장음표시 사용
321쪽
Tabulariorum.JHec est quinta solennitas, quam pariter ego facio quintam.Glossa interpretatur Tabulariorum.J id est tabularii. Nam unus sufficit Tabellio ,
seu Tabularius,seu notarius, seu seruus publicus appellare mauis. Interdum tamen duo Tabelliones sutis necessarii.Diuersum in testamentotin scriptis, ubi licet exigatur scriptura, no tamen exigitur Tabellio qui scribit cum &testator,& testis,&quilibet alius permissu testatoris scribere possit. l. hac consutissima. Q de testamen. videmus tamen quotidie conscribi test menta etiam nuncupatiua per Tabellionem: quoniam si alia manu, quam Tabellionis scriberetur testamentum in scriptis,facillime periclitaretur morte,uel u cillatione unius etiam ex septem testibus. l. i. f. s. & l. a.in prin.ubi Glossa,& Bariolus ita dicit singulariter. Tquemadmo. testam .aperiantur. Quod tamen dixi de morte unius ex septem testibus,aliqui non admittunt inter quos ut ius quantum nune repeto. Sed de hoc dicam in commentario,quem propediem ad Titulum:
de testam.in institui. ut spero stim emissurus. lcaeterorumque.JHaec est sexta solennitas, quam ego facio quartam .Glossa interpretatur scaeterorum.J id est trium testium.&legatariorum,& creditorum. Hoc deso tribus testibus non eli necessarium partim quia insta sit mentio de testibus, partim quia duo testes sufficiunt cum tabellione licet quandoque tres. Illud de creditoribus & legata iis est uerissimum per textum, quem Glossa allegat in f .sancimus &.f. si uero absunt
auth de haered.& Fal. Nam omnes creditores, α leg
tarii, & fideicommissarij debent nominatim, citari uel ad domum per proclama generale, uel per libellu publice assi xum, ut tali die, loco, & hora intersint cons ectioni inuentarii. Quibus aduenietibus ingressum praebet haeres ut possint oculis propriis usque ad complementum cunctas res inspicere,& scribi sacere. Quod . si & ipsi uelint exemplar,sumere non puto inhiben-
322쪽
dos,nisi sorte haereditas esset ita locuples,& haeres ita probus, ut fraudem uel detrimentum, sperare non debeant, uel nisi sint res, quas detegere merito haercdem non deceret d.l. r. infra quando & quibus quarta pars lib.x. sin autem non adueniant, non ideo minus haressi seciet inuentarium quia sibi imputent. Quidi si omnes non sint citati. Quoad citatos ualebit inuentarium. Quoad non citatos non ualebit Bal .in auth si omnes. supra si minor ab haered. se abstin. Ange.uero in s. hee stipulatio ubi plenissi me ex equitur materiam inuentarii,tenet in nihilo ualere inuentalium.Sed contra Ania' ge.est communis 'opinio l .Fulcinius.g. quod si aduersus. ff. quibus ex causin possTeatur.Sed an haeres citras x iudicem faciet hanc citationem λ Minime Baldus hie dicens quod quan uis iudex non sit necessarius ad tempus decernendum ex suo capite, tamen est necessarius ad citationem. Quid si iste citandus si clericus, an iiudice laico citari poterit Quod magis est licet secundum Angelum & Corneum consultius erit requirere superiorem ipsius clerici. Item an sufficit unica citatio contra absentes, uel ignotos Et hoc utique magis est secundum eosdem,& alios hic., Subscriptionem. JHaec est septima solennitas, quam n ego sacio decimam tertiam. Sed cur subscriptio ha redis requiritur.Nonne sufficit scriptio,& subscriptio publici TabellionisAuius fides, & attestatio nu quam cectetur uacillareλpra 'sertim cum nec in teilamento in seriptis testator, nec haeres scribant, uel subscribant Respondetur, hoc utique sit ne qua fraus committi possit,& ne haeres, qui semper praeito esse debet, postea inficietur se non interfuisse, uel ignorauisse, uel non consensisse . Nec obest quod in testamento in scri piis haeres non scribit, nec subscribit. Nam & eo absente, uel ignorantquel inuito testamentum fieri potest, quod pendet a solius testantis uoluntatea .cum paver.f. donauonis.de leg. 2.I. I .ii .de teilam.Non sic in in R a uen-
323쪽
iantario ubi haeres debet scire, praesens esse, & omnibus assentiri uoce,& subscriptione, si scribere sciat, sin minus adhibebitur alius Tabellio pro se subscribens, ut sequitur. Ouid si inuentarium haeres scripserit, an subscriptio ipsius quoque exigetur in testamento inscriptis non exigeretur.l.cum antiquitas.f. fin. supra
de testam.Et idem in inuentario dixit Ang. quem etiaresert Corneus hic. Tame in Puncto iuris secus puto, cum pro forma haec subscriptio requiratur, nisi consuetudo uel statutum aliud inducere tam in subscriptione,quam in aliis inuentarii solennitatibus ut d pra suit expositum,& inquiunt Doctores hic. Si in Authen. Sed cum testator infra ad i.Fal. Ang.Aretin.in f. extraneis inst.de haeredum quat.&disse. Item quibus f uerbi si fiet haec subscriptioλTextus hic tangit, Glo se ponit formulam φ haeres dicat. Ego recognosco omnia bona &c.sed & alias uerborum sormulas concipere haeredem posse non est ambigendum, quandoquidem lex non est imposita uerbis sed rebus. l. 2. C. comm .de leg & pluribus modis quilibet conceptus
exprimi posui, unde non curamus modum dumin
do effectu habeamus l.Gallus.g.& quid si tatu. T de li.&posthu.Imperator tamen hic a uerbo significantem usque ad uerbum remaneant monet & praecipit quioni substantia ponere, & dicere debeat haeres in sua sub scriptione. Sed an testes subscribent Non puto cu textus non dicat.l.illam is pra. de collat. Supponere haeredem.JHaec est octaua solennitas, qua ego facio secundam. Haec uerba, inquit Corneus , expressim indicant quod inuentarium est conficiendum Is per hqredem ita ut semper praesens sit. Quidi si h res
parte inuentarii expleta, postea nollet. totum compi re Forte non cogetur,& quia eius sauore fuit introdui ctum inuentarium,&quia nunquam censetur uoluisse,nec inchoauisse per regulam l.pe. supra. de his quibus ut indig. Cctra eum iacit illud, quod semel approbo
324쪽
ho non improbo .l. Pomponius.Tde neg.gestis. Item illud ia,quam elegisti, haec tibi pateat .l. si mulier. f. in s.fl. de eo quod metus causa. Item illud. Multa ab ini-υ tio permittuntur, quae ex post faeti non tolerantur. l.
m patre furioso. ff.de his qui sui, uel alieni iuris sunt. Item aliud quia creditoribus, & legatariis ius quaesitii
est.l.fin.st.de pactis. Nec est rationabile, aut permi tetidum sub fide publica eludantur, & io utiliter aio rebus suis, atque aliis negotiis peragendis fuerint auo A cati .l. sed & si quis.st. quemad .lesta.aperiantur. τὸ Quantitatem rerum.J Ex hoc uerbo mirabiliter et bra cit Salycetus singulas res esse aestimandas,& prqtium N, 16 intinuentario reponendum. l. f.& ibi Bald. supra deis magistratibus conueniendis. Fulg.in auth. si omnes. sta pra si minor ab haered. se abstineat. Corneus hic repro, si bat dicens aliud esse quantitatem rerum, aliud quanti tatem aestimationis,& dicit Cagnotus in I. si quis ma-:il torinu.2IO.supra de transac.l ita de consuetudine ser .: uatur ut non inseratur pretium rerum.
123 17 . sal tale.J debet ergo haerest custodire diligeter, i non perdere res haerealtarias insertas in inuentario iis licet alias quis res suas abiicere,& proculcare possitim glo.ini. I. C. dein ossi donat. Nec mirum : quia negli- gentia in rebus propriis culpanda,in rebus alienis culsu, panda, & punienda est.l. si constante. g. si mari tu . seo os solui. matrim. Quid ergo si haeres non secisset inuentarium, an res haereditarias perdere,&dissipare impune possetλQuod uideretur ad instar rerum, quas semperis, , habuit. Nam & hae per aditionem sunt confuta, & cois mixtar c teris bonis ipsius haeredis.I. sed si plures. g. β-lio. Ede uulga.& pupillari.Si hoc uerum est, sequere- tur quod haeres esset melioris conditionis sine inuen-jurae rario, quam cum inuentario quoad res haereditarias. i. Quod potest admitti s ex aliis bonis sit soluendo harsis res. Et si res dissipatae non erant creditoribus haeredita si riis obnoxiae, seu legatae:alias secus.
325쪽
Un rus J Non tamen exigo i peritus scientiarnmst.'Nam & si sciat sormare Iiteras, & characteres abecedarios, satis gnarus literarum erit,di poteritsub
Praepedi.rtur.JAegritudine, uel manus, aut digitorudebilitatione. Speciali Tabulario.JEroo duo tabularii interdum adhibentur inuentario. Ad minus unus; veluti interdum quinque testes,a.l minus duo;& ueluti interdum creditores,& legatarii omnes, uel aliqui, interdum nulli. 18 Vnde nota.In inuentario ad minus: quatuor persone debent interuenire,Haeres, Tabel loci, duo testes. Nunquid iudex Non quidem dc necessitate nisi ubi est s
cienda citatio qua nurs de consuetudine adhibeatur. Venerabibsigno crucis. J Haec est nona solennitas, quam pariter ego facio nonam. Quid si haeres nes; sciat scribere Adhuc plerique uolunt quod signu'cruris ipse apponat; quoniam crux est uexillum fidei nostrae, & duabus transuersis lineis rudi ter transductis formari potest: etiam a caeco. Quod cum fit contremiscit haeres, S reminiscens salutis aeterni fraudem, nequitiamq; omnem sibi expectorat. Ex qua ratione potest probabiliter dici Q omissio signi Crucis totum uitiet inuentarium Oidradus,Saly. Fulgosius, hic Ange.& Imola in d.6. Hic stipulatio post Fran .de Ram ponibus.Idem I mola in l. r. f.prius. F. te uulga.& pupilla. . Communis opinio est in contrarium Cynus,Bar.Baldus, Castr. Alex. Corneus,& Iason hic.Sed an signum crucis sussi cet si heres se non subscribar Et e contra sili res se subscribat, non oberit omissio Crucis nus hic, & Fulgo. uidentur requirere signum crucis quando irae res non potest se subscribere. Sed dicit Alexander hoc sibi non placere. Requiretur ergo utrunque & signum crucis,&subscriptio manu haeredis uel
tabellionis quoad subscriptione, nisi consuetudo aliud
326쪽
Manu haeredisJ etiam imperiti literarum. lo Praepositio JPriticipi ut inuentarii et Crux sanctissi ima Finis, subscriptio. Sed an haeres, uel notarius faciet
mentione de cruce, quod scilicet manu haeredis suerit apposita Et hoc utique constare debet quod haeres signum crucis apposuerit.Item an sufficiet crucem po ni in fine Non ex hoc textu , uelut nec liceret pons
re subscriptionem in principio, ne qua fraus in medio
Testibus.JHaec est decima solennitas, quam ego sa-εI cio sextam. Queritur de quatuor. Quot testes' esse de
- beant.Utrum masculi, uel foeminae.Utrum debeantes se rogati Vtrum de eis in inuentario mentio sit facienda. Quoad primum,dic duos sufficere l. ubi numerus. IZde testibus: si tamen creditores,& legatarii, & fideicommissarii noluerint, uel non potuerint interesse,ioco eorum tres testes sunt addendi,& sic erunt quinq; ad minus .f. si uoro absunt. Auth. de haered. & sal. Vnde desumpta eli Auth. sed cum testator infra ad i. lci. Muid si octo, uel decem, uel plures adhibeantur. Mul--to magis fidem facient. Nam & m testamentis plures testes, quam septem non tamen pauciores, quam septem possunt adhiberi. l. si unus supra de testament. l. - cum tabula .F.de bon. post secundum tab. Quoad se- εχ cudum,credo etiam sceminam i testem adhiberi posse. l.qui testamento 6. mulier. F.de testam . quia non reperitur iure prohibita glo. in l. fi. in fine supra de Codicillis.Sed cur in inuentario mulier est testis , in testamento non Forte ob id quia inuentarium tot alia habet adminicula ut ob inconstantiam muliebrem p ,-riclitari non possit. Non sic in testamento quod plerunque sine Tabellione fit. Quoad tertium dictio adsumendis hie uidetur innuere testes debere esse rogatos, Sc interpellatos si non ab hqrede, saltem 1 Tabellione. Et hoc puto uerum ex mente Iustiniani hie de . tu aes.si vero absunt. In contrarium facit textus cum
327쪽
gl.in l. Ad fidemst. de testibus.Auth .Rogati. supra detestibus. Quoad quartum. Glossa in d. f. si uero ab-- sunt, uult quod talem' bellio scribere debeat nomina testium,quauis, subdit Glossa, alias tabellio & duo
testes,quorum nomina non sunt scripta, sufficerent.
Et sic inseri mirabiliter Glossa , quod in instrumentis' at is, excepto inuentario, non est necesse quod nominatellium inscribantur, dummodo re ucra suerint adhibiti,& id ipsum quandoque testificentur. Quid ergo si
uel moriantur,antequam testificentur λ Vel contra instrumentum deponant In hoc ultimo reperio quod Iacobus Butrigarius in tractatu de testibus. cap. 3. Qicit quod contra inuentarium publice confectum non admittuntur testes. Allegat textum in l. fin. supra ain. tutelae.Sed an ille textus probet, & an Butrigarius i quatur de eisdem, uel aliis testibus,tu uideto. M Qui haeredem cognoscant.J sed an haerest uel notarius debeat cognoscere reses λ Τ tus non aperit. R curre ad tradita per Spec Ioan . And.in titu.de telicis. T. per Bald. in l. Executorem infra de executione rei Iud. Hic nota multa praecipua in testibus qui adhibetur inuentario. Debent noscere haeredem. Regulariter autem etiam testes ignoti sumesiit, ut hic per glos Din. Se Barto. debent esse locu pictes, R ideo postulere immobilia i uxta Baldum hic, quod Corneus reprobat,dicens standum arbitrio iudicis, Et cautum erit Piudex interloquatur eos esse huiuscemodi conditio- nis. Debent esse optimae conditionis d.f. si uero a sunt. Quod liquebit ex bonis moribus .l.scire. g.sin.T de tutoribus di cura. Debent esse praesentes, & omnia oculis corporeis cernere, & inspicere d. g. s uero a sunt. In uerbo uidisse,ubi inquit glossa. Ergo caecus hoc in casu non admittetur. Quae omnia sunt de menc te Barioli,& Angeli hie , distinguentium aliquatenus. Alias autem quando tractatur de aliquo actu inter urina non est necesse quod testas tot qualitates habeat,
328쪽
nee quod sint in conspectu contrahentium Bar. in La. S. Idem labeo. a. reprobata ibi glossa aliquatenus. E. de aqua pluvia arcen. Canoni star in c. Ex literis. Extrade consuet.Crotus de Monteferrato in tractatu de testi
σε Interfuerint.J sed an debeant interesse ' non tantum subscriptioni,sed toti consectioni Et hoc palam est si unico actu, uel contextu conficiatur inuentariurn; sin diuersis temporibus, non requiro quod semper ijdem testes de necessitate debeant adhiberi in principio , &in fine. Quod & in diuersis Tabellionibus respondendum est. Quid enim si priores mortui sint, uel absentes,uel detenti, uel alijs negotijs impliciti Certe nemo dixerit aliorum adhibitione uitiari inuentariurrius inchoatum. Ita Bariolus in d. g. si uero absunt. reprobata glossa ibi, requirente Uijdem testes,& idem Tabellio semper adhibeatur; Nam flossa procedit ubi commode pollunt haberi, & denuo adlx ri; Et hoc est quod dicit Anselus in suo tractatu, ut notarius r satus de inuentario, debet interuenire in principio,
an medio,&in fine. Siuautem a locis.J Haec est undecima solennitas, qua ego satio septimam. Intellige hunc textum, dantem tempus unius anni o qui quando haerest est absens a rebus haereditarijs; non etiam si creditores, uel testata iij sint absentes ab haerede , uel ab haereditate: Nam quoad eos supra suit dictum susscere generale proclama, uel quemlibet aliam certiorationem . Quaero autem deduobus, An si loca ista sint extra limites Romani Imperij inceres dincat eo ire uel mittere ; Et quado & quomodo haeres censeatur absens. Quoad primum haeres non euadet pFas omittentis Inventariunisi eat, uel omittat, ex eo quia haereditas complectitur quaslibet res ubique existentes. l. si fideicommis. sum.f. Tractatum. T. de iudicijs.l. Ex sacto. V. de haere. instiU.fn.infra de praescrip.longi temporis. Si ὲm en
329쪽
ereditores uel legatari j conuenirent haeredem illis in locis , iton putarem eis danda priuilegia iuris ciuilis, quan uis non minus ipsi quam haeres essent ciues Romani Non habeo legem, neque authoritatem. Tu inoterim ingenium , & memoriam exerce. Quoad seredum, et lolsa in d. g. si uero absunt. dicit notabiliter e se absentem quando est extra ciuitatem ubi sunt res haereditariae. Ego opinarer temporibus nostris uix rilegia noltrarii praescripto terminari posse qn haeres sit absens: quoniam Regionum , Prouinciarum, Ciuit tum , Oppidorum iurisdictione sunt immutatae, liter atque sub Iustiniatio. Hinc est quod olim degens Vincentiae non censebatur absens a Patavio. l. sin .infra.depraescrip. longi temporis. ubi degens in una prouincia non censetur abesse ab alio degente in eadem prouinoa, licet domicilium habeat in alio municipio . Qua- 'propter scio illud inualuisse Vincentiae, unde mihi origo est, quod semper haeredibus cuiuscunque generis datur annus ad conficiendum inuentarium. Res barriti imae. JImmobiles. Quid si sint mobiles, Del 1e mouentes Annus nihilominus tribuetur si non facile sint asportabiles. Vel maxima pars. J Ergo licet pars bonorum alibi -st, non plus quam nonaginta dies Tribuentur: Quod quantum ad hoc,arbitrio iudicis relinquerem. Haeredes.Jsecus ut praedixi si creditores, uel legata-rij absint.
Contigerit. J Hoc uerbum innuit, quod, etsi haeressortuito absit, & habeat domicilium ibi, ubi res sitae sunt, nihilominus habebit annum. Quod admitterem si ex probabili causa absit puta exul factus, uel legatus,
uel etiam honestae negotiationis causa. 68 Vnius an M. continui, t non etiam computatis di bus utilibus tantum, prout &dictum est in nonaginta diebus. A morte tenatoris. Cura morte testatoris Imo potius
330쪽
tius ab apertura Tabularum , vel a die scientiae ut supra si aximo. Sed sane ita inquiunt uerba huius te x . Ex quo magis comprobatur sententia superior e6tra coem Dites inuentarii no cedat a die aditionis: sed a die scientiae. Hunc in ego distinguerem,& intelligerem secundum terminos. g. superioris, ne absurdum cs proueniat. Nam ' leges legibus concordare prompetum est, & una lex per aliam distinguitur, & declaratur. l. unica. supra de in os dotibus.l. led & posteriores.side legibus. Consummationei n. J Sed nu quid inchoationi dabitur aliquod tempus Glossa hic dicit dari quatuor menses, qui sunt tertia pars anni, uel uil supra dantur. xxx. dies, qui sunt tertia pars nonaginta dierit. Baldus hie, . & Corneus uidentur sentire quod nullum tempus detur inchoationi.
Longissimis spuisis Quid si absint ultra millesimum
lapidem λ In tempore dato tutoribus ad se excusandu, pro xx. milliaribus prorogaretur unus dies.si. Qui autem. initi .de ex cu .iutor. Hic autem non putarem prorogari niti ubi hqres prorsus ignorauisset sibi relictam
V.l perse. J id est per Tabellionem coram se ipsis,
quan uis 3c ipsi haeredes non prohibeantur scribere inuentarium, dummodo Tabellio authoritatem prae
Procuratores Sed nunquid inter praesentes pol ro rit haeres 1 pro se substituere procuratorem Quod uideretur ex rςgula qui per alium lacit, per seipsum s cere uidetur. I . s. deiecisse. ff.de vi, & ui armata.Ita distinguerem. Aut haeres potest. Aut non. Primo casu debet ipse interuenire,& signum Crucis, & subscriptionem manu propria apponere, tui per hoc instructior reddatur, & circunspectior, & Dei reuerentior, tu fitq; obsequentior.Secundo casu procuratorem substituere potest,puta sit sit pupillus, & tutorem non ha.