti qui husdam NSS. et multis edd. auit. post moenibus verba ptignatumeti addita, aed a Petraretia, teste Valla. Ceterum ante Geronium per hiemem et vertotuin eastra Poenorum castris r manis fuerant opposita. Cf.
s. sed ne adoeratis te quidem ego gloriabor; tu pron. ego praecipua via est: non ego de me solo hoe gloriabor. ne opiid te quidem . qti iam eonsides Aerinlitis ei Aillitis eadem ratione helialtim gesserint cs. eap. 3aj, Et Hanni-hulem tenentes Dd sienti siti a Strois. Cons. noti 5. Mox tibi ex uno HS. v eepi eum Sirothio pro .ulg. sibi, quodn velt. edd. ante Aluum plane ahest. to. Idem enim liai. quod hostium . milites Dolani. scitie. manum statim conserere; Stroth. t t. Veri olem Ialorare. obsen rari, premi; Etti. Male se habere. ntilla eis do habita; Dode. CL ad librum Ill.
eap. 3 r. n. l. tr. Sine timidum te pro eatito eteι Cons. nd e. ret, n. et . tibi eadem ipsi
222쪽
is perito belli vocent: malo te sapiens hostis metuat, is quam stulti cives Iaudent. Omnia audentem conis temnet Hannibal; nil temere agentem metuet. Necn ego, ut nihil agatur 33, moneo; sed ut agentem te, ratio ducat, non fortuna : tuae poteStatis Semper , ,, tuaque omnia Sint. Armatus intentusque sis, ncis que occasioni tuae deSiS, neque Suam occasionem is hosti des. omnia non properanti Clara certaque is erunt: sestinatio improvida cSt, et caeca. HXL. Adversus ea oratio consulis haud sanclaeta fuit , magis latentis , ea, quae diceret, Vera , quam tacilia iactu esse. Dictatori magistrum equitum intolerabilem fuisse * r quid consuli aduersus collegam seditiosum ac temerarium pirium atque auctoritatis fore' Se Populare incendium Arsere consulatu semiustum cssugisse: Ulare, ut Omnia movere eoenirent. At . siquid aduersi caderet β, hostium se telis Potius , quam ausania iratorum ciuium, civiat obiecturum. Ab hoc sermone, prosectum Paulum tradunt, prosequentibus primoribus β patrum. Plebeium consulem sua plebes Prosequuta , turba , quam dignitate, conspectior.
Vt in castra venerunt, Permixto novo exercitu a Cuctore, castris bisuriam factis, ut nova minora essent
i 3. Nee ego. ut nihil agatur. m neo : a plerisque IaSS. et omni hus edd. anit. abest το moneo, pro h. Cro Mosio modo pro octe, quod in ius. Ptii. legitur post fortuna, reponatur elim. - Neque o risioni itiae Aesis neque suam hosti dosa vid. ad librum l. eap. ta,n. a; lib. I. cap. 56 . n. Io, ei lib. III, eap. έε, n. 3. CAp. XL. i. notid sane laeta, ea laeto animo proseela. Doer.
Fabio Minucium, in oti bilem fuisse. ab illo se loeiam huius et temeritatem non eooreet i potuisse. - Sa mytilare incendiam P. e. semiustum esstigιsse: vide ad eap. 35. n. 3.3. Si quid aduersi enderere malim adserese; Baiaer. -Stiufragiis tria Oxiam ctoium, arbitrio; Doer. . Ah hoe sermone, statim post eum; Ss tolli ius. Confer ad librum I. cap. l.
223쪽
propius Hannibalem, in veteribus maior Pars, et
omne robur virium esset; tum consulum anni prioris M. Atilium si, aetatem excusantem, Romam 7 miserunt;
manae, et socium Peditum equitumque duobus millibus praeficiunt. Hannibal, quamquam parte dimidia
auctas hostium copias cernebat, tamen adventu consulum mire gaudere. Non solum enim nihil ex raptis in diem commeatibus superabat, Sed ne, unde PapE-vet, quidem quidquam reliqui erat, omni undique frumento, Postquam ager Parum tutus erat, in urbes munitas convecto , ut vix decem dierum quod compertum postea est frumentum superesset, IIispanorumque ob inopiam transitio parata fuerit, si maturitas temporum exspectata sonet. XLI. Ceterum temeritati consulis ac praepropero ingenio materiam etiam sortuna dedit: quod in prohibendis praedatoribus tumultuario proelio , a C ΡrO cursu magis militum, quam ex praeparato aut iussu imperatorum, orto, haudquaquam par Poenis dimi-cutio suit. Ad millo et septingenti caesi, non plus
centum Romanorum sociorumque Occisis. Coterum
victoribus es suse sequentibus metu insidiarum obstitit Paulus consul; cuius eo die nam alternis impcri-ε. Consultim anni prioris M. Aliis Mim ; vide ad IX. 27, u. 3. . Aeristem eaeusantem vid. ad VI, 22, n. 3 Romam miser t. tibi eum triennio post cetasorem sui se . ex Liv. XXI v. ii : valer. Nax.ll. 9, 8. et Fastis eonstat. Hiue Polrhium errasse. iiii lib. IlI. ros, ii , eum intersuisse pugnae cannensi. et tu ea petiisse tradit, iam docuere Seliiseigh. ad hh. ll. ei Perleton. Animadv. bist. nP. I exlr. p. 35.
extr. I vide ad IIi. a. u. I. - Nihil ex ruptis in diem e maritatis superabat: vide ad lib. iv, eap. io, a. l. et lib. VIII. Op. to . n. t. Cap. XLI. r. Tumuli rici proelio;
224쪽
ciserante, emissum hostem e manibus; debellarique, ni cessatum seret, potuisse. Hannibal id damnum haud aegerrimo pati: quin potius credere, velut inescatam temeritatem serocioris consulis , ac novorum maxime militum esse. Et omnia ei hostium, haud secus quam sua, nota erant; dissimiles discordes quo imperitare; duas prope partes tironum militum in exercitu esse. Itaque, locum et tempus insidiis aptum se habere ratus, nocte proxima nihil praeter urina serentes secum milites ducens, astra plena omnis sortii. nue publicae privataeque relinquit; transque proximos montes laeva pedites instructos Condit, dextra equites, impedimenta per convallem , , medium agmen , traducit, ut diripiendis velut desertis suga dominovum castris occupatum impeditumque hostem op
primeret. Crebri relicti in castris ignes β, ut fidessieret, dum ipse longius spatium fuga praeciperet si,
falsa imagine castrorum, sicut Fabium priore anno frustratus esset, tenere in locis consules 7 voluisse.
XLII. Vbi illuxit, subductae primo stationes, deinde propius adeuntibus insolitum silentium admi Pationem iacit. Iam satis comperta solitudine, in cas Iris
3. cuius eo dis nam auernis diohus imperitabant imperitim erata v. adu, 1, n. II, et cons. in . eap. 45, et Pol3h. III, ito. Ex his loeis Dothuel I. in Prael. Cainbd. p. 6s8, putat con fiet, eo tempore consules non solum in eastris. verum etiam in urbe, alternia diebus iasees habuisset eoi bene respondere Wesset. Probab. e. 3s mo- Dei Duh. - Leseritvim a vide X l.l. 23. 4. Impedimenta per eonoallem tria . eit, ita tit essent medium agmen inter pedites equitesque; Sirothius. Nimilis erexegesis exempla videt X.
5. Cretei relieli in eastris ignes .etc.. Noto strategemate exercitus ea
ira insetis hosithos movetitis. Consee Frontin. I, I n. 9; I. s. n. aa et u έ; Onos. e. o, g. 5; Leo. e. II. I. 24.ε. Dum ipsa longius spatium viae fuga Praeia ret; al. praeriperet. CLtiis III. 46. n. 5.
7. Tenere in loris eonsules . seil. ita quihus erant, in eastris; Du L. Tetieratis ι is cotii. lac. Gion.
225쪽
concursus sit ad praetoria consulum, nuntiantium fugam hosti uin adco trePidain, ut. tabernaculis stantibus, castra reliquerint: quoque suga Obmurior esset, crebros etiam relictos ignes. Clamor inde ortus, ut signa proferri iuberent, ducerentque ad persequendos hostes, ac protinus castra diripienda: et consul alter velut unus turbae militaris erat. Paulus otiain atquc etia in dicere, proVidendum Praecavendumque CSse. Postremo, quum aliter neque seditionem, neque ducem seditionis sustinere posset, Marium Statilium praesectum cum turma lucana exploratum mittit. Qui, ubi ad aequitavit portis, subsistere extra munimenta Ceteris iussis. ipse cum duobus equitibus vallum intravit; speculatusque omnia Cum Curia renuntiat. insidias profecto esse: ignes in parte ca- Strorum , quae vergat in hostem , relictos : tabernacula aperta, et omnia Cara in promptu relicta: argentum quibusdam Iocis temere per vias . velut obiectu in ad praedam, vidisse. Quae ad deterrendos a cupiditate animos nuntiata erant, ea nccenderunt; et . clamore orto a militibus, ni signum detur , sine ducibus ituros, haudquaquam dux defuit: nam ex
templo Varro signum dedit proficiscendi. I ul us,
quum ei sua sponte cunctanti pulli quoque auspicio non addixissent , oh nuntiari iam esserenti porta signa collegae iussit. Quod quamquam Varro aegre est passus, Flaminii tamen recens casus 3, Claudiique
Cap. XLII. a. Cum turma lucana; ψide ad x, 33, n. t. a. Ptiui quoque auspicio non addixisserit; vide ad I. 36, n. 3. et ad Tae. Anu. II. 34. n. 4. AusPicio pro in auspicio, vel quo tempore auspici operata dabat, ut latiis lil. 36 . n. α , et similia; Drahenti. - OMuntiari, triste auspicium eum formula alio ου anunitati, ut deterreatur a consilio suo. et inreptum impediatur; entis. Cic.
et al. 3. Haminii tamen recens eastia, et P. Claudii Pulebri clades, quae contemptui auspiciorum trihueban-
226쪽
Ll D. XXII, C P. 4 , 22 Aconsulis primo punico bello memorata navalis clades, Poligionem animo incussit . Dii prope ipsi eo die magis distulere, quam prohibuere, imminentem pestem Romanis. Νam sorte ita evenit, ut, quum reser- Pi signa in castra iubenti Consuli milites non parerent, servi duo, Formiani unus, alter Sidicini equitis , qui, Servilio atque Atilio consulibus, inter pabula toros excepti a Numidis fuerant, profugerent eo die ad dominos : qui deducti ad consules nuntiant,
omnem exercitum Hannibalis trans Proximos montes sedere in insidiis. Horum DP portunus adventus con
sules imperii potentes secit , , quum ambitio alterius suum primum apud cos prava indulgentia maiestatem
XLIII. Hannibal. postquam motos magis inconsulto Romanos, quam ad ultimum temere evectos vidit nequidquam, detecta fraude, in castra rediit. Ibi plu- vos dies propter inopiam frumenti inlinere nequibat; novaque consilia in dies non apud milites solum, mixtos ex colluvione omnium gentium, sed otiam apud ipsum ducem, oriebantur. Νam quum initio fremitus, deinde aperta vociferatio suisset cxposcentur. De illa vide stip. cap. 3 seq. de hoe Epii lib. XIX; Cie. Nal. Deor. H. 3. et de Div. I, 16, it,33; Valeri Nax. l,έ, 3; Polrh. I, 9-5a. Castis,
lamitas, vel stituiti, mors. Sie serestio erasti abstimi XXIII, 22 pr. et Listo
S. Conmia, imperii potentes Ireti, L. e. esserit, ut imperium exereere, et milites, pugnandi cupiditate ardentes, coercere Possent. Cons. ad ulli,
3. n. s. et I X . 34. u. 4. - Ambis otitieritis eritisulis , Flauiiiiii. - uueos, seil. milites. sed dura est Pilipsis. Forte leg. apud iaccensos trai .ndulgentia. - utilestatem solinas. l. imminuisset, aut totam paene si lulisse l. iii I, 49. Cap. X .lli. i. Ad tihimtim temere ectos, tibi pios. it XXXV, 31; sorte et XI ll, set, ut i ve Diania Meelus est elatus. - X quidquam , sine operae Auccessu stucii, pie. Cons. ad XLii .s έ . n. a. - verba defeeta buuae glossam redolent; Doer.
227쪽
tium stipe Ddium debitum, querentiumque uti nouam Primo, postremo famem; et mercenurios milites, maximo hispani generis do transitione cepisse consilium fama esset; ipse etiam interdum Hannibal de fuga in Galliam dicitur agitasse, ita ut, relicto peditatu Omni, cum equitibus se proriperet. Quum hace consiliantque hic habitus animorum eSset in Castris, movere inde statuit . in calidiora atque eo maturiora mesSi
bus Apuliae loca; simul ut, quo longius ab hoste
essent. Profectus est nocte, ignibus similiter factis tabernaculisque paucis in speciem relictis, ut insidiarum par priori motus contineret Romanos. Sed , per
eundem Lucanum Statilium, Omnibus ultra castra transque montes cxploratis, quum velatum ESSet,
visum procul hostium agmen, tum de insequendo eo consilia agitari coepta. Quum utriusque consulis eadem, quae semper ante, suisset sententia . . cote rum Varroni fere Omnes, Paulo nemo, praeter Servilium , prioris anni consulem, assentiretur, maioris partis sententia ad nobilitandas clade romana Cannas. urgente sato, prosecti sunt. Prope eum vicum Hannibal castra posuerat aversa a Vulturno Vento , , qui campis torridis siccitate nubes pulveris vehit. Id quum ipsis castris percommodum fuit, tum Salutare Praecipue futurum erat, quum aciem dirigerent, ipsi
x. Quo longius ab hosta re asisset, eo im edi inmi ete. Cous. od ii . 45. n. Ia. Quia longius optimi MSS. 3. Quum uiritisque evinautis eadem , ae aemper ianda Disset malim eas et, quam fisael, quod reeitus ad quae Hippletur aera ιia et dum Paulus iii prudentia pugnam evit audi. et Varmis temeritate pustiam eommittendi,ihi eon Alabat; Dolir. - Cannia , al. Canna , olim oppidum. postea stetia
228쪽
aversi, terga tantum amante Vento, in obcaecatum pulvere essuSo hostem pugnaturi. XLIV. Consules, satis exploratis itineribus, sequentes Poenum, ut Ventum ad Cannas est . ubi in comspectu Poenum habebant, bina castra Communiunt. eodem ferme intervallo, quo ad Geronium, sicut ante, copiis divisis Aufidus amnis, utrisque castris affluens, aditum aquatoribus eX sua cuiusque ΟΡ- portunitate haud sine certamine dabat. Ex minoribus tamen castris, quae posita trans Aufidum erant, liberius aquabantur Romani, quia ripa ulterior nullum habebat hostium praesidium. Hannibal spem nactus, Iocis natis ad equestrem pugnam 4, qua parte irium invictus erat. facturos copiam pugnandi consules , dirigit aciem , lacessitque Numidaruid procursatione hostes. Inde rursus sollicitari seditione mili-iari ac discordia consulum roin ana CaStra, quum Paulus Semproniique et Flaminii temeritatem Varroni , Varro speciosum timidis ac segnibus . ducibus exemplum Fabium, obiiceret; testareturque deos honi inesque hic, nulliam Penes Se cupam erae, quod HanniBal iam petrat usu cepisset Dianam βοῦ se constrictum a collega teneri ε; ferrum atque arma iralisCap. XLIV. i. Quo ad Geroniam, stetit ante, copiis diMisia I eon . e. 4o. et ad eap. 3s . n. g. Verba stetit an a glossam sapiunt. I. Ex atia mitisque opportunitata . quo quisque pro castrorum situ opportune numen adire poterat I Dom. De Atis,do vide ad eap. έ3, N. a. 3. Loria notis ad equestrem ρο-gnam vide ad V , 3 . n. s. - Μox Semproniique pro Sempronia. Cons. ad
4. Sreeiosum timidis ae a suIbus dueibus exemplum Ahium . Fabitiis. tanquam exemplum. quo duces. quaisii, Paulus ali. ad timiditatem et a gnitiem suam legendam utantur; Doer. Abii edd. ante Crae . 5. od Nannilal iam selial timemisari Ioliam a vide ad I. 46. n. . Stiam pro tisti edd. ante Geon. s. se constria iam a mitiga teneri. quasi uitietilis , hoe est, prohiberi ab agendo et pugnando. - Proiectis Gemmaitia ad inconstititim pugnam le
229쪽
proiectis ac Proditis ad inconsultam atque improvidam pugnam legionibus accideret. Se Omnia Cu*ae exsortem , Omnis euentus Partic*em fre diceret. Videret, ut, qutibus lingua tam Prompta ac temeraria, aeque in ρυ a Digerent manus. XLV. Dum altercationibus magis, quam consiliis, tempus teritur, Hannibal ex acie, quam ad multum diei tenuerat instructam , quum in castra ceteras reciperet copias, Numidus ad invadendos ex minoribus castris Romanorum aquatores trans flumen mittit. Quam inconditam turbum quum vixdum in ripam egressi clamore ac tumultu fugassent, in stationem quoque pro vallo locutam, atque ipsas prope portas evecti sunt. Id vero indignum viSum, ab tumultuario auxilio iam etiam castra romana terreri; ut ea modorina causa , ne extemplo transirent flumen, dirigerentquo aciem, tenuerit Romanos, quod summa im
perii eo die penes Paulum suevit. Itaque Varro postero die, cui so os eius dici imperii erat . , nihil consulto collega, signum pugnae PropOSuit, instructasque copias numen traduxit ' sequente Paulo, quia magis non probare, quam non adiuvare, consilium
erea hominea . vitum . apem etc. lan. ιitiam rem vilem . nulliusve pretii . pro nihilo habere et spe ere, vel . tanquam expositum insaniem . haud curare, et perieulis expcinere. Hine silanea elades intim Misam non δε ι .
2. Ab ltimulitiario auxilio, a Numidis auxiliari hia . snhito in re teriapida conet talis; Doer. Cons. ad I, 3 , D. 4. Aiaxiliam. tit vulgo auxilia. pro copiis auxiliaribus. 3. Cui sors eius Hei . erii erat: vide ad Il. 3 . n. i x . ei X . 26 . u. 4. Cons. Polyh. Ili, i a 3. Signtim Pu gnae pro ostiil ; vide ad librum v l. e.
230쪽
LIB. XXII, CAP. 46 a 2 ipoterat. Transgressi flumen eas quoque, quas in castris minoribus habuerant, Copias suis adiungunt:
atque ita instructa acie, in dextro cornu id erat flumini propius romanos equites locant, deinde pe-
ira pedites, ad medium iuncti lcgionibus romanis tenuerunt : iaculatores cum ceteris levium armorum auxiliis prima acies iacta. Consules cornua tenuerunt;
Terentius laevum , Aemilius dextrum. Gemino Servilio media pugna tuenda data.
XLVI. Hannibal luce prima, Baliaribus levique alia
armatura praemissa, transgressus flumen , ut quosque traduxerat, ita in acie locabat. Gallos Ilispanosque equites prope ripam laevo in Cornu adversus romanum equitatum : dextrum cornu Numidis equiti
bus datum, media acie peditibus firmata; ita ut Αλο-
rum utraque Cornua eSsent . in torponerentur his me
dii Galli atque Hispani. Α os romanam mRgna eX parte Crederes aciem; ita armati erant λ, armis et ad
4. Atque ita instrueta aete, in Aeae lis eorriti ele. CL de acie et universap igna eannensi Polyh. III, it 3sq.; Appianum. Beli. Hunnih. cap. θ fiq.; Giascha de in Mem ires mi ilairos . tom. I. cap. 48. Mox romanos equites locant. medim mulles , uia medii νε- uites , scit. erant. vel med iam mulles . . . tenuertine suspirari possis eum I. Fr. Gronoe . eoll. Pol3h. III, t 13. Selliane monet lae. Ce n. . mirum non
esse, nihil direele diei de media aete ut nee X, 27 Extr. . quum clare pateat ex seqq. . bos pedites usque ad meditior aetei patuisse . donee Angerentur peditibun sociorum . a quibus laeva pars aciei inei piehat.
s. nete m eornu extremi equites a tortim, h. e. in extrema eius parte, post pedites. loeati, ιntra. in tuteriore eius parte, pedites sociorum , vid me diani, versus mediam aciem, et in ea. itineti legioniatis remanis , lentie ni ricietilatores eram ceteris ex emend. Drah. pro vii g. ιentierunt laetititores 1 ex eeteri, notum armorum auxiliis prima acies facta ; eon . ad cap. 37, n. a. netilatores et relera L a. -αιliri
2. Da armati erant. Atei ut Romani ele. Cons. ad haee et aeqq. Polyh.lII. It . - Gallia Hispaniaqua seueraritiadem formae erant, scir. vasta qΛidem et longa , sed plana . et parum