Annales academici

121쪽

seiplinae partes, pro sua quisque ratione, et vindicarunt et vero provexe runt. Quod ut luculenter φpareat, annalium memoriam replicemus. Pina medii aevi barbaris, etiam ante conditam Academiam Lugdun Batavam, elebres in nostra patria laudibusque dignissimi exstiterunt medici, sive ovanti, sive Lutetiae arisiorum, sive Bononiae aliisve Italiae locis inis'mati. ooERBEEesIn 3 appello, doctum et sagacem medicum Homanum eundemque, raro sane exemplo, ' poetam elegantem; NOTuM' Goudanum, quod Brius, etiam theologia delectantem, quem AEAsuus, oui medicinam adhibuisse sertur, arte doctum dixit in miraculo ' Eas

Hruri CRONE BuasIuM, ' matelodamensem, eleberrimi MATTHIOLI amboum, ' virum candidum et eruditum, PARAcRIAE sectatorum adversarium

acerrimum, qui, Bononia redux Groningae per novem deinceps annos artem salutarem cum sectitavit, tum in schola Haediniana ' verisimilites etiam docuit ' Quemadmodum aliae civitates aliis, sic artemonsisHYLINaxo suo, ora et Harismum HADRIANO Iusto gloriantur, de littoris i modi fina moritissimo, cathedrae Midensi, cui destinatus erat. morte praeninum subrepto. ' Omnium Mo aequalium facile princeps fuit Evam pommus Alanutriensis. Ii mo enim acutissimi vir ingenii, singulari Metrinae praestantia longoque artis usu medicus vere consummatus, mim actis, tam soriptis talem se praestitit, quom vix minori iure

quam noERELAVId immortalem, Batavorum dicam 1 MEATEM. Quantum et ille Midens profuisset Mademiae, si medietnam prososaria dignitate Maro voluisset Sed abnuit leonditionem Delphensibus suis istus addictus. Accepit eandem ERARDus BoNTIus . vir eruditissimus, atavii sum-π- in meditam honores adeptus, qui Midae alutiseram artem factitabat Atque his quidem primus sui in nostra patria,edicinae Profossor, qui, quamvis oripta non reliquerit, reserenis BDERBAAVIo, doctrinae gravitate, industria docendique fatalitate iis excellatat ut multos alliceret discipulos. At q-rito elebrior fuit soANNE BRuauius nuignus ille magni manui discipvius, Traiectinae civitatis, antequam Leidam migraret, Mous et ornamentum Quam eximiam eruditionem, quam subtile ingenium cuncta spirant eius operat Quanta dioenai per inuitas, qualis in studiis ardor,

122쪽

quam mira laboris constantial aior fortasse in roallam sui observandi diligentia, attamen hac etiam EuRNIUM excelluisse, cum alia probant tum ea, quae filius annotavit de morbo gubernatoris Traiectini potione venenata ab Hispanis exhibita producto. Huius scilicet natura reliquos artis peritos sugerat omnes, ab EuRNI vero, licet iuniori medico, statim dignoscebatur. 3.

Inter claros horum virorum discipulos et AARIus ' commemorandus est, cum de aliis, tum inprimis de anatomo et botanice optime meritus, et REGNERua BoΝTIus, y laudatissimus FREDERIO HENEIc archiater, et vero TR HEURNIus Ioannis filius 3 qui, postquam septem et quod excurrit lustra medicinam e cathedra docuerat, GUILIALMUM TRATENUM

imitatus, etiam in Academia Lugduno-Batava clinicam institutionem sundavit in eandemque cum soΗREvELIO M collega egregie vindicavit. STRA-TEsus vero, primus in hac usarum sedemedicinae rosessor, non patriae tantum, sed universa Europae facem praetulit Patavina et Ticinensi fortasse exceptis, in nulla scilicet Academia ad ipsos aegrotantium lectulos medicina docebatur. M STRATENus , publico hac in urbe nos omispraesectus, simulatque cathedram conscenderat, omnium primus practicam

illam disciplinam et commendavit M o vero instituit. Quod quam eximie

secerit, inter aequales testatus est ALBERTua NEEos, iudex, ut videtur, idoneus. Decem tantum annos aetaArnuus ille munere professoriolanctus est. Princeps enim musionensis, minime caecutiens ille, qui talem tantumque medicum sibi adsciscere cuperet, eum abduxit Quod quamvis doluerit Traiectum, optimum tamen virum colere perrexit eundemque et aliis de causis V et propter insignia in patriam medicinam merita, siquid video, colet in aetemum lSTRATEN successit IEMERBRonoxIus , M Leidensis Academiae praestantissimus alumnus. Successit autem, postquam Momagi cum in aliis morbis, tum vero in pestilentia curanda singularem artis peritiam abunde probaverat. Vir erat vario litterarum disciplinarumque studio perquam excultus, qui, quod RAEVIus 7 praedicavit, perspicuitate in docendo pau- eos pares habuit, superiorem vix quemquam. Atque hic quidem per quinque et viginti annos Academiae nostrae mirum quantum profuit, et scriptis etiam praeclaris posteritati egregie consuluit.

123쪽

O O. 113 Longum sit, Auditores, omnes recensere, qui vel hic vel alibi de patria medicina bene meriti sunt, infinitum adeo, quid singuli praestiterint, indicare. Quod ceterum cum historici, non oratoris sit, attingam tantum quosdam e praecipuis. Itaque INSEMIUM V recordemur, PETRI AARII discipulum, in Academia Manequerana professorem egregium, LINDENIIoeleberrimi magistrum praeclarum; EusINGIuM in litteris, etiam Arabicis, non minua quam in arte salutari versatum, qui primum Hardem-

vici, deinde Groniugae medicinam quam optime docuit multisque scriptis

illustravit; TAI PARTIO A IBLIO, ' medicos Haganos, cum artis usu, tum anatomes, etiam pathologicae studio non exiguas laudes consecutos; RARDum BLAEIuri aTEPHANuΜque BLANOARDuis celebres Amste-lodamensium medicos eosdemque scriptores praeclaros; IOANNEM EVEROVI-ciuu, δη quo Dordraceni gloriantur, virum litteratum, artis salutiferae peritissimum, cuius opera cum aequalibus, tum posteris multum prosuerunt. At rus Pius δε etiam laudandus est, ut aliorum, ita mRNII quoque discipulus, in metropoli, raro quidem exemplo, consul anatomicus idemque medicus callidissimus; LINDENIus δ' et ALMALOVEARIus litterarum non minusquam medicinae periti, ambo scriptores eruditi, quorum hic Hardemvicenam, ille vero primum Franequeranam, deinde Midensem Academiam egregie omavit MooRIus y item de cerebri morbis optime moritus, trium patriae nostrae universitatum alumnus, qui tum Groniugae, tum Harde-rovici magno cum applausu medicinam docuit. Nec sane VALLANus et EusDENus δ' praetermittendi sunt; nec acHAOBTIus M et AcΗΕΝ- mappius, 3 nec LucΗTNANssus v et AHusIus M qui cum Academiae, tum etiam civitati Traiectinae honori suerunt et emolumento. An BOER-RAAviuu excitem, virum immortalem ponisAuBIuM pathologum meritissimum An soRTERos ' et eximios doctores academicos, et vero tantae celebritatis EscoLAPII ministros, ut ELIZABETH Russicorum imperatrix amplis eos conditionibus sibi medicos adsciverit At Batavi nomino indignus est, qui talium luminum obliviscitur. Quot, quaeso, horum virorum discipuli cum artis salutiferae honorem, tum vero patriae gloriam scriptis et operibus vindicarunt Ut alios mittam, quantum WisTRNIua, quantum etiam AENIua cum in ederiandia, tum quoque in Austria contulit ad medicinam in salutem generis humani provehendam L Κωκx-

124쪽

uorius ' et DEGNERus, 'DORAsΗusIus η' et MacΗELLIua, ' EIRAOIus et BIOTERus, ' quam egregii medici, quam docti scriptores lRecentioris item memoriae EuNsIus' est, eximius Academia Gmninganae alumnus, ut primum Hardemvicenae, sic deinde Traiectinae per longam annorum seriem decus et ornamentum. Quae tandem laudatio tanto viro digna sit Quae PARADIsto quo vel acutiorem vel elegantiorem eidensis Academia, me quidem iudice, vix habuit ullum Quae, quaeso, EusMANSIO, ' sacundia non minus et iudicandi solertia, quam scientiae varietato praeclaro Quae denique RugssIΝΚIo, quo glori bitur Groninga, dum ingeni doctrinaeque laus constabit et honos Quan

LIAus, THYasENus, NdMANNus, ALExANDER cum arte saetitanda, tum scriptis edendis, hi quoque medicis informandis patriae nostrae prosuerunt Quid dicam de WoLTERBEExio,' eruditissimo peritissimoque allussi discipulo Quid de vosMAERIO, 7 viro egregio, a BLDEuo nostro pro meritis laudato Quid tandem de FREMERT deque auκκ- MANNis, ' patre et filio Hoc unum, Auditores quae huic Academiae tanto honori, quae civitati tam salutaris sui artis, quam exercebant, doctrinaeque praestantia patriis debetur universitatibus. At non medicis dumtaxat, etiam anatomicis eminuit haec terra at vorum, qui, quid academica valeat institutio, cum aequalibus, tum pos . teris luculenter probarunt, quorumque haud pauci de physiologicis etiam

et pathologicis quaestionibus bene meruerunt. AAWIuri cogitemus eiusque discipulum PAL BonaivM, ' quorum ille summam artis peritiam admirabili habebat acundia coniunctam, hic vero mortuis non tantum, sed vivis etiam secandis adeo praecelluisse videtur, ut chirurgiae professoris titulo primus omnium ornatus sit. STRATENUM et DI MERBRORoΚIUM , in cum alias, ut vidimus, disciplinae partes, tum etiam anatomen in hac Academia plene cumulateque docuerunt. Ad BORNIUM item provoco, quo Leida gloriatur ad Rumos iu et WAMMERDAMMum, η duumviros praeclaros, in omiana maxime schola informatos ad GRAApiu '' et BoxENou, ' de variis anatomes partibus quam optime meritos. DRR-LINou TIuri memoro, magni BoERΗΑAVII praeceptorem, NucxIUM et i ouu, singulos et scrutatores praeclaros, et doctores egregios,

125쪽

et scriptores elegantes. Taceo ceteros, Auditorea a BAvIuc 'het ALBINI; γα AND ORTII et AMPERua ' a BoNNIvs N et BLEOLANDua ' at vaOLIxIua et ΒΑΚΚERus '' et vero O Isa noster, quanti, quaeso, viri Quam vellem, quid singuli praestiterint, enucleate reserae laudibus eos extollere, gloriae sempiteram iterum iterumque commendaret Vetat autem temporis, quo concludor, angustia. Sumiat igitur in memoriam revocasse, tanta horum virorum merita fuisse cum in alias medicinae par-las, tum vero praesertim in anatomicam disciplinam, ut ubicunque terrarum ab omnibus artis peritis lubenter agnoscantur. Μissos facio chirurgos, missos etiam uoINAE ministros. 7 Satis enim superque dixisse mihi Ldeor, ut intelligatis, per tria deinceps saecula patria Mademias adis triam medicinam vindicandam permultum contulisse. Quod etiamsi dare cogantur, erunt ortasse, qui rogent, nonne etiam

sine Academiis medicina vindicari possit. Attamen institutione opus est. Itaque vel ad privatos confugiendum erit medicos, vel ad Scholam sive Clinicam, quam vocant, sive aliam publica auctoritate constitutam. At vero tantus est disciplinae, qua medicus indiget, ambitus, ut nemo quisquam detur, qui solus ad docendum sumiat. Neque binos sacile magistros invenies, quorum alter in physicis disciplinis, alter in medicis ita versatus ait, ut cunctas et singulas plene et accurate tradere possit. Imo vero, etiamsi plurium conspiratione et consortio dividantur docendi partes, quandoquidem in hortis et laboratoriis, vario supellectili instructis, sinemuseis aliisque studiorum praesidiis, quae privati homines sibi comparare nequeunt, medici rite informari non possunt, privata illa institutio manca erit et valde impersecta. Idem valet in Scholas, quibus propter auarii angustiam sumtus necessarii suppeditari nequeunt. Nec tamen dubitandum, Auditores, quin, deficiente institutione academica, haud pauci iuvenes, artem salutarem addiscere cupientes, vel medicis se privatis indisciplinam tradituri orent, vel nomen daturi Scholis istiusmodi impo sectis. Quod si quis parvi ducat, opinatus scilicet, nihil inde rempublicam

capere detrimenti posse, modo severa iuratorum probatio stupidos arceat et imperitos, is in gravissimo, me quidem iudice, versatur errore Stupidi, non est quod dubitemus, arcebuntur, at plures admittentur mediocriter docti, ad patriam medicinam vindicandam multo minus idonei quam 15.

126쪽

universitatum alumni. Quantacunque enim religione probentur candidati, ne civitatis incommodo deficiant medici, modum exigendae doctrinae communis definiet examinandorum peritia. Longe aliter statuendum est de Scholis liberaliter instructis. Quae atquidem doctores habeant nec pauciores quam Academiae, nec minus egregios, et vero paria studiorum adminicula, multis certe nominibus universitatibus aequiparandae sunt. At academica institutio ad omnes explicandas ingenii dotes, ad animum excolendum, ad hominem insormandum vere humanum, a praeiudicatis opinionibus liberum, constantem, modestum dici vix potest, quanto magis accommodata sit quam alia quaecunque disciplina. In universitate, qualem maiores nostri variis in patriae locis condiderunt, non universae quidem, quod mala quis vocis interpretatione suspicari possit, at multae tamen traduntur eaeque diversissimae doctrinae. Rara utique exempla sunt civium academicorum, qui praecipuas deinceps consectantur singulorum ordinum institutionea. auci modo praeter scholas lege praescriptas uni de ceteris tam assidue intersunt eique tantum operae tribuunt, quasi disciplina ibi tradita ad proxima vitae munia necessaria esset. At plures incredibili flagrantes discendi amore praeter eam, in qua habitare student, varias solent gustare disciplinas. Omnibus insuper est consuetudo cum adolescentibus diverso studiorum generi destinatis. Qua quidem consuetudine esticitur, ut de nullis non rebus sive disserendo sive consabulando multarum sibi notitiam parent, quae ceteroquin ipsis incognitae mansissent. Quod autem pluris est, diversa ratione tum ingenium acuitur, tum animus inflammatur. Exardescit studium veri, reprimitur arrogantia, praecavetur iniquitas, excoluntur perpoliunturque mores. Quod

quanti medicis momenti sit, qui varii generis hominibus adesse, qui nublius non indolis aegrotantibus curam adhibere debeant, omnes norunt, qui quid urbanitas et modestia, quid candor et aequabilitas, quid constantia et sortitudo cum ad favorem, tum ad fiduciam valeant, observando experiundoque didicerint ipsi. At vero civitati vel maxime, tum etiam

arti, quam exerceant, mirum quantum prosit, quod ad omnem humanitatem exculti, quod ingenui, quod stabiles et firmi sint, quicunque medicinam actitare cupiant. Quidquid igitur alia praestiterint instituta, quandoquidem Academiae honestioribus informandis inprimis accommodatae

127쪽

sunt, nisi prorsus abiiciamus EusDII memoriam, medicorum etiam causa vindicari debent et, quantum opus est, augeri. Μulti sunt in patria nostra, qui sordidae parsimoniae causa pro tribus, quae hodieque florent, universitatibus unam modo servandam esse censeant eamque, si res ita serat, nonnihil amplificandam. Alii liberales illi, quos inter magna doctrinae laude conspicui, quandoquidem nulla spes ipsis

esse videtur ore, ut singulae, quae exstant, Academiae cum numero doctorum, tum etiam sariis studiorum praesidiis ita augeantur, ut suum ipsae vindicare honorem, civitatis promovere salutem et vero doctrinas artesque ingenuas magis magisque provehere possint, tres illasmusarum sedes coniungendas esse existimant et in unum patriae locum veluti cogendas.

Equidem, Auditores, quamvis haud dissitear, liberalium illud consilium

habere suo sese commendet, pluribus tamen de causis reiiciendum esse arbitror. missa facio ceteras, ab argumento nostro magis minusve alienas. Hoc unum contendo, nisi plures habeantur Academiae, medicam institutionem longe minus huctuosam ore quam in praesenti rerum conditione.

Est haec nimirum huius institutionis ratio, ut increscente discipulorum numero, decrescant institutionis fructus et hysicis, historicis, politicis scholis, ut alias taceam, sive decem intersint, sive centum, sive plures etiam auditores, ad singulorum progressus nihil facit Alius longo naturae et medicae sunt quaeque ad medicinam praeparant, latiori vocis significatione physicae nuncupatae. In his enim non tantum audire, sed etiam intueri, sed observare, non assidere modo, sed agere, sed operari debent discipuli. Quod cum et spatium requirat et variam supellectilem,

apparatus, instrumenta, naturae producta, quo maior studiosorum numerus, eo minor erit opportunitas discendi. At huic incommodo de resormatorum sententia subveniri poterit. Quemadmodum auditoria, sic etiam laboratoria et amphitheatra et alia quaecunque loca institutioni destinata, sic apparatus et adminicula, sic observandae et varie tractandae materies, fossilia, plantae, animalia discentium numero accommodari possunt Possunt, Auditores; de multis ipse astimo. Sed aliud quid est posse, aliud futurum esse. Confidant reformatores, tantam in posterum fore publicam institutionem curantium liberalitatem, ut desideratis continuo prospiciant, equidem non confido adeoque certa pro incertis esse sumenda statuo. Quod

128쪽

118 G. I. cra autem in aliis institutionis partibus non exspectabile quidem, attamen cogitabile duco, in clinica, quam vocant, ne cogitari quidem potest. Erunt sonasse, qui multiplicandis clinicis, qui seiungendis et vero distribuendis

modicinae studiosis emi posse censeant, ut singulis exercitationibus non plures intersint, quam spatia locorum et vero cum observandi, tum exam, nandi et opem serendi necessitas sinant. t primum ridiculum est admittere, tot clinica sive Midae sive Traiecti haberi posse, quot ad ordinem modo propositum omnino postularentur. Tum vero, Auditores, aut fallor equidem, aut distributio ista libertati foret eademicae contraria, quippe cui hoc proprium sit, ut discant qui velint, quae velint, a quibus velint. onamus autem, vastis exstructis in alterutra civitate nos omitatisque mira aegrotantium caterva repletis, ita rem ordinatam esse, ut liber talis negligentiores diversorum clinicorum institutionibus Hismatim utantur studiosi. Quid accidet Siquando singuli, quos sequantur, clinici vel ex eadem Schola prodierint, vel certe ita inter se conveniant, ut iisdem modibis eandem curam adhibeant, sortes et constantes informabuntur medici. At vae illis, si tanta sit professorum discrepantia, ut, quod AIus Verum

habeat, a TITIO negetur, quod hic assirmet, ille dubitet Sceptio fient, in arte salutari longo magis quam in theologia periculosi ' Principiis

carentes in aegris curandis semper haesitabunt, in gravioribus autem modibis animo nunc huc, nunc illuc fluctuantea, vel turpi negligentia vel intempestiva et praepostera audacia non raro mortem properabunt, ipsique sui fiducia destituti vitam degent miserrimam. Est sano Medicina ab evidentia mathematica quam longissime remota. Diversita opini mum, dissensiones et controversiae diversos inter artis ministros vulgare potiusquam rarae sunt. Quae cum tirones in dubitandi periculum adducant,

multiplic tam illam institutionem vehementer equidem improbo. Quidquid igitur contra dici possit, etiamsi nihil aliud esset, est autem multum, quod vel suaderet illud vel etiam postularet, medicinae vindicandae causa

singulas servandas esse Academias, magna cum asseveratione contendo. Verum enim vero non tantum servandae sunt, sed etiam tuendae. Quod

nisi fiat, aervari prorsua nequeunt. eque eam modo tutelam specto, quae donationibus continetur et poeunia subministranda iustissimoque I timorum delectu, nulliusque necessitatis cura negligenda, sed talem vel

129쪽

maxime, qua studiosa iuventus cum alliciatur, tum invitetur, omissis quibus repellatur. Leges obligatoriae, quibus ad academicam disciplinam oriantur medici suturi, libertatis principiis adversari videntur '. eque autem iis opus est, Auditores. Dummodo vindicetitur Academiarum iura et privilegia, dummodo abstineatur ab iis, quae novi homines machinlin-tur, nullum dubium quin et florere et patriae medicinae insigniter prodesse pergant. Quodsi vero contra maiorum voluntatem doctoris titulus ita infringatur, ut ad artem actitandam non amplius sufficiat; si vel ii, qui summis in medicina honoribus ornati sunt, quo licentiam acquirant opem serendi, iuratorum probationi submittantur; aliis autem ad longe minorem humanitatis cultum informatis eadem tribuantur iura, quae motoribus adhuc competunt, aut nihil video, Auditores, aut apud nostrates

aerum est de medicina Corruet ordo medicorum, tabescet etiam physim-rum, disrumpentur universitates, rigescent studia quaevis, retrolabetur aris salutaris, evanescet, quam a maioribus accepimus, eruditionis hum nitatisque fama. At enimvero, sic mihi quispiam occurrat, aliorum quam docentium pri batio civium securitati perquam necessaria habetur. Si nulli, nisi doctorea, salutiferam artem exercerent, complurium incolae pagorum, Bunscho lani, Camericenses, alii, medicorum auxilio destituti, magno quidem aerarii damno, cuncti deinceps morituri sorent. Itaque praeter honoratiores aliis etiam medicis opus est, inserioris ordinis illis, qui, quod ceteri recusant, ruri degere velint. Qui vero rusticis medicinam adhibere possunt, possunt et optimatibus, ut igitur consequens esse videatur, quibus potestatem seceris ruri medicinam factitandi, iisdem et in urbibus eandem concedersti nitam. Consequens est, Auditores, nequaquam diminor at restringere licentima eorum, a quibus minorem ingenii cultum exegeris, quam ab aliis postularia, neque iniquum et vero propter contrarii consequentias summo necessarium. Egomet ipse, longo rerum usu quid verum sit in eiusmodi quaestionibus edoctus, iis adstipulor, qui solos medicinae doctores ad artem salutarem actitandam in patrin nostra haud sussicere contendant. At eo libentius legem acciperem, qua summos in medicina honores antiquo more cuncti petem iubeantur, qui EscvLAPII sacerdotibus Moenseri cupiant, quo magis persuasum habeo, nisi repudietur, quam in exordio commemo-

130쪽

ravi, rogatio, pessumdatum iri patriam medicinam et nomini Batavo dedecus et ignominiam inustum. Quod autem attinet ad probationem eorum, qui summos in medicina honores consecuti suerint, quam quidem probationem artis peritis mandare volunt quotannis undecunque eligendis, supervacaneam eam et prorsus reiiciendam duco. Conquesti sunt medici, vel arrogantes illi, vel olim, ut suspicor, Deae Ignaviae ministri, de disquisitionum academicarum levitate. Contendunt et alii, morum et doctrinae laude praeclari, magistros etiam optimos, in discipulos paulo indulgentiores esse, quosque alii veris, militer dimitterent, amore ductos et misericordia, subinde quidem admi, tere. Leves esse disquisitiones nostras, indignabundus nego. Humanitati vero plus aliquando quam iustitiae tributum esse, de mea quoque sententiaverissimum est habendum. Atque haec quidem causa suit, cur ipse, quum florentis aetatis essem, ad omnem omnino probationem collegia peritorum non academica professorum ordinibus anteponenda ore cenauerim Mnamplius censeo, Auditores Himum experiundo cognovi, laudatam illam iuratorum probationem, qualis apud exteros habetur, haud raro plus videri quam esse. Saepius scilicet ignorantiae causa viro repellere debui, mus, a iuratis in Germania paulo ante probatos. Deinde, propter opinionum diversitatem cum in iis, quae scientiam spectant, tum vero maxime

circa artis praecepta, non vanus sane metua invasit, ne mutata probandi

ratione, pluries iniusta serrentur iudicia. agiaris praeterea fidem habere in ceteris, ut volunt, in artis vero peritia probanda non habere, quid aliud sit quam inconsequentiam et iniquitatem tueri, nequaquam equidem intelligo. Accedit, quod in Belgio iuratorum illam probationem studiis academicis vehementer nocuisse, diserte declaraverint idonei harum rerum iudices 'q). Quae cum ita sint, aut salior equidem, aut institutum non neeessarium, quod Belgae respuunt, quod Academiarum imminueret auctoritatem, quod discipulos a magistris averteret, quod studiis noceret, quidquid moliantur ambitiosi, declinari debet et in praesentiarum certe reiici. ultum quidem abest, Auditores, ut in academicis disquisitionibus nihil quidquam emendandum esse putem. Sane quam desiderantur nonnulla. Quae vero desiderantur, illibatis Academiarum iuribus, vel solo Regis iussu facile possunt expleri Summum ea curare, ne iuvenes in-