장음표시 사용
301쪽
ago L 1 AER II. ficiuntur, ut emtio venditio, locatio conductio , societas, & mandatum. Contractus verbalis seu stipulatio, quatenus certis & solennibus interro---.d. gandi & respondendi formulis constat , juri naturae est ignotus. Item contractus chirographarius, quatenus. quis ex sola scriptura, licet rem non acceperit, Obligatur. VI. Gutraditus qui innominati dicun
Mν. EM. R. Plures, eX quibus tamen proe-2 . tb- cipui sunt do ut des , do ut facias, fa- , ,. Pulf cio ut des, facio ut facias. Qui omnes d. i. s. re perficiuntur seu causa constant,&c bia. antequam aliquid est datum vel Dae. .g. 3. ctum , non est contractus, sed pactum contrahiendo. VI l. Sunt ne adhuc aliae contrarituum
nominasorum is quasi contractuum divisiones'
P . I. s. Affirmatur: contractus enim no-
- f. S minati & quasi contractus alii sunt bi- laterales, in quibus uterque obligatur, ut emtio venditio, locatio conductio , negotiorum gestio .c. alii
302쪽
unilaterales , ubi unus tantum obligatur , Ut mutuum , solutio indebiti&c. Alii sunt onerosi , qui obligant utram que partem ad onus, ut emtiovenditio, locatio conductio; alii benefici , in quibus alteri parti gratis se l. aliquid praestatur, ut commodatum , '
depositum, mandatum, negotiorum c. I 2. alizestio. Alii sunt bonae fidei, in quibus Tm- ex bono oc aequo alter alteri obliga- g so. alitur , & verbis omissa pro expressis ha- bentur , ut emptio δύ Venditio , negotiorum gestio &c. alii stricti juris,q. 7. in quibus obligamur eX iis, quae e X- presta sunt, & quae eXpressa non sunt habentur pro omissis , ut mutuum, solutio indebiti. VIlI. An in contractibus aequalis,
Assirmatur; quia enim contractuS P .l s. inter homines ineuntur, ut pro re vel S. Opera aliquid aequipollens recipiant, quod ob certas causas eX petunt POL sidere potius, quam rem suam retinere , aut opera supersedere, jus natu-G t.
rae, ut & in dominio semel introducto, s. s. . s aequa
303쪽
28a LIBER ILaequalitatem imperat, ita ut ex inaequalitate bus oriatur minus haben
IX. mias contra ius snt benefici, ut
mandatum , depostumi Gνοι. I.,. In contractibus beneficis non quiadem omnimoda aequalitas spectatur, , i , si enim e. g. in mandato operiS merceSe. respondeat, non amplius est contractus beneficus, sed transit in aliud ne-Feld. ad gotu genUS , tamen eX luppositione ἐ- -ς λχ ejus quod agitur, ne uuis scilicet ex is . beneficio damnum sentiat, is qui beneficum negotium in se suscipit, indemnis servari debet, Sc propter im- Pensas , quas in negotium fecit , de propter damnum, quod Propter negotium susceptum incurrit. X. Luomodo isa aequalitas invenituror deter natur ξωot.I. 1. Haec zequalitas invenitur &de c. a. F. . terminatur partim ex actibus, qui vel Praecedunt contractum , vel qui interveniunt in ipso contractu princi- ali, partim ex eo , de quo agitur.
I. Iuomodo ex antibus l, qui praece- . dunt
304쪽
CApoΥ XII. a 83dunt contrafrum , hanc aequalitatem invenimus is aesimamus 'Is qui cum aliquo contrahit, vitia Ria. ad sibi nota rei de qua agitur, significa-Grqt tre debet; quia alias justum pretium statui nequit; nam qui scienS pro re c. 3 g. 3. Vitiosa pretium sumit, dum alter eam
aestimat non vitiosam, pluS consequi- aliter. tur, alter minus habet.
XII. An is adia, quae extra rei substantiam posita sunt , is tamen ad
aestimationem ejus faciunt, indicari debent ΘN. Non ; quia hoc non Venit eX natu- . d. ra contractus, sed extrinsecus contin S ' git: ut si quis frumentum Vendat majori pretio, dc sciat multas naves incursu esse, quae frumentum advehunr, non cogitur indicare , vel frumcntum suum minori pretio vendere: frumenti enim bonitas app iret, dc tunc quando contractus initur , revera tanti est quanti venditur , etsi paulo post minoris sit futurum propter aliarum navium adventum, adeo ut cum quili- '
bet sibi ipsi sit proximus, ne quidem 1 Id
305쪽
as . LIBER II. contra humanitatis ossicium faciat, si non indicet. Nam non semper quicquid tibi audire utile est, idem mihi dicere necesse est, nisi de iis agatur, quae rem subjectam per se contingunt, ut si1 domus sit pestilens, si a magistratu
dejici jussa. XIII. Luid juris sit vitia rei emtori jam nota sint ρ
W. Non necesse est ut indicentur, scientia enim utrinque pars pares facit contrahentes , & sicut ob vitia ab emptore indicata emtio non potest rescindi, ita nec ob nota, vel ob ea, de quibus ex inspectione facile constare potuit, in haec enim emptor consensisse videtur ,& sic nulla ipsi fit injuria. XIV. Requiritur ne ut is contrahentium inter se voluntas sit aequalis tW . F t in voluntatis usu requiritur aequalitas in contractibus , ita ut ne . quis metus incutiatur contrahendi causa, aut si injuste incussus sit , dematur. Nam metum injustum incutiens ex suo delicto facit, ut in contractu oriatur inaequalitas, & ut ille
306쪽
plus , alter minus habere censeatur. Si metus juste incussus anteces erit, ut si magistratus sub poena mandet u.'
subditis aut perpetuis , aut temporariis , ut vel emant vel vendant necessitate exigente , aut ut operaS suaS, vehicula aut naves locent, demi non debet, hic enim metus contractu videtur extrinsecus , & magistratuS Ui Grat.I. r.eminentis dominii haec omnia ante x Contractum celebrandum optimo jure mandare potuit.
XV. I uomodo aequalitatem inveniamus is aesimamin ex iis , quae ru-terveniunt in ipso contractu prin
Si in ipso contractu non pluS eXi- Grol. I. 2.gatur, quam par est. Id quod in one- rosis contractibus adeo est observan- p . i. dum, ut id, quod pars altera ampliuS3. g. 8.promittit, ne quidem tanquam donatum retinere possit. Nam animus ejus generis Contractus ineuntium non censetur esse talis , nec priae sumitur,
nisi manifeste appareat : quod enim Promittunt aut dant , credendi sunt
307쪽
Promittere aut dare tanquam aequala et , quod accepturi sunt , utque jus aequalitatis ratione debitum. XV l. Quomodo ex eo , de quo agitur PGνορ. d. Licet nec celatum quicquam sit r. 1 α quod dictum oportuit, nec pluS CXactum , quam deberi putabatur, si tamen in re deprehendatur inaequalitas sine culpa contrahentium, puta quod vitium latebat , aut de pretio errabatur, ea tamen resarcienda est , & demendum ei qui plus habet, reddendumque minus habenti : quia in contractu id utrinque propositum aut fuit, aut esse debuit ut uterque tantundem haberent. Quanta autem hic debeat esse laesio, judex aestimabit, vel vir bonus ex ipsa pretii magnitudine & rei ValCre, secundum id, quod aequum esse ipsis recta ratio dictat. Ut autem tunc demum rescindatur, quando quis l. 1. er 8. laesus est ultra dimidium veri pretii, in ,..ὸ est eXjure civili, &, ne nimium multi. ' plicarentur lites , si ob quamcunquo laesionem contractus rescinderentur, . constitui potuit.
308쪽
CAs UT XII. XVII. 2uid es pretium p
m. Pretium est valor rerum & actio- P .Ls. num in commercium venientium, se- 'cundum quem illae invicem compara- Grol. G.
ri solent. ἰXVIII. Luotuplex es t
hl. Pretium est vel vulgare, vel emi- ωορ. Onens. Illud est, quod deprehenditur P - .i. in rebus & actionibus, seu operis in commercium venientibus , quatenus necessariae sunt vel utiles, vel delecta tionem hominibus adferunt. Hoc est Budes. δε nummus & quicquid ejus Vicem ge' i.
rit, quatenus omnium rerum & operarum pretia virtualiter continet, & h- communem earundem mensuram
praebere intelligitur. XIX. Luot modis determinatur pretium tW. In statu naturali extra civitatem Go . d. quarumvis rerum pretia ex convenis I tione contrahentium determinantur.
In civitatibus duplici modo: uno per legem , & Vocatur pretium legitimum , quod regulariter cum iustitia Maequi
309쪽
Pin. l. s. sequitate Congruere praesumitur , ita . ut in puncto consistat, nec latitudi-- g. s. nem habeat, sed quantulocunque excessu injustitia committatur. Quare quando in gratiam emtorum illud ta-Xatur , venditori non licet ultra exigere , quamvis si velit, dc lex non
prohibeat, id quod plerumque fit in
gratiam aliorum mercatorum, possit minus accipere : altero per communem hominum aestimationem dc judicium , accedente consensu eorum, qui inter se contrahunt, de hoc Vocatur commune pretium seu naturale , Se
habet aliquam latitudinem , intra aliquam plus minusve potest exigi Scdari , seu res tanti aestimatur , quantum pro ea communiter offerri aut dari solet. Ita ut pretium vulgare p. . commodo subdividatur in legitimum I. 3 7 & commune , cui adjicitur pretium affectionis, si propter peculiarem aD sectum res supra commune pretium vel ematur vel Vendatur.
XX. Luae es mensura pretii, seu fundamentum pretii quod es t
310쪽
Mensura seu fundamentum Pre- Pin. s. iii in se est aptitudo rei vel actionis s. qua aliquid aut mediate aut immedia 'te conferre potest ad vitae humanae g 14. necessitates, aut ad eandem commo μ. diorem aut jucundiorem reddendam. Unde res inutiles vocantur res nullius pretii , sicut & homines interdum inutilia terrae pondera , seu nullius pretii vocare solemus. XXI. At vero non omnibus rebus , quae vitae humanae sunt utiles, pretium Impositum es.
Quaedam res x actiones sunt con- PQ. d. stitutae extra commercium hominum f. s.& extra eorum dominium, & eo ipso pretium iis est detractum, licet utilissimae sint in vita humana & necessariae, ut partes aeris superioreS, aether, coelestia corpora , vastus oceanus , sic jure gentium res sacrae& sanctae & religiose , sic liber homo, quia non est in commercio, pretium nullum habet; sic actiones sacrae , exhibitio Sacramentorum 8c similia, pretio comparari non debent. Item actiones, quae ani-