장음표시 사용
371쪽
. dus personale. In dubio XXIX. On promissa is sequalia censseantur esse habeant tacitam condia foederat, an personalia tionem si res maneant an realia. eo quo sunt loco. XX. omnes societates XXX. quot modis diis- morte Iniantur , an dicari possit utrum ca- faedera ad Regnum suc- sua postea emergens 'ν cessores tra eant tum net cum voluntate alia juramenti iis personam quid in genere consennon exeat. tuentis. Quid primum XXI. An faedus cum Re- erus repugnantia sit δε-ge initum extendatur gu.m.
ad Regem regnopulsum XXXI. 2uid secundum. XXI I. An ad regni in-iXXXII. servanda asorem. promissa qua sunt iis XXIII. Quodnam sit aliud quibus facta inutilia,
interpretandi genus ex Nel plos noceant promit- coni Iuris extra verbo- tenti quam alteri prorum signiscationem. snt. XXIV. seu extendens in-lXXXIII. Qua sint alia terpretatio facile proce- ejus repugnantia signa.dat. XXXIV. scriptura in XXV. 9uando locum ha- dubio ad contractus maia beat. - liditatem requiratur. XXVI. An mandawum XXXV. Regum contra- per aliud aeque utile im. ctus an ex jure Romanopteri possit. sint interpretandi. XXVII. Interpretatio re-lXXXVI. An verba com ringens unde petatur dii ionem offerentis , an extra significationem acceptantis magis sint verborum. Dedianda. XXVIII. Quid si ros com-IXXXVII Ontequam a prehendatur sub ratione cepta sit conditio an te- secundum potentiam neatur qui obtulit. moraliter consideratam. I. Cum
372쪽
C A v v T XVI. I. Cum interni actus per se spectabiles non sint , quomodo fatuetur aliquid certi , ne nulla fit obligatio ex pro
misss ct contractibus , si quisque possi se liberare , sensum sibi a m
gendo , quem vellet Pht. Ipsa dictante naturali ratione jus est ei, cui quid promisitim est, promis k6 L. sorem cogere ad id quod recta interpretatio suggerit Quia enim leges,
promissiones , & pacta inter homines Grat. sunt recepta, ut ordo in societate ra- s tionali & aequalitas inter homines conservetur, legislator, promittentes, atque paciscenteS mentem suam aperire debent signis externis inter homines receptis, εἴ ad id constitutis, actus enim interni non apti sunt ad societatem, & mente sic aperta alteri jus persectum acquiritur , alias enim cum homo sit animal fallax , si semper aliam atque aIiam mentem verbis affingere posset, res nunquam eXitum
haberet, quod in muralibus pro impossibili habetur.
373쪽
33 γ L 1 a s R II II. Luid es interpretatio
m. Interpretatio est signorum eXteris norum , quibus mentem nostram indicamus, aequa & commoda ad eandem accommodatio.
IV. Luotuplex es interpretatio pGνὴρ. d. Eit triplex ; declarativa seu simplex, extensiva& restrictiva. IV. uae es mensura rectae interis pretationis 'Collectio mentis ex signis ma-
modi d. Xime probabilibus. c. 6. I. - V. 2uotvlicia easunt ρFAd. h.e. Sunt duplicia, verba scilicet 8e conjecturae aliae , quae seorsim conmderantur, aut conjunctim.
Vl. 2uomodo sunt intelligenda verba pGrol. d. N. Si nulla sit conjectura, quae ducat .i . alio, verba intelligenda ex proprieta- c. i. g. 8. te, non Grammatica, quae est ex orb
gine, sed populari ex usu, seu quem usus popularis ipsis imposuit, Luem penes arbitrium es , ct jus onorma loquendi p Sic si quis juret se pactis staturum, quamdiu hanc terram insistat, terram
374쪽
C A p ur ae XVI. calceamentis forte injectam non intelligimus. in artium vocabulis , quae populus vix capit, adhibenda erit artis cujusque prudentum definitio. e. g. si in foedere aliquo cautum sit, ne quis cum exercitu alterius fines transeat, videndum , quanta manus & quot copiae apud prudentes respectu habito tum ad vires hostium , tum ad proprias exercitum constituant. Et si artium vocabula a diversis diversimode definiantur, expedit ad praescindendas li- . . tes, ut popularibus verbis exprimatur, in quonam significatu ista vox eo loco
VII. Luando opus es conjectruris assumptis '
N. Cum verba aut verborum com- 16.
plexio plures recipiunt significatio = ' nes 3 & quoties in pastis est species quaedam repugnantiae : si enim certa sit pugna, quod pollerius inter conistrahentes placuit , derogabit priori ,
quia uno tempore nemo contraria potu it voluisse, ea natura est actuum , qui a voluntate pendent , Ut novo Z actu
375쪽
Grol. d. c. I 6. I. n. 2. . f. 3. c. I 2. f. hi med.
3s LIBER II. actu voluntatis discedi inde possit VIII. Ex quibus locis promuntur
conjecturae voluntatis Θα Quamvis conjecturae interdum ita sint e v identes , ut sponte se ingerant
etiam contra receptiorem verborum significationem,plerumque tamen Voluntatem conjicimus vel ex materia, ut pro materia substrata intelligatur; sic si convenerit, ne alter alteri arma
is ferat, intelligimus milites & exercitum , si autem convenerit in deditione praesidii de tradendis armis, militibus discedendi facultas conceditur instrumentis bellicis relictis. Vel ex effectu , ne significatio post se trahat effectum a ratione alienum aut ab-Vsurdum, a receptiore sensu paulisper deflectendum, ut evitetur nullitas aut obscuritas, ut si statutum esset, utqmcunque in platea alteri sanguinem elicuerit . Eravissimas pamas daret, ex
hac lege' chirurgus , qui alicui V
nam in platea secat , conveniri non potest. Sic , si quis haeredem. aliquem scribat, addita clausula , ut terti alf
376쪽
cui det ea quae ipse velit, non cogi- Pin. d. tur totam haeredi atem huic tertio 'F restituere. Uel ex conjuncti S .
he. Conjuncta sunt aut origine,quan- 16 9 7.
do ejusdem auctoris sententia ex alio quodam tractatu praecedente explicatur, ut si quis imo sn, loco ci re mentem suam eircae rem quampiam eX- presserit, alio quoque Ioco& tempore tibi constare praesumit in , nisi muta tio expresse appareat 3 nam in dubio voluntas sibi creditur consentiens. Sic , si quis promittat alicui triticum l. rapvel vinum sine expressione qu0ntita- ' . setis vel qualitatis, promissio non Valet , nisi ex tractatu prius habito appareat de cerro genere eertaque quantitate tritici vel vini cogitatum &actum esse. Aud etiam loco ; cum ex ejusdem loci antecedentibus .&ἰ- ', g S. Consequentibus interpretatio desumitur, ut si in aliqua lege exemplum eX-- primatur , definitio autem generalis vel antecedat , vel sequatud, lex non M. I 6. tantum de exemplo eXpresso, verum
377쪽
omnibus aliis, quae sub tali definiti
ne comprehenduntur , intelligenda. Ad ea, quae loco conjuncta sunt, po- ωω. d. tissimum refertur ratio legis, quam si M'cum mente multi confundunt , cum unum sit ex indiciis, quibus mentem venamur quae si unica est ad vo-.Iuntatem movendam , ea cessante, cessat voluntas , sic leges , quae loquuntur de donatione Propter nuptias , semper intelligendae sunt sub 'conditione , si nuptiae sequantur : si sint plures rationes, non statim si unaces et, etiam cessat lex. X. Ea quae promittuntur quotvlicia
Grol. d. se. Alia sunt favorabilia, alia odiosa, alia mixta aut media. Favorabilia sunt, quae aequalitatem in se habent, quaeque communem utilitatem spectant, societatem & quoslibet actus &jura conservant. Quae utilitas quo major est , quoque latius patet, eo major est promissi favor. Sic eorum quae ad Pacem faciunt, major est favor, quam
quae ad bellum , & belli defensivi,
378쪽
quam offensivi. Odiosa contra sunt, quae unam tantum partem, aut quae unam magis, quam alteram gravant , quae societatis destructionem , poenam duris sui remissionem continent, actus quosdam faciunt irritos, aut de prioribus aliquid immutant. Quod si autem aliquid sit mixtum , puta per quod priora quidem immutentur, sed tamen pacis causa, id pro magnitudine boni aut mutationis modo odi sum , modo favorabile censebitur, ita tamen ut caeteris paribus favor
XI. Muae regulae sunt tenendae circa interpretationem is significationem promissorum in non odiosis
In non odiosis sumenda sunt Ver- Gre . d. ba secundum totam proprietatemς- έ-
usus popularis : & si plures ejusdem =' vocis sint significationis in populari
usu illa est sumenda, quae est latissi- iung 4.ma, sic masculinum sumitur pro ge 'Τε'S 'nere communi, seu sub se comprehendit λmininum. Sic si convenerit, ut alter in alterius territorio quaslibet
379쪽
i. fenasivmari ,Possit, ut tamen CerVi ex- ,. i: Lippa itur, Utiam cerVae in scili igu ntia r. Jnde ira docutio pro universa' i habetur, sic si Convenerit, ut utrinqUC. captivi restituandur , intestigendum hoc erit de omnibus & singuli* Al I. Bomodo versa humenda tu fa-
Gγιε. d. La ius Verba sunt sumenda, uee. 16. etiam inc cidant significationem artis, S aut quam lex dedit, si Ioquens utatur d. i L. C stio jus intestigentium. Ad Igni- g. i Dii ficationes vocis plane improprias non est recurrendum, nisi alioquin absur-drim , aut inutilitas pasti legi De simq Neretur: quia natura talium γgotiorum. requirit , Ut clare & perspicue is animi exprimantur , ct regula- riter qui ibet hoc piae s. mitur fice e. Contra verba otiam it rictius , suam alias lipsorum proprietas requirit , e--nt intel l igenta, si quidem id necessarium fuerit ad vitandam iniquitatem aut absurditatem. Si hoc non sit necessiarium , verba intra proprieta
tem sumenda , ita tumen, ut si utilitas sit
380쪽
sit in restrictione, subsistendum si inter arctissimos terminos propriae significationis, nisi circumstantiae aliud
XIII. momodo in odiosis PIn odiosis etiam sermo figuratus Grat. d. aliquantulum potest admitti, ut Onus 'r'. vitetur. inde in donatione & juris sui Fin. d. cessione verba quantumvis generalia fi y3 restringi solent ad ea , de quibus verisimile est fuisse cogitatum: Sic auxilia promissa ab una tantum parte intelliguntur impendiis ejus deberi , qui postulabit. Sic foedus initum pro defensione ditionis , domino in possessione existente, non eXtenditur ad eandem recuperandam , postquam iste fuit Hectus. XIV. Si conυenerit in foedere, ut utrinseque populi socii ab utroque populo tuti sint, an tantum secti , qui fuerunt tempore foederis , an is futuri intelliguntur Z u. c.
N. Verbum sociorum& strictam is q. y Iam de iis, qui erant foederis tempore , c. ao.& ampliorem alteram significationem, uti