장음표시 사용
631쪽
LIBER X. 6isa tensor essetino ex autoritate senum,sed iussu populi tritia phasse diceret:adis ciebat se quoq; laturo uisse ad populum,ni sciret mancipia nobιlium tribunos plebus lege iniri pedituros: uoluntatem ibi acfluorem consentientu popus ii pro omnibus rusu esse ac suturam: posteros die auxilio a tribunorum plebis trium aduersus intercesionem v II. e tribunorum,Cr cobens Senatus,celebrante populo die, g triumphauit. E t huiws anni parum constans memoria est. u Pontanium autor est claudivi in Samnio captu aliquotis urbibus,in Apulia lusum iugatum , saucium ipsum cum paucio Luceriam copusum: ab δttilio in Hetruria res ger stis: eum, triumphasbe. Fabius ambos Coss . in Sari
ij Hetruriam exercitu sed ab utro cos. non adiecit: Cris ad Luceriam utritis multos occisos: ins ea pugna Iovia: l Statoris aedem uotm,ut Romulus ante uouerat: sed sanaal tantum,id est locuε repla effatus, iam sacratus uerat. caela' terum hoc demum anno,ut aedem etiam fieri senatus iubea ret,bps eiusdem uoti damnata res ub. in religionem uenit. is Sequitur hunc annum er C o s.insignιhL. Paparius cur 2. sor qua paterna gloria,qua sua:Cr bellum ingens, uictoririq; quantam de Samnitibus nemo ad eam diem, praeter ' L. Paparium patrem cos. pepererat. Cr krte eo in coa natu apparatui, omni opuleria insignium amorum beia iis sim adornauerant: Cr opes deorum etiam adhibuerat ria tu quoia sacramenti uetusto velut initiatu mistibus, delaii ctu per omne Sanium habito noua lege: ut qui iuniori , non coueni siet ad imperatoria edictum, qui iniussu abisse caput Iouisacratu erat. Tu exercitu3 omnis Aquilonia γ est indictus. ad x L. milia militu, quod roboris in Samnio, cra congenerunt. ibi medijs De castrii lactu est coeptus ἡ . cratib
632쪽
legiones,ques M. Attilius superioris antii e o s. in agro
Interamnati reliquerat,decreta erant. cum eis in Samnii
prostarus, dii hostes operati superstitionibum concilia seis
creta agunt,Amiternum oppidum de Samnitibus ui cepit. rasa ibi millia hominum duo strine ais octingenti: capta quatuor milia ducenti septuaginn. Puparius nouo exercitu ita decrerum erat scripto Duroniam urbe expugnouit:mim quam collega cepit homirum plus aliquanto oecidit praeda opulenta utrobo est parra. l nde peruagati Samniu Cos s. maxime depopulato Atinate agro,ca nilius ad conantur Pupγrius ad Aquiloniam,ubisummarei Samnitium erat,peruenit. ibi aliquandiu nec cessat ab armis est,neq; gnauiter pugnatum:lacessendo quietos, resistentibia cedendo,comminandos magis quam instrendo pugnam dies absinebatur. quod cum inciperetur, rem mittereturq;,omnium rerum etiam paruarum ruetus prora 'ebatur in dies. Altera Romana castra uiginti milliustatio aberant:Cr absentis collegae consilia omnibus gemeduintererant rebus: intentiorque curvilius,quo maiore discrimine re uertcbatur,in Aquiloniam,quam ad cominium, quod obsidebat,erat. UP γrius iam per omnia ad dimita
cand satu paratus nuntium ad collegam mitit: sibi in animo es postero die,si per austicia liceret, colligere mbosie:opus es er illum quanta maxima ui post , comis nium oppugnaremequid laxameti sit Samnitibus ad subosidia Aquiloniam mittenda. diem ad proficiscendum nunatim habuit nocte redii approbare collegam consulta, restrens.Pap riri nuntio misso extemplo ncionem habuit:
multa de uniuerso genere bellii miri depraesenti boniuapparatu uana magis strecte, um espcaci ad euentu, disseruit. Non enim cristis valuerascere: er per picti atq;
633쪽
durare scuta transire Romanaem pilis: er candore tunia carum julgentem aciem, ubi res ferro geratur, cruentari. Auream olim ais argenteam Samnitiam aciem a pare .
tesuo occidione occisam4bolius ea honestiora uictori hosti,quam ipsis arma fuisse.Datum hoc nomini miliae que
suae ut aduersim maximos conatus Samnitim opponerentur ducesqbolias ea reterrent, quae insignia publicis etiaiacis decorantis essent. Deos immortales adelbe propter toties petita foedera, toties rupta:tiam si qua coniectura menta diuinae siqnulli unqua exercitui fuisse infestiore quam qui nefando sacro mi)ti bonanu pecudumv caede restem Rhancipiti deum ire deuotus, hinc foederum caem Romaanis ictorum testes deos,hinc iurisiurandi aduersus foedera suscepti execrationes horrens, inuitus iurauerit, oderit sa
cramentum,uno tempore deos,ciues,hoste s metuat. Haec
comperta perfugarum indicijs crum apud infensos iam sua
stote milites disseruiset: ut diuinae binanaes spei pleo
ni clamore cosentienti pugnam poscunt: poenitet in posterum diem dilutrum certam: moram diei,noctus oderunt. iTertia uigilia noctu id relatis literis a collega PQ rius silentio surgit:er pullarium in auspicissim mitit. Nullam erat genus homanu in ea b is intactwm cupiditate pugnae: su mira infimis aeque lateti erant dux mlitumnales ducis ardores embatas reor omniam etiam ad eos, qui a sticio intererant,peruenit. nam cu pullition pascerentur, pullarius austiciam mentiri ausus, tripudiium solli limume o s.nutiavit. C o S. laetus,austiciam egregiam esse, Crdeis autoribus rem gesturos,pronutiat: signum p pugnae proponit.Exeuti iam in aciem nutiat perfuga,uiginti coaehortes Samnit m quadringenariae firme erat cominia profectu.quod ne ignoraret collega, exieso nAntiu tat.
634쪽
tit: ipse gna ocγus proseri iubet: subsidias suis quaes
ilacu,σ proctos subsidiis attribuerat. Dextro cornu L. Volumniae siniyro L.Scipione,equitibus legatos alios, C. ceditium er Trebonium praeficit. Sp. Nautium mulos detractis clitellis cum cohortibus alaribus in tumulum costectum propere circvducere iubet: nil inde inter ipsum dimicationem quanto maxime post moto puluere ostenodere. Dum his intentus imperator erat, altercatio inter pullarios orta de austicio eius diei, exauditas ab equitiabus Romanis:qui rem haud sternendam rati, Sp. Papario fratris filio confiulis ambigi de alicio renuntiauerunt. I uenis ante doctrinam deos sternentem natus, rem inquisitam nequid incompertum desinet, ad consulem detulit. eui ille,Tu quidem macte uirtute diligentias esto:caetera
qui a bicio adest,siquid filii nuntiat,in semetipsum reta
gionem recipit nubi quid e tripudium nuntiatum, populo Romano exercitui , egregiu auspicium est. centurionibus deinde imperauit,ut pullarios inter prima signa costituerirent. Promouent er sanites signa: instquitur acies ornuis m,armata, :ut hostiu quos magnificu stectaculum esset. Prius quam clamor tolleretur,cocurrereturs,et bo temere pilo ictus pullarius ante signa cecidit. quod ubi C o s. inuntiatu est:Dij in praelio sunt,inquit habet poena noxiu
eaput. Ante C o s.haec dicete coruus uoce clara occinuit,
quo laetus augurio cosu affirmus nuquam humanis rebus magis praesentes intersuis deos,signa canere,Cr clamo re tolli iusiit.Praelium comissim atrox,ceteru longe dista iribus animis. Romanos ira pes, ardor certamιnis, auidos hostiu sanguinis in praeliu rapit Sinitium magnam parte nec itis ac religio invitos magis resistere, quam instreepugnήm cogit. nec ustinuisent primum clamorem atque impeta m
635쪽
LIBER DECI II vs. ' pereunt. Tum iam deorum hominumq; uicta ui, fundi tur linteatae cohortes: pariter iurati iniuratis si giunt, nee quenquam praeter hostes metuunt. Peditis agmen, quod F superfuit pugnae,in castriad Aquiloniam compuI estiri nobilitas equitesq; Bovianum perfugerunt.equites eques sequitur, peditem pedes:ac diuersa cornua, dextrum adia cultra Samniti ,laeuum ad urbem tendit. Prior aliquito: et Volumnius castra cepit. ad urbem Scipioni maiore restis pitur ui: non quia plus animi uictis est, sed melius muri, s quam vastum armatos arcent. inde lapidibus propugantis hostem. Scipio,ni si in primo pauore, priusquam colligo a rentur animi, transacta res esset: lentiorem fore munitae : urbis oppugnatione ratus, interrogat militessatin'aequo animo paterentur ab altero cornu castra capta essese uia , ctores pessi a portis urbis Reclamantibus uniuersis, pria, mus ipse scuto stuper caput elato pergit ad portam secuti alij testudine Acta in urbem perrumpunt: deturbatis que , Samnitibus, quae circa portam erant muri occupauere., penetrare interiora urbH,quia pauci admodum erat, non audent. Haec primo ignorare consul, Cr intentus recipienis do exercitui esse. ia enim praeceps in occasium sol erat πρ appetes nox periculosa Cr si pem omnia etiam uictoria, bus faciebat. progressus longius,ab dextra castra capta uiis det:ab Dua clamore in urbe,millum pugnantiu ac paveni, tiam fremitu esse. Cr rum forte certante ad porta erat. adas nectim deinde equo propius, ut suos in muris uidelmee ia integri quicqui esse, quoniam temeritate paucorum mas, gnae rei parta occasio esset: acciri quas receperat copias, gnus in urbe . ingrc1ἶi proxima ex parte, quia nox appropinquabat, quieucre. nocte oppidu ab hoj slibus desertum est. caesa ita die ad Aquilonia Samnitium s milia '
636쪽
6 α DE CADII PRI M AEnuleia triginta treceti quadraginta: capta tria iniris octingenti er septuaginta gna militaria nonaginta, septe. Caeterunt illud. memoriae traditur: no strine uligin duce latiorem in acie ui uniustu uopte ingenio, seu ducia bene gerundae rei. Ab eode robore animi neqs controuersio austiueio reuocari a priuio potuit: er in ipso discrimine, quo
templa diis immortalibus uoueri mos erat, uouerat Ioui
victori: si legiones hostiu 'disset, pociliu mulsi priusquatemetum biberet, siest Acturaem. id uotu dijs cordi fuit: σου icia in bonu uerterunt. Eadem fortuna ab altero consule ad cominiugesti res. Prima luce ad Maenia omnibus copuis admotis,corona cinxit urbem: ubsidias Orma, noqua eruptio foret,portis opposuit. I am j nu datem eo: nuncius a collega trepidus de uiginti cohortiu aductu, Crub impetu moratus ester parte copiaru reuocare instruactam latentas ad oppugnandri, coegit. D. BrutuscSuam legatu csi legione prima, Cr uiginti cohortibus utaribus,
equitatus ire abcrsius subsidium hostis infit:quocus in
loco luisset obuias,obsisteret ac morareturi. manstras , si forte ita res posceret, constri et modo ne ad cominium eae copiae admoueri possent. ipse calas strei ad muros ab orimni parte urbis ius it: ac testudine ad portas succesit. βαmul Cr refringebatur portae, er uis undin in muros trabat. S anites, sicut antequi in muris uideret armatos, satis animi habueriit ad prohibedos urbis aditu hostes:in,post . qui tum no ex interuallo, nec misilibus, sed cominus gereabatur res: π qui aegre siuccesserit ex plano in muros,loaco que magis timuerunt uicto, facile in hoste imparem ex aequo pugnabit:relictis turribus murisi, inform omnes compulsi,paulister inde tentaverut extremi pugnae fortunt. deinde abiectis armis, ad quindecim militia hontinu cr
637쪽
LIBER DECIM Vs. quadringenti in fidem con ulis uenerunt. caesa ad Pallor. trullia ac trecenti octuaginta. Sic ad Conamu, sis ad Aquilonium gesti res. Inde medio inter duas urbes statio, ubi tertia expectata erat pugna,bones non inuenti.se te millia passuu cu abessent a cominio,reuocati ab βιs, neutri praelio occiarii erat. primis strine tenebris cum in co pectu iam castra am Aquilonia habuissent, clamor eos utrinq; par accides fustitiuit. deinde e regione castrorum, quae indicense ab Romanis erant, lamma late M a certiora cladis indicio progredi longius prohibuit . Eo ipsio loco prope temere siub armis ruti pasta in quictu omne temptis notactis,cxpectando timendo j luce,egere. prima luce incerti quam in parte intenderent iter,repente in fugam confiernatur cos ecti ab equitibres: ut egressos nocte ab Oppido Sanites persiecuti,uiderit multitudine non ualla , no Histionibus firmatam. colpecta Cr ex muris Asuiloniae ea multitudo erat. iamq; et ii legionariae cohortes sequebantur . caeterum nec pedes fugietes pcrsequi potuit: er ab eis uite nou imi agminis duceti strine Cr octoginta interrifcti. arma multa pauidi, ac signa militaria duodeuiginti reliquere ullo agmine incolumi, ut ex tanta trepidatione, Bovianu. peruetu est. Laetitia utriusq; exercitus Romani duxit cr ab ultera parte filiciter gesti res. uteri ex alterius sientelia con ut captu oppidu diripienda militi dedit: exbauistis deinde tectis igne iniecit: eodeq; die Aquilonium Cominiu deflagrauere. cir cobules cu gratulatioemum tua legionu uaq , cactra colanxere . Inco pectiι duorum exercitun et caruilius suos pro cuiusq; merito laudauit, donauit, Parari: s,apud que inultiplex,in acie,cimo castra, circa urbes erat certame, Sp. Nautiunn,Sp.Pa
638쪽
propter expeditione,qua inagni agminis modo terruerat hostes:iuuene Papγrium, propter nauatam cum equitatuer in praelio operi, CT nocte, qua figam infestim Samnitibiis ab Aquilonia clam egresis fuit centuriones, milia tesq; , quia primi portam, murum s Aquiloniae ceperant. equites omnes ob insigne multis locis opera, corniculis, armillus argenteis donat. consiliu inde habitu,ewm iam tempus esset deduce di ab Samnio exercitus, aut utrium aut certe alterius. optimum vis , quo magis stactae ressumnitiu essent, pertinacius Cr itinctius agere caeter er persequi:ut perdomitu Samnium insiequentibus con ulibus tradi posset quando ii nullus esset hostia exercitus, qui I nis collatis dimicaturus videretur: unum superese ibelli genus,urbiu oppugnationes: quaru per excidia nasi item locupletare praeda, ex hoste pro aris de focis dimicati item conficere possent. Itas literis misis ad Senatum popa luamq; Romanu de rebus ab se gestιs,diues,Papγrius ad Sepinu, caruilius ad Volana oppugnandam, legiones escunt. Literae con ulu ingeti laetitia er in curia er in concione auditae:er quatridui supplicatione publicu gaudis priuatis studijs celebratu est. nec populo Romano magna solu,sed peropportuna etii ea uictoria fuit: quia per ideforte tepus rebellasse Hetruscos allatum est. Subibat Gg, talio animum: quonam modo tolerabilis jtura Hetruria fuisset,siquid in Samnio aduersi venisbet:quae coluratione Samnitium erecta, quonia ambo consilles,omnis s Romana uis auersu in Samnium esset, occupatione populi R muni pro occasione rebellidi bubulbet. Legationes sociorum a M. Attilio praetore in Senatum introductae. quereabantur uri er uastiri avras a finitimis Hetruscis,quod de scibar
639쪽
LIBER DE cINUS. sescere a populo Romano norent: obtestibanturis paratres coscriptos, vista ui ais iniuria communiu bostum tumentur.Reston in legatuae deseratai *turu, neso classidet suae poeniteret: Hetruscorum propedie eandem fortunam, quam Samnitium,fre. Segnius trimen,quod ad Hetruriam attinebat,acta res essetini Faliscos quoq; qui per multos annos in amicitia luerant, allatum foret urina Hetruscis iunxitpe. Huius propinquitas populi acuit cura patribus, ut foeciales mittendos ad res repetendas censiorent. quibus non redditis, ex autoritate patrum,iussu poαpuli,bellum Falibris indictum est: iusis consules sortiri, uter ex Samnio in Hetruria cum exercitu transiret. Iam curuilius Volanam, Cr Palumbinum, Cr Herculaneum ex Samnitibus ceperat: Volani intra paucos dies: Palumbinum eodem,quo ad muros accesit.ad Herculaneum bis etiam signis collatis ancipiti praelio, er c maiore sua quam honium iactura, dimicauit. castrus deinde positis,inoenibus honem inclusit: oppugnatum oppidum, craptum que. In his tribus urbibus capi aut caesa, ad decem millia hominum:it ut paruo admodum plures caperet . Sortientibus prouincius con ulibus, Hetruria curvilio euenit secundum nota militum, qui uim frigoris iam in Samnio non patiebantur. P Iris ad Sepinum maior uis hostium rectitiisepe in acie, sepe in agmine, saepe circa ipsam urbem aduersius eruptiones hostium pugnatum: nes obsidio,neque bellum ex aequo erat:non enim muris magis se Samnites, quam armis ac visu moenia tutabanatur. tandem pugnando in obsidionem iustim coegit hoα pes: obsidendos, vi atque operibus urbem expugnavit. itaque ab ira plus caedis editum capta urbe: septem millia quadringenti caesi apta mingo tria mi id hominum:praeo
640쪽
6 6 DEO A DIS PR1M AEda,quae plurima luit, congcstis Samnitium rebus in urbes
paucu, mi liti concesta est. Nives iam omnia oppleuerat: nec durari extra tecta poterat inq; consiui de Samnio exercitum deduxit. Venienti Roma tri&mphus omnium consensiu est delatu trius bauit in magistratu, insigni, ut illorum temporum habitus erat,triumpho. pedites equites sinsignes donis tranfere ac traii uecti: multae ciuicae coronae uallaresq; ac murales consi ectae. insi ectata spolia somnitisi:er decore ac pulchritudine paternis stolijs, qua nota frequenti publicoram ornatu locoru erant,coparaubuntur. nobiles aliquot captiui, clari buri patrumq; factis, ducti. aeris grauis transiuem uicies centum militia er quingenta triginta tria millia. id aes reductum ex captiuis discibatur. argenti, quod captura ex urbibus erat,p. V.C C cαN X X.omneo argentumq; in aerarium conditum: inii,
tibiis nihil datum ex praeda est. ductas ea inuidia est ad plebe, quod tributum etiam in stipedium militu collutinest:cu,si streta gloria fuisset captiuae pecuniae in aerari illat ex naliti tam duri ex praeda, er stipedium militare prae tiri potuisset. Aedem Quirini, quam in ipsa dimicratione vota apud neminem ueterem autorem inuenio nes
hercule tam exiguo tepore perficere potuisset ab dictatore patre uotῶflius con ut dedicauit exornauitq: hosti spolijs quoru tanta multitudo fui, ut non temptu tantum oramq; his ornaretur, ted focqs etiam colonus sinitimis
ad teinploru locorum s publicorum ornatum diuiderenαtur. A' triumpho exercitum in agru Vestinum, quia regio ea insisti ab Samnitibus erat, habernatum duxit. I rater haee curvilius consul in Hetruria Troilium primu oppuαgnare adortus, quadringentos septuaginta ditifimos, pc. cunia gradi pactos ut abire inde liceret, dimisit:caeterum multi