장음표시 사용
271쪽
dum tertii. XXXVIII. Propter errorem metum invali. da promissio an er quomodo convalescere possit.
XXXIX. co promissiones requirant causam expressam. XL. Factum alienum promittens ad quid na
I. An ex promissis naturalitur jus
oritur ZI. i. D. IV. Λ sfirmatur; r. quia nihil adeos δει ' λ congruum est humanae fidei M. ii societati humanae, quam ea servare, Π -J-π- quae placuerunt. a. quia inter reges Sc Olb Populos diversos necessarius est ali , -'is.lis quis se obligandi modus, & vero alius, naturalis fingi non potest. 3. voluntategisti. sum cienter indicata signis externis rei dominium transfertur, quidni ergo dejus in personam, aut ad tranS ferendum dominium , aut ad aliquid agendum, quippe cum in actiones nostras par lus habeamus, atque in res nostras..Sapientum consensus hoc probat.
II. Luo unigradus loquendi de rebus futuri , quae nosrae junt potestat is aut fore putantur '
272쪽
Τres. primus est assertio eXPlicanS d. e. in de futuro animum, qui nunc est. F III. quid requiritur ad afertionem,
ut vitio careat PN. RequVitur veritas cogitationis d. e. r. Pro tempore praesenti , non autem ut=' 'in ea cogitatione perseveretur. Habet enim animus humanus non tantum naturalem potentiam mutandi consi
lium, sed ia jus, quamdiu non Vergit
N. Pollicitatio, cum voluntas sepsam pro futuro tempore determinat, cum signo sufficiente ad indicandam c. s. perseverandi necessitatem. Ideo etiam obligat promittentem vel absolute, vel sub conditione interdum, alteritamen jus proprium non dat, vi cujus Promittentem cogere possit. Multis enim casibus evenit, ut obligatio sit in nobis, nullum jus in alio ad exigendum , e. g propter beneficium acceptum obligamur ad gratiam rePonendam, quam tamen plerumque is, qui beneficium in nos contulit, eXigere
273쪽
- LTAE R ILnon potest. Huc referendae sunt pollicitationes virorum potentum aut gratiosorum , quibus alicui non per verba honoris, sed serio suam commendationem , intercessionem , aut suffragium spondent, quae tamen non Volunt jure aliquo abs sese exigi, sed in solidum suae humanitati ac veracitati cupiunt imputaria nisi forte ali
quid ipsis detur, ut suffragium dent. V. Luis es tertius gradus PE st promissio perfecta, ubi ad ta
lem determinationem accedit signum volendi jus proprium alteri conferre, .ut rem promissam plene eXigere posisit: sive sit promissio dandi, ij ve promisso faciendi, in qua est alienatio particulae cujusdam libertatis nostrae. VI. Iuid requiritur ad perfectam prognissionem the. Primum requiritur usus rationis, ut promittens intelligat praesens negotium , & videat, an conveniens sit, ut se obliget ad dandum vel faciendum, an non. Hinc furiosi, quamdiu furor durat, amentes & infantes promittere
274쪽
CΑ suae XI. nihil possunt , nec ex promisso obiugari: foeminae possunt, uti & minores, licet hi non satis firmum judicium ha- l. r. D. bere credantur , & si propterea laesi ς ε sint, restituantur in statum , in quo fuerunt ante promissionem.
VII. Luia dicendum de ebriis pU. Cum ebrietas rationem exulare 'x faciat, non pos1unt Obligari CX COn--ctis.
tractu seu promisso, si ebrietas eo usique processerit, ut ratio plane sit obruta vino. Si enim paulo largius quis 3. tantum adbiberit ad hilaritatem, ob 'si' F ligatio contrahenda ex promisso non impeditur, praesertim ubi a sobriis renovatur. Sic antiqui Germani denti . d. Omnibus fere rebus, pace & bello in conviviis consultabant , quia nullo. tempore aut ad simplices cogitationes magis patet animus, aut ad magnas incalescit, & postero die repetebant.
VIII. An fibrii obligantur ex delicto. In delicto obligatio ipsorum non
venit ex consensu, sed eX re, i. e. eX facto improbo, quod contra legis prohibitionem admittunt. Et eadem Ο-pera a
275쪽
LI aER II. pera, quia interdictum est delinquere,
Omnia censentur interdicta , quae ad delinquendum pertrahere possunt. Sic si quis per vinolentiam vasa , fenestras&c. confringat, merito praestat illud damnum, quod sua culpa dat, imo interdum δc poenam luit. In obligatione ex promisso secus est, hoc enim ε, pendet ex arbitrio nostro, & requirit consensum, si ergo adhibeamus ea,
quae impediunt consensum , non videmur Velle, quae inde veniunt.
IX, ando puer ratione uti incipit PI. I. e. 3. N. Hoc certo definiri non potest ,
sed ex quotidianis actibus, aut etiam, eX eo , quod communiter in quaque Limn. ad regione accidit, sumendum est. Quin ι natura hic multum faciat, & cura eduis L. Misa cationis, nulli dubitamus. Caesaribus Virtus contingit ante diem : & ea sunt regnantium emissa coelitus praecipua, aut potius privilegia, ut aureis capitalibusque ante annos ingeniis emine ant, cum plumbea in Ceteris adeo esse soleant, ut vires nisi cum annis accipiant , sensimque per longa tempora colligant. X.
276쪽
CΑpuΥ XL a s X. Quando minomes resiluuntur in integrum, quae leges observari debent ΘLeges istius loci, ubi domicilium d. e. II. minor habet & contraxit: etiam si cum S D' peregrino paciscatur, quia qui in loco aliquo contrahit, tanquam subdi- 4,s tu S temporarius legibus loci subjicitur , dc quia civitas actionem denegare solet ex illis negotiis, quae isto loco sunt celebrata & legibus non sunt
XI. Si pactio fiat in mari, vel infulis
vacuis 'Si fiat inter duos, qui eidem civi- tali subjiciuntur , leges civitatis ob-Τ servare debent ι si sint diversarum ci-Grot Vitatum, ipsorum pacta solo jure na- ' Il tum reguntur, nisi forte in foro alterutrius actio sit instituenda , tunc enim & leges istius loci videntur considerandae. Idem dicendum , si per li- g q r
teras inter absentes negotium contra- c. g. m.
hatur. Si stimmum habentes impe-' rium cum subditis contrahant, id so μ' lent facere secundum leges suas , quibus
277쪽
2 6 L1BER' IIbus licet sint soluti, iis tamem vivunt. XII. Quid Iuris , si error interveniat ed. c. o. Si promissio fundata sit in praesumtione , quod non ita se habet, vel praesupponat aliquam qualitatem , citra ciuus intuitum Promissurus non fueram , naturaliter promissionis nulla erit vis, siquidem circumstantiae ostendant, promissorem unice ex illo facto & praesupposita qualita te, tanquam eX conditione consensum L in. P. suspendisse, ut, si falso rumore persua-1ωzε. sus , te utiliter negotia mea gessisse, M. d. iv tibi promiserim promissio non vale- bit , vel si ex errore haeredem institutum mortuum putaverim, alium haeredem scriberem, prior tamen haeres haereditatem obtinebit. - XIII. At ex tali manipromsso alter e damnum incurrat. d. c. I . Si promissor negligens fuerit in re F si exploranda, aut in sensu suo eXPrimendo , & damnum inde alter passus sit, tenebitur id resarcire promissor, non ex vi promissionis, sed ex damno Per culpam dato. Praeterea, si adfue-
278쪽
non fuerit promissio , ratus erit actus, utpote non deficiente consensu. Et si promistio pro parte fundata sit in errore, valebit Pro reliqua parte.
XIV. 2 uias dolus alterius huic errori causam dederit e
sit. Si ipsius dolus cum quo contraxi ii , causam dederit huic errori, non obli- ue gor, propter deficientem consensu 6. . qui in his non est, qui dolo decipiun Τ'tur, dc quia cum decipiente non idem intelligunt de volunt. Si sit tertius, qui dolo nos ad contrahendum inducit , contractus valebit propter consensum in eandem rem, dc idem placitum , licet propter damnum quod inde oritur, ille nobis teneatur. Sic si dolus fuerit incidens , aut in ipsam rem , aut qualitatem rei, hactenus contractus erit vitiosus , ut decepto liberum sit, aut ab illo discedere eumque dissolvere, aut laesionis pensationem eXigere.
XV. An obligatur metu aliquid promittens P
279쪽
P .l. 3. Si is, cui promittitur, mihi intulit metum injustum , obligationem 3. ii naturaliter sibi non acquirit , quia in GrVt 4. eo non est jus, cujus Vi exigere queat
ath. . y obligationem: nam ad hanc generandam non sufficit consensus, sed in Utroque requiruntur principia ad jusquaerendum idonea, qualia non sunt in eo , qui metum injustum infert. Cum enim leX naturae jubeat praestare id, ad quod alteri jus est, absurdum videtur, per injuriam i. e. famim leginaturali contrarium , id jus produci, inserviret enim ad sui ipsius destructionem. Sane leX, quae prohibet metum injustum, inter modos acquiren- dijustos eum referre non potest. Hinc si tertius aliquis metum intulerit, Obligor mecum contrahenti, quia Pra
ter consensum qui adest, in ipso etiam cessat vitium , quod alias obligationem impedit. Sic cessat vitium si quis habeat jus metum inferendi , ut si Princeps cogat milites, quos alteri in subsidium mittit, ut ei etiam fidem
y .37 dent. Vel si quis in bello captus, ali-
280쪽
CApuΥ XI. asyquid promittat. Item cessat vitium, si metus sit reverentialis , ut si pater filiae in vitae sponsum det. XV l. An idem obtinet, si tertius aliquis cum latrone contrahat , ut in ipsius gratiam aliquem incolumem dimittat ξW. Vitium non cessat , nam latro non plus juris habet obligandi hunc terrium, quam istum , pro quo hic se Obligavit, dc turpe est pretio accepto abst1nere a vi & injuria inserenda, quam jus natum alteri inferre prohibet. Quanquam non negemus, huic tertio vim non esse illatam, eumque se obligasse proprio nomine. Item, dignam esse rem, ut aliquid praeste'
mus pro conservatione vitae alteriuS,
esse etiam laudem humanitatis insignem; haec tamen isti , qui metum intulit injustum, jus exigendi nullum
XVII. Quid si alias cum latrone pa
ciscar , quando nullum metum mihi infert 'ID. Pictum est servandum, quia non