장음표시 사용
211쪽
aperiendasiit qua scarificandum, qua etiam hi rudines applicandae Reliqua vero quae ad horum usum pertinent hi praetermissa, curabimus pro nostris viribus, industria adiungi, stad nobis a supremo fatorum Numine concedatur, ubi seo sum de singulorum morborum curationibus age
212쪽
hirudinum applicandarum modo. T 1 paruae industriae esse videa itur aperiendae vencratio,fiequenter tamen accidit, Vt ea variis modis artifici negotium , satientilaborem non exiguum facessat, vel quia artifex opus ipsum non aget, is segreditur, vel aggressiam adfinem avitum non per tonsoriti ducit. Dum non aggreditur, id sit, vel quia ei vena ferienda nullo modori se ostreit , vel oblatam ille non percipit. Ex quibus ut primum, liberat artificem a culpa, ita alterum, illius arguit imperitiam, aut sensuum ignauiam interim eis no inire negotium oblata occasione artificis industriae exiguitatem detegat, benigne tamen is excusandus erit, propemodum laudandus, cum praest et nihil aggredi, quam trepide, aut temere quicquam alieno periculo audere. Quum vero opus init , optato fine non potitur,id accidit, aut quia vena non suberat, aut subditam scalpellum non attigit, aut tactam non rite diuisit. Quidquid horum euenerit, artificem arguit imperitiae, nisi id contingat aegri culpa membium subducentis, aut mouentis in opere ipso. Peccari ergo ab artifice hoc loco mul tis modis potest aut in disponendis rebus ad rectum opus pestinentibus, aut in male operando. In primogenere est, dum patiens aut membrum in quo operandum est, non recte est dispositum, aut in collocatione, aut in temperie praeterea dum
213쪽
r I DE INCIDENDIT UENAmelubrum non apte ligatUr, nempe aut reuincto loro nimis laxo, ex quo vena non cohibetur, sed labilis ferrum aufugit, aut eo recte quidem ostricto, sed nimium cunctando in exequendo opere pars omnis subdita vinculo, facta plenior, dedurior venam occultat; unde statim resolue dum est,
quo quaelibet pars in se redeat, aut dum ligando,
aut ponice ministrae manus premendo, cutis suris sum, vel deorsum, vel in alterutram partem trahitur, quae subinde amoto pollice, aut laxato vinculo,illa in suum locum recurrens venae osculum ob- te it Peccatur perperam operando dum non aperit venam, aut eam la(ius aperit, aut strictius, aut neruum vulnerat, aut arteriam. Ex latiore apertione sulnerata arteria periculum est intutae e
fusionis sanguinis ad necem, in angustiore praeterquilm quod non profunditur ea sanguinis copia quam emitti cupimus, illud etiam incommodi a
cedit, quod tenuior tantum sanguinis portio es fluat. Prqterea rombosis de abscessus fiunt Asauciato neruo conuulssiones contingunt. Quae mala
hoc uno aegrum torquent quod illinc sibi calami
tatem, de perniciem prodrire cernat,Vnde salutem,
vel opem sperabar. Quicunque igitur in hoc periti artificis famam assequi studet, summa cura niti debet, has uiret aerumnas Qus d facile praestabit si haec paucula benigne a nobis scriptas Molim frequentissimo, felicissimo usu comprobata,
aequo animo recipiat. In primi Sigitur manus artificis, de patientis membrum, calida sunto; teger in cubili, vel cathedras sedens, sed praestabit in cubili ob animi deliquia mox membrum luci, aut lucem membro sis chirurgus adaptet, ut venae locus
214쪽
locus adeo sit conspicuus,ut is manu operi adhibita nulla umbra tegatur. Videbitur quidem anustis hoc postremum de luce dictum superstuum esse;
in eo tamen siqpe chirurgos peccare obseruamus,&per conseques male operari. Membrum sit secundum suam rectitudinem, de filamenta extensum, iacvlio deflexu vena cohibeatur, pes inde ut aliquando fit dum brachium flectitur in pectus Si in
brachio vena tundenda est extensia tota illa sit ante datum lorum, quoniam scin ea venae replentur,
dum constringitur, facilius foras sanguis exprimitur. Sic recte membro disposito lorum detur ea parte brachi quae est supra cubitum , mea industria, ut nullo modo cutis qua ferienda vena est, a suo loco recedat in quo erat ante datu vinculum; mox si hyems est, modico linteo calido perfricetur; aut si satis calida tibi manus est hae sola: ubi primum vena aperienda , dc plena, ac conspicua est, eidem pollicem sinistrae manus se a minia strae appones iuxta eam partem, qua maior renisus apparet, quo firmius retineatur, c pro mentior tibi fiat: mox in illius partem tutiorem , magis conspicuam temperate ferrum oblique inseres in eius usque capacitatem: qua pertusa, serrum non retro educendum est qua perrupit, sed repete eius
acies attollenda est cauda depressa quod factum chirurgi vulgari vocabulo non inepth, Eleuationem facere,dicunt. Quae omni, ut commodius 8ctutius peragas manum magistram non pensilem esse oportet, sed duobus digitis, minimo&anulari, subiecto membro innixam ferrum habentem intra pollicem, indicem,nec nimis exertUm,nec etiamniinis contractum, sed quod iusto quodammodo promineat, puta ad longitudinem longioris
215쪽
fabae Quam mensura non propterea extare Oportet quo tota impellatur, sed quo aptius res ipsa peragatur,quod fieri vetat nimis contracta, bre-- biximus leniter Moblique scalpellum esse inserendum, quoniam repentinus ictus, 3 velut ad perpendiculum impressus , praeterquam quod saepissime deludit artificem, plenus est etiam periculi, ne neruum, vel arteriam violet, quoniam nullo Certo ermino neque modo momentanea illa a
actio librari potest. Oblique etiam ferru adigendum est, quoniam talis insertio vas ipsum certius pertundit, quam recta commodiorqtae est .hac,&altera nempe transuersae, quae omnium sectionum pessima existimanda est Tutiorem sectionis seu venet parte dicimus eam,in qua minus est periculi sauciandi nerui vel arteriae, quae nunquam supra venam aperienda sunt, sed saepe subtus aut alibi a venas lare qui simul cum vena horum aliquod sauciat, venam utrimque odisse necesse est.
At neruum, harteriam fauciari, venam secando, nullo corporis loco hactenus nota vidimus, nisi in brachio subvenam communem ex quibus aliquos interiisse obseruauimus in aliquos mutilatos brachio post passis longos&grauissimo dolores,
conuulitones ex neruo, periculosissimas sanguinis effusiones ex arteriis mendonibus etiam talis, aliquot, sed non tam grauiter cost ictatos viduTius Qv ire non satis moneri ac col ortari possunt chirurgi ad nauadam omnem operam de diligentiam, ut hanc, prout decet, teneant chirurgiae partem, quae quidem totius chirurgiae minima est, aut eam
prorsus non attingant, aut saltem ea non aggrem
diantur opeta, .sibi dissicilia,aegris vero pericu- losa esse vident. Minimam hanc chirurgiae part*m
216쪽
e&diximus, non dignitate, aut utilitate quibus non solum omnibus chirurgii partibus pr*ponen edam esse puto, sed, omnibus etiam totius meditit cinae,cum sanguinis missio omnium auxiliorum sit praestantissimum, sed facilitate comparandi,&assequendisnam qui inepte venam tundit, cum in eo opere sesequenter exerceat quod totum sensis
bus subiicitur, qui fieri potest ut quidquam in dicta arte recte moliatur, in qua non solum maior manuum dexteritas, sed, prudentia in excogitandis morborum causis remediis summa requirituri Ergo quo facilius dictos errores possit ecfugere, nempe aut neruum,aut arteriam perfodere, qui quid non contingunt nisi ubi altius quam sit aequum ferrum infigitur, aut alibi quam conueniat, dccepto scilicet chirurgo specie rei subiectae quam putat esse venam, quae tamen vena non est, haec sunt diligenter obseruanda .Constri sto vinculo ut diximus&vt conuenit, si vena non se prodit, sed subest aliquid teres Wrenitens, venae speciem referens, certi tamen nihil fit solvi statim vinculum, ceandem partem iterum attinge diligenter: nam si illud tale offendas quale prius, scito venam non esse, sed aut tendonem, aut mustuli caput; nam vena quae renitens est, constricto loro statim concidit illo relaxato, quae denuo renitens apparetimembro constricto Micat arteria, sed non Lacile percipitur constricto membro, aut currente digito super eam: quare prius quam constringas, membrum constrictum sit par est ubi putas venam essse leuiter premas digitis duobus, indice hedio,
ut sentias micatem, leu pulsentem arteriam si subest. Diuersa ratione neruos, aut tentaneS, aut
217쪽
recta per transuersum: nam sic illos sentis teretes, de caeteris partibus duriores, laeque duros ac renitentes, ut dixi,ligat membro quam soluto, quos cauere oportet. Sed haec raro eueniunt expendenda, nisi in iis,quibus venae occultissent, quae nisi magna dissicultate reperiuetur, in quibus sit hiems est quo facilius venae turgeant, fricandum leniter linteo calido aut aqua calida membrum In puerulis, in quibus chirurgos satis inepte aliquando errare vidimus, magna est adhibenda cautio nam in iis praeterquam quod tenella est cutis, incaro quae statim pervaditur, membrum etiam exiguum est, in quo fere vena, arteria, Mneruus simul sum. Quare chirurgus qui pro more habet grandiores phlebotomare, quibus profundius ferrum inserere consueuit, ob hanc inquam impellendi scalpelli consuetudinem, nisi diligenter aduertar, puellulos misere perdet Succurritur angustae sectioni, vulneris ampliatione. Verum in hac emendanda an-L iandis gustia maior requiritur industria, quam ii nullo pacto vena prius tacta fuisset propterea quod inter cutem venam sanguis continuo diffunditur, qui cutem altius pellendo a vena disiungit. Ergo ubi angusta apparet, priusquam turgear cutis , ea illicet pollice ministrae manus molliter premenda est, ut currentis sanguinis impetus retundatur, Pinsurgens tumor deprimatur: mox digitus sensin tantisper retrahendus donec vulnus pateat, Moper atrici manu seu ferro praebeat operandi spatium. Inde leuiter. caute scalpellum in sectionem adigendum Minciso tantum augenda, quantum a iusto modo prior sectio defecerit. Animaduertendum tamen in hac operatione est, ne cutis tantum, Quod saepissime fit, sine vena dilatetur, eo quo inanis
218쪽
inanis esset,Ac labor,& dolor Moderate igitur ferar remittedum est, sq. in ipsius vastis capacitatem, vulnusque ex arte ampliandum,quantum sat fuerit. Si vero a cute in suum locum recuriente sanguinis estinxtis prohibetur, haec blande in eundem locum reducenda est in quo erat, dum pertus ave na fuit, quo Hus, venae diuiso simul conueniat, ibique detine da, donec ex arbitrio sangitis exierit. Sed accidit etiam, ut cutis, vel potius id Oxu,quCdo supra venam est positum, venae vulnus obtegat, quod tamen a sua sede non fuerit abduc um hi lina.que euenit dum iri venam altiuscule postam chirurgus nimium oblique ferrum adigit, nec cuspidem attollit, sed id per eandem viam quia inseruit
reducit. Qus d dum accidit ut sanguis fluat(si satis diuisia vena est summo de perquam tenui specillo, aut acicut capite intromisto,cutis subleuanda est,
aut vena eodem specillo vel acu leniter deprimenda, usq; duni sanguis pro libito emanauerit Nam eo modo vel vena acute, vel hac a vena parum disiuncta via sanguini conceditur. Detracto sanguine,ut conuenit, kloro resoluto, venaq. utrimque molliter expressa, seu exurgitata ut chirurgo rum vocabulo utar quo minus orae vulneris inter se dehiscant, aptius . coniungantur, pollice ministrae manus ad alteram sectionis extremitatem ad
insimam facilius sistitur' positos cutis trahenda est secundum vulneris rectitudinem, fulvillus parum desas ex linteo, vel obiosape datas, V - cinneq. vinciendus, e vltro tanguis profluat ii cnimia constrictione membrum dotiat. Quod si sanguis aegre detineatur, vel ob eius tenuitatem, vis tepe euenit in sanguine valde roso)vel ob ampliorem sectionem, tunc pollice indice, vel
219쪽
medio ministrae manus cutis ad utramque sectio nis extremitatem utrimque traheda est in rectam lineam cum ipsa sectione d si sanguis cogitur, vel si lubet, pollice Mindiceno ad vulneris capita, sed ad latera appositis, orae sunt constringendae. Primus tamen modus dum locum habet, praestantior es et operi accommodatior Retento itaque sic sanguine horis vulneris concinne inter se coniunctis, puluillus ex tela aranea, auti quod tutiugest media saba, vel quod omnium est praestantissi mum, gleba boli armense, in speciem dimidiae fabae seu dimid lupini, reducta vulneri, vice pu uilli, superdanda est,quae molli puluillo,linteo,velgossi pino obtecta, sic arte vincieda, ne nimia astrictione dat, aut laxitate inopinatae fluxioni praebeat occasionem. Quibus rite peractis, vitandus
erit omnis corporis labor,&membri motus Poterit hoc nostrum praeceptum a multis contemni, sed certe ab iis, quibus aegrotantis vita parum chara est, cum quando I mori homines ex hac negligentia videantur. Quare cum suo podere aut mole una faba,aut boli gleba chirurgum non multum possit aggravare, ea carere non deberet is qui inmittendo sanguine frequens est. Si vero incisa a teria proposita arte cohiberi non possit, nihil aequhconducit, ac tutius aegrum seruat,quam obduistas di egregie sectionis oras dicta gleba obtegere,& eidem puluillum linteum superdare;postea ex industria sic vincire, ut tantum puluillus prematur sine constrictione membri Nam constrictio sanguinem accersit; verum id facilius,&itutius manu famuli aut cuiusuis, quam vitta retinetur: Quare illam sic potius in aliquot dies esse continendam consulo, mutatis ministris.
220쪽
Vulnerati nerui auxilium aliunde petendum est, non enim hic locus praesentaneum tamen remedium est terebinthina calens, sedio feruens,indita de superdata, iossipio in ea intincto: optimum Ioannis Vigone balsamum. Lipothymiae occurritur,si protinus aeger accumbat in thoro, aut humi sternatu competu iacta frigida in faciem : Symploma est maiorem metum quam damnii ferens, nisi a nimia inanitione fiat)ergo si ea accedente satis sanguiniti, aut proxime detractum est sistenda vena est, liganga si non missium satis est, cohibeatur digito, donec animi deliquium est,hitum sit mox mittatur ex arbitrio.Qnae dicatur sectio oblique faecta, aut recte , aut tras verse,accipe hic speciem singularu sectionum. Esto haec vena, per vasis longitudine est hc transuersiae Iuuat
quidem aliquid discentem hoc vidisse, sed longe
magis frequenter artificem egregi operantem attente obseruare. Vt haec omnia congrue,& mice, --- peragantur, ambi dextrum artificem esse conuenit, is de quod dextrum patietis brachium dexter reo AT Fmesticus Malleolus, d sinistrum tempus dexte
ram artificis manum postulant sinistram vero partes oppositae. Possunt tamen onines venae aperiri vel dextra manu, vel sinistra, si alterutra un-- taxat artifex peritam habeat; sed san non aeques accommodatae in rebon uinxhirurguutramque manum frequenti usu exercitatam , Ac promptam habe e,non ad secandas venas tantium,
sed id alia muneri chirurgico opportuna Quae vix recte fieri possunt ateramqnu ignaua existere.