Examen versionis vernaculæ ad stateram Ebræi codicis ... publicæ disqvisitioni exhibet Joh. Steenbuch

321쪽

mis non Non. Attende omnino uast VI a T.

ubi di primen Ebra codicis clarissime advertes. J q. vel vetagnor aet ahenditur, quae aut injustam verborum efficit, aut plano invertit, ut PL. LILA . ubi addetiis Arbreferenduli ad verbum primum non ,secundum Fonteitnuse Esr. IX. In med i dei ei do. Haud raro apponuntur inconvenientia cometa disinctiunes plane incongruo cum alibi apponendae desiderantur, ut Ps XXCIIX. ubi inui diiunguitur a voce Ealighel inserto cornmate , cum sit suifixum vocis Prov. I. ri feta ibiant lubitollenda dissi ictio, siquidem textus legitur, et non D, Erecti.

vite. Prius est verbum set posterius nomen ma Rarius emphasi vocum Xprimitur, ut liuod IV C insidat pro aniciat mi TR 'Vae vox habetur EZech. XVI non UR' Ratio in promptu est, civi fuit Zippora ciminici imperita, ut hoc respectu stridμὴ potius, qVam me b dixeri hanc actionem muliebrem. Sed manis Amineae oculas imus adfuit.

322쪽

s det me in verbo tempora attente inspiciunt Ir, ut Gen. XLIX. a 6 emergaste prorat ergocer et non 'na' ubi optativus loco indicatiti. Sic contra a Tim.

s. 3. Easdem raraas voces aliis aliisj citra omnem necessitatem, vocibus exprimit, neglecta plane dictio-mm conformatione. Sic vocem communiter reddere avos amat, ut Gen. XLVII s. feria re pro foet re ut d Ps XXII. s. nisi esset aut TI ut Gen. LlX. 26. aut repetitio adesset vocis ut Exod X. 6.

Pariter Deut. XIII 6. XXIIX. 3 . legit orna pro 'ariuat Mich. VII. s. rectius fiodi cum ubis 'n Lev. XXII. a 6. id prosech, non a quae vox eodem hic jure retinetur, ac praecedentes duae bos .agnos, qvi tam en agnellus nastuntUr.

s. d. Us marginalis saepe textui minus lucis largitur, interdum omni ex parte incongrua, ut Psalm. LXXIIX ad init tu begen, quo haec verba tendUnt, non facile est assequi Scope justo liberior ut Exod. V. I. ubi ad verbum textus miolide scholianis signat edini geligentcumfons simpliciter 'IN quod nil vel magnificum vel humile spondet Lev. II. 8 drisieligen quid hoc ad imma S. Vocem quandos vernacula adhibet, de qua dubium an eo sensu civitate nostra sit donata, nec ne, saltem plus o curitatis parit, quam lucis, ut EC X. 6.

s. 6. Scepe vox texitu, nulla urgente necessitate, quas nis alimem ejusdem, Iam minuitur , jam augetur, jam etiam temere mutatur. Sic multoties gr oti pro

323쪽

Eiclivient; pro valet, I x asthe pro suae. Et si deinceps.

Imo ab ipsa rei verivate haud semel decedere videtur, dum ipsis Graeae vocis vestigiis insistere non

cUrar, Ut triam I. at hostre pro ebenomine Net nones II Confisu pr. v. ar ad tabi tutiUS. Iet m d. l. Mare. X. i Luca a a. Idem error corrigendus 1 Reg. XVII. 23. Stag. Ubi ver im, ut praegnans fuerIt, aut vox Aurere li,non fiatis cauta est emacula in eXprumendo do: issensi, qui substratae materiae accommodatior, sed vel sumit latiorem pro angu lore, vel angustiorem pro at ore, indem in causa est, ut haesitet Lector in capiendo veriore sententiae sensu dum marginabbm illud notis umserit quod potiore jure in ipso textu locum inVeniret,

fidisset pro ei quinde tit en anteiij et non miter

Quo dicto, cum purus Ebraismus est: alteram, auoculum interdicitur polygami simultanea. Debuit hoc advertere , si sibi similis meminisset te nuverborum Exod. XXVI. s. ubi apposite een Trecti-

Sunt errarest: pographi i multo plurimi, os hic recensere aegre possumus tanto interdum insigniores, qVanto nonnunquam sensui magis congrui, ut PLXX. 8. Sesie pro heste Tet et et non mi N Job. l. 3. epen pro exin pn non m et M. Satisne ergo oculatus Iobus qui quinquaginta paria itallorum habuit niciae

324쪽

lede hi pro late dig. MichIII. a. rime pro refut Gen. XL et . Id.

io Orthographi a is nec paucissima sunt, ut Jer. XXX. s. cesse pro tege prae non Cons supr. v. 13. Z. XX. 6. syndenter pro sipden et 'nnon Ion Prov. VIII. r. lietneriae pro 'tilene mi I nanon m 22 Tib. v. 1 . tiiuge protiilii Via non V P V. . corii pro carae ' pd non et 'et ret Non quia istantum, sed "idi Deus vocem nostram audit. Gen. XI. s. d. i. exta pro tuarii: non Exod. VIII. ro. IX. is i mergin pro em mergenen petet non qui error propter a finitatem h. l. ignari potest. Num I. 18.

visi pro viisle Aliud Aliud N in Sic indiscriminatim saepe forsie so te adhibet,

s.fI Loca saepe parasse , et negliginitur, ut ad Josv. VI. 6. potuit signari locus I Reg. XVI vel est ante tractantur, nisi forte error numerorum Vel libri vel capi- iis fuerit. 3 et Interdum amat Hemacuti textu ea intrudere vibUS,cUm criti a tantiam sunt, carere possumuS, Ut

LeV. XIX. . Sem titie intit miri N. Quae verba aduri in spectant. s. sa. In paucioribus S. Scripturae locis Vernacuo, Vulgatam forte Vesionem secure nimi secutae, Utinam non Oculi cacarirent, ut Job. V. . ubi gister pro nitrecta retnon ' M. Saltem Vulgatum Scholia e sequitur, cujus

ita texti s legit Sicut vas adipotitum .

S . Nec tuto summariis Capitum insicriptionibus sidere possiimus, quae nimium quandos con se obscurita

325쪽

tem involvunt, ut in Gen. Cap. IIdum dicitur stens tertei fel per quem custum hominum nec cultum tellige ovem Deo bomines praestant, nec hominibus homines, nec homines idolis, sed addita voce terrae, agriciaturam, quidem negatura quam nondum coluerant, JUXthi

ludis v. 3. UIN T IN ' dulce mi , 53. Tandem ad praestantiam editionis ipsi

rum Nernacu nihil non facere videtur' ertivum in myrg/m m erus epositus, ut contiguu magi textus sit, deinde haud ab re foret, si notarentur iipis majoribus cacta a, potissimum, quae Messia vel perfinam, Ficia docentet beneficia, aut rinitatem monstrant.

Emendandi errores typographici

327쪽

Meum omnino est creberrimas coelo grates dicere, quod pio instituto propitium adeo veni, ut

voto potitus errores mereacu detexerim qVasi per nebulam in locis S. Scripturae oppido mustis multi, quibus curae cordis verbum Divinum est, viderent quae conspiciunda oculo humano lumen coeleste praebuit. Ita miseris nobis super gratia succurrit obviam euntibus , ne in maledictionem incurramus dirissimam illam, a qua iis, comminante ipso Deo metus est, vi iverbis libri prophetia Vel studio vel incitria aut addunt aliqυid aut detrahunt. Detat. IV. a XII 32 Apoc. XXII. 18.is. Proinde deprecatum ad omnes venio, ut mihi ignoscant, quotquot promisia1 sorte menninerint, quod publico feci in dissertatione quam m- scripsi, cujus pag ad. vatio me tradit irim dico librum 'sephi Mo, cui titulus et ' pli, veniam morae tanto me facilius impetraturum esse confido, vasit ardentior per aliquot annosin erectior in hanc curam sic cram fui promissi haud quaquam mei miremor Scilicet altiora sapere, spirare sublimiora sacratiora discernere Deus dedit, Vae, ut fas erat , anteposui, posthabitis, quae viliora ignobiliora minus sacra,

saltem profanis mixta, quae si quid utilitatis spondent.

sensi quam sit exiguum, si purissimis elogiis D in is

appossita Verum ne paria cum Thrasone fecisse diseca compertus praesertim eadem spe exteras detentoS, palam hic aperte, simuls sincere , scribo ab hac me culpa alienum admodum esse. Scire libet, vae crus sit, cur ab instituto desciverim Z ea semina soli ilimum, prima quidem, quae nuperrime dicta, amor Nn et IilnI-

328쪽

nimirum acri codicis, quem primi mi praecipue tractare poscentibus has vigilias partibus meis me decebat; altera fatiun interveniens, quod coepta turbavit Iuda eruditissimi in apud Belgas celeberrimi De Pinna, V Amuero mensi Interprete curarum sese harum mearum participem fecerat Theol tu iusta, cujus nos candorem praedicamUS merito, D. Van Leeir. Ipso enim curante xBibliopolas, quibus utilitatem operis impense commendavit, ad negotium impressionis excitante movebatur Borstim, ut prelo idem pressiim

divulgaret. Nec de constantia Viri conquerar fas est, qui promissis firmiter stetit, in tantum, ut initium ejusdem conspici fecerit m erodam mihi a iam missum, vis jucundum in forma IVta duobus, si superis visum, voluminibus absolvendum. Placuit typorum nitor, divisio columnarum, quarum Una textum Ebraeum, altera versionem Latinam exhibuit, subjunctarum notarum chara iste ad perspicuitatem textus

facientium, quas partim editio Mor Veneta partimi ecialis in Auctorem Commentariis vix n partim etiam mea cura ministraverat. At coeptusn persequia parte mei non vacavit, obstitit quippe quam indicavi, duplex ratio, cui accessit nova alia, quae frigere me fecit placida quiete soporatum, cum famamVorundam ad aures meas pervenit ad easdem cura intermiorum, quibus ignotis quidem in isto egomet negotio forte impar ideocti operi humeros subtraxi contentus publico fieri satis, modo Theo giam Judaeorum hodierni, recte sapere disceret, nec enim celebritas me

nominis mei vera scribo ad haec suscipienda allexit, sed

329쪽

sed tum suasio amicorum, tum usus libri mutilitas, in quo laudando nihil hic adducturus sum ebo, cum ante me satis eundena praedicarunt, quotqTot e nostris,

lii 'andem me veternus occupavit quoSdam convenientem asserentes SStam Iibri dicti Germanicare ver-cionem in bibliothecam sensit asservari, quam mihIIb1dem unquam visam esse haud memini dicentibus insuper aliis Hamiae versionem Latinam SStam in privata bibliotlaec possideri ultimo insignis pretii venum Habitara esse percepi MSS. Latinum ab matthia Plia Germano Franco factum , cujus meminisse dicuntur

At Iediis, sar almon, Hornius, minhelmannus, ceteri,

id quod argento exponitur mihi quidem oblatum, sed non visum. Porro ut universiis. singulis, qui Philo- Ebraei, abunde constare queat nihil me in hac re superbe jactasse, quod vel a mente mea Vpropositio alienum, vel veritati inimicum, publico teste hac tabella d apertissimo veritatis vindice, Amicum nomino, cui, ceaemunus chartaceum opus transmisi ejusdem tamen Ima tantum pars, excepta prima plagula, ani Amsterodamum tenet exasciat plane, ut noti pauci oribus adornata nitides pie a praelo hac hora, si vocaret occasio, committi possit, is bis coeteris non ussadeo confectis, ut sine ulteriore lima crisin publicam sustilaeant. Monoris causa Virum nomino excitatissimum, Rectorem Scholae ridericiensis Cimbrorum, si unquam quis vigilantissimum rutinam non supra

330쪽

vires corporis in ista provincia indefesse laborantem

lora hiam Ansgam F., qui Episcopi quondam Ripensium filius natu tertius, nequiit enim integerrimu Presbyter natum generare ex quatuor unum virtutibus sibi

de candore imparem, adeo eodem omnes impetu ad Optima sponte feruntur. Praestabit Idem, si Belgium forte lustrat, quae mihi us 3 ad hodiernum diem successa superi noluerunt, parem enim tali usui laudati a Virum certissimis indiciis comperi, qui, si extra patriam prospicere valetudo vetat , domi cogitabit, qVae e re publicai usu judicaverit suo nomini in hoc vel alio negotio vindicanda, si sibi relictus mavult idem vel supprimere, vel chartis confusis solus delectari, sequatur, per me licebit, dii quin animi, cum nolo posthac meum dici, quod ex mea in alienam potestatem transirit, laetus, si in memoriam amicitiae, loculum periturae chartulae indulserit aegre nemo ferat, sit subjungi hic curavero iteras laudati Rabbini diomate signatas, quo easdem scripsit Libitanus per alterna vices eodem ustis, partim, ut pateat veracita nostra, a tim etiam, ut cura Praeceptoris circa rem publicam publico innotescat, nec enim facile minora , post ci

neres Viri, gratus animus dare potest, vi majora longe voluit.