장음표시 사용
61쪽
C. de ino m. testam per Bariolum, Paulum, Alex. Ripam,& alios recentiores, prScipue peracuti stimum Dominum meum D. Hieronymum Torniellum in Lin quartam .sLadl. Falcidiam per Ang in l. Papinianus s. si conditioni. g.de inossi. testam . per Fabianum de Giochis in sua luculentissima repetitione. Auth. nouissima C. dei nostella. Sed ut reuertamur unde paulisper discessimus, predicta de legatis, ut non sol uantur ultra uires, procedunt ante Iustinianum in d. g. si uero non secerit. Caeterum sanxit ibi Iustinianus
ut heres non faciens inuentarium, non minus teneatur de suo legatarius quam creditoribus. Glo. in l. in ratione. I .f. aod uulgo. Quam sequitur ibi Bar. Raphael Paulus Alex. T ad i. Falci.& ibi quoque Zasius .int.j. g. in quibusdam . it. si cui plusquam per leg. alc. ubi Ang. de Perusio, & Ioannes de Imola , Dyinnus, Bartolus, Raphael, Paulus, Alex. Socinus, Iason,
Ripa in l. i. g. si is qui .is ad Trebell. Item Glossa in toties allegata,& in serius alleganda. l. s.f. sin uero postquam.& 6.si quis autem. C. de rure delib. Denique sunt sexcetae Glossarum,&DOctorum authoritates, I9quanuis Raynerius de Fortiuio post Guidonem de Suraria praeceptor Barioli in d. g. Quod uulgo. Contrarium,&male dixerit per d. g. si uero non fecerit, qui loquitur uerbis rotundis. Tertio est praemittendum quod quilibet haeres ta
suus quam extraneus,& tam solus quam pro parte,& tam ex testamento, nuncupativo, uel in scriptis, inuentarium facere potest, uel etiam cogitur si poenas uult euitare d. l. hia. 6 cum igitur. g. pen. auth. de haered.& Falcid. nec requiritur l haeres adierit , uel se immiscuerit, nec ne. Sed de quatuor quaerendum est. Primo an semper uerum sit, q, quilibet haeres teneatur facere inuentarium. Secundo an si haeres diacunctetur adire, possit nihilominus sacere inuenta,rium. Tertio an i emper uerum sit, haeres post adi-
62쪽
tionem inuentarium facere possit. Quarto an unus ex cohaeredibus inuitis, aut insciis aliis inuentari si iacere possit. Quoad primum fac regulam. Quilibet Lot haeres tenetur sacere inuentarium cuiuscunque sit conditionis, uel dignitatis: Ergo& imperator, &clericus,& magistratum gerens non excusatnr, d. f. pen. Sed nunquid mulier,& rusticus, & minor annis a s . Quod mgis est licet in muliere, & rustico quiωdam contra ob iuris imperitiam, Inter quos Nicolaus de Mata rellis, ut refert Bald. in l. fi. f. s.&licet minor in integrum restituatur. Glossa in l. auxilium. &ibi Bal. itfile in noribus.f.pupillis.auth. de hqredibus& Falcid. Vide quae plenius dicam infra in s. meminbro p inci pali, ubi si tardio non distinctis, multa nociat iniucunda disces. Quoad secundum, quaellio eo rein
uoluitur, an tempus conficiendi inuentarium currata die scieti uel mortis, uel aditionis. Circa hoc quatuor sunt opiniones. Prima quod a die mortis d.l. st. s. sin aurem a locis.Velut S Iegata cedunt a die mortis.g.cum igitur.Qde cad.toll.&ueluti tutor statim tenetur facere inuentarium l.Tutores. r. C. de ad mi. tutorum. Alia quod a die scientiae, uel notitiae Glocin auth.Sed cum testator.C .ad l. Falcid. Ricardus Malumbra,&Saly.ind. l. fin. g. sin autem dubius.Spec. MD.And.in titu.De instrum. Edit.f.fi. Et hanc opinionem puto uerissimam ut dicam infra in 7. membro principali. Et in fine huius Tractatus, explicando verba textus.Tertia est opinio quod tempus currat a die aditionis Go.in d.6. sua autem dubius & ibi Nico, lauet de Maiarellis prout refert Baldus per textum in f .su uero postquam. eiusdem i. fin. Craue ita in Responso pro Genero, num. 79.post multos quos at legat. Quarta est opinio' communiter recepta, quam tenet Bar. Bal.Angelus,Fulgosius, Castrensis in d. g.
sia autem dubius.&in s. sin uerb postquam. Vt si quidem haeres non sit in mora, neque tu culpa,Spectetur
63쪽
aditio,& sic procedat superior opinio Glossa': Sinaiatem sit in mora, uel culpa, spectetur scientia, & sic uera sit opinio Malumbrae, & sequacium. Quoad tertium Ricardus Malumbra Cyn.& Ange. in dicta l. s.
dii g.cum igitur. t tenent haeredem simpliciter adeuntem, sibi uiam inuentarii intercludere, quia lex tantum fauet illis, qui spe dubia, & animo t: tubante adeunt d. g. sin autem dubius. Quod & sentit Spec. lo. coquo supra. Et ob id Ange. in i .l.f. haec stipulatio. ffsi cui plusquam perleg. Falc.dicit, si uult haeres uti beneficio inuentarii, omnino ei est necessariu protestari quod adit cum beneficio legas,&inuentarii, uel quod uult sacere inuentarium. Hoc quod dicit Ang. de protestatione, quotidie videmus in usu, & utile est ad remouendas difficultates. Tamen uerior, & Pbabilior est contraria sententia, ut quamuis haeres nihil protestetur,& spe certa ad eat, non per hoc intra tempus legitimum arceatur a consectione inuentarii Saly. Castren. Alex.& Corneus in dicta l. sin. partim
quia iuri suo nemo censetur renuntiare.l .mater T. de
inossi. testa. partim quia non est credibile, quod har-ires ex inconsulta sorte aditione, se temerὰ oneribus haereditariis illigare uoluerit, resque suas dispendiostibiicere argum .l.cum de indebito. E. de probat. Er. .
3 got& ante, & post aditionem haeres si uult, potest facere inuentarium, dum tamen si iaciat, post aditione, inon sinat labi tres menses, uel annum, alioquin, in-iquit Corneus, inuentarium factum die uno post tem pus a lege praestitutum corrueret: quod probari uidetur in dicto g. sin uero poliquam. Qtiod uerum pinor etiam si nec creditores, nec legatarii interpellent haeredem, cum ipse haeres sciat,aut scire debeat ise periculum incursurum nisi legi obtemperet. Nam llegis beneficio indignus est, qui legem aspernandam
censuit d. f. sin uero postquam. l. auxilium. T. demi- .nUr. terum ante aditionem non tam certe scyti p. .
64쪽
est quando finiatur tempus, seu potestas conficiendi inuentarij, cum & admissa sententia Malumbrae,&sequacium, semper possit dicere haeres.Ignorabam ;Ergo creditores, uel alij dicentes,sciebas. Dies cucurrit; Tempus lapsuin, uel finitum est; debent hoc probare quonia prae summitur ignorantia, nisi probetur scientia.l. uerius. ff.de probat. At postquam haeres diuit, nequit inficiari quominus sciret. Quomodo
eniin adluisset nisi sciuisset sibi delatam haereditatem s.fi.& ibi Glossa,& Angelus Aretinus inst. de haeredum quat.&diff.Ceph .consi. 274. Quoad quartum, Gultimum.textus in d g. cum igitur subtiliter consi deratus uidetur unicuique cohaeredum tribuere be-niscium inuentarij.Dubium' mouet quia inuent rium debet minutatim, & singulatim fieri de omnibus rebus d.f. sin autem dubius; At coheres non nisi portionem rerum habet. Respodeo nihil obstat quominus rerum omnium descriptio fieri possit etiam inuitis, aut insciis alijs cohaeredibus. Primδ quia &in iudicio amiliae erciscundae potest unus ex cohaeredibus agere, & rerum singularum pro portione petere sibi fieri assignationem, si commode fieri potest; Quod no aliter expediri potest, quam h omnes res subijciantur oculis iudicis.*.quaedam.& ibi dixi post
Fabrum,' g. Iasonem, Gomesium. inst. de actio.l. aduersus.l. m.C.sam .ercisDeinde quia ille cohaeres dicere potest aliis cohaeredibus .Quod nobis non nocet,& mihi prodest debetis indulgere.l. in creditore.Ude euict.l. 1.&ibi Glosi, Bar. Bal Ang. uterque Imola,& plurimi ex recentioribus.U. solui. matrim. neque enim dicere pollunt cohaeredes, Nobis obest, quia hoc dicentes suam improbitatem detegerent, luolunt occultare,seu supprimere res haereditarias ,
quod nequaquam est permittendum, cum fraudibus, & malit is non sit indulgendum l .in iundo. Ederei uindi.Tertio per textum mi.si quis ex argentarijs
65쪽
as 6.a gde qden.'Ex quo textu notabiliter probari psi es, alii cohqredes cogantur subscribere in uelitariosa -cto a suo cohaerede in xta formam d. g. sin autem dubius. Quod nota, quia nisi fallor, est nouum dictum,& memoriar commendandum. Illud constanter assererem quod cohaeredes non possent prohibere, quominus saltem descriptio bonorum fieret, prout fit ad instantiam fideicommissarij etiam si haeredi remissast consectio inuentarii Castren .consi.366.li. I.Guido Papae q.qs I . Faciunt notata in l. unicaG.de prohibita seq. pec. Sed an hoc inuentarium proderit aliis cohaeas redibus Utiquet si subscripserint. Sed & circa subscriptionem, prodesse quandoque opinarer ob interuetum iudicis, & publica Τabellionis bar.in l.chyrographis. Tde admini. tuto. Quid si cohaeres suae tam tum portionis faciat inuentarium ρ Ante diuisionem nihil aget, cum bona sint commixta, nec scire possit quas, aut quot res sit habiturus; Post diuisonem pu27 ta remi ualere inuentarium, quasi in eo, quod sibi obtigit unicus fuerit haeres ad instar cohaeredis in sua portione utentis Falcidia.f. Et cum quassitum. inst. de lege Falc.l.in singulis. T. ad i. Fal.Cynus tamen Albericus,Mly.&Iason in dicta l. fin. in prin. uideatur requirere plura inmentaria si plures sint haeredes. Sed ego non recederem a praedictis si sint discordes inter se cohaeredes. Quarto sciendum est quod inuentarium remittia 8 potest lege, consuetudine, statuto. t Pacto. Vltima
uoluntate. Examinemus singulos modos..Leger
mitti potest, quia est mera inuentio iuris ciuilis, quippe introductum fuit inuentarium a iure ciuili, id est a Iustiniano, qui fuit totius iuris ciuilis quasi Architectus,& concinnator d.l. s.f.Sinautem hoc.C. de iure delib. ergo contrario iure ciuili, uel lege, uel sanctione remitti potest, maxime cum bat recursus ad
ius pristinua.si unus.s. Quod di in specie .ff. de pact.
66쪽
Quid ergo si hodie M AxIMILIANvs IM
19 o. M. tabrogare legibus Iustimam, prout patruus
ipsius CAROL vs. v. anno M. D. xxix. legem
promulgauit in illo articulo controuerso, utrum filii fratrum succedant in stirpes , uel in capita, an ualeret abrogatio λ Mouet quod hodie Romani imperij Maiestas valde est imminuta,& labefactata, in uarios
due discerpta principatus, E conuerso accedente maxime summi Pontificis assensu, legum omnium moderamen in sinu Imperatoris residere fatendum est. l.omnium.C.detestam. Consuetudine remitti potestinuentarium ob id, quia ualet argumentum de lege ad consuetudinem, cum consuetudo sit altera lex. l.
De quibus st.de legibus. Quod si consuetudine intermitterentur quaedam iuuentarii solennita tes,mulis magis talis usus seruaretur licet ad unguem de iure ciuili omnes solennitates debeant adimpleri ut ex magistro notariorum docet Baldus in consi. 61. l. 3.& in consi. I 7.l. .Crauetia Saulliensis in Responso pro Genero nu. 76. Statuto quoque remitti potest 3o tinuentarium, S quia fit recursus ad ius coe , Et quia ualet argumentum de consuetudine ad statutum, quoties consuetudo est introducta sciente eo ,& permittente, sine quo statutum fieri non pollet. Gl.& Doctores in ca.fin. extra De consuet. Corneus in const.293.li. . quod tamen intellige iuxta ea, quae scribit Aret. in consi. i s.Et scio extare statuta in quibusdam ciuitatibus,& regionibus ut non ualeat consectio inuentarii, Quippe cum haeredes obtentu, &uelamento inuentarii, non raro remorentur, aut etiafraudent creditores atque alio licet sciant haereditate esse lucrosam: Quod no faceret, si servaremus ius pristinum, quo non fiebat inuentarium. Eo namque limpudentiae,infiigante Daemone,habendique cupiditate, ingenia hominum adiguntur, ut dummodo ditescant,aliosque expolient,diruant, pessundent, ni
67쪽
hil pensi, nihilque aequitatis, aut uerecundiae pre oculis habeant, prout experientia , quae rerum magistra est quotidie docet. Quapropter huiuscemodi statuta diuino afflante Numine, sancita plerunque esse exi-31 stimo, maxime ubi iudices ' facillime imposturam patiuntur: quibus, ubi uulgatissimum casum legis , uel iuris terminum indideris, illic eos hqrere uideas, quasi ad scopulum alligatos , & ubi Barioli, Baldi, Angeli Alexandri authoritatem allegaueris, Selimis oculis,& interdum lusciosis exhauserint a pro oraculo id habent, & non minus quam Pythagorei olim sectatores, pervicaciter iaciant. Ipse dixit. Qui profecto Bartolus, Baldus, Angelus, Alexander si reuiuiscerent, &de eo casu interrogarentur, contrarium responderent, pensitatis sedulo circunstantiis 33 locorum, personarum temporis: Nam, si qua alia inscientia,indiuiduorum, circunstantiarumque concretio,& commixtio dissicultatem parit; in iure praesertim ciuili tot sunt anguli, tot latebrae, tot recessus, ut
uel oculatissimus,& solertissimus quilibet facile impingat,& a iuris, aequitatisque tramite deflectat. Q rnon semel eonqueri libet. bi quidam ex secto ius oratura. si ex plagis.f.in clivo. T.ad i. Aquiliam. Et, m dica iacti diuersitas,diuersam inducit iuris constitu tionem. I.iusiurandum &ad pecunias.g.fin. ff. de iureiuran. Ue autem illis , qui fas, & ius uenalia habent, Vel qui diplomate iudicandi cohonestati, uel potius dehonestati, ignorantiae suae aculeos in miseros litigatores non sine Alirar indignatione contor tuent. nstat namque iudicem imperitum lite sua lacere, neque impunitum in noc seculo,& alio discessurum. Ubi igitur sunt lesum contemptores, inscii, imperiti, ibi statuta omnino seri suaderem, prohibentia inuentarium.Vel etiam si non sint statuta, suaderem Principibus,ne praetextu inventariorum, sibi
ipsis conuicia , & detestationes bona fide agentium
68쪽
accerserent, Improborum autem & technas struen-3 tium rapacitatem,& voracitatem seuerent.' Pacto insuper remitti potestinuentarium, cum ualeat argumentum de pacto ad statutum gi .Rubricae. C. de Decre.Decur. lib. x. Et de lege ad pactum .l. non impossibile. C. de pactis. Intellige autem secudum terminos habiles , si creditores, uel legatarij pactum facerent cum haerede. Quid si pars creditorum, uel legatariorum non pacisceretur. An paciscentium uolutas aliis
prodesset, uel obesset Prodesse quidem facilius poterit si sint correi iti putandi, uel credendi. Obesse non
poterit nisi omnes, uel maior pars consentiat.l. iuris gentium.6 .sin. cum tribus legibus sequentibus. T. de pactis.Illud constat, creditores, uel legatarios inter 3 se paciscentes, ne haeres faciat ' inuentarium, nihil. agere, cum pactum unius alteri non obsit. l. si unus. f. te omnino .ff.de pactis. Vlii mauoluntate remi Io titur inuentarium distinguedo hoc modo. Aut quoad legatarios,aut quo ad creditores, aut quo ad haeredem. Primo casu ualet remissio.Nam cum testator potuerit no relinquere,aut etiam relictum adimere, potuit etiam remittere consectionem inuentarii, quasi pudori, & uerecundiae haeredis commiserit quid, &. quantum soluere uelit arg.l. uideamus. 6 .pen. ff.de in litem iurando. Inst. de fideicom.haeres. in principio. Secundo casu quoad creditores, non ualet remisito, cum non possit eis debitor in testamento praeiudicare l. j.C debitore u ed. pig.Τertio casu quoad haeredesunt duς opiniones. Guido.n,Papae con. 63 .renuit novalere remistionem innixus authoritate Glossae mi.
scire. QVt in posses. legatorum. Contraria opinio si uerissima, & communiter recepta, & q uia de re haeredis,u de sua testator disponere potest. l. Vnu.
rem. Delegatis et . Et quia est in arbitrio haere. utrum adeundo se subiicias oneribus nec ne.l. nec , ore.C. de iure delibe. Et quia pater luc'ri,ue cu' a . B ratori
69쪽
ratori remittere potest consectionem inuentarii. l.6. C. arbitrium tutelae. Ita 'communiter in omnibus tribus membris concludunt Doctores dari Bal. Casire. Alex. Aret. Iason Ripa, & alii quam plures uetustiores,&recentiores in I. nemo potest. Delesta. I. Barti
Bald Castrensis in l. cum tale.g. l. ifile conaitio. & demonst. Decius consi. 18. Parisius Cardi. consi. 2I. li. 2.Crauetia consi. i 7 . D. Iulius Clarus Alexandrita nus uir peruigil in eruendis iuris nostri Thesauris in lib.Tertio bentcntiarum. 6.testarneritum. Quaestioue 66. Didacus Hispanus in c. i .nu. IT. Extra detestarmen. qua uis aliquatenus discrepet perspicacissimus Ancharanus in consi. 3 6s. Secutus Financiscum de Ram ponibus. Dixerit aliquis,quid refert hoc Respodetur quoad legatarios,&fidei commissarios hoc se quitur, et haeres licet non faciat inuentariu, nihil isi praestabit de suo,& sic eu itabit poenam.g.si uero non 8 37 seceiit. Auth .de haered.&Fat.1 Sed an saltem legat rii,& fidei commissarii facient descriptionem bono rum,ne qua fraus committaturὸ Haec est pulchra inspectio.Castrensis conii. 366. lib. I. notabiliter asserit fideicommissarium uniuersalem non inhibendum facere descriptionem. Idem late attriin Guido Papa Quaestione s i . D. Ioannes Cephalus consi. 296. Quoad creditores sequetur ut omnino suum coti sequantur quasi defunctus superstes esset. Quid tamens haeres prohibitus a testatore sacere inuentarium, pollea faceret,& bona non essent soluendo Uolun- tas testatoris sustragatur creditoribus. Lex posterior Iustiniani in toties allegando. g. Et si praelatam. fauet
3 8 haeredi.' Quoad haeredem hoc sequetur, quod subiacebit omnibus oneribus,perinde ac si sponte sua, Mnon iussu deiuncti omisisset inuentarium, cu & olim sic esset etiam citra iussum testatoris. l. quae dotis. F. soluto matrim.Sed an tenebitur legatariis de suo, si maxime faciat inuentarium bona fide t Durum ui-
70쪽
detur V teneatur, cum & si testator sui siet interroga tu, non tam acerbe haeredem distrinxisset.l. tale patium. s.ff.de pactis. Quinto,&ultimo septem summe regulas.
Prima est. 3 Inuentarium: conseruat haeredem sne damno, seu, Ila res faciens inuentarium nullum damnum patitur. d.I s.s Et si praefatum.& s. licentia danda. & s. Et haec quidem.&6. si nautem hoc. C. de iure delib.&6.sancimus.& g. si uero non fecerit. auth. de haris red.& Falcid. ubi tamen Imperator diuersis uerborusormulis utitur, sed quae omnes eundem sensum habeant. Nemini enim ignotum est unum conceptum ducibus,tribus 'ut etiam decem, uiginti, et pluribus modis posse enuntiari. Secunda regula. Inuentarium conseruat haeredi omnia lucra. Seu, Ea res facies inuentarium, retinet omnia lucra iuris communis,quae erant ante Iustinianum. l. s. si uero non secerit.& g .licentia danda. ut ostendam exponedo uerba textus in calce operis. Tertia regula.
Inuentarium secernit bona hqredis a bonis desuntii. probatur quia in inuentario omnes res haereditarie sigillatim descriptae inueni situr sine rebus ipsius haeredis,ut infra in secundo, & quinto membro principalibuS. Quarta regula. Inuentarium facit haeredem censeri extraneu, seu Leponit haeredem in statu pristino seu facit censerihoredem non adluisse.Probatur ex iis , quae tradunt Aldus, Alex. cinu Iason,Decius in l.Uebitori. C. de pactis. dicentes haeres facto inuentario duas perionas representat, suam,& defuncti. Quod prodest ad multa. Hae quatuor regulae in multis simul conueniunt, B i atque