De curatione per sanguinis missionem liber: De incidendae venae, cutis ...

181쪽

vi nequeunt percipere hanc perenne tamqucopiosam sanguinis generatione, putat etiain prpore quamuis senili aliquid natiui xprimi- iiij anguinis existere, unde in missione sangui bis putant etia aliquid radicalis humidicvt appellant)simul excerni,ex quo videtur orta illa opinio adhuc nimis pueriliter a multis credita, obserauata caupd prima sanguinis missio patiente libe-ma quouis maximo morbo:opinio sane pernicio si ima, ut arithdiximus. At ita credendi est, an guine in nostris corporib. adiu permanere quamdiu murinae permanet,aut paulo plus. Quid,quq so, urina est aliud, quam pars quotidiani cibi per meseraicas venas assumpti ad sanguinem efficiendum Elgo sicut haec qii Aodie excernitur,excrem mentum est pridiani cibi de ea quae cras hodierni, rationabileest etia inodie, iras Maliis succo dentibus diebus, nouu gigni sanguine, ut nouam

urina,nouum inuccii, caetera noua excrementa,

quae per corpus in dies excernutur. Non enim haec vetusti sanguinis sunt, sed recentis excremetita,&sanguis ipse qui hodie parti nutriendae assimilatur, cras, aut perendie ad summu erit retasutus,nempe in vapore id quod in eoest tenuius,in crassitie v ro ut haerentem, quod est crassius ut patet ex sit

ius il capite barba decidentibus. Adeo e -- quotidie noua languinis generatio, SDex- in sentibus noua aquae emersio, hemis sit pennariaente vi sanguifica in iecore, veluti in

mammis

182쪽

testibus taciendi seminis. taxum'uoniam iami nis generatio necessaria est in omne tempusqω-

aute eminis di lactis ideo nec in restibus intatium,nec senum,nec etiam in beribus omni tempore aequa vis est seminis auisactis conficiendi ut in iecore, sanguinis. Quae etiam vis iecoris et eundo fiat imbecillior non opterea tunc misismissione sanguinis dehortatur; portu ιλ-ciendum, ut superius diximus magis su Mec igitur haec audit, hexaminar de fieri alitertiisset quam diximus,lta se rem tenere intelligat,utis qui ingens fltime sub glacie fluens stare putatimul cum glacie immobili littoribus utrimque haerente. Vnum sanguisposteriingeni musit mre.

HVam dubitationi sucisdit tera, 'dia allata

maximus accedet curnulus argumen-nt, stram sententiam sustuleti tibias de creta o littoea do sanguine in valetudinariis .in lenibos, de aliis omnibus quibus debet mitti . Quod tamen saepe non fit, propterea quod putent, ac tam dicat multi celebres medici sanguine nam mi texi esse deteriorem itaque quo rarius is i ittitur, eo melius. Quod ratione probiut, sinalitudine

confirmant Ratio est,quo animalia quo longius et et

recedunt il suo ortu, eo etiam magis declinanti et ' virtutibus iis quae calido innato su inenrum quod calidum cum sit causa efficiens anguinis, rena-xtinum,testante Hippocrate sit in pueris,& procedente aetate minus, in senio minimu reliquum

est etiam singuificatione in dies fieri deveraestem, in i cum

183쪽

cum ipta virtutes sanguificae etiam temporis tractu deteriores fiant hanc rationem similitudinem et ista confirmant,nempe idem contingere in corpore in quo tape vena tunditur, quod, in dolio vini pleno ex quo saepe vinum trahitur,&aqua vini locos icitur, unde tandem futurum est , ut dolium non vino sit plenum, sed mera aqua. Quam 2' similitudinem certe a multis medicis saepe afferri res audiuimus, nimium sibi, sed aliis profecto parummium . s entibus, cum per hanc ostedant se tam parum perspicaces ut videre nequeant, quam sit haec similitudo omnino absurda,ec rustica, quasi in ca - At visaliqua sanguificandi, ut in iecore, de ea- Thiltriplitudo aquae ad vinum, ut chyli ad sanguinem;&eadem sit insitula per quam funditur aquain laudam,facultas concoquend aquae ad vinum faciendum, quae est ventriculi inintestino rum,. venarum ad coquendum hylum quem fundam aut ferunt ad iecur opificem dc fontem singuinis. Ecce ergo quam sit a re ipsa dissimilis si--, is milliu haec Nunc ratio examinanda est quae in ruri .m si quidem vexa est, sed ad praesentem locum inem' te. m. Calidum innatum esse causam mouentem uescientem angaei emque in pueris,quem caeteris statibus,non est admodum certum, imo contrarium censeo sed id si iiij; de fusius alias ostendemus, licet multa de hoc a Galeno,&aliis multis fuisse scripta non ignoremas Paradoxaloguta me dices: in m me semper 'aebebo,&exhibebo, pro aequitate&iu- alitia. mtus interim modestam reprehensionem sive, sed a serre, sententiam mutare in mellisss,secranti inrit suus est cuique aetati calor inna

in misu conficiendum ac pro sui nutritione, dolos.

184쪽

P R AN OvINIs Missi NEM. i Dadolescentibus, Wviris, proprius ad concoqRendu solidiores recopio ores cibos, sisenibus etiam suus, proprius, suus inquam non petete diue sus, sed facultate vel viribus Sat igitur nunc nobis

fuerit dicere, existimandum esse in eo pluscaloris, vel calidi natio existere, in quo maior vis fuerucopiosioris firmioris cibi concoquendi,&san- Ouinis conficiendi Quae vis potior videtur in aeta

iuuenili de virili,quam in caeteris .Hae itaque States sunt, quae minaximas simul, disparatas supra reliquas aetates ferre possimi sanguinis euacu tiones. At detqriorem sui ad rem redeam semper gigni posteriore priore falsum est, quavis senio peior fiat quam in praecedentib aetatibus sed non deterior in iuuentute, quam in adolesceria, de pueritia Sed esto peior adolescentis quam pueri, viri quam adolescentis, semper ab origine abeat in peius sanguinis generandi vis, sanguis etiam hodiernus peior hesternos num idcirco probauerint sanguine qui hodie gignetur, esse peiorem eo qui mane emissus fuit Vita est, inquis: at falleris; quoniam similis est utriusque generatio sit corpus ipsum similiter se habeat. Verum sicuti purissimidi syncerissimi fontis aqua eo puri est,.sync rior,quo propior suae scatebrae fuerit;ita sanguis eo

melior quo vicinior iecori, de ex consequenti dete . rior quo distantior: tum quia quo magis abest, eo minus fruitur iecoris facultate; tum quia agitati'- ne membiorum, externo frigore, aut calore at terari etiam soleat. Si vis contendere, habebis amiplius quod ac resistas; imo quo longius squia iuritius in corpore moratur eo etiam melior quoniam&facultatem sanguificadi ipsis venis inesse a qui

185쪽

I CURATION Rest consonum, non deteriorem fieri sanguinem iiecore recedentem, sed meliorem inesse venis sanguini sessicie di vim credibile non est; cum sit certissu una nius ad unum, ut ait Aristot Opportunum esse instrumentum. Ad sanguinem igitur gignendum est iecur, ad deferendum vero venae: sed si rationi credere non vis,quod laudo, nisi a re ipsaco firmetur,crede authoritati summi artificis Hip- M. pocra is, praeterea experientiae. Cur obsecro Hip-tur autho pocrates&Galenus dixerunt sanguinem in leuete ritide esse eousque detrahendum, donec ex nigro

pq rate di ximpuro purus, reruber exeat'num quia censue- ' rint internum externo esse peiorem; an contrai Sed

non dixerint 'c illi qu*renda sunt authoritates, urationes ad aliquid confirmandum,an sit,du res ipsa siti sibus sabiici minime potest, no ubi potest:

at id nos quotidie videmus, quod tamen minime c5spici ab iis medicis scimus, qui putant totUsan- Ouinem in uniuerso corpore eiusmodi esse dc eumqtii in magnis, internis venis est,& e*m qui in externis,&iuxta cutem disseminatis . Quo errore seducti interea dum trahendo quod sit est ad sanguinem repurgandum, timet na animam exhau-tire, mille sinsit apertissime a sanguinis colluuie&cc,pia suffocari: Cuius rei etsi multa adferre posse sum exempla, unicum tamen dignum auditu recitabo feliciter successum non meo consilio neque nutu sed talius patientis contra medicorum sententiam,& consensum Anno praeterito mensei misi Iulio me cosultum venit,prae scabie homo septua- genarius, legum peritus, qui interrogatus a me de 3 s sua vivendi ratione,&praeterita valoe udine mihi narrat a multisannis se quater quinquiesq. in an

nosi iubete sanguinem mitti ad libra unam, vel

186쪽

circiter, pro qualibet vice hac, inquit, occasione, quod cum iuuenis studiis operam nauarem, grasspodagraeaque di orna correptus, Viam multis purgantibus medicamentis dilapidatus , medicos rogo ut in irae sanguinis missionem experirentur, Illi genus morbi, quod catarrhum nuncupabant, id non poscere dicunt.Tandem perseuerante,& in

dies magis ingrauescente malo, ipse illis inuitis mihi veham aperiri iubeo. ex quo auxilio magnam doloris lenitatem, tumoris declinationes, percepi Post aliquot dies denuo ad idem me auxilium medicis repugnantibu recurri ,-x quo prist nc valetudini fili restitutus Post aliquot atinos redeunte morbo corporeque medicamentis medicorum consilio repurgam cum modico fructu, demittendo sanguine verba medicis facio; quibus dissentientibus ipse mihi illam impero,ad Winque post triduum recurro, nde similiter c primo liberatus film. A quo tepore vi mo bolis,ubii na, ter quailrque mihi venam reserari, ii, si alio quado teporibus interiectis dolor aliquis accederet, protinus is delebatur, c deletur diisto auxilio celebrato Cuius beneficio per Dei benignitate,

a podagra videor liberatus: quam curandi rationem medici mirum in modum mihi vituperabat, dicentes ne imium meam valetudinem aevitam

parvipe dere; Sturum enim vi perlahc tempestivius e tenuarem nisi iterem Ninii/duentum ante virilitatem matura em Nili

dum dicerem me nulla unquam fuisse visim mi dicina tam salutari, dum grauissimis dolo iis vrgerer,ipsis et testibus, &λ'Ea minus chrpori vires laedi viderentur,atque hac ipsarRespodebane Non esse aequum, ut tantopere allectus illecebitis

praesentis

187쪽

praesentis utilitatis valetudinem vitam meae ponerem noxis de proximo venturis. Ego ad illosdivos sepe audiui dicentes,dum leniuscule a medicamentis haberemsides se mihi in bonis ducendum; optimam autem esse indicationem eam auxiliolum quae a iuuantibus silaedentibus sumitur. Hanc itaque mihi doloris impatietissimo sequendam proposui, cuius ego beneficio post diuinam

gratiam ad hanc usque aetatem septuagenariam perueni,firmiter,ut vides per urbem semper pedes incedens, non indigus specillis scribendo, aut legendo, quamuis minutissimas legam iteras. M dici qui tres erant, omnes ab annis viginti interierunt,longi iuniores quam ipse nunc sum. QMdsi,Marem praesentisabiei molestia, viderer aequbmihi tam firmis esse corporis viribus quam essem abhinc annis triginta huius occasione (inquit ieconsultum veni potiusquam alios in mittedo sanguine timidiores ut intelligam abs te, num liceat mihi iis magnis aestubus caniculariis, de ter iam anuin se Ianuario phlebotomato,iterum sanguinem

detrahi,aut quid mihi sit opus facto. Ego illi ex

utroque brachio esse mittedum dico, postridie scilicet erus diei ex dextro ad uncias saltem decem; secundo die, uno scilicet die interiecto, ex sinistro ad parem sanguinis modum deinde corpus Mnanquin ex aqua simpliciis mediocriter calente. Quo pinstitit, sili ratus est, Tam veram pri3 D 'arrauimus historiam, quam certum est so- umia et nomen interim celare oluimus, ne si-

--m bellam artisces, licet vita deiunctos

ivine vituperare videamure hominem interim m-

.diae nusin ganti. At vides quam saepe medici imisit imbus cipiantur nisi maeama pru'

188쪽

PER AEANova NIV MIssio NEM. 38 dentia rerum usu conquisita, singula ei pendant, iudicent. Ergo tum ex hoc exemplo, tum e i alo fiatiis mei, & aliis multis superius notatis, tum rapi . ex Hippocratis Galent authoritatibus, tum ex rationibus iam 1 nobis dictis, sumendum est,neq.

omnem sanguinem eiusdem esse puritatis vel 1mpuritatis in corpore uniuerso, neque eum qui P sterius gignitur semper esse deteriorem priore, miliconferre velis eum qui in senio, cum eo qm in 1uuentum vel aliis antecedentibus aetatibus iit, aut eum es in aegrotante intemperato, cum qui bene valet aut teperatus est. Quare timere non debemus in sanguinis impuritates quavis hominis aetate sit vires patiantur, sanguinem moderate detrahere rati tam in hac medicina,quam in reliqvis indicationem quae sumitur a iuuantibus' aedetibus, esse obseruandam&lectendam. Porro tamen in hac saepissim contingere error potest, praesertim cum non iuuat, aut gravior post eam tit morbus, aut quia is in suo vigore properat, aut quia exigua detractio est: Nam tunc iteranii , aut tarte etiam geminanda, licet mox aut morbunon

minuerit,aut eius incrementum non prohibuerit.

At dum utilis manifeste est, morbum tamen non soluit, simpuritas adest, non ampum huius me tuenda est repetitio, quam medicamento Tim Purgantium. Ex secta autem vena promis i: et bonum quam malum,ut quidam saepissime incul ,eant, certum est, de eo stanguine intelligas in ve-m etna secta, sectioni proximis mistentesquefflam is in

per deteriorem esse scimus coqui in venis maioribus est, Meo qui post emissum sanguinem signitur. Quare medicus qui timet ex hoc detrahere,

quia in o promiscue aliquid sit quod vicium g

189쪽

r 88 3 CVRATION Ralere corpus possit certe is perinde robori aegrotantium consulit, ut tribunus militum robori sui exercitus, dum aditum que strenuis militibus intercipit, meretriculis&caculi praebet patentissi,mum: at hi vires exercitus semper minuut, non augent, scelerati homines nunquam reipublieae bene faciunt, sed male: Ita corruptus bitiosus sanguis corporis valetudinem infirmat, affigit. Interim etsi praestaret hunc abesse a corpore potiusquam inesse, non tamen si mulius est, ut supra dicuimus,confertim totus est eximendus, sed pauli tim; ut etiam e re publica mali homines sunt paulatim dissipandi, si magna vis illorum est.

MeAcos tum veteres, tum recentiores, desquisse put indefectu inittendisanguinis quam in superflua euacuatione.

DILucio satis, meo quidem iudicio ostenditamus medicorum vulgus multis modis errare in parcius retardius mittedo sanguine quam conueniat. Iam examinandum est, num maliquando

peccet, aut peccauerit in contrarium non enim

quamuis multum, sarum, celarius de tardius contraria sint, non postfiunt tamen non aliquand'ctitraria ab eodem artifice diuersis teporibus fiet, ut Mere est de aliquibus Erasistrateis siue Thessaliis, qui,ut Galenus ait, cum prius missionis 'gubnis maximὲ aduersarentur, postea couersi ad contrarium vitium multos iugulabant ex iis quibus Galeni exemplo mittere illi volebant ad animici liquiunt. Peccasse aliquando veteres in largiore missione tanquam dogmatum aut praeceptorum,

190쪽

pa, reo va Io Noe I 8'sine sectarum sequaces, minime constat,ut in contrarium Fuisse autem phlebotomiam in usu ante Hippocratem, certum est, cum dictus author hanc familiarem iam habere videretur, non tam erit inuentor, sed ut sectator. In qua sequenda musta panda sit quid deliquit, id fuit potius,ut ostedimus supra, in cotractior quam in nimium redundanti . A qua Hippocratis mittendi ratione detruncata

longius ite declinantes Chrysippus aerasistratus, qui post Hippocratem illustri suis temporibus fama clarueruo hoc sanctissimum auxilium muna mortalium iniuria fere 1 tota medicina excluseriit; quod saeculis posterioribus illius contemnendi aut nimium timendi ansam dedit,donec Galenus(quivi hostempore est secutus , ita& eos doctrina superauit horum fallacias redaiguendo, sepultum fere auxiliu in luce clariore, quam unquam antea fuisse reuocauit Verum sicuti nemo medicorum Hippocratis vestigia hac in re sequiest visus, ante Galenum, sed illum potius inique reprehendere, vi ex Galeni libris disci potest xcalumniari ita etiam neque Galenum qui rectius omnibus iis,quisllum antecesserunt scripsit, vix quisquam est mitatus, im timiditate imbuti omnes, qui scripserui scilicet, a nobis visi sunt, infra modum substit runt, potius quam supra excesserint. Qu'd auteni horumduorum sit vitiosius, infra nenape subsistere aut excedere, quaeri potest. Certe, ut inter moralia id minus vituperabile est vitium quod virtuti magis assimilatur, ut audacia.& prodigalitas, quia illa magis ad sortitudinem, haec vero magis ad liberalitatem accedit, quam timor aut avaritia, ita etiam fac in re id est magis fugiendum, quod longius recedit naturae ordine,&auxilio Longilis

autem