장음표시 사용
51쪽
In snperiori lius vidi us, peculiatri mechanismo agrem inspirari, miraque pulmonum structura sanguinem conlaclum aeris infinite multiplicatum eXperiri. Hoc peracto, ab una parte aerem mulari, ab altera aulem sanguinem hucusdum fuscum spissumque in lucide rubrum, spumantem, magisque eXpansum, eX parVis globulis conflantem conserti CernimUS.
Ιn quo hae mulationes aeris et sanguinis sint nexu, facile eXperimentis eXplorari potest.
sub Campana contactui aeris eXponamus, pars Superior Sanguinis Contactum Cum aere habens rubrum, in serior autem paterae adhaerens nigrum induit colorem: Inverso coagulo sanguinis, sicque et inferiori parte contactum ae iis nacta, superficies ejusdem hucusdum nigra, rubro illico tingitur colore, aere Sub Campana eXaminato, gasOXyg. evanuisse inVenimus. Colorem sanguinis in gas oxyg. inclusi coccineum, in Omnibus vero aeris speciebus gas oXyg. orbatis nigrum inducere colorem, eXperimenta indubitata testantur. Quid quaeso, si et ulteriora deessent experimenta, majori Cum certitudino concludi posset, quam quum ab una parte eX aere respirato g ιS OXyg. evaneSCere, ab allera aulem sanguinem hucusdum suscirem spissumque ria brum, Spumantem apparere cernimus , hanc Sanguinis. mia lationem eX Combinatione ejusdem Cum gas O g. Oriri. Et quidem hunc ruborent ex ferri rhosphalis mini in alione cum gas o g. pro Venire ex experimento a Bertho letto p inmuni ius filuto liquet 4 λ et mixtum hoc in lubo aere vehementius concutiatur, a librum praebet liquorem, et gas OXyg. eX aere lubo Conlento absolblum se invenitur. 46 Pri est Iey l. c. T. III. p. 52 seq.
Si sanguinem paterae insusum quod experimentum Prie sileyus adhuc institui1 46
Si enim pliosphus ferri cum basis notabili excessu cum albumine ovi misceatur,47 Fourci or S1stome des Corinaissances chem ques. T. IX. P. 153.
52쪽
Duptiytren expeti mentis proxime institutis stabilire conatus est, hunc ruborem
sanguinis non contactu solum aeris, Sed et actione nervorum pulmonariorum effici.
Hunc in finem eXperimenta instituit in equis canibusque: nervos o clavi paris a sit mentis nervi magni Ab inpathici, cum quibus intime sunt juncti, separavit, dein illos vel ab una, Vel ab utraque parte, modo successive, mox in inflanti, partialiter aut totaliter secavit, observavitque pro gradu suppressionis instillius nei vorum, accessu aeris non impedito, sanguinem laete rubellum in nigrum transire colorem 48 .
Verum si et mihi adhuc lima Tyroni de labore veterani experimenta loris judicium depromere liceat, hinc nihil aliud inservi posse existimem, quam pro gradu suppressionis nervorum, debilitari vires animales, hinc et musculos id quod eorum est amplius praestare nequire, mechanismo ergo respiralioniis pro gradu suppressionis ne Vorum impedito, et coulae in aeris, ergo et oXygen alionem sanguinis decrescere 'ὶ Colorem hinc lucide rubrum, quo sanguis arteriosus sanguinem superat V OSUm, ex unione ejUsdem cum gas o b genio proVenire, non est quod ulteriori deducam ratiocinio, sed delerminandam jam mihi formam existimo qua hoc principi uda sanguine Uniatur. I IGas OXyg. in pulmonibus non omni Calore privari, nonque soIam ejus basin sanguine uniri certum est, secus enitu pulmones calore Omnes alias animales paries 4s) Annales de Chimie. T. LXIII. P . 35 - 48.
Hoc meum judic um quod tunc temporis ratiocinio tantum deducere valebam, et ex perimenta serius a Cel. Dumas instituta comprobarunt. - Ηio enim experimenta haec sequenti examini subjectu Nervos octavi paris ire canibus ligando sanguinem rubellum, nigrum quidem induere colorem ObserVaVit, Verum per trancheam g. Ovgenium artificialiter inspirans, actioneque nervi S i Paris suppressa Persistente, rubro tamen denuo Coritactu gas oxyg. sanguinem tingi colore pluribus Vicibus expertus est. Vid. Moniteur universeti 1808.
53쪽
longe superare deberent, cujus rei autem contrarium salis superque evictum est. Dein sanguine sub recipiente anilitiae pneumaticae posito, aereque eAlenuato, inde innumeras aeris bullulas ascendere cernimus. Non quoad basin igitur solam unitur gasONyg. Sanyine.
Sed quis naturae scrutator ignorat, ex eXperimentis circa aerem eXlenuatum faciis, nec aerem eo quo gaudet eXpansionis gradu poros membranarum corporis animalis penetrare posse. Praeter haec ei experimenta a cet. Blumen bach instiluta demonstrarunt, aerem in Venas animalium immissum mortem eorum causas6e.
S. II οὐ Si autum cerium sit, Oxygenium aeris principium sanguini admisceri, illud et
arteriarum iunicas transire necesse est: dum autem qua aer tranSire non possit, nec basi sola sanguini admisceri indubitatum sit, necessario in medio quasi eXpansionis
gradu, in statu qui inter aereum et liquidum est, se per arteriarum iunicas ii sinuare debere, quis est qui dubitare auserit 12 I. Hanc formam qua gas oΣygenium tunicas arteriarum penetrare Valet, et sanguini admiscetur, celeberrimus Acher mann primus delerminaVit, eamque nomine aurae designavit 40 . Maximi est hoc in univexsa Physiologia momenti, ita ut haec functio vitulis secus explicari haud possit, quod sequenti disquisitione uberius adhuc videbimus. quaelibet materia. sub hac forma aurae potest maXimam exercere emcatiam in hoc enim statu nec a viribus ita regitur cohaerentibus, fleui corpora liquida, nec vires adhaesionis ad alia corpora ita imminuuntur, uti hoc in corporibus aerisorinibus necessario fieri debet, maxima igitur celeritate propagari, et combinationes chemicas inire potest. Luculentum hujus aurae genus nobis eisibere materiam electricam, 49 Acher mann Lebenaraeste cet. T. I. P. 84 sei
54쪽
magneticam, ut et gali anicam cerium est, quae in suis qualitatibus pariIm leges cooporum liquidorum, partim aut m aerisormium sequuntur. S. III. Non arbitror nec sarium esse in hac luce clariori veritate diutius immorari.
delenninandae jam potius sunt primum, leges quibus haec aura sauguine ianitur , per universalemque hunc Iiquorem in omnes corporis organici partes distribuitur, deindesignandae sunt Vires, per quas Sanguis, ut et lympha hac aura privata Oxydibusque onusta in pulmones dentio redia Cuntur. . I 25. Ad veritates hucusque propositas eXperimentis indubitatis devenimus , ut graviores sic et dissiciliores jam nobis obVertuntur quaestiones, saepe nos deserent experimenta , sed ubi oculis naturae mysterium perscrutare non valebimus, ratio nobis subveniet. Indignum sane enli Palionali est, in sensu tantum palpabilibus haerere, in iisque persistere, eXigua Sic foret nostra de rebus naturalibus Cognitio. taperimenta pro mediis tantum rationi inserviunt ad veritates deveniendi.
Sanguis venosias ex dextro Cordis Ventriculo in pulmones propulsus, praelerchylum proXime eX alimentis SeCretum, nondum IIae oeconomiae animali impensum, adhuc l)mipham reducem Vehil: HilaC eam tam partes Combustae, quam nunc adhuc Comburendae constituunt. Paries hae combustae ex inventis Chemicorum sunt aqua, acid carh. et non raro oxys agoli hydro Carbonici seu Ureum, partes autem Comburendae gelatina, albuminosa materies, et quaedam portio phosphatis serri albumini intime juncta.
Dum hic sanguis secundum organismum mechanismumque Stapra descriptum con-ιaclum aeris allim. nanciscitur, aer allimosphaericus secundum leges amnitalis chemicae decomponitur, gas ejus oXygenium quadam caloris parte privatur, hicque calor amissus combus Ias jam sanguinis paries in statum gasii ormem mulat, hinc gas acid.
55쪽
carbonicum et Vapores aqueos una cum gas aZolo eN aere alliIII. residuo exspiramus, ureum autem acdia Solutum per renes secernitur.
Gas oxyg. sic parte coloris, privatum . qua aura iunicas arteriarum penetrans, ab albumine sanguinis adtrahitur, sanguinem lucide rubrum, spumantem efficit, primumque coaguli sub globulorum specie Vestigium sistit, sicque arteriosum producit
Colorem laete rubrum sanguinis eX conjunctione gas oXyg. proVenire, Vidimus, sic et globulos nihil aliud quam auram oXygenam albumine inVolutam esse, indubitala docent experimenta. Acher mann recipienti anilitiae pneumalleae microscopio composito instructo, vanam ita adaptavit, ut, quae pedis digitos dividit duplicata culis, extenderetur speculi plani resexa luce illustrata. Aere elitenuato animadvertit bullulas aereas ascendere, simulque globulos cum sangUinis mas Sa coire, evaneSCere 5 O).. Dein Acher mann secundum experimentum Bert holetli supra propositum albu- ruinosam materiam cum gas Oayg. artificialiter combinans, et sic synthetice globulos
xubros adparere demonstra it 5 I). . Nullus ergo dubitalionis est locus globulos sanguinis nihil aliud esse, quam auramoab genam albuminosa materia CinClam.
Sanguis aura oxygena impraegnatus, ex pulmonibus in sinistrum cordis cavum ad pellitur, contractione hujus Ventriculi dein in arterias propellitur', inde contrahensibus se successive truncis, ramis, ramusculis in Vasculosa alteriarum retia, et in 50 Acher in ann De comb. Ienta. P. R. item Der Scheintod. Ρ. 61. MI item Lebens raefis. l. Th. in den Nachi egeti P. 30
56쪽
eorundem innumeros plexus, qui cellulosos organorum recessus ingrediuntur adigitur. Particulae vero tenuiores, quae serum sanguinis oxygenatum lympham constituunt, hac contractione per tunicas arteri in cellulas transudant: Lympha ergo non orificiis arteriarum essunditur in cellulas. Durante hoc sanguinis per Vasorum systema decursu, aUra ejUs oXyg. consumitur, solidas scilicet vasorum parietes allingens eas in OXydis statum commulat.
Dum enim animalis corporis materies hydrogenium, agotum, et carbonem lan quam ultima agnoscat principia, Sanguis aura OXygena inpraegnatus dum solidas Pon lingit paries, a duplici vi attrahitur, ab albumine Lbmphae quod coagulat, et a partibus constitutivis materiae animalis quas in elementa dirimit, pars aurae oxygenae his elementis se combinans haec liquida reddit, non omnem amillens calorici portionem , haecque re nexu cellularem dissolvit. Allera aulem aurae Oxygenae pars albumini lymphae adhaerens, dum materia caloris in ea hucusdum fixa libera redditur, hoc coagulat, et in locum amissarum partiΠm organicae compagi adnectit.
Hac vicissitudine landatur ij pus vitae organicae immutabilis, ut quamquam particulae quaedam eX textu organi Co removeantur, pristinae lamen Vires subsistant, dum per leges adfinitalis partes amissae Conlinito restituantiar, Ut combustionis flatum, decombustionis ille continuo sequatur. Hoc discrimine organicum ab an organico disserre perspicuum est, mulalo enim anorganico et mutatum, organicum autem et post mutationem idem perseVerat.
In universa vero Vitalis processus eXplicatione, maXimi est momenti, quod haec combustio lenta non certo quodam corporis spatio, cule Vel pulmonibus procedat, sed aeqnabili per totum corpus organicum xalione perficiatur. Sic ut quemadmodum aura oXygena per sanguinem ad omnia Corporis organa adVehitur, et haec combustiolenta in quavis corporis organici cellula locum habet, ita tamen ut pro diversilale
57쪽
organorum, quae partes ex quibusdam organis tanquam inutiles eliminantur, illae aliis organis adhuc O genio subvenire possint. Hinc diversis in organis diversus cernituro dationis gradus, maximus in cartillaginibus, ligamentis, musculis, et minimus in sanguine arteriOSO.
Haec quidem directis experimentis demonstrari non possunt, ast haec ita esse ratio lucide nobis docet, quum enim ab una parte globulos Sanguinis evanescere, auram OXyg. consumi, ab altera autem parte lympham o di bus onustam reducem Observamus, suUm dein Sciamus sanguinem O dalione coagulari, quod in corpore vivente nunquam evenit, quid ex his aliud induci potest, quam o des reduces ex aurae O g. cum solidis Organorum partibus unione oriri.
Ex hac dein chemica maleriae organicae mutatione repetunt et vitae motus originem , ut hi lusus adfinitatum Chemicaritim procreent et vires mechanicas, dum enimo genalioue partes cellularum solidae liquescunt, parietes Cellularum se Contrahunt, liquoresque propellunt, et alterna vice se dilatant, dum particulae lyti phae concrescentes in locum dissolutarum reponuntur.
Dum igitur chemismum mechanismus Continuo sequatur, et eΕ chemi cis adfini- talum viribus, et potentiae nascantur mechanicae facile eXplicari potest, Cur eo in jores et celeriores sint vitales molias, quo propitis organa Cordi Silar, Contra eo tardiores et magis interrupti, quo magis ab hoc centro distent: quo vicinior enim cordi sanguis est, eo plures cernuntur in eo globUli sanguinis, ergo eo major adest aurae OXygenae Copia, quo remolior autem sanguis a pulmonibus est, eo plus jam aurae OXygenae consumtum est, ergo sanguis hoc principio vilati eo magis destitutus est. Hinc potest dein explicari cur organa eo fortius ad moliam cientur, quo plus sa guinis parietes Vasorum contingat. Denique hoc tantum adsumto potest intelligi, cur in animalibus gas o g. purum respirantibus, et Vitales augeantur molus. - Hinc
58쪽
ergo prono alveo fluit, meclianicas vires chemicis adfinitallini lusibus semper pro. Pollioli alas eSSO Vidinuas supra sanguinem eae sinistro Cordis veniriculo, usque ad subtilissimas arteriarum divisiones , contractione vasorum distribui , neC non eadem causa lympham in cellulas, nutritionem et secretionem exercendi causa transudare; pro me intelleximus, has contractiones eta chemica, sui di ad solidas patries adfinitate oriri. Investigandum jam nobis reflat, qua ratione tam Sanguis VasibuS Temanens, quam in cellulosam telam transudans, in deXlrum cordis Cavum Teuehantur.
Venae longo minorem globuloriam sangUinis ni merum continent, quam Et teriae, hinc lentiori gressu suum ad cor circulum absolvunt, longe major idcirco venarum xeducentium conspicitur numerus, quam arteriarum adducentium, ut eadem quovis momento sanguinis quantitas in cor deXtrum redeat, quae ex ventriculo sinistro in systema arteriosum essi militiar. - Hic autem reditus sanguinis adjuvatur a) Sanguine oxygenalo, qui eri pleXibus culaneis collectus , sanguini Venoso admiscetur. b) Μusculorum contra aiionibus, qui Ob val01lOsam Venarum constructiouem sanguinem Versus cor urgent. c Susagrii ne semper eX xiVulis minoribus in majoreS truncos refluente .
Lympha quae pex parietes vasorum in cellas transiit, alia via ad' cor redii Haec quippe in cellis OXygenio privata, lege attractionis tubis capillaribus propria,
vasorum absorbet Ititam orificiis sugitur, et ex uno intervallo in aliud valvulis expli calis propellitur. Adjuvatur autem ejus molus mUsculis, . Cellarum Conli actionibus, et organica pariet tam incitatione. Ubi scilicet canaliculi vasorum absorbentium in glomeres re OlVI Hii Ur, eX Vicinis arteriarum truncis , plurimi ramuli se in eos insinuant, serumque OXIgenatum in Cellulas tunicarum Vasoriam absorbentium emindunt.
1 o. Ex proxime dictis igitur palet, Sanguinem per Venas, IJ Pham altilem per Vasa
59쪽
ahsorbentia in cor dextriam recllaci. Sanguini autem praeter lympham claylus adhuc admiscetur, et quidem ut plurimum in Venae cavae eXorlu, Ubi jugularis vena cum subclavia confluit: fluida haeo in dextrum Cordis Ventriculum eXonerὐ la, gas Oxygenio prorsus orbata ad cor movendum inepta sunt. Consuluit huic natura peculiari cordis structura, qUalenus Unus ejus Ventriculus moveri nequit, quin et alter in motum cieatur. Hinc sanguis aura oxygena inpraegnalus, qui ex pulmonibus in sinistrum coidis ventriculum impellitur, simul et cor dextrum Commovet.
Summa hujus disquisitionis eo redit, vitam alterno chemicarum et mechanica ixum virium lusu determinari , in quovis globulo sanguinis elementum vitae, tam potentiam quam materiam adesse, per horiamqUe globulorum in omnes Corporis organici cellulas distributionem, iam nutritionem quam motum effici, per nutritionem albumen cellulis adserit , per motum Vero OXydes eliminari. - Hanc vitalis processus theoriam Ut et sagacissime, ita et primum cet. Achermanii proposuit 5 a). Ad hunc vero vitalem processum necessario requii itur, ut fluidum dura o gena inpraegnatum , per rigidos organismi cancellos aequabiliter distrihuatur. Hoc autem fieri non posset, nisi Universum corpus organicum ex teXlia Constaret celluloso, ut instrumentum nullum adsit, quod non GOdem Constetur, Sic Ossa, aeque ac musculi, tendines, et ligamenta, sic Vasa Omnis generis, quin et ipsa nerVea pulpa., ex tela oriuntur cellulosa, in eamque ea rursus resolvi posse demonstratum est. Magni momenti hunc corporis organici contemplationem pariter ab Acher manno Irimum propositam et Scarpa novis eAperimentis constrinavit 53,
G2) Acher mann Lebensuraeste. 1. Th. p. 100 seq.ifein Der Schemtod. p. 25. item De comi rustione lenta. 55) it9m Lebeushraeste. 1. Th. p. 17. et Scarpa de penitiori ossium structura comment. Lipsiae 1799.
60쪽
In praecedenti quidem disquisitione potiores respirationis esseclus passim memoratisruit , non inutile tamen eAislimo , in hac quaestione iam maXimi momenti, quae vitam, et ejus processus eriplicationem ferit, maXima qua potest claritate uti. Sicut radii solis dispersi in foco concurrere debent ut urant, sic et nos potiora vitae Phaenomena colligere debemus, ut in plano sit, Secreta naturae obvelatas Ille Vitae leges hac assumta theoria develari, secus autem nos in tenebris errare, nec in quo vita consistat intelligere, posse. Quo plura enim eX naturae legibus deduci possunt phaenomena, eas eo majori gaudere certitudine certum est. Primum phaenomenon et quod in universa oeconomia animali minimas agit partes est Calor animulis.
Quotidiana nos docet experientia praecipue mammalia et aves caloris gladia longe superare eXterni medii temperiem, sed et in quovis corpore vivente, et in ipsis vegetabilibus majorem eAcilari caloris gradum experimenta evincunt. Vidimus quam plurima animalia imminuto caloris gradu lethargia assici, aucto vero denuo revivisci, quod vero maXimi est momenti, hic caloris gradus in quavis corporis organici parte aequabilis, et quoVis tempore idem perseverati Eaedem ergo et constantes debent esse causae vae hunc producunt
Lavo ister suit primus qui hoc phaenomenon eX decompositione gas OAyg, per respirationem eXplicare tentavit, Verum quum modum, quo haec decompositio 1iat, nou