장음표시 사용
651쪽
3v. Videtur hoc actum ob negotii Grat. b. e. naturam , quamvis interdum possit si es e electio ejus, cui injuria est 1.
poenam malit , an a transactione re- 3 iu. cedere.
XLII. Luidsi necessi, aliqua in causa sit , qvo minus pars una impleat
Si adsit necessitas , pota si re perierit, aut ablata sit, sine facto ipsius 'Τ aut factum redditum sit alio eventu impossibile , pax quidem rupta non censebitur, quia non solet pendem conditione casuali. Sed tamen auexoptabit, an exspectare malit, si qua spes sit impleri promissum serius possise , an aestimationem accipere , an mutuis praestationibus isti capiti respon.
dentibuS, aut aequum valentibus liberari.
XLIII. An postquam pax es rupta, pars innocens adhucflare potes paci p
paui simpliciter sectis posterior non
652쪽
6ao LIRER III. conditione , interim tamen post Ise sam fidem integrum est innocenti Pacem servare , quia contra Obligationem faciendo nemo se obligatione eximit, & si additum sit, ut tali facto pax rupta habeatur, adjectum id censeri debet in commodum innocentis duntaxat, si eo uti velit.
X LIV. Quomodo rumpitur pax faciendo id, quodspecialis pacis
natura repudiat pGr. . h.e. Si PaX sub lege amicitiae contra-ao. g. o. cta, rumpitur per ea, quae fiunt con- ... h. tra amicitiam: quod enim inter caete-693. ros solius amicitiae officium exigeret, hic etiam pacti jure praestandum est. 14. Iih e. Sed hic quoque detrahenda, quantum
,o 3. 6 sonae, quam viS conjunctae aut subditae n. x Text. facta injuria , ipsi quicum pax inita, , esst, non censebitur, nisi aperte in G.ni. p. ipsius sugillationem facta sit. Sic adulterium aut stuprum libidini po- milii. ij. tius, quam inimicitiae imputabitur , &3Q. m. t. invasio rei alienae novae potius cupiditatis reum faciet, quam fidei laesae. XLV.
653쪽
CAs UT XIII. GaIXLV. Muinam ergo seunt actus , ex quibus praesumitur, contra pacem
Varii sunt , huc reseruntur atro G-. Re.ces minae nulla nova causa Praecedente , arces in finibus structae non tuendi, ' φ' sed nocendi causa, insolita copiarum pen. c. 22.
conscriptio, si justis satis indiciis ap F ' pareat, in non alium haec, quam in eum, quicum pax facta est , comparari. Sic oppida aut magnos coetus, qui
civitatis partem integrantem faciunt, G t. h. c. recipere non licet, neque magis eos sis ita L. qui ex sacramento, aut aliter minist . l. 1.rium aut servitutem debent. Subditos tamen singulos, qui eX altera di- Publ.p. . tione in alteram migrare volunt, su- 3' scipere, non est contra amicitiam: neque enim naturalis tantum, sed Sc favorabilis est ista libertas. Huc refertur perfugium exulibus datum , nam in exules nullum jus civitati.
XLVI. Luando sortis aleae potes subjici belli exitus ''t. Si vera aestimatione, qui injusto sis, ι ὸ
654쪽
bello impetitur, tanto sit inferior, ut resistendi nulla spes sit, videtur sessofferri posse, ut certum periculum incerto evadat , hoc enim est de malis minimum: Alias tum demum sors est permissa , quoties de re agitur , inquam plenum habemus dominium , quod de subditoriim vita , pudicitia libertate & similibus dici non potest.
XLVII An praelia, quae definito numero' condiciniis belli Iniendi cassa permissa sunt , puta inter sin
gulos utrinque , inter binos , inter ternos se . Gro .hae. Certamen tale justum ac pium o 3-43- est, si alioqui omnino exspectandum ι. .il sit, ut qui injustam' fovet causam via ι. si ' futurus cum magna innticen- '' tium strage , tunc enim nihil imputan-dtim est et , qui mavult ea ratione cer tare, quae spem ipsi maxime probabilem ostentat.
XLVIIIJ Ut haec pactio valeat , qiud requiritur es hi In regno non parrimoniali requiritur de populi & si qui nati jus adsuc
655쪽
cessionem habent consensus eis in re Pasi I g.
gno, patesmoniali regis, qui sic in prae- id glii exitumi conjicin controvUrsiam . sicit. Ius.cnim suum quisque sibi aes n. r. imere potest non autem: asterius,isine ejus consensu
XLIX. suis in tuli praelio dicitur
victus ΘN..Vimis non potest Videri, nisi quIGrol. h.e. aut Occubuit, aut in fugam datus est, sic in fines se aut oppida recipere v1cti signa sunt. Illa vero, spolia legere, Cadavera ad sepulturam concedere, praelio iterumIacessere, per se nihil probant, nisi quatenus cum aliis indiciis. valent ad . docendam hostium fugam. Et certe, qui loco cessit, in dubio magis est', ut fugisse credatur.
L. Euid juris, s victoriae firma non
adsint argumenta PN. Rei masei m. loco, quo antes , dprasiuin fuit; & aut i ad bellum, aut c. ad novas Mactiones veniendu in est. LI. . Luo puces sum arbitri, quorum i
656쪽
6a Lia ER III. N. Arbitrorum duo sunt genera .
α - g. 6 unum ejusmodi, ut sive aequum sives. s.c8 iniquum Pronuncient, parere debea-
promisso ad arbitrum itum est: alterum ejusmodi, ut ad boni viri arbitrium redigi debeat, & ut fiat conciliator tantum . Utrovis modo arbiter sumi potest aut ad bellum evitandum, Ut supra diximus, aut ad finiendum , hic sumitur ille cujus dicto parendum omnino sit. QLll. An a tali arbitrio provocare' licet λGrol. b.c. Non , nulla enim hic est potestas ἡ superior, quae promissi vinculum aut ι 3. Impediat, aut solvat. Standum ergo omnino, sive aequum, sive iniquum pronuncia verit. Aliud enim est de , arbitri officio , aliud de compromittentium obligatione quaerere.
LIV. Luodnam est incium arbitri ρ
Grol. d. . R. Officium arbitri 1nterdum est in-
Al star officii judicis , ut cogatur praecise Ῥοι. 1. secundum legem judicare; interdum 2 δ habet laxiorem potestatem , ita ut
657쪽
omne possit, quod rectius fit, quam non fit, etiam extra justitiae proprie dictae regulas. Qui summam potestatem obtinent, cum judicem communem non habeant, arbitrum censendi
sunt adstrinxissse iis regulis, quibus judicis ossicium adstringi solet. illud
tamen observandum est , arbitros Grat. d. lectos a populis aut summis potestati-ς β bus ae principali negotio Pronunciar qu,. re debere, non de possessione. Et ideo iure. p.
dum causa cognoscitur, nihil est innovandum , tum ne praejudicium fiat , gi ii tum quia dissicilis est recuperatio. - b LLIV. Estne adhuc aliud genus arbitri pN. Assirmatur , cum quis ipsi hosti Grol. de de se arbitrium permittit, quae est de- clitio pura,subditum facienS eum , qui . g. e. is. se dedit, ei vero, cui fit deditio, sum- i' mam deferens potestatem Sed hic
quoque distinguendum est, quid victus pati debeat, & quid victor jure, quid salvo omni ossicio facere possit, quid denique eum maXime deceat. Victus post deditionem nihil non pa-R r tiendum
658쪽
6a 6 L1BER III. tiendum habet: quippe jam subditus,& si jus belli externum respici mus, eo in loco, ut ei nihil non eripi possit,
etiam vita, etiam libertas perscinalis , multo magis bona non publica tantum , sed & singulorum.
L V. Ne victor quid injuse faciat, quid sipentandum p
G- b e. Spectare primum debet ne quem Q S Jς- occidat, nisi id suo facinore meritum: sic Sc ne cui quicquam auferat, nisi iti justam poenam. Intra hunc autommodum quantum securitas patitur, ad clementiam 8c liberalitatem propendere semper honestum est , interdum pro circumstantiis etiam eX --rum regula necessarium. Et huc pertinet illud Senecae: clementia liberum
arbitrium habet: non sub formula, sed ex aequo is bono judicat, is absolvere illi licet , is quanti vult taxare litem.
Neque relati, an dedens dicat sededere alterius sapientiae , an m6derationi , an misericordiae , arte Genadund Ungenad: haec enim omnia blan-
659쪽
dimenta sunt , res manet, ut Victor arbiter fiat. Secus quam quando Grat. d. deditiones sunt conditio natae , quae aut singulis consulunt , ut quibus vita salva, aut corporum libertas, aut quaedam bona excipiuntur, aut universi- rati, quarum nonnullae etiam mixtum
quoddam imperium induere possunt. LVI. Auaenam sunt accessiones pactionum ρObsides 'c pignora. Obsides dan- Gω. d. tur aut sua voluntate , aut ejus, qui im- perium habet: nam in summo civili Imperio comprehenditur & jus in actiones subditorum ut in bona. Et si plures sint qui ire possunt, danda est opera, ut sorte res dirimatur.
N. Obses est, qui fidei publicae ser- Geni. p. Vandae causa principi aut duci exerci- ' tus datur.
LVIll. An dominus studi vasellum potes ob idem dare Θ
W. Si vasallus idem sit subditus , do G., ι hminus potest, etiam invito vasallo; si , o. .ue, non sit subditus, non potest, ineque 'μ Rr a enim
660쪽
enim reverentia aut obsequium, quae debet, hucusque pertingunt.
LIX. Si obses aliquod damnum patiatur , quid juru
ά. Civitas aut ejus rector tenebitur illud incommodum ei, qui patitur, aut proximis, repensare.
LX. An interfici potes obses '
IJure gentium externo potest, quia hostis manet & ex ejus civitate , non autem interno , nisi par ipsius culpa accedat. Servi quoque non fiunt: imo & jure gentium bona habere δίhaeredibus relinquere possunt.
LX l. An fugere obsidi licet '
N. Non licet, si ab initio aut postea, quo laxius haberetur, fidem dederit. Alioqui non videtur is animus fu i sieci vitatis, obligandi civem, ne au fugeret , sed hosti dandi facultatem qualis vellet custodiae. LXlΙ. Si obses si datus in unam causam, poteriitne retineri in aliam '' IM. Odiosa est obsidum obligatio , tum quia libertati inimica, tum quia ex facto alieno venit. ideoque stricta