Appiani Bonafedii A. C. De Cælestini Galiani archiepiscopi thessalonicensis vita commentarius

21쪽

phia non modo plena geometrici atque arithmetici negotii; sed novae Huri

num analFrircae methodo, ut Ne-tonus

vocabat, seu Calculo Disseremiasi, ut Leibni us , inaedificata , quae Mathesis

invisa portenta tegebantur apud Transmarinos & Transmontanos arcana Vel

ti disciplina , ut nihil primum dilabe

retur ad Italos. Deinde retems N vae Geometriae penetralibus a Guillelmo Hopitalio in Analasi infinite pamorum, perpauci adhuc erant in Italia, in hi tum mathematica studia frigebant, qui assurgerent ad ea culmina. Ea propter Gallana in ambage difficillima nonnihil haesit aqua. Rem arduam communicavit qua sermone, qua litteris cum Guidone Grandio cumque Mnse diis Fratribus, tum italicae Mathesis asyla. Lacertis vero maxime suis annisus cum primis demum perdomuit indocilem calculi indolem . Cum Prospero Lambertino , nunc BENEDICTO XIV quo cum multa illi erat .consuetudo &

22쪽

conjunmo, arbitror hoc etiam studii agitavisse ; quum ex nupero epistolio Pontificis Maximi ad Agnesiam virginem lectissimam cognoverim, eum olim ingenio ad omnia facto sublimioribus etiam calculis delectatum. Illas salebras, quibus maxima pars hominum frangitur, quum sibi non tantum uni relictus complanasset, ut quasi jure Bernulliorum Fratrum de gloria quodammodo contenderet cum ipsis calculi inventoribus, via patuit quam latissima ad Nevutonianas latebras, in quibus veluti alter Oedipus habebatur.

Lucubrationes istae gravissimae non occupare modo Hominem poterant, sed o ruere . attamen illi vacabat & versare animo consilia Theologiae repurgandae, & ad id evolvere authores idoneos cum Veterestum juniores: quam nec brevem, nec aequatam esse provinciam puto. Hinc iterare litteras graecas, hebraicas adjicere,

rem criticam δc diplomaticam, divinam humanamque antiquitatem ; & quod influit in molem illam ingentem sacrae

23쪽

sapientiae summa ope versare. In quibus equidem studiis tantundem enituit memoriae vi & soliditate judicii, quantum in Philosophia acumine ingenii . Quae duae res quum pro indolis discrimine Mamplitudine coeant aegerrime , ut primum evolutae sunt in juvene, eo egerunt totum illud Collegium, quo ferme barbatulum acclamatione quadam traducerent ab auditorio ad cathedram. Permotus

rei novitate & gratia, quo erat ingenio ad omnem liberalitatem composito, id ratus est sibi negotii dari, ut neminem poeniteret beneficii. In eam inde curam insedit, qua detergeret Scholae v terem squalorem, atque eodem ictu revocaret cum philosophica tum theologica studia elegantiorem fortunam . Quod elaboratissimis Institutionibus satis promte lucubratis vertit tam fauste& feliciter, ut brevi tulerit discipulos, qui vel aequaverunt ejus spem, vel etiam superaverunt tota via. Iam volvebatur saeculi XVII. annus IX. quum

ille

24쪽

ille jussus more suae Gentis emergere a domestica umbra indixit diatribem theo'gicam: atque in lectissima concione Scpolitiori Urbis frequentia disseruit de Dogmatibus theologicis, deque utriusque

Instrumenti historia, ea varietate linguarum, critices severitate, eruditionis copia, atque etiam doctrinae novitates si quorumdam caliginem respicias) ut

non injuria censeretur inter expoli tores rei theologicae: in quam sententiam loquuntur non sine gratulatione italicae eorum dierum litterariae Ephemerides. At quae in virtutem coeca, in virtutis praemia oculata est invidentia adoritur Hominem . In invidentiae societatem venit praeposterus amor antiquitatis, quo jam olim creditum veritatem sine barba esse non posse . Principio clam

seri coeptum in aures Procerum, cubare

monstrum in illa disputatione. Ventum ad delationem. dies dicta. crimini datum , quod LXX. Senum interpretationem contemneret : quod imminueret Patri

25쪽

I Patriarchas pohe Diluvium': quod atteianuaret Ibucae authotitatem: atque innocuum caput laboravit aliis commentis ejusdem' furfuris,' quorum pudet historiam. Iussus de x se dicere tanta sapientiae. varietate atque evidentia rerum

caussam egit suam, ut plus criminatione invidentium, quam laude honorum profecerit. Certe post illam procellam in oculis omnium esse coepit. Qui

Romae versabantur litterarum laude clari Homines Lancisus, Fontaninus , Cain passius, Bumbinus, Gravina, Mirus , atque in primis Prosper Lambertinus , cujus saepe nomen repeto ut istud Commentariolum singulari gloria perfundam, ejus consuetudine utebantur familiarissime. Qui florebant nobilitate, qui etiam purpureis insignibus illius fidei credebant , quae adamabant impense, pignora familiae & senectutis: ita ut exhedram illius frequentarent, qui mox Cardinales amplissimi, Principum Legati, Provinciarum' Praetores late enitu

26쪽

runt. Ii quoque, qui trans mare transinque montes commigrabant in Italiam, honoris .caussa eum adibant, cujus nomen concesserat in ultimas usque temras. Ad thronum demum ipsum, quo aegre irrepit vox litterarum, Viri fama percrebuit. Tum summa rerum potiebatur CLEMENS XI. Is ut inisternoscendis erectioribus . ingeniis admirabili erat acie arcessivit Gasianum, &coercuit omnes impetus malevolorum indicto silentio. Eum continenter & i vitabant & urgebant Veneta Respub. ad Patavinum Musteum , & Victorius Amo- deus ad Taurinam Academiam, ut Mathematicas profiteretur. Nullis vero abis

ripi potuit blanditiis, quod argumento est regnum litteratum politicis quand que regnis dominari. Sed veritus Pomtifex, ne aureis demum promissis flecteretur, qui flecti non potuit honestissimis invitamentis, Romae substitit volentem: atque inusitato stipendio delegit ad Historiae Ecclesiasticae cathedram in Ro

mana

27쪽

mana Academia, quam Sapientiam vocant . Subinde ut perplexae & confragosae res oriebantur, Gasiano indigere atque uti, nec puduit Pontificem sapientissimum, nec poenituit. Arbitrabatur enim, quemadmodum Principem decet, non ideo trans hominum sortem ingenio erigi qui eriguntur imperio. Disserebatur an Romam intromittenda esset numeralis Sortitio, quam Genuensem ap

pellitabant , iucundissimum illud vecti

galis genus. Erat de aleae aequitate dicendum. Corinthum istam adire non omnibus pervium. Cum Galiano asperioris arithmeticae calculis alto rem conis tulit Pontifex r utque de lues indole M sortibus commentaretur, Voluit. In te eo ectandi argumentum exhausisse Beris nullium putabatur. Habuit tamen Gais ianus quod lucubrato Commentario su necteret: quo versavit tam subtiliter Tem omnem, ut satis veritati fecerit &Pontifici. cum iis etiam, qui depereunt hanc aleam, non vulgarem iniit gratiam a

28쪽

am , quod paulo post aucta sunt praemia victoriae. Inter haec Pontifex ex..perimentis gravioribus Gallanum exercibit in Mathesi: non ea quidem quae inimica materiae victitat contemplatione , sed quae vitae commodis servit & felicitati Reipub. De Padi Rhenique aquis 3amdiu cis transque Padani rixabantur plus satis: nam agebatur de publicis fomtunis. Concordia Gentium & malorum levamenta identidem conquisita: consultationes & opera Hydrometrarum adhibitarJohannes Dominicus Casinus, & Domianicus Guillelminus in deliberationem acciti. Non defuerunt sumtus immanes, non aegre tamen serendi, si non defuisset operae pretium. Sed iugiter oppugnabatur calamitas, numquam eXpugna batur . . Ne vero res eo rediret, quo

nec ferri mala nec remedia possent, quaerat vigilantia Pontifex anno XVI. suis pra MDCC. ut consuleret rerum perversitati Bononiam misit Dominicum Ria verrum tum Praesulem ornatissimum,

29쪽

I 8 mox CArdinalem; eique aquarum cur tori delecto mi mathematicis consiliis adjecit Gasianum & Grandium. Eusata tis Manfriatus Bononiensi S. C. ab uiaque anno MDCCIV. rei aquariae Pra sectus vocabatur in partem maximam consultationum. Quum vero inauspic cato res cessisset propter oppositas rati nes finitimarum Gentium, quatuor inde annis repetitur. Riserio lassicitur Ri- nuccinus, quem idem Mathematicorum

par comitabatur. Latermannus caesarianus administer, Cappellus Venetarum partium curator, aliique legati atque artifices urbium , quorum non levia tum Vertebantur momenta, concione coacti

sunt. Publica res, ut par erat, publice& solemniter acta. Itum per omnellariis atque ingenii vias, quas laudati triumviri sternebant. Certe ille Isthmus fato quodam impenetrabilis non est effossas: satis tamen luculenter demonstratum , atque etiam finitum, Rheni aquas in Padum exoneratas nulli finitim

30쪽

rum gentium nocituras. Sed reor Deo sospite BENEDICTO XIV. opus maximum reservari, ut immortalium augeat facinorum gloriam Patriae vastitate deleta. In istam enim vero curam continenter sedet. atque secum eXcubat operi ingenio, quo valet plurimum, sedu- state, aere , discrimine etiam suo Geomgius Cardinalis Doria , quem honoris caussa nomino. Magna hactenus cum pecuniae vi , tum Hydrometrarum scitis Gallani nunc etiam conquisita sententia) effossum est incite VIII. M. P. ob patriam caritatem Pontificis Maximi nomine donatum, quo rectius dilabantur in Padlisam Fossam aquae pluviae subsidentes & Rheni Idiciique stagna & eluvies

hibernae atque aliae profluentes. Aqua elementum versipelle olim collusit graecas & romanas vires. Magno etiam huic operi adhuc immaturo fraudes quasdam nexit. numeris vero suis absoluto irritos auguramur nivium atque imbrium conatus: ut optimus Ponti sex de

B a Isthmo