장음표시 사용
81쪽
ris, quoniam tam ex testamento quam ab intestato , inuentarium seri consueuit. Item quoniam mors debet expectari illius,de cuius bonis agitur. Vnde sequitur illud ,quod nuper tetigi, nec ualere inuent rium a desuncto dum uiueret) conscriptum. Bald. poli Nico. de Maiar. in d. g. sin autem dubius. Sed curitaλ Ego opinor illam esse rationem, quia quandiu quis uiuit non dicitur habere haeredem, neque haereditatem .l. 2.s .interdum .st. de uulga.& pup. siue uelit ipse,siue alius succesior filius, uel extraneus. l. sin. C. de pactis. Nam & si quis uelit omnia sua in alium trans serre, aliter quam haereditario iure transferre debet, per donationem, per arrogationem. l. omnes.s j. U. Quae in haud .cred. inst. de acquis . per arroga. Cum ergo inuentarium ad illa sola bona trahatur, quae exiliunt mortis tempore, non inspecto quod antea essent maiora, uel exigui ora. l. pen. g. l .ff. de Castren .pecu. non est mirum si uitietis inuentarium risi
Malet. Non tamen est negandum, quod si testator maxime pater, rerum suarum distributionem uel ratiocinia fecerit. plurimum fidei,&authoritatis praebes bit haeci scriptura, quocunque nomine eam appellare malueris l. Quotiesu. si cogitatione.C. fam. erc. l. rationes. Iuncta Auth. Quod obtinet.Gde probatio. Nam & patris diuisio inter filios ualet, licet plus uni quam alii assignet socinus consi. Ir . lib. 3. Decius consi. 2s .Parisius consi. 3 . lib. 2. Quod tamen intellige iuxta tradita per Corneum cons. 228. libr. q. per Decium cons.86 Et ex praedictis liquet quod recte subiunxi in definitione illa uerba mortis tempore. Nunquid ergo res accedentes post mortem non describentur M antua in consi.3 3 . lib.1. dicit non describendas.Quod intellige ut per Ang. & Imolam ind.6. Haec stipulatio.& infra subiiciam.
82쪽
i Inuentarii Eumologia. i inuentali vpertorium Uem sunt. 3 Haeres omitιens res aliquas in inuentario, qua poena O
'pilius subtrahens res aliquas de bare ditate patris γοα modo psniatur. s Res alterius quam defuncti infertae in inuentario an δε
ό l Iura incorporalia an inferantur in iuuentario, oe quom. A. 7 Haereditas est nomen suris, proinde dicitur hereditas uesimi corporalia tantum, lue incorporalia tantum.
Ecundo uideamus unde dicatur inuentarium.Respondeo' inuentarii Erymologia inde deducitur, quia meo descripta, res inueniuntur, & cernuntur Glo. iiii. Tutor qui repertorium.ff.de adin.tutorum. Vbi Vl-ipianus inquit Repertorium uulgo inuentarium apis pellari solet; Glossa exponit repertorium ideo dici, quia res pupilli ibi descriptae reperiuntur. Et sic apparet fidi repertorium, & inuentarium sunt Synonia ina quan uis inuentarium haeredis, de quo nunc agimus,Trecetis annis, S plus post Vlpianum ab Imperatore Iustiniano suetit introductum.Iuxta hanc Elymologiam Cicero appellat Notationem, seu Veriloquium,de quo multa praeter alios,nisi fallor sum diis durus super titu. de testamentis in Institutionibus plures emergunt dubitationes.Ecce, res aliquae sunt ptermissae in inuentario. An ualeat luentariu Primastote uideretur ualere, quia paria sunt non sacere, uel facere inutiliter C .de rei ux .act.in prin. Et nihil censetur actum donec aliquid superest agendum.l.pςn.C.de his quibus ut ind. Et hoc quidam tenent
83쪽
Contrarium ut infra dicam,uerius apparebit, maxime quoad aliorum compendium. Caeterum an prosit haeredi sic distingue. A ut haeres malitiose non inseruit res Omnes. Aut ignoranter. Primo casu Bald. ε Ange .in d .l. s. s.licentia. C.de iure deliberan. post Glossam in d. s.si uerd non secerit, tenet haerede omne beneficium amittere. Quod & tenuit Raynerius prout ibi refert Saly.& Corneus, dicensaliquos attestari hane esse communem opinionem, que ex eo fulcitur quod fructuarius res aliquas supprimens priuatur usu studiu. strensis,& Iason in Auth. Qui rem C.de sacros. eces. Craucita in consi. 3oo.Sed MIy. Castrensis, 1 Alex. Iason,& plerique alii in d. g. licentia. reprobant. Quod ut melius intelligatur est enim quotidianum,&, ut dicit Ang.in i Paulus. T. ad i.Fal. est de pane lucrando.Dic triplex damnum haeredi ex hac malitia inferri posse.Vnum quoad sescidia.Aliud
quoad legata integra soluenda ultra uires haereditarias. Tertium quoad omnia debita soluenda similiter ultra uires haereditarias. Primum damnum haeres indubitanter ex sua malitia patitur.Sed an haeres falcidiam solum amittet in rebus omissis Distingue tempora.De iure digestorum solum amittit in re omisiaca.cl.l. Paulus. De iure nouissimo amittit salcidiam
omnium rerum, quantiis extet regula. Poena non debet egredi delictum.l Rescriptum. ff.de his quibus utia d. Glossa Bar.& Ang. in s. sancimus. Authen. De haeredibus & Falcidia. luanuis Glossa ibi uideatur
dicere idem uoluisse ius uetustius.l. beneficio.l. haereditatum.alias computationi.f. sin. S ad i. Falcidiam. Secundum damnum hqres non sentit. Cum satis putriatur in hoc quod Falcidiam amittit insolidum iuxta Imolam, Castrensem,& Alex. in d .l.Paulus. Quoad tertium damnum similiter concludunt Doctores
quod non quidem haeres teneatur ultra uires h er .
4:zxias sed soluci duplum eius rei, quam Laudui
84쪽
ter suppressit. d.f.licentia. uer illo& ibi Odose. Fulgo. & plerique alii.Inter quos Paulus de Castropo nil pulcherrimam decisionem circa filium, qui dum istaret in pendenti an patris haereditatem adfret, realiqua hereditaria subtraxit; licit Paulus de Castro θῆ creditores de duobus alterum facere possunt,aut cogere filium ut omnino sit haeres,aut illum petere danari in duplo eius rei, quam fraudulenter subtiaxit i. si seruum .f. s.ffdeaccaui. haered. ubi idem Paulus. Secundo casu, quando scilicet ignoranter res aliquai in inuentario sui tomissa, concludunt Doctores nullum damnum infligi hqredi imprudenti ; quia quod
ignoranter fit, poenam non meretur, cum animi non
redarguat malignitatem.Glossa in d. f.s. Et haec ignorantia in dubio praesumetur nisi sit filius.I. Octaui. T. . unde cognati.And. de Isernia in Tit. De succ. Feudi.s Vlterius quqro.1 Haeres alias res quam haereditarias ponit in inuentario. Quid iuris erit Res iste non Τ-cerunt nec creditoribus, nec lesatariis Ang. in d. f. haec stipulatio nisi essent propriae ipsius haeredis. Quod procedere potest fi liaeres sciebat esse suas argu .l. cuius. is de teg. Iuris . terum siue sciat haeres, iue hon, semper ei proderit protestatio. l. si debitor. T.quibus mod. pig.uel hypo. Porcellinus in 3.q. principali. Quod dictum est de re aliqua fraudulenter non insertI in inuentario ut haeres damnetur in du plum , procedit nisi haeres propter lubricum aetatis excusaretur,& nisi fraus per creditores, uel alios noprobaretur: Alioquin tot praesumentur esse bona , quot sunt descripta in inuentario Gl.in l. cum dei
ge.ff. de probat. Romanus tu consi. m. Alex. consi. 4 l. lib. 1.Curtius Senior consi. 2'. Curtius Iunior consi. iso.GoZ ad inus consi.9 . Ulterius quaero. In ε haereditate no reperiuntur nisi iura,& actiones.' An in inuentario laaec inserenturὸ Non uideretur argue 'do ab Etymologia inuentarii, seu Repertorii. Con. C trarium
85쪽
7 trarium piato cumlhaereditas sit nomen iuris,& complectatur tam corporalia quam incorporalia. l. haereditas. ff. de peti. haered. Quod uerum indubitanter ubi nominum,seu actionum extarent scripturae , seu chyrographa.Sed & nomina uocalia, & ad solum iuris inrellectum pertinentia putarem inserenda , qua uis Bar. in l. tutor qui . ff.de adminis .Tut. uideatur dicere esse inserenda quando sunt exacta,& in corpus ueluti quodam radacta.l. Rem in bonis. T.de acq. re. dotii. Passiua quoq; iura inserenda putarem, ut proinde sciatur compensatione hinc inde secta quatum in bonis remaneat.l .in quantitate. s.ad l. Falc. quanuis si non inserantur, non per hoc suspectum reddatur inuentarium.Decius consi. l8. Sed certe inserere satius erit haeredi, ne creditoribus postea, & leg tariis detur aula inficiandi.Glossa inl.si uero.g. r. T. Qui satis .cog.
1 Iuuentarium iure ciuili fuit introductum. a Conscientiae forum oualest. 3 conscie mia dicta est qua b cordis Uentia.
Α . Haeres non conficiens ιυμ tarium, uu teneatur in foro conscientiae. ς Haeres de iuregentium non leuetur ultra uires. 6 contrahentibus an liceat in foro conscientiae se inuicem decipere. 7 Haeres nον conficiens inuemarium au teneatur 'in foro ecclesastico. 8 Im canonicum loquitur de iuuentario. 9 Dorio an prae iandasent alimenta inforo cWaris. I o Summum kιs,summa iniuria. at Consuetudo se is ut bares non consciens inuentarium
12 Haeres cuiuscunque conditiovis tenetur si non faciatim
86쪽
Ertio uideamus quo iure introductuni
fuerit inuentarium. t Respodetur iure ciuili: si qui de Iustinianus,put omni b. Opertum est iura omnia ciuilia constitutionesque imperatorias simul composuit atq; concinnavit, eo modo quo nunc habemus. Porro ante Iustinianum, leges I r. tabul. quae sunt origo, & sons iuris ciuilis, annis firme mille exordium sumpsere, ut declarant Budeus & Zasius super t.2. T. de orig.tur. sed hactenus nullus iuriscons. neque imperator inuentarium haeredis excogitauerat. Ipse uero Iullionianus primus auctor fuit, ut haeredes, innentarium. solenniter conficerent, quapropter certo certius liquet,l inuentarium traxit exordium a Iustiniano , ει sisea iure ei uili, imperatori ove. Ergo nec iuri naturali, nec iuri gentium accepto serendum est inuentarium, quae cum ira sint promptum est dicere, lua uetarium pendet, a iuris rigore, circumscripta aequitate iuris gentium. Unde bellissime consueuit dubita-xi de tribus, qua altius perscrutari intelligo. Primo
an in sero conscientiae, haeres non conficiens inuentarium subiaceat poenis iuris ciuilis. Secundo an in foro ecclesiastico secundu iuris Pontificii praecepta idem situ, in foro conscientis. Tertio an in soro caesareo semper infligantur poenae legales haeredi non conficienti inue utarium. Quoad primum dubium i scire oportet,i sorum conscientiar, est inter te, α conses rem, siue alium uirum probum ,& relisiosum, communicatio & alloquutio propter conscieti tiae exonerationem, nam coli scientia est proprii co
dis testimonium, ex eo dicta quasi cordis scietia Batdus in c. uigilanti. Extra De praescrip. quando unusquisque se ipsum scrutatur , seque sponte poenitentiae, & emendationi subiicit cap.in cuncti s.& cap. inter M. q. 3. quam poenitentiam & emendationem uis
nusquisque libenter subire debet, maxime si ex cori
87쪽
filio,& adhortatione uir i probi, &religiosi suadeatur,& interd. prout in consessione contingit, Iubea- et
tur iuxta ea quae habentur in Evangelio, & in Epistolis Pauli & in libris Theologorum, & per canoni stas,in cap.nouit extra de iudic. Nam si quis uult pie catholiceq; uiuere, debet seipsum corrigere, aut ii scrupulum in mente gerat, debet con is tere peri tiores eorumq; monitis obtemperare, neq; debet apud
semetipsum sapiens esse suaeq; inniti prudentiae, ex
Praecepto Hier. st rescrtur in cap. ne innitaris extra de consti . unde ueluti, qui conscientiam habet oneratam cum damno alterius, i iam debet exonerare. Ita qui conscientiam puram gerit, no debet occasione alterius onerari, neque damnum subire, concluditur ergol haeres non consciens inuentarium si fraude
eareat, quod ipse melius quam alii sciunt, non sub-4 iacci poenis legalibuς siue iuris ciuilis, & consequenter non tenetur creditoribus haereditariis , & multo minus legatariis ultra facultates haereditarias, Bar. in L I .C.de sacro. san. eccle. Alex. Ias. & pleraq; alii in Rub. V. de acqui . haered. quana uis Paulus Castren . &Franc. Aret. in d. Rub. in contrariam opinionem inclinare uideantur, sed sine dubio falluntur, Ciam enim forum conscientiae sit sui ipsius iudicium, quomodo haeres debet existimare, &iudicare , si, creditoribus o legatariis res suae sint adiudicandae Rursus non solum reffragaretur propriae conscientiae , atque animi iasti syticeritati, sed etiam aequitati iuris gentium , si
diceremus haeredem teneri de suo: quae enim est rotio propter quam haeres teneatur ultra uires haereditariasZHaec sane quia ius ciuile praesumit haeredem fraudare uoluisse creditores,& legatarios. Bar. & alii communite in auth. Sed cum testator.C.ad l. Fal. Aideo disposuit s haereditas, siue damnosa, siue lucrosa esset, arctaret ipsum haeredem, quod contrarium si aequitati naturali, & iuris gentium, unde Bar. R
88쪽
ma. Alex.& alii in prae allegata Rub.de Acquiren. hi . - xed.dicunt quod haereditas est nomen iuris ciuilis. l. i nihil est aliud. F.de uerbo. signis.Uaaereditas. st.de res gu iu.1 Ergo apparet, inquiunt ipsi, ut de iure gen .
. tium,haeres ad nihilum plus tenetur, quina in haere
ditate inuenitur , et, similiter procedit in foro con- . scietiae, Alioquin si uerum esset quod haeres in forol conscientiae ultra uires teneretur, sequeretur duo absurda. Alterum quod haeres magis alios diligeret, i quam se ipsum, quod esse non potest, quoniam prima Charitas incipit a seipso glosin l. praeses.C. deseruit. Alterii l credi rores,&maxime legatarii, locu .pletarentur cum iactura alterius. i. haeredis, cp etiam a iure ciuili uetuitiore non toleratur, ut dicit Pomponius.tur. cons. in l. nam hoc natura. T de condicta
indeb. Etenim ut obiter hoc interseram & ueluti p transennam offendam . Pomponius, & alii triginta sex totidem enim id est triginta septem enumerat Pollician.& Budeus in l. I. st.de iust.& iure ex quorum libris uolumina digestorum, quae prae man Ibus hominum quasi centones sunt consarcinata suerunt Ethnici,& a fide Christiana abhorrentes,& tamen ulla lex eorum reperitur, quod aliquis cum iactura alterius locupletetur uel odio alterius praegravetur.
Multo minus quis debet locupletari ex praeceptis fidei catholicet, finge igitur Iustinianu fuisse interrog- gatum, an in foro poli, siue costientiae , haeres de suo teneretur, Respondisset ne teneri nullo modo, ut imperuincibiliter probatur, ex eo quia Iustinianus sanxit haeredem teneri, quoniam praesumitur quod uoluerit surari aliquid de haereditate in praeiudicium creditorum,&legatariorum. g. sancimus in Auth.de haered.& Falc. Ergo cessante huiuscemodi suspicione,& praesumptione aduersus haeredem intentio Iustiniani erat, ne haeres teneretur de suo, tuae praesunx
ptio dubio procul cessat, in quaestione proprosita , si a quan-
89쪽
qii enim haeres examinat propretam consesentiam iudex quodammodo fit super haereditate sibi delata, vix de nullo modo est arctandus soluere de suo; prqdictis adde speculatorem in tit .de instru .edit. f. Edita. IOAnd. in c. quamquam de usuris. lib. 6. Ange. in I. I.f. Haec stipulatio. T. fi cui plusquam pcr l. Falcidia ubi aliquatenus uidetur discrepare. Porcellinum in
7.quaestione principali Corn. cons. 39.lib. . Ruin iam consi. Io. lib. . Didac. c. I.de testam. Probatur hae cassertio pulcherrimo simili. Ecce, Iure ciuili licet contrahentibus se inuicem decipered. in causae. 2. 6. PCn.
6 ff.de minor. Non t tamen licet in soro conscientiae
Butr.&Abb. in c. quia plerique. Ex trade Immu . Cccle. Inno. Buin Ananias in c. in ciuitate. Extra de usuris. Feratius in cautela 4. Ex quo inserunt Doctores quod nemo uir probus,& Christianus authoritate itaris ciuilis debet alios fraudare, cum uir probus, ad tribunal sori conscientiae debeat assistere , de quo etiam per Salycet. in authenti c. Ad haec. C. de usuris. Vnde argumentum desumere posumus, quod si haeres & creditores,&legatarii sint uiri probi, non soluent neque exigent ultra uires. secum da succedit dubitatio an haeres t qui non conficit
inuentarium subiaceat poenis iuris ciuilis in foro ecclesiastico . Plerique interpretes ta canon istae quam legistae tenent haeredem perinde obligari in soro ecclesiastico, atq; in Caesareo, siue seculari, ex eo qui ueluti lex Caesarea non dedignatur sequi sacros ca- non es. Ita lex Pontificia non abhorret a iure ciuili
ca. I. extra de noui operis nuntiat. Perinde cum ius
canonicum non loquatur de inuentario, credibile est quod hunc casum lue redi Lommittentis inuentarium reliquerit dispositioni iuris ciuilis, iuxta uulgare illud.Casus ommissus in lege posteriore relinquitur dispositioni iuris anterioris a. si extraneus. st. condi c. u. dat.Sed hoc salsusn est, quia imino ius. C
90쪽
s 1 Canonicum loquitur de inuentario. e. Raynal dux. in fine & ibi Butrius, Imola, Abbas,& nouissime Gulielmus, Benedictus,& Didacus extra de tellam. Ac cedit, ' in foro ecclesiastico seruatur ordo iudiciarius Paulo minus,quam in foro Caesareo. Nam utrobique iudex debet sormam seruare& undiq; argu menta probationesq; eruere, quibus controuersiae dirimantur. ut per Innocentium,&caeteros in cap. asserte extra de praesum. Et ut summatim colligam iterque iudex debet secundum leges iudicare, ergo quemadmodum in foro caesaris liseres n5 faciens in Uentarium codem natur, ita N i .i soro ecclesiastico, eadem. n. praesumptio quὁdhaeres aliquid subtraxerit, utroque modo interuenit, Iccirco i de ius est statuendu. l. fi.C.de constit Pectin. sunt etiam aliae rationes, quae adduci possent pro hac receptillima opinione, quas uide per D. Cardi. Zabar. Butrium, Abbatem,& alios in cap. I.extra de solution. Zc in cap. tuanos extra de usur.&in c. I. ubi praecipue Barbat. e tra de tellam. Ang. Alex.& Ial in rub. f. de acquirein haered.Bal singulariter in l. s. in prin. vers. sexto. C. de iur.delib.Nonnulli tamen, ita distinxerunt, Aut sumus in terris ecclesiae,& li res non tenetur; aut alibi,& haeres tenetur, cuius distinctionis uis & essicacia, duobus similibus comprobari uidetur. Vnum s est, ' Pater filio suo spurio cogitur praestare alimeta,in terris ecclesiae non autem alijs in locis. Ita consuluit subtilis Aretinus in suo consilio 8. Aliud simile est,u, ius testandi coram Parochiano & duobus uel tribus tellibus, non autem adhibitis septem testibus prout exigit ius ciuile competit dumtaxat in terris ecclesiae in quibus Summus Pontifex habet iurisdictionem temporalem, secus in terris ii perii prout notatur secundum opinionem quorundana relatam per glo. in cap .cum esses extra de te