장음표시 사용
71쪽
Educatur Pernardus in Haustris
& arceatur ab ipsis ioculis, sensim aura maligna inficitur, di non secus, ac molles rotae, quae sunt agrorum risus,spinarum sepimento destitutae, lugent,languescunt. Datur itaque Bernardus Christophoro Ptolen aro consanguineo ordinis Diui Dominici,viro scientia,&probitate inter ceteros Praedicatorum familiae adeo eminenti, ut dignus extiterit,qui ad Episcopale Souanae Ecclesiς munus eueheretur. Huic traditur filius unicus Ber- nardus a parentibus, ut sub tanti viri solerti pedagogia non modo a prauis amoribus auerteretur, sed optimis quibusque imbueretur. Sollicitus e
go Christophorus de infantuli salute illi indelasse
erudiendo excubabat; quotidie puer roboraba tur in omnium virtutum sudore, & saeculi nescius angelicam vitam degere, carnis mollitudine ob- Operibui pie situs,ab ijs, quae carnis erant, longissime versari, Dei timorem haurire, ipsum Creatorem ardentiabus suspirijs ardere,quaerere, exsuspirare semper. Et didicit ingeniosus puer,quam amara, quam tu dicra , quam casibus diuersis obnoxia, qua denique contemnenda, praeter Deum, haec omnia. Exardescebat illa suarum carnium lilia cooperire , lacerare flagris, vigilijs, inedia torquere, &sexcentis eiusmodi lanienis edomare , quamuis nullae ipsas titillauere voluptatulae, tortor erat,dcvindex carnis, eo quod latum audierat insensam illam esse spiritui adsimilitudine Dei estormato. Sacras imagines ardore inexpleto amabat, attrectabat,deosculabatur; oculi.n. illi castissimi diuinis picturis capiebantur, saepe blandas manulas
72쪽
oculis caelo defixis, diuina contistaturus ad astrae serebat,dixisses expansis illis, ardenti prece,suspirijs,iras flectentem Numinis, victoriam reportantem . In virtutes omnes giaanteo gradu tendebat,nec sui adhuc bene conicius Deo, & caeso vivebat,superis delicijs affluentissimus. ae mente pie recoleda proposuerat Christophorus,terrae haerentibus genibus, meditabatur. Saepenumero tanquam peccator maximus obtundebat pectus; frequens nocturnis, diurnisque vigili; s, tenera il- Iius lingua psalmorum, & canticorum dulcedine imbuta,inodato sacro canebat, silentij itidem , statutis horis,cultor fuit eximius. Si vestem a Bescardulo detraxisses, in qua una unus ἡ saeculo dignoscebatur, poenitentem Coenobitam credidisses. Idem,quasi Sacrameto adstrictus, Rectoris,ac Doctoris nutui obsequentissimus; sub tanto magistro,pascebatur lacte,do Paradisi nectare in oratione,atque ita in omni virtutum genere profecit puer,ut illius exemplo instruerentur senes,ad easdemq,virtutes erudiretur.Sed nec desiit prudentissimus Christophorus una cum ijs, quae ad Dei cultum pertinent, humanioribus litteris, quibus magis ipsa Dei a nobis maiestas dignoscitur, in. Armare puerum, qui praecocissimi ingenij, breui temporis curriculo,prima elementa,& erudimenta litterarum didicit, Italum sermonem in Latinuvertere,& hunc,in illo statis flosculo,mature callere ; eademq; ingenii seracitate,grandior factus, Rethoricae artis praecepta hausit ita egregie, ut e rostris omnium encomijs, & plausibus audiretur.
73쪽
Quandoquὰ per florida Musarum prata,sed ticra,
spatiabatur , reficiebatur poeticis lenocinijs. I ciuntur praeterea, eodem Duce, ac Magistro in puerum Platonica in Peripateticae disciplim do.ctillima sundamina. Mira Bernardus noster, inter eiusdem sapientiae candidatos,demissione versabatur , & in ipsis scientiarum disceptationssius, maiestate quadam senili,oculis,totoque corporis habitu in seipsum collectus,suam aperiebat,absq; garrulitate sententiam ; etsi ceteris intellectus su limitate, doctrinaque praestabat, nunquam in men scientijs tumuit, sic ad omnium virtutum bravium, cursu quasi Atlantico,sestinabat. Enimvero cum admiranda eius sanctitas esset suturata, altissimum iaci debebat in eo humilitatis fundamentum.Delectabatur mirum in modum Bernat.
dus humili illo religionis iugo, quod ab infantia , pijs inelaustris portauerat, decretumq; sibi erate sacris illis septis nunquam disc edere, sed instituto Diui Dominici inhaerere, interquilius cooptari alumnos , ardescebat, quod haud dubio euenisset, ni certior factus Minus ad paternos lares reuocandum curauisset. Nolebat sui imm mor ille unicum, quem senuerat filium , *em saera Ciau. virgimei liiij, sobole, cui imsina risisti hiabat,srustrari. rsit ad Genitoris, in ipso amia φαμι. re erutilis, imperium Bernardus , fusisquε lacrymis, relicta sacra aede, de socijs, moestissimus Patri morem πrem,ad saeculiam, sarculum vitabundus reuertitur , nescius ipse tunc augustioris ,& ub trioris se prolis Patrem suturum. Holem nescierat, l
74쪽
LIlogo temporis spatio, Minus dat assiduas preces, ζmin t berymas , nouat uispiria, seri volu Deolium consecrandi , parit Fulvia , filius exsuspiratus tenetur, inter sacra loca educatur, religiosis simam traducit vita;& genitor voti immemor,summa pueriserte pernicie, e claustris illum reuocat, tragicos quidem peperiss et euentus, ni amantis simum Numen suo aeterno decreto parentis Minifragilia elusisset consilia.
r nardus in patr' laribus pubesiens omnige nis studi s impensius operam naua mirepres siqua discit niuersa ad Dei 'gloriam religiose refundit. i
LItterarum studiis innutritus Bernanrdus ab ipsis teneris unguiculis in domό Domini,
nec potuit, nec voluit extra sacra Dei viridaria positus, ad eade studia non incumbere, imo uidiori curaea prosemulus ti assiduae eius exercita tiones erant, Philosophorum placita euoluere , rationis Iance omnia pensitare , nulli prorsus, nisi veritati, quam assequi conabatur, addiqus. PraeterPeripateticam,quam primo didicerat,disciplinam,Platonicet mcntem appulit,& ad alias capeς sendas scientias progressus, ius Pontificium, &Caesareum , quibus pqpuli reguntur , mira erudi-D atione
75쪽
tione assecutus est. Mathematicis vlterius imbubtur disciplinis, & cum illo astrorum scrutator Claudio Ptolemaeo , polos, ct altitudines dignoscit,afflatusque siderum ex varijs illorum aspectibus,& irrequietas illorum vertigines attentissime scrutabatur; naturales scientias moralibus subibciebat; morales theologicis, in. quibus Iartissime & latissime spatiebatur Bernardi ingenium , laeta. batur animus, gloriabatur, & maxime triumphabat in impenetrabili illa Omniregentis abysso, &gloria; theologica enim arcana secretiora totus venerabundus rimabatur a Sacris Doctoribus reclusa,&in illa sulgenti caligine triumphalibus fidei rotis captiuum trahebat intellectum.Non iseiungebantur in adolescentulo theoremata , vel prosana , vel sacra ab humillimo pietatis sensu; quidquid speculabatur eius mens,ad mores canissis' ais. didos,ad animi salutem, ad Dei prae omnibus tamisi salutem, idem gloriam reuocabat. Pietate condiebat,ini.
et De gisti. stebatquEquod in Aristotele subtilissimum, vel Plat6ne politicum deprehendisset. Miserescebat saepius Magyritae , quod versatus miser in t nebris , necessitatem operanti Deo imposuisset; atque interminam eius potentiam ad unius orbis angustos Iimites, in quibus Alexander lacrymabundus aestuabat,tanquam in arcto posseus, coarctasset; quasi vero si Deus vellet alios, Ac quidem
vastiores, pulchriores, unico nutu, condere ne queat; deplorabat eundem Orbis aeternitatem ,
Deumque a prouidentia alienum,asserentem. Et quis,aiebat Bernardus,caelestes orbes, rotasquE
76쪽
lucis indefessE versat, astra rotat , elementa mo-Ideratur, terras tuetur, pugnantia nectit , viventia temperat, vasta coercet suis limitibus maria , ne
suos fines praetereant, nisi ille,cui curuantur, qui portant Orbem,nisi admirabilis ea sapientia,quae attingit a fine usque ad finemfortiter, & disponit omnia suauiter in Miserebatur, quod Deum pruno illi stelligero caelo, quasi argenteis clauis suffxisset, quod Intelligentias a corporea mole seiunctas,ad caelestium Sphaerarum numerum , quibus eas conglutinauit,redigisset; di tamen, teste Iob, non est numerus militum eius. Deplorabat,quod haesitanter, & obscurissimis captus tenebris, de nostris animis disseruisset. Applaudebat postmodum Platoni,quod naturae afflatu, cuius author Deus, caducas caelestes rotas dixerit,& peritura omnia, nisi Omnipotentis brachio, a quo efformat, suere, sulcirentur. Quod pro suo arbitratu creatorem affirmauerit Deum, animosque mortalium hominum secerit risau sena mortis expertes, quod caelestes orbes actos in gyrum sessiue sessus fuerit musicos edere sonos,
quasi illorum concentum didicisset a Iobo.Quod i omnia sublunae conclusa concavo fluquantia, &indefess. vicissim piignantia dictitauerit. Cum eodem Philosopho Idaeas, sed in mente Summi
opificis rerum omnium, collocabat aeternas, ad quarum typum, imaginemque uniuersia, statutis temporibus,libero eiusdem decreto,efformare
tuta Arridebat Bernardo magis Plato,qua Aristin teles vlidi ipsis Sactis Patribus magis arrisere ib
77쪽
3 o. F. Semarri Ptol. ita. aisu,tri lius dogmata, e quibus, si perpauca demantur, aiebat Augustinus Platonici haberentur ex nostris. Seligebat studiosus iuuenis ex utroque Phi
losopho quidquid pietati, quidquid religioni co-
ionum, & rerum naturalium scalis ad supernatu
ralium fastigia conscendebat. Aquilas Christianos Philosophos appellabat, Noctuas Ethnicos; si Aristotelice disserebat, Aristotelemsonabat, si Platonitabat Platonem credidi fles , sic argutξ, eleganter, & inoffenso semper pede , per illorum
vagabatur doctrinas. In iure Potificio,& Caesareo,Dei omnis aequitatis authoris, maiestatem rimabatur,& quam a duum esset regere homines sis, qui non quid altius supra humanum captum contenderent, Optime dignoscebat. Calleuat etiam eamquae pararetur corona illis,qui vitia poenis premerent,virtutem eveherent p natis, Deum imitatibus virtutum remuneratorem copiosissimum,culpae vi ldicem seuerissimum. Vicem dolebat eorum, qui 'corporatum Numen non agnouissent, & impiC.
carnis lege ducti, in omnia sese scelera diuinis assigendi legibus,proruissent. In praecipiti motu caelorsi, & sphaerara influxibus hauriebat diuini gratis,diuinaeq; lucis amatu,& quomodo, dempta Dei prouidentia, uniuersa haec sterilescerent,& ad nihilum pristinum redige-M . .,ikisi reatur. Moralibus disciplinis seipsum moderansi aptabatur, eorumque misere-' ii .i jὶi i itaqui homines cum essent,serinos mores induei uis Oraaius rent. Theologiae, fidei hic in terris umbra salutari
78쪽
eontectae, inhiabat,eamdemque clariori luce no uissime inter superos exsuspirabat, ut in Deo, om nium scientiarum scaturigine, intellectus,summa tandem tranquillitate , & dulcedine conqui sceEx aliarum vero litterarum elucustationibus mel caeleste sugebat, tanquam ex odoris flosculis apis operola. Assiduas Deo agebat gratias cum Ethnicorsi perlegeret errores, quod inscrutabili aeternae Sapientiae consilio, multa essent reuelata paruulis fideIibus, & abscondita ijs, quos stultus ' ndus sapietes appellat. Hisce meditationibus, cientijsque,si ritu auctior, & locupletior reddebatur Bernardus,eratque virtutis candor ad eam dem virtutem nobile calcar, taliquε pacto adolescens scientias , breuissimo temporis gyro, prosindissime eomparauit; maiori etenim doctrina erat praeditus, quam aetas pateretur, sapientia magis e caelo potitus , quam in terris imbutus. Hinc , ut Bemardi nomen percrebesceret semper,illiusque rumor complurium dissitarum gentium peregrinas aures gloriose occuparit , Nulla sent virtuti confinia, gloriae nulli termini, rimae carcer nullus.
79쪽
Puber Semardus in sodalitia Sancti se ni tribus pietatis strenuandat operam.
Extat usque modo senae Sodalitium antiquissimum iuxta,&piissimum D. An sani,qui,ut diximus,Christi reparatoris fidei in ea urbe,cuius nuc est Patronus,prima iecit semina, & in eadem etiam martyrij purpuram gloriose induit. Egres sus ergo Bernardus e sacris claustris,ne in cente-l nos si culi scopulos allisus,lethiseris Buctibus,mi. sere obrueretur, voluit inter eos a sciri, qui idem sodalitium frequentarent; erat enim illud, velut palaestra vittutum, in qua ele isti D, & magis pia Senensium adolescentulorum nobilitas exercebatur ad ea,quae Dei erat,egplosa mundi, in quo lomnia miserrima, consuetudine. Efflorestebant lsacro in eo viridario, aura flante Sancti Spiritus, virtutibus primaevi illi flores, & lilia, eo gratiora quo puriora. Non poterat Bernardus, non eorum hic meminisse,quae in Dei septis ab ipsa libauerat aetatula;quapropter sanctis moribus reliquos sodales logius pr stabat. Exercitationes nobilissimae iuuentutis erant in schola illa pietatis, saepissime, vel leuissimas animi labeculas ad Sacerdotis, prouolutis genibus,pedes,pandere; pq nitetiae lauacro se abluere,reficere se Eucharistico frumeto admirabili,iuteresse quotidie sacro,eique pluries
80쪽
ries angelicu, & amatissimum ministerium nimia puritate exhibere. Pij libelli quandoque circumseruntur, ex quibus materies sacris meditationibus comparatur,& ad rerum diuinarum contem- .plationem mentes tenerae tollebantur. Psallunt interdum alternis chorulis, Beatorum Spirituum in caelis aemulatores. Plurima humilitatis inter eos agnoscuntur vestigia: nunc deosculando, ad Rectoris nutum, parentem tellurem,e qua eruti,
di in quam tandem aliquado laboriosi hisce suncti fatis,gradum reseremus; nunc etiam emulo a dore humi strati optimi triumphatores inuicem pedibus humillime figunt oscula ; inter eos habitus ille dignioriqui humilior. Non deerant pubescentibus sensuum castigationes;sub serico,mollique tegumento latitabat villosum cilicium,quo virginea illa membruta macerescebant; flagrisq; tundebantur nondum in animum lancta tyran. nide; eratque susus sanguis eo glori osior,quo de nullo hoste victo fluebat. Plurio adolescentuli illi ieiunijs palliduli,& liuescentes;si quid mai res profuse illis concedebant, large pauperibus ipsi erogabant. Ad omnia pietatis munera,& virtutum exercitationes accedebat Bernardus primus,ab ijsdem nouissimus recessurus, eratquE ut cum D. Bernardo Claraeuallis Abbate loqhar senili grauitate indutus,&probata quadam continentia pueriles annos regebat, seruoremq; viretis corporis cana moru maturitate decorabat. Non enim ta annis,quam bonis moribus progrediebatur,aetas puerilis gradus gigateos habebat.