장음표시 사용
21쪽
animalem actionem movent, existere. Nisi tamen aliquid motus prius adesiet, haec actio nervosae vis nunquam exercenda fuisset; cum ex aliquo motus genere necesie sit pendeat, in ipsa formatione et incremento organorum, quibus per totum systema distribuitur, ut essectus antea memoratos edat. In- terea tamen non dissimulandum est, partes quasdam, musculosas perquam mature in foetu conspici, et in- signem vim et robur jam adeptas esse quam cere- bium ipsum adhuc molle et fere fluidum reperitur, earumque actionem ad hujus functionem et augmen requiri; et musculos semper partibus nervosis vere multo firmiores esse, et vim propriam irritabilem, ni- mirum quam nervi nunquam participant f.' A vinerVorum eXcitatrici una cum sanguinis caeterorumque corporis fluidorum viribus; ea quorundam musculorum qui inuoluntarii audiunt promovetur et sustentatur ; hinc actio quam maxime aequabilis systematis vasia utaris, a rata parte principii vitalis cum viribus collata
22쪽
pendet . In musculis voluntati parentibus nervi soli causae excitantes thre haberi debent; hic quoque ratio
inter vires excitantes et excitatas, sive inter nervorumpothstates et vitae principium, summopere tenenda est. Haec vis nervorum stimulatrix primo, ut mihi videtur,
minime a voluta late pependit', ut nonnulli Voluerunt. Hi enim niusculi ad functiones suas peragendaS a non- arulla alia causa praeter animi conatus excitati fuerunt. Haec eadem aerio repetita tantum inter mentem et hunc motum c6nsensum effcit, ut tandem mens ad arbitrium valuerit in iis musculis motum omnem quem in sanitate peragerer possunt excitare. Argumentum est hos musculos minime suo imperio nostro habendos esse vel nunc vel in phincipio; quia in quibusdam morbis vis voluntatis oninino amittitur. Actio sanitati necessaria variis vitae stadiis, quippe cum causae, longe aliter sese habent invicem collatae. Infantia sci licet et juventute principium Vit. ae majori: gradu adest quam vires excitantes, unde varias et multas actiones juventutis inutiles facile perficere possumus. Cum validae aeriones aetatis virilis magis sint firmae
23쪽
II et aequabiles, principium vitae non permultum distat ab aequi pondio virium, citantium ; hinc impetus potius quam varietas hujusce temporis signum. In senectute nequaquam aequi pondium manet, evanescente Vel deficiente vitae principio ; nec enim in hoc statu aut frequentia aut impetus adsunt; exbaustis corporis p9 testatibus, usque adeo ut systema renoVationis . capax a perpetua et diuturna Nirium excitantium aiftione ecte
Ab his quae a nobis cursim de diversiis Vitae tem po- ribus .proposita simi, patet, diversiissimae licet potestates aliae aliis temporibus adsint) quendam modum Tationemve inter vitae Principium et pulcstates excitantes, ut vita commode suistineatur a lesie debere. Ineunte. aetate, ea levitas, ea mobilitas, quae colligit ac ponit iram temere et mutatur in horas, forsan ex principio vitali minus exercitato, oriundae. Ir duxi demus hunc statum validae actioni imparem CVadere, iisque morbis obnoxium qui nimia ab irritata litate
24쪽
Medio vitae cursu, ubi in systemate proportio princi-
pii excitantis, et excitati, fere par est morbi proprii ii sunt, qui ab auisto vigore proveniunt, scilicci qui vulgo
inflammatorii nominantur. Morbi senectutis, ab iiD minuta systematis actione, adeo exhausto vitae principio, ut corpus novi subsidii haud amplius esse capax evadit, manifeste exoriuntur. Hinc illa ad morbos proclivitas insanabiles qui in hoc vitae stadio gradian,
Cum igitur vitia cujusque: vitae stadii propria leviter perstrinXimus, eorumque rationem a mutationibus quibus vitae principium natura subit, reddere conati sumus ; fortassie haud absurdum sit colligere morbos similes, a causis status corporis similes inducentibus, quovis vitae stadio oriri posse. In florente aetate nempe ah accumulatione vel imminutione irritabilitatis vel mobili-- tatis omnes et juventutom et senectutem morbos stipantes provenirn Videmus. Huic mutabilitati varietas quae iti remediorum actione conspicitur, etiamque in causis morbos excitantibu attribuenda i
25쪽
attribuenda; opportunitas qua corpus praeditum sit, si eadem medicinae species, valde diversos immo etiam contrarios effectus diversis temporibus admota edat; verumenimvero idem cibus longe aliter assicit, diversistomporibus intra corpus receptuS,
Ea est igitur hujus vitae principii natura, ut sese
aequabiliter per omnes corporis partes diffundat; et ubique aequipondium servet; et in quacumque parte ejusdem imminutio fiat, eo ad restaurandum ex reliquo corpore celerrime confugit. Si illius parus stimulus agens diutius manserit, perinde hoc vitae principium dilabitur, ac si causa latissime pateret. Unde actio totius corporis imminuta vel plures functiones laesae. Haec imminutio a quibuslibet causis inducta celerrime evenit in iis temperamentis quibus plus irritabilitatis, quam quae ad vitae perfecta munera iungenda satis sit. Hinc pendent illae animalium Vitae leges, viz. Imo, Hoc principio summopere
accumulato, eae potestaIes quaς corporis sano statu Minimum effectum ederent, citissime universum exhauriunt.
26쪽
hauriunt. 2do, Contra autem hoc principio sumnio, pere imminuto, eaedem poteitates vi vitali renovandae restaurandaeque insigniter inser'iunt. Cum igitur totius systematis irritabilitas stimulorum vi nimis vehementium in tantum exhauriatur, Ut non modo sanitati impar evadet, verum etiam mors ipsa subito inducatur: tum etiam partis cujussi bet irritabilitas eadem lege non modo celerius subtrahatur, quam a reliquo corpore renovetur, sed tantopere eX- hauriatur ut renovando non amplius sit idonea, et mortem eam Partem pati necesse sit. Inutile foret, ut credo, conjectura assequi fontem ; si modo possim unde hoc vitae principium derivatur ; ne in hoc igitur verbis morar, hujusce dissertatiunculae rem propriam, una tamen Observatione praemissa, pr sequar. Quanquam de origine irritabilitatis taceam, a sanguine tamen credibile est, id principium ad omnes cor
poris partes perduci et diffundi ; in quo igitur adesse
27쪽
fecesse est, et iisdem legibus quibus in partibus solidis
Eisi haud me fugit, quibusdam fortasse, haec quae
supra tractavimus, minus ad rem inchoatam Pertinere, videri posse ; ratione tamen rerum varietatis habita, cum de omni inflammationis genere dicendum erit, haud sine causa videbitur, quod haec praefanda esie judicavimus.
omnigena inflammatio, me judice, in duo genera recte dividatur, nempe in activam et pactavam, quippe cum de conditionibus vasorum sibi invicem omnino diversis pendeant. Hujusmodi distinctio videtur in mente Galeni fuisse cum dicit. Humida quidem quae ex calida fluxione partem obsedente fit 3 sicca autem quando sine ulla fluxione conatum calorem accendi contingit Hallertis etiam ad talem dis. tinctionem
28쪽
tinctionem referre videtur, de suffocata vel depresia i flammatione differens f. Haec duo inflammationis genera a causis vel parte vel generaliter agentibus oriantur; ab atava inflammatione ordiemur, et phaenomenorum propriorum rationem reddere conabimur.
Activa inflammatio, a quacunque causa proveniat, in audia solita sanitatis actione partis affectae constat. Unde arteriarum vi musculosa in sanguinem inclusum validius exercitata ; secretio fluidi quod arteriae exhalantes is sanguine secernere debent, aucta et in telam cellulosam effusa, tumorem in hac inflammationis specie notabilem essicit.' Si ex causa generali inflammatio oriatur, in hac potius quam illa parte grassabitur, prae hujus Partis opportunitate ex audia irritabilitate scilicet profecta ; velutis Praelectiones, in Boecti ave Iistitui.
29쪽
ὶ uti in pneumonia phrenitide, &c. Quanquam enim inflammatio activa, cel. Hunterii judicio, tenuia vasa solummodo afficere videtur ; credebile est autem, ubi causa vehemens agit, eandem amonem inflammatoriam per totum systema sanguiferum qiffundi ; paulo aliter tamen signatur ac si morbus localis esset. inum enim ex causa locali hujus nodi inflammatio proveniat, et si satis vehemens evaserit, diathesin phlogisticam vel syn ham ipsam in toto corpore excitabit: In hanc sen- tentiam Celsus, Si sanguis in eas venas quae spiritui
accommodatae sunt, transfunditur, et inflammationem, quam Graeci nominant, excitat, eaque inflam- matio talem motum eisicit, qualis in febre est 'Inflammatio activa ex effectibus in quatuor stadia recte dividatur, scilicet, exhalans, agglutinans, suppurans, et ulceratis. In horum primo stadio vasa exhalantia fluidi plus solito effundunt; quo magna CX Parte onere gravante leventur, et morbus haud raro tollitur. Sin
30쪽
autem omine minus felici, causa vehementior urgeat; horum vasorum lumina adeo minuuntur, Ut ampliugejusdem fluidi effusio per illa intercludatur. Causa igitur stimulatrix intus retenta, adeo vehementer saeVit, ut vitae principium citius serius exhauriat. Ni auteni
maximum fiat dispendium squod cum accidat, gangraenam partis mqrtemve adfert j hoc imprimis ad salutem spectat. Vasa enim nimio labore defatigata, paululum sese remittunt; hinc stadium adhaesivum ; sive quo lympha sanguinis coagulabilis praecipue effunditur. In hoc stadio adhaesivo vasorum actio, quamvis Paululum minor, quam stadio primo, longe tamen major illa, quam prospera Valetudo postulat; qua glutinis secre tione, absque stadio suppuranti, saepe inflammatio terminatur. Sin minus, proXimum est ut suppuratio satis Priusquam autena ad hanc vim suppurandi eaplican dam aggrediemur, hujusmodi quaestioni respondendum videtur. Quibusnam modii vis illa agglutinandi finem inflammationibus adfert 8 Nos, ni fallimur, huic quaestioni satisfasere existimabimur, si res duas proposuerimus, in