De praescriptione regalium ad jura subditorum non pertinente

41쪽

competunt, distinguit ea, quae in signum singularis Privilegii ad Principem spectant: quod sic. privilegia omnia concedantur ab iis, qui summam in Republica habent potestatem, Zetur. d. yur. Mai. Lib. δ. Cap. D. β. i. & juri subjectos ab illo jure cximere, ipsi adeoque imperanti privile a talia conc di , non dicendum, quorum vi jura Majestatis teneat. C teros quod attinet dissentientes, de iis non erimus solliciti; quacunque enim ratione suas dii inctiones proserant, semper tamen conveniunt, quoad modum probandi eam dissimctionis partem, in qua pnaescriptionem immemorialem locum hahere asserunt.

g. Xlli. Inter eos, qui in societate Gentium vivunt, Uaria iniri posse pacta, Regalium praescriptionem concernentia , vidimus 3. Io. hui cap. Cum vero inter Imperantes & parentes pariter pacta sint servanda, utpote, sine quibus tranquillitas generis humani salva esse nequit, hinc quandoq; invicem, uti de aliis rebus, ita quoque de particulis summae Majestati cohaerentibus, pacta incuntur, quibus summi Imperantes profitentur, se a subditis ea Regalia, quae tempore vel longo vel longissimo, vel quocunque alio, prout hoc inter paciscentes placuerit, possessa, nolle repetere, sed inquieta velle possessione relinquere, imo etiam contra illegi-

timc turbantes defendere pollicentur. Ita enim communiter comparatum esse solet in civitatibus, ut licet respectu subditorum potestis Principum sit plena &absoluta, tamen sibi subditi praeter generalia pacta, quibus quisque Imperans ad promovendos civitatis fines tenetur, specialibus pactis,

legibus fundamentalibus alias dictis, tibi prospiciant, &Principes ad ea sancte custodienda obligent: interea quoniam haec pacta in terminis naturalis obligationis subsistunt, nec ulterius progrediuntur, ut remedium suppeditetur, vicujus Princeps ad observationem ejusmodi pactorum compelli posset; ideo nulla quidem ex ejusmodi pactionibus

subis

42쪽

subditorum, cum Imperante initis, perfecta, sed impers cta obligatio, jure naturae saltem firma, nascitur. h. XlV. Quin dc praesens potentia subditum eximere

potesta jure sabjectionis illius Principis, cui hactenus ivit

subjectus. Pariter enim ac patrisfamilias Imperium tanta aliquando accipere potest incrementa. ut ii, qui antea in familia erant, proprias instituant familias, tantisque conjunctim praediti sint viribus, quae ad finem civitatis cons quendum sufficiant; Ita quoque potestas subditi alicujus Principis adeo augeri potest, ut in peculiare imperium Civile excrescat, ut postea ab omni subjectione exemtus, vicunis civitatibus propriis resistere valeat viribus. Non tamen eodem plane modo haec comparatio procedit. Etenim illo casu, ubi pater familias extra Statum subjectionis est constitutus, pnaeter potestatem & consensum ineundi civitatem nihil amplius requiritur: At aucta hoc modo subditi potestate, si alter Princeps, cujus subditus erat ille, qui separatam civitatem constituere audet, statim resistit, & quando . . jus suum in praesentiarum prosequi nequit, protestatione. .

aliisque modis solitis, pristinum jus reservat; nihil juris

quantocunque etiam tempore sit in illius detentione, legitime sibi asserere poterit, quia ab altera parte tacita juris derelictio deficiti Requiritur ergo ut absque protestatione tales exerceat actus ex quibus colligi possit, summam potestatem

concessam esse illi, qui alienae subjectionis jus respuit. v. g. jus belli. pacis &α vel etiam is, qui olim erat superior, data occasione jus suum non prosequatur, sed quietam nihilominus possessionem relinquat; sine dubio tacita juris derelictio inde erit colligenda, si tanto tempore jus fuerit reli, ctum. quo alias morib. gentium praescriptio impleta dicitur. XV. Sponte quoque, nullo intercedente pacto, summi saepius Imperantes Regalia aliaque iura in subditos 'suos inuisserunt ex singulari clementia, si per tempus inam F a moriale

43쪽

moriale ab iisdem fuerint possessa. A que enim Regalia se-

Paratim 'a subditos conserri poterunt, ac nonnunquam omni subjectionis vinculo remisso, alicui Princeps Concedere potest, ut ipse tanquam supremus Princeps praesit, ab omni postea subjectione exemtus. Quoniam tamen facta separatim Regalium translatione respectus imperandi & p, rendi non desinit, sed non obstante Regalium concessione uterque obligatus permanet ad id, quod ad promovendam civitatis tranquillitatem requiritur; hinc propter utilitatem Reipublicie, cui quaeris pna scriptio cedit, semper revocari poterunt concessa regalia, non aliter ac precarium omni tempore est revocabile. Exempla, quibus subditis jura ad Rempublicam spectantia propter antecedentem praescriptionem relinquuntur, passim in jure Romano occurrunt. ita enim Romani Imperatores ex singulari erga subditos h neficentia post lapsum certi temporis suis renunciarunt juribus & noluerunt, jus quoddam Publicum moveri posse, sed

sopitum illud & extinctum delaraverunt. l. ψ. 'C. d. Praescript. XXX ann. An vero Romani imperatores voluerint, merum etiam & mixtum Imperium per prescriptionem XL annOruum praescribi posse, quod purat Puchin. I. Contr . u. dubium eis. Cum talis praescriptio juri publico admodum ob- crimini Majestatis annumeretur, juribus Magistratus absque concessione Principis uti Placuit tamen imperatoribus, in fundis patrimonialibus relinquere jura possessorum

in eo statu, in quo per XL. annos fuerunt, L est. C. diunae Patris. & vetuitatis auxilio prospexerunt iis, qui ad comparationem rei dominicie accesIerunt, demto canone, quod alias licitum non erat. citra jacturam tam ipsius fundi, quam etiam pretii. I. I. Cae Eunae rei privat. Has leges imitantur passim ordinationes Provinciales, vi quarum subditis inte dum venandi potestas antiquitus competensa supremis ter, ritoriorum dominis confirmat .vi-Orditica st. Sed Π.3. II. g. XUL

44쪽

I. XVI. Speistant huc lites, quas Principes subditis & sum

diti Principibus quandoqite movent, ratione certorum jurium, quae vel Princeps sibi alserit suisque annumerat regalibus, vel subditi a Principe revocant, tanquam iura subditis competentia, nec inter Rcgalia reserenda. v. g. An subditis jus venandi competat Θ An metalli fodinae, lapidicinae, aluminis, vitrioli, Regalium jure censeri debeant. Hisce in quaestionibus sollicite admodum esse solent, ut discernant, quaena in iura inter regalia sint computanda, adeo ut limites Regalium reperire nesciant. Distinctio inter nobiliora & ignobiliora metalla iis non susticit; hinc provocant communiter in his angustiis ad consuetudinemἰ ac sinaec apta este possit, ut in ea summa in Republ. capita acquiesce- .re, illique potestatem suam alias solutam submittere teneantur. Ita enim, an vilioris metalli sodinae regalium iure censeri debeant, consuetudinem locorum inspiciendam esse asserunt Rauchλ

tum expressa voluntate Principis, sed etiam tacito ejusdem consensu regalia Quaedam constitui posse, quae alias privatorum usibus erant rellera, sicuti hoc undique satis comprobat experientia injure venandi, occupandi insulas in mari, fluminibusque, injure retinendi thesauros inventos, in jure circa metallisodinas aut lapidicinas in agris privatorum: nihilominus tamen abunde comstat, hoc casu neutiquam consuetudinem allegari polle, Praecipue si summum Principis jus per illam damnum aliquod lentire videatur. Interim non dissimulamus , frequentes admodum extitisse casus, quibus ex hoc ipso fundamento, nimirum obse vantia loci, decisae fuere diibiae in iure obvenientes quaestiones. Attamen ut summae potius Principum Clementiae adscribendum. Tanta enim saepenumero est eorum indulgentia, ut jura hactenus possessa subditis relinquant, nec ab illis, etiamsi respectu Princiapis iure quaesito non gavdcant, revocent. S. XUII. De Restitutione vero in integrum propter Regaelium prescriptionem per tempus immemorale, ex Capite ign rantiae, quam Principi quoque competere asserunt, inanis is te jam erit quaestio, postquam constat, Principum ius adeo i talium permanere, ut nullum temporis spatiim tanta gaudere

45쪽

possit eiscacia, qualis requiritur ad subjiciendam Principalem

potestatem coercitioni negligentiae, Sane an detur restitutio in integrum,per quam causae laetae vel amissae redintegr laesis Princi p. attribuatur, non ignota inter Dd. est quaestio, aliis affirmantibus, aliis negantibus, quos refert Port. Odd. tr. d. Restit. in Integri P. r. q. . . art. l . Ipse distinctione rem expediri posse, arbitratur, quod nimirum ex laesione vel resultet ipsius Reipubl.aut status laesio, vel talis non resultet: Hoc casu restitutionem in integrum non habere locum admittit, illo vero candem concedit. Assentiuntur Caldas adl. 3. Cae in integri restit. min. verb. Minoribus num. D. 9 Schraderae Feuae Part. Io.θαρ. num. aa. qui tam restitutioneis, quam aliorum beneficiorum minoribus indultorum participes esse volunt Principes. in iis, quae Reipublicae nomine .geruntur: Imo contra eraescriptionem immemorialem locum es-st remedio restitutionis in integrum, putat Sora. O . Part. a. q. yo. art. I. n.32. Verum positis nostris principiis non difficile erit, definire, quid utilitatis contineant hae quaestiones. Non enim affirmantibus adstipulamur, quippe cum tale jus lubditis non adscribamus, quod producere possit actionem qua lubditi adversus Principem efficaciter uti possent, ubi ergo nulla actio, ibi nec restitutio in integrum locum habet. I. rLpr.Υ. d.Min. Sort. Odae Part. I. q. II. art. 7. Nec negantibus fidem habemus, cum hi Principes ejus beneficii, cujus ipsi autores sunt; indignos judicent &subditis eos aequales constituant, ut cuivis persecte jus competat; remediis coactivis suum a Principe consequendi. Nec etiam distinctio quicquam operari poterit, cum absque discrimine summorum Imperantium actiones nullius hominis Imperio sint subjectae. inam ob rem, cum nulla laesio inferri possit Principi a/ubditis, hinc nec quicquam locum habere poterit de restitutione in integrum contra jus per praescriptionem regalium, tanto tempore, cujus in contrarium memoria non extat, acquisitum. g. XVIII. Cum non minus jus determinandi poenas circa subditorum delicta, quam aggratiandi tributum fuerit Principi supra,conveniens erit hic de praescriptione delictorum, quid sontiendum sit, paucis admonere. Legibus civilibus cautum est, ut omnia sere crimina praescribantur .atio XX. annorum I. M. CodL. Corn. d ais ni si minora temporum in specie fuerint constrututa. Sic enim stuprum, adulterium aliaque tamina, quae lege

46쪽

Julia coercentur, quinquennali tempore pntscribuntur. Lap. I. c ad L. Aul. d. adiat. Verum hae leges saltem indigitant, Principem summis suis juribus uti voluisse ratione potestatis aggratia di, & legibus civilibus determinatas poenas ita declarasse, ut sublatas eas vet. si tantum temporis spatium fuerit praeterlapsum, quantum in iis est expressum. Magistratibus pariter inferioribus Regulae hic sunt praescriptae, quibus morem gerere tenentur, Viquarum legum, ex propenti superiorum erga inferiores voluntate, post definitum temporis lapsum delinquentes a poenis i munes declarare debent. In Principis enim est positum potestate, an mitigare, an exasperare poenas delictis statiitas velit. Quicquid igitur immunitatis Rei criminum per hasce leges com

sequuntur, unice adscribendum erit summorum Imperantium elementiae, cum per se diuturnitas temporis etiam millenaria eraeusare nequeat. ΙmO jure canonico eanto graviora judicentur delicta,quae diutius infelicem animam detinent alligatam. de Consurae cap. I. X. d. Confangv.cta . Quam ob rem per denegationem hujus beneficii post temporis lapsum, delinquenti neutiquam injuria insertur, quin potius dicendum, eum merita ob delictum poena affici.

1. Γ st nonsolum civilis, sed & naturalis regula, in pari causa pintiorem esse conditionem possidentis. Quae uti in multis negotiis usum praebet, ita etiam in actionibus realibus & praeprimis Rei Vindicatione liberat ab onere probandi, ita, ut Postes ser non teneatur titulum pόssessionis suae edere, sed actore non probante, absolvatur. Itaque non mirum, quod in illa acti ante omnia de possessione summarie judicandum, ut appareat, quis Reus esse de at quis actor. Hinc originem ducit differentia inter judicia possessoria, & petitioria, possessorium itidem o

dinarium di summarium.

a. Sed quid si Princeps cum subdito litiget de Regalibus aut

Bonis Domanialibus, utrum & hinc subditus contra Principem in possessione momentanea tuendus, an vero manu Regia a Primcipe ad hi poterit,ut possessione sua cedat S ius suum,actoris ridites suscipiendo, & titulum acquisitaepossessionis probet 3 Traet

47쪽

nint hanc quaestionem praeter alios Chopinus de Domanio Franciae Iab. 3. tit. Io. Papon. de Arrestis Lib.F. tit. I. arres. s. Bes. Cons. ιIo. Irii ab unde in Consura. - , seudat Iracta. cap. . 3. Nos ex Principiis Dissertationis nostrae breviter asserimus,

subditum cum Principe super Regalibus aut bonis Domanialibus litigantem regulariter, id est,nisi alia quaedam circumstantia exceptionem ex aequitate iuggerens adiit, in pollessione summaria tuendum non esse, sed teneri cedere possessione & actoris partes sustinere.

4. Hic vero non opus est dispicere de Legibus si ve Juris Iustiniane sive Pontificii, sive statutarii, aut ad eas, si Qrte subdito favere videantur, respondere. Cum dissertatio ostenderit,e. s parum pertinenter Principi opponi, res potius ex jure naturali dirimenda. s. At cum ostenderimus contra communem sententiam, subdito ad versusPrincipem ne quidem possessionem immemorialem in hoc negotio prodesse, sua sponte fluit, quod multo minus ei prodellaqueat possessio momentanea. Absurdum enim esset, ei adiudi re possessionem momentaneam. de quo certum sit, quod . non possit obtinere in possetario ordinario. 6. Hic igitur non est par causa Regis&subditi, cum regulariter&in aliis negotiis pro pari causa non habeatur, si pro uno militet praesumtio, maxime si sit praesumtio juris & de jure, quam dedimus. Taceo aliam praesumtionem juris: In concursu Regis& subditi in dubio subditus potius habebitur pro male fidei possetare, quam Rex pro petitore doloso. . Atque haec ita evidentia sunt, & ita iuris Gentium, ut apud multas gentes res in proverbium , vel si mavis hroca i- cum juris abierit: Ita ut Gallis dicatur: LeROinepta ide passais. Ita in Cancellaria Clivensi regulam esse accepimus Deromnat nil gepeindet te a ove. 8. Unde frustra foret quaerere: Utrum Galli a Clivensibus, utrum hi ab illis regulam in suum sorum traduxerint ρ praeprimis, Cum, ut alia inconvenientia taceam, si ante omnia discutienda so-ret quaestio praejudicialis, sed valde intricata: Utrum veteres Franci quoad originem Galli, an Germani fuerint 8 De exceptionibus Regulae alias. ' , T . Λ N T U , M. .