장음표시 사용
131쪽
Quod si factum fuerit, mutatis mutandis, academica medicorum examinatio tantam civibus securitatem promittet, quantam ulla probatio possit. Supereat, ut amplificationem universitatum commendem ad vindicandam et vero perficiendam medicinam in patria nostra perquam necessariam. Non talem volo, qua vel duplicando vel etiam triplicando docentium numero, Germanorum aliorumque ad exemplum, una modo singulis committatur
disciplina. Hoc enim cum ad pia vota reser de persecta universitatis specie somniantium, tum vero minoris mihi rugis ore videtur, quam vulgo quidam putatur. Haud sane infitior, in Academia tam ample constituta singulis disciplinis plus operae tribui posse quam ubi diversa docendi necessitato singuli prosessores obruti sunt; at vero ne constat, tributum iri, ne facile negaveris, etiam obrutos illos duplicata tanquam industria tantum mepe praestitisse, quantum alii praestent minus negotiosi. Quid quod discentium interesse possit, ut plures disciplinae ab uno eodemque praeceptore tradantur. Sapienter, ut hoc utar, clinices professori cum therapia specialis demandatur, tum etiam medicaminum virtutis exponendae provincia. Haec enim et illa, quae salutarem ipsam artem spectant, si diversis committuntur, magnus omnino metus est, ne discrepantibus opinionibus ita confundantur studiosi clinicam ut institutionem aut non intelligant aut parvi ducant, certissimo civitatis detrimento. Reputanti vero, quantos, ut ceterae, sic medicae quoque disciplinae hoc maxime saeculo progressus secerint, quibus nimirum factum ait, ut et histologia et pathologica, quae dicitur, anatome et ophthalmologia et alia tradi debeant, de quibus in Regio decreto, quod institutionis superioris sive landamentum sive normam continet, nihil prorsus praescriptum est, augendum esse docentium numerum, nemini non perspicuum erit. Maioris autem necessitatis cum eorum est augmentum, quibus anatomes
indigent et physiologiae professores, tum etiam pathologicae et vero clinicae institutionis apparatus et materiae. ccurata corporis humani notitia totius medicinae quasi lundamentum est. Itaque hominibus opus est cum vivis, tum etiam mortuis, quos perscrutari possint medicinae studiosi Cadaverum heu, talium certe, quae studiis inservire possint anatomicis, tanta
patriis in isdemiis est penuria, nihil ut antiquius esse debeat quam
132쪽
122 G. I. L O NAE Qhuic incommodo prospicere. Quod etsi magnis apud nostrates, quibus
iusta veneratio mortuorum esse solet, ut olim, ita nunc etiam prematurdissicultatibus, amplificandis tamen nos omiis, mutanda humationis norma, gratuito ruris incolarum lethali morbo laborantium hospitio, plurium Academiae bene volentium conspiratione cum hic, tum alibi fieri posse, non est quod dubitemus. At physiologicis etiam opus est laboratoriis, hodiemae disciplinae rationi accommodatis. Quae habemus, Auditores, quemadmodum institutioni,
sic quoque sesentiae provehendae mirum quantum profuerint. Tanta vero desiderantur, ut explere lacunas vel potius Goettingensium et Hesdeme gensium exempla sequi, ceteros superantium omnes, ad patriae dis linae vindicandum honorem admodum necessarium sit.
Quid tandem de nos omiis dicam Ubi angusta sunt et male oonstrueta, ubi minor recipitur aegrotantium copia, quam incolarum habita ratione, recipi possit, ampliora debent aedificari et liberaliter instrui, sinsidato pauperibus aditu alique eum medicis eorum curam gerentibus -- ventione acta, qua clinica, quam vocant, institutio quam optime promoveatur. Qui, quae hactenus in Academiis nostris suerunt instituta, dicis practicis informandis destinata, vel parvi ducunt vel nullius sere momenti, aut ea non cognoscunt, aut inepti sunt harum rerum iudices, aut consulto cogitateque veritatem obscurant. Ultraiecti nimirum, ut exemplum asseram, computatis in nos omis decumbentibus aegris iisque, qui e-avitandi ausa alterais diebus ibidem versantur, bis mille et quod excedit quotannis ad clinicas exercitationes inserviunt. Quibus quidem exercitationibus qui sedulo intersunt medicinae studiosi, interrunt autem per integrum biennium omnea, ea modo gaudeant ingenii seliestate, ne qua nemo quisquam vero nomine medisus esse possit, ita informantur, ut, apatiis academisia omnia, ad artem salutarem suo arte actitandam ac dant omnino parati. Nihilominus, Auditorea, permulta desiderantur. Maommium, indetissa licet administrantium cura probabili munditis nitens aptaque, eleganti sero supellectili instructum, tam parvum est, tam male eonstitutum agrisque emandis tam parum Moommodatum, ut novum exstrui debeat, quod onm architecturae, tum etiam Moeines et vero h
rapeutium principiis apprime oonveniat. At non satis factum luerit, nisi
133쪽
olutetur, ut novo aedifies plures omni tempore excipiantur diversi moria aegrotantes, quam in vetusto vulgo quidem recubant. Nimirum, etiamsi sumere possit, quem adhuc habuimus, numerus ohroniola laborantium morbis, typho tantum excepto, indigemus omnino acutis. Cui quidemium nodo, de mea certe sententia, acile subveniri poterit, ita mutanda norma medicis praescripta pauperes curantibus, ut plures in nos omium dimittere teneantur. Atque hac adeo vel alia, si res ita serat, ratione cum nostrae, tum ceterarum universitatum desideriis explendis, quam optime non tantum vindicabitur patria medicina, sed magis etiam magisque perficietur, in perpetuam, dum in his terris morabitur, generis humani salutem.
Magistratum academicum deposituro nihil mihi prius, nihil antiquius
se potest quam ut Deo gratias agam, quas ago habeoque quam marimas, pro beneficiis per totum hunc annum in me collatia. Valetudinis etenim prosperitate curatorum benevolentia, ollegarum favore studiosae denique iuventutis observantia ita sublevata sunt gravissimi muneris ossicia, ut praeter eam, quae medico negotioso temporis iactura continetur, nubiam mihi prorsus attulerint molestiam.
Reliquum est, ut de rerum academicarum statu reseram Ru enarrem, quae me Rectore vel prospera vel adversa huismusarum aedi Moiderint. Curatores, viros amplissimos, uno EAVI honoratissimo excepto, salvos et incolumes esse, vehementer gaudemus. Pergite, viri gravissimi, qua soletis, prudentia nostris et vero patriae rebus consulere. Datores estote timorum, Naalorum averrunci. Vobis ipsis, etiam aegrotanti ollegae, optima quaeris apprecamur. In vestrum ordinem oculos convertena, collegae coniunctissimi, non possum non continuo cladem cogitare, quam inexorabile satum vel potius certus naturae cursus et vero veneranda Dei voluntas nobis attulit. Du-- viri vita cesserunt, quos magni fecimus omnes, quorumque memoriam eo
mihi, ne vobis ulla dies delebit. Et primo quidem o Ius memorandus est, candidus ille bonitate
uena a concinnus istaeis, cuius vultus serinus adhuc oculis mauis
134쪽
inhaeret, cuius vocem, magnam, remissam affectuum arietati congruam,
etiamnunc audire nobis videmur. Quanta sui in illo sagacitas, quam celeres ingenii motus, quis ardor, quae perseverantia Mn mirum profecto, talem tantumque virum cum Academiae nostrae, tum etiam medicis disciplinis et vero patriae universae plurimum profuisse. Quod cum idonei harum rerum iudices ' in laudationibus, quas omnes, credo, legistis, plene cumulateque probaverint, equidem, ultimus parentare coactus, paucis
BLEULANDI successor anatomen docuit et physiologiam , et ita quidem docuit, ut multum inde discipuli cum ad ingenii cultum, tum ad naturae humanae scientiam et vero ad artis exercitium perceperint fructum. M- mirum haec erat eius institutionis ratio, ut in organismi compositione demonstranda nunquam non ad partium usum animum adverteret, ut in disciplinis sibi mandatis principia cum ipse quaereret, tum etiam discipulis indicaret, quibus artis exercitium niti debeat, ut theoriam, quam Vocant, cum praxi copulare studeret. Quod non ita quis accipiat, quasi vel sola vel inprimis dumtaxat ea tractaret, quibus cum morbis eorumque curatione arctior intercedit necessitudo omnem enim corporis nostri fabricam exponere, quantumque in hac disciplinae insantia fieri queat, totam naturam humanam explanare solebat. Quidquid vero eiusmodi emet, ut usum manifestum vel haberet vel habere certe videretur, id avide tanquam arripiebat et impetu quodam discipulis non tradebat, sed inculcabat. Qua quidem in re quamvis ingenio subinde nimium indulsisse videatur, quemadmodum in aliis multis, vere excessuit. Postquam Groningae summis in medicina honoribus ornatus erat δ), Amstelodami per integrum quinquennium in nosommio suburbano non tantum artem factitavit, sed etiam studiis operam tribuit, cum aliis, tum inprimis anatomicis, et ita quidem, ut non ΑΚΚERuri, optimum maristrum, modo, sed RUTscΗIuuipsum et ALBINu aemulari videretur. Atque haec plane singularis ad suturam prosessionem veluti praeparatio, quemadmodum alios, ita hunc etiam fructum tulit ulmuseum pathologicum conficere coeperit, quo vel elegantius vel morbis illustrandis accommodatius nihil prorsus excogitari possit. Quod quidem, eum sensim sensimque auctum et amplificatum tantam ubicunque nactum est famae celebritatem, ut magnus omnino me-
135쪽
tua sit, ne propediem auferant exteri, quod dudum fortunatis inviderunt Traiectinis. β Qualem autem in privato, talem etiam in publicomuseo, quod vulgo leviandinum dicitur, ornando septem sere lustra posuit industriam. Utrumque sane praeclarum est artificii, nec minus ingenii Kostiani monumentum. Scalpellis instructus et siphone vasis implendis destinato, tum etiam microscopio, cuius usu diligenti mirum quantum et ille praestiterit, his igitur instructus multa illustravit imperfecte cognita, nec pauca sane nova detexit, ab aequis et peritis iudicibus maximi aestimata. Ineptum sit, Auditores, de singulis dicere. Hoc unum mihi detis, ut declarem, de medulla, quae nomen a spina dorsi habet, talia
KOLΚIuri nostrum docuisse, quorum nullius unquam saeculi posteritas immemor esse possit. Causarum et effectuum nexus finis erat bonorum, quem
in omni sere disquisitione attingere conabatur. Accidit quidem interdum, ut ingenii celeritate deceptus, ut νθουσιασμι sibi proprio praestrictus in
errorem raperetur. Universe vero tam acute cernebat, tam recte iudicabat, ut ad nexum, quem quaereret, illustrandum permultum eum contulisse, nemo facile negaverit.
Quid denique dicam de laboribus indefessis, quibus mente captis in patria nostra prodesse, quibus ipsam alienationis indolem in salutem generis humani declarare studuit Tam multa secit, ut plura sacere nemo mortalium possit. INELLii ' monitis excitata primum Gallia, deinde Anglia et Germania hoc ipso saeculo nos omia condiderant miseris illis
rationis usu carentibus accommodata Batavi paullo tardiores acquiescebant in re constituta. Quos sibimet ipsis nocituros ore putabant, eos in angustia cavernis, in obscuris carceribus secludebant, de curandis iis ne cogitabant quidem. rodit OLxius. Indignatur, queritur, monet, clamitat, persuadet, convincit. Cedit humanitati barbaries Excitantur optimates, rei publicae rectores, Regis administri Urget ipse Rex M-gantur et seruntur leges ad rem ordinandam necessariae Emendantur cuncta. ro cavernis exstruuntur valetudinaria, primum Traiecti, deinde alibi. Regitur cura. Sanantur multi Gaudet rinceps. Gloriatur patria. Admirantur exteri. Annuit Deus immortalis Quid plura Qui talia condidit, ipse sibi monumentum paravit aer perennius. Requiescat in pacet Quam diversus a xo io vi Νxius '' erat, doctus ille theologus, eccle-
136쪽
aiae reformatae vindex ac patronus Non mobilis, ut ille, sed tranquillus; non alacer, sed sedatus; Ium hilaris, sed adductus. Nec minus tamen acutua et perspicax et laboriosus, et vero prudens et aequus, pius ae benevolus. mstelodami natus et eruditus, primum in illustri, indisa tropolin ornat, Athenam litteris cum graecis latinisque, tum etiam orie talibus operam dedit, in his quidem IAMETO, in illis vero LRNNEPIO praesertim usus magistro. Deinde theologiae causa huius Academiae civibus adscriptus, Heringana maxime disciplina moris initiatus et ad antistitis munus rite praeparatus est. Quo quum duobus in pagis Traiectinis ' omni, qua posset, religione perfunctus esset, primum Alcmariae, deinde in hac ipsa civitate, septem cilicet annos in singulis, coetui res malo disertus et vero fidissimus divinorum sui oraculorum interpres Anno huius saeculi tricesimo sexto, HERINGA, viro clarissimo, rude donato, nemine non suffragante, Theologiae rosessor creatus est. Quam quidem provinciam, de suis ipso viribus dissidens, haud sine haesitatione sus pit, susceptam autem, valetudinis licet infirmitate nonnunquam impeditus, quinque et quod excurrit lustra vere ornavit. Atque hae quidem de extemia. Interiorum expositionem a medico theologicis in causis non admodum versato vix ac ne vix quidem exspectaveritis, Auditores De libris, quos edidit VIKKIus noster, eum eruditis, tum popularibus, ad comm
nem omnium captum accommodatis , TER HAARIus aestumatissimus Onesse
nuper, nec minus omate scripsit. Scripsit etiam de loco, maximam partem Heringano, quem inter theologos stabiliter occupavit. Laudavit amabilem ipsius tolerantiam atque moderationem, acerrima theologorum pugna nunquam aut vix unquam perturbatam. Quam quidem ob animi
temperiem Molesiae resormatae non malo, sed potius emolumento fiantique lalsae virum, quem lugemus, extrema fugientem, augurante TER NAARIO
nostro, posteri iudicabunt. cm est, quod dissentiam, Auditorest movero hoc addere auiam siquando desorbuerit ira, qua mentis praestringitur acies ubi placato, quo multi flagrant, adversariorum odio ubi compositis igitur affectibus, de solis rebus, non amplius de rerum defensoribus disputare coeperint, idque non animose, sed sedate non e praeiudicatis, sed libere non confuse , sed ordinate atque acute, maior etiam quam in
praesentiarum inhianae disciplinae tribui poterit auctoritas. Ego rete,
137쪽
qui, quoniam rem diiudicare nequeo, neutri theologorum parti totus addictus sum; qui, quamvis haud inuredulus, de rerum, in quibus versantur, incertitudine persuasus, medicum ut decet, observo atque exspecto, nunquam non ommotus fui fiducia, qua collega, subacto non minus ingenio quam doctrinae praestantia, veritatis amore pariter ac animi probitate oonspicuus, laesus adhaereret, acriter a novatoribus impugnatis. Quodcunque autem tuerit vel aequalium vel posteritatis de IAxio nostro iudicium, memoriam eius pie conservabimus omnes. Viventibus nobis, coniunctissimi ovilegae, multa sane bona contigerunt. Plerisque illibata licuit valetudine laboribus vacare, praeeunte et veluti iam praeserente BouMANNO nostro, qui suo probat exemplo, quam recte DIOEa dixerit: manent ingenia senibus, modo permaneat studium et industria.'' Dolemus, senem illum venerandum, itemque clarissimum MN IDT DE IEuDE corporis infirmitate prohiberi, quominus sestum anni- verearium nobiscum celebrent. Adsit iis Providentia Divina Sunt in oblegio nostro, quibus laeta, imo vero laeti ima acciderint, quae denuo ipsis gratulamur. At moerentes etiam conspicio, MIQUALLIUM et D AD IUM, qu um hic dulcissimam uxorem amisit, mentis animique dotibus insignem, ille vero patre orbatus est, medio literatissimo, multis nominibus prae- viro. Sustineat amotos Deus Optim maximus De Ia LLIo vero, ab ancipite morbo feliciter restituto, alia quoque praedicanda habemus, quae, quemadmodum ipsi honori, sic disciplinas. quam prae ceteria colit, emolumento fore, aequi iudices praesagiunt omnes. Nimirum praesectus est,use botanim, quod Lugduni Batavorum asse Fatur. Quam vero praetieturam ea tantum conditione accepit, ut Messi re Galaeti habitare. Cathedram enim, oui Midonias Academiae Cur lares eum destinaverant, Traiectinae Palladi iamdudum addictus, hum inter abnuit. Quod quanto nobis limibus gaudio fuerit, o lume aut Mor equidem, aut vultu nostro disertiva quam verbis declaratur. Tu carissime visana, quid patria medicina valeat in domo tua nupse expertus, boni cuiusque vindex, salutiferam etiam artem, siquando necesseruerit, notaneum tueare. Ad vos me converto, clarissimi osvκ et AcooaTE ZER Nostis, quam cari nota fuerint duumviri, quorum in locum non ita pridem au
138쪽
secti huic ordini nostro adscripti estis. Quo vos animo receperimus, e cidere memoria vestra nondum potuit. Pergite, quod facitis, eniti, deabderatos ut non industria modo, sed etiam candore, benevolentia, ossiciis aequetis. Neque sane nostri tantum, at cademiae vel maxime causa rogo hoc et a vobis peto. Dissidia namque doctorum ut noxae uni tudiosis, ita concordia mirum quantum proficiat. Tibi, dilectissime osTRE,
cuius valetudo nonnihil amicta fuit, ut ingenio doctrinaque permultum praestare possis, aliquando latera contingant, qualia diserto huic theologo
benefica donavit natura. Tu aestumatissime AN OSTEGER, naturae
beneficio ita utaris, ut aeteream veritatem intonando quasi promulges. Incolumes diu vos habeat Academia, habeat patria, habeat orbis eruditus tris omnes, viri clarissimi, per longam annorum aeriem ita vivatis, ut vestro maxime labore florere pergat haec Academi Rheno-Traiectinat civibus academicis duo iuvenes, ingenio, studiis ac moribus conspicui, quod graviter dolemus, anno superiore demortui sunt: VARDINU HAN
parentes, lugeant amici, sed acquiescant in voluntate Numinis Supremit Vix ullus exigitur annus, quin plures obeant ex iis, quos alia Traiectina lavit. De his vero, qui spatiis academicis decursis, in vitam civilem introierint, nisi hac in usarum sed sive professorio sive alio quodam munere iuncti sint, a Rectore magistratu abeunte mentio fieri non
solet. Ecquis autem miretur, contra morem et consuetudinem ML MA NuM M me commemorare, eidensis cademiae, cum viveret, lumen,
ineunte aestate tanquam in gremio almae matris non improviso quidem, at subito fere exstinctum p eministis tristem illum diem, BETO, viro clarissimo, tam exquisite depictum ' ), quo cum patre, cum collegis et discipulis defuncti funeris exsequias prosecuti sumus. Quantas tum audivimus laudes Quam singularem cognovimus amorem Quis vestrum, Auditores, quotquot adfueritia, non toto pectore motu et sere perturbatus a tumulo discessit Iales utinam multos proserat haec Academia virosi mo parte hoc nostrum erit, collegae, pro maiori vero vestrum, iuvenes ornatissimi Nimirum non infunduntur doctrinae, sed addiscuntur, non traditur humanitas, sed generatur Addiscere vero sine labore, generari
139쪽
o seminibus nemo nihilque potest. Itaque ludite, cursitate, saltate, equitate, quantum velitis Ante omnia vero studiis operam navate, Virtutem colite, respicite finem. Quod si seceritis, nullum dubium, qui in omnibus rebus modum habeatis. odum autem habere sapientia est, excedere vero stulti. Non omnes prosecto uLLEMANNuri aequare poteritis, poterunt autem multi, nulli vero non ad eam excoli mentis animique praestantiam , qua patriam omen huiusque Academiae gloriam tueantur. Agite, vires intendite; quod bonum et honestum est, sectamini iugite, quod inhumanum. Sic parentibus cari, praeceptoribus accepti, Vestram ipsi Deo lavente, ortunam, civitati commoda parabitis et decus. Alsolvi de personis. Sequuntur studiorum praesidia. De os omis dixi. Dictis addi possit, eam ipsius partem, in qua LucINAE mysteria fiunt, eteris longe praestare. Μuaeum anatomicum et alii locupletatum est et inprimis Thesauro pathologico, quem sunRMANNus reliquit, ab eius heredibus Mademiae nostrae donato. Quam quidem liberalitatem ut magni facimus, ita dolemus, propter locorum angustiam aptae speciminum dispositioni tantum adhuc deesse, ut potius inepta dici debeat. Huic autem incommodo quam primum et quam optime prospectum iri, grato erga Curatores animo praedicamus.
In laboratorio physiologico, novis licet instrumentis dotato, permulta desiderantur. Deficit inprimis locorum opportunitas, magis etiam quam antea necessaria, quandoquidem integra, qua late patet, hysiologia, mul-ttariis experimentis observationibusque illustrata, ibidem tradi et addisci,
imo vero ONDERsII nostri ingenio perfici debet et explicari. Hortus academicus, non tantum Boianices studiosis, sed etiam civibus Traiectinis, qui naturae deliciis frui cupiant, patefactus, in optimo versatur statu Crescit in dies plantarum numerus. In postica horti parte novum exstructum est aedificium, quod providentia Curatorum, qui loram et inervam aequali amplectuntur amore, cummuse botanico destinatum est, tum etiam scholis a litterarum prosessoribus habendis. In useo, quod istoriae naturalis studiis inservit, novorum aliquot speciminum adcessione lacunae quaedam expletae sunt.
140쪽
Laboratorium hemicum, grate testante MuLDERo nostro, tanto opem persectum absolutumque est, ut omnia habeaι, quae hemimini ad drac, plinam cum tradendam, tum addiscendam et vero provehendam vel optari possint vel etiam cogitari. Μ eum physieum locupletatum est egregio apparatu, a RumlΚORFFIoconstructo, phaenomenis inductionis galvanicae illustrandis accommodatis Observaborium astronomicum paucis post mensibus locupletabitur iminimento primario, scilicet telescopi decem pedes longo, quod onachii in ossicina TEINHEILII conficitur. Collocatio huius instrumenti par actica
quam Vocant, LLANDO mandabitur, mechanico Traiectino. Bibliotheca academica, cui custos adscriptus est DIDERICUS ALBERTUsBALPOom, vir omatissimus, praeterquam ordinaria librorum messione, annuis sive subsidiis sive donis, tum etiam permutatione cum exteria comparata, quam singulatim memorare non attinet, extraordinaria multum locupletata est. Primum, quod Curatoribus, viris ampliatimis aeceptum reserimus, e celeberrima AcxERsDYRII nostri biliotheca plures iique
egregii libri parum iuridici vel oeconomici, partim litterarii argumen
coemi potuerunt. Deinde, quemadmodum rosessores haud pauet. sinetiam plures ex iis, qui summos olim in hac Academia honores consecuti, sunt, operibus ab ipsis editis aliisque bibliothecam nostram marunt
Postremo duo nobis obtigerunt munera, quae num amplitudine magis an animo donatorum excellant, equidem ammeae non ausim. Sexcenta acilicet et quinquaginta seripta academica, auctorum ama pariter ac ammmentorum gravitate praeclara, verbis amantissimis nobis obtulit BENRIoua GUILIALNUS TYDEMAN, vir clarissimus, dimidium ultra saeculum Academiae Lugduno-Batava decus. Quod quo gratius nobis acciderit benevolentiae testimonium, eo tristior sane nuntius fuit, nuperrime perlatus, senem illum venerandum , quasi somno se daret, animam effasse. - Qui Curatorum collegio praeest, vir nobilissimus, eques A RAPPAam bibliothecam
locupletavit opere praestantissimo, septuaginta septem in volumina diviso, quod sub titulo Diarii Asiatici thesaurum continet dissertationum depopulis Orientalibus, quae vere classicae habentur. Gratias accipe, Vir excellentissime, quas omnium nomine tibi maximas ago, pro singulari beneficio, quo privatim etiam Academiam nostram incere tibi placuit.