장음표시 사용
3쪽
Tertius jam annus est, L. quum iu esto Salerni istundirendi munus milii delatum obiturus in solemni praemiorum distributione ogitabam soro non ab re, ut de more majorum latinam ibi orationem haberem. Sed, quominus agerem, obstitit nova temporum et ii ominum disgi plina duae Iassi earum literarum studium, quod passi iii in Italia resederat seu inguria seu industria hominum malo prosyieientium literis illis in quibus tantus inest color libertatis vehementius exellando, ItaIi eis illud literis nostris praeeipue inserviturum esse jubebat contra sane itinc propositum me visus essem me gerere, si jam inde primum quum tot amplissimi viri ad collaudandam utilitatem hujus est nova institutionis aevit suissent, Muissem ego Latine, quam Italice loqui praeterquam quod Latine Seir ostendens perinde ae est bona pars ossicii mei, verebar no quis larsitan existimaret, me Italie loqui minus aut valere , aut velles; quod alterutrum fuisset turpissimum nato in Italia mihi, elui et pro ssuri. Statui ideire in disserre in majorem Opportunitatem perliciendi rem Nane si progressibus dis ei-Ι ulorum, et e necessitato vulgo perspecta De ne seiendi Latine persuasus sum aliquid tandem esse faciendum,
4쪽
ut verbo et exemplo nostrae stimulos addam juventuti, Ineumbenti in opus non tam di melle, quam Iaboriosum quod quo Iubentius subeatur etiam adoleseentium nonnullis quadam veluti insinuation induetis ad vale di-eendum omni Latinitali, visum est mihi haud parvum fore operae prelium . si quid valeant αιinae literae ad perstinendum Pusare loquium, nunc quam opp0 tune en andum populari Inaueae libertatis vo Iunt te, disserere aggrediar. Si e Sto at Os velim, AI., tam di melli in re me ea, qua pollelis benignitate audiatis et confirmetis. In ea nos incidimus fortunatissima tempora, quihus quum suum cujusque nationis jus imperii et consili penes se prorsus esse oporteat ex naturali una ei reum seriplione seu terrae seu maris tum similitudine morum, legum et linguae, unde sit, ut homines in unum populum eoaleseentes nee domi pallantur aliis quam suis legibus parere nee foris alio ure, quam naturae et genti uni imperari, nos in optatam diu mullumque Itali earum gentium eongregationem, Soeleta tum quo unius regni tandem aliquando devenimus Fuibmus Romani vietores gentium, legislatores populorum principes orbis terrarum. Nune renati meliore lato Itali sumus gens compos sui juris, utque Imperii 1-nthus liberandi intenta, eeterum nihil stupida ut olim, dominationis suae augendae per injuriam alienae libe latis ludibriumque lartanae. Nun Itali sumus, et iuid unum enj x incumbimus, ut homines quotqu0 sunt hujus regionis, quam per montes perque maria a cireum stantibus regionibus ipsam et natura partita est, unum sibi nomen, imperium, consilium obliner et in paeo et in bellu praestent, sicut pud exteras gentes vel
5쪽
laetum esse, vel Delo opus res scimus. Disso elatis hucusque Italia populis dolo ac vi pineipum nostratium magis, qu'm harbarorum in eursionibus ae ruinis, eonsulendum est, ut illi potioribus inter se vinculis instauratis colligentur contineanturque nemine detreetante, stros Sam evasura ni populorum onsogiationem, quae firmissimis obstringatur vinculis quorum iu numero priinum ae polissimum illud esse linguae, qua cui quo utendum est, quis neget liae murum hae legum, haec omnis humanitatis civilisque disciplinae cujuslibet gentis praus sertur quasi quoddam signum in memoriam aegulorum hae quo est usu perseetior et vulgatior, eo magis eoaluisse jam gentes, inque unam nationem devenisse demon Strat. Porro illaemus eloqui nostri naturam ae vim, pulcherrimam sane a prope divinam, ita usui nostro penitus aeeommodatam esse ut omnibus, qui in Italia sunt, unam eamdemque esse vulgarem linguam adseveremus Id quominus assecuti hactenus essemus , impediit praesertim disjunelio, et quasi spe essio, talarum gentium, nullo unquam post Romana tempora ne laederis quidem publieo vinculo devinetarum. Sed quum RuS9leatissima providentia Dei . . rem inehoatam justo bello, popularique prolligatam nee lamatione mox opp0Ptu ee0Πseeturi, nune eo ventum sit, ut una Italorum nati propediem habeatur eunetis jam sero suis gentibus in Usuus regni stommunionem ultro invectis, pus est, ut vulgaris eloqui nostri usui perficiendo consultum eamus nihilque omittendum , quod Italo no inini iam longe erit profuturum duae quum ita sint, videamus qti id aptius atquc opportunius sit ad augendum perso' liendumque hujus e nostra linguae Sum.
6쪽
Εgo equidem aio mulus de causis in originem insistendum esse Natura ilippo rei inde ex sua origine cognita, sae ilius eri praevisu, quem ad finem, quasque per vias progredi ea deducique possit. Unde enim orta est lingua, inde operae pretium est primas leges, quibus est constituta , repeterea teque elementa , ex quibus lingua eonflat, insitam liui vim significando, omnem quoquo lingua explieationem suturam apti lio
In ines, qui ea utemur, praemonstrabunt Linguarum familia quum tanta necessitudine jungantur , ut non desint, qui ab uno eodemque stipite eas derivatum iri ubi aliunde certum est, conjecumtes, et mox surcisso ex Orientis agarum penu depromptis opibus adseu rantes indidem summas earum leges ore dedueendas di eunt; quin linguam nostram in domum parentum suorum nos reducere possimus Possimus Iam si-heamus; si quidem tam nos non pudeat degenerasso majoribus nostris, ut ne majestatum quidem sermonis eorum sustinere valeamus. Sed pudeat eos quibus splendor gloriae nostrae, si ulla temporum intercape diu demortuae, novissimis certe rebus bellieis a civilibus selieiter exsuseitatae, ita perstrinxit eulos, ut Italiae huic, quam mortuorum ei ταm vocitabant, oh-trectare non desinant Nobis et neeessitudinis ergo et reverendae plurimi semper erit sariendum quidquid Italia ab antiquissima suorum recte iactorum memoria sibi jure vindicare queat ut appareat, quanta Sque veneratione prosecuta Sit dicta Iactaque patrum, quan- inque eos prudentia imitando se et laeero et pati fortia edoetam ab illis es Se subinde praebuerit. Itaque arbitror inter nos lare neminem, qui in tanto opere pur-lieiundi usus Sermouis nostratis neget, se bene operam
7쪽
in id navaturum, quandoquidem ego insistendum originibus ipsis ingua ille e re pergam. Sed quo latius pateat propositum orationis meae, ad majora iranseamus. Posthabilis ceteris omnibus elementis quae a Iulii eam linguam procreandam sunt indueta ex his quae ad rem nostram propius spectare nemo insidiatur, duplex eminet origo Graeea et Bumana. Sed de Graeca origina alias edisseram restat lite de Romana aliquot
Norunt autem omnes, adeo proxim ad Romanam Iinguetun acceder Italicam, ut hane aliquis asstrine et jam priusquam Roma esset condita, passim in Italia usurpari et quum e teris sermonibus Iulli is praestitisset in urbe usus Latinae lingua , obsolevisse tantummodo inter primores ei vitalis, in vulgus autem nunquam penitus suisse explosam. Quam eam Medio flevore natam malunt, quam natam esse eleendam duodquidem ego tum bona a si iteratorum id opinum is hominum adserere non ausim. Convenit auium inter onmes, vulgarem nostram uni proxime cohaerere Romanae linguae; quae per Classi eos seri plores quum a Lativitatis origine et copia nuneupata sueri Latina, criti ei recentiores, ut Latinitatis mutationes per Italicorum sermonum diversi vilem identidem in urbe Roma saetas denotent Romanam iure voeant Roma na igitur lingua eadem est, a Latina cum appendicibus elementoriam , quae ex Italicis sermonibus ora venarum Romae jam a prineipio tonglobatorum in Latinum sermonem, matur praecellentem , irrepSemat. Unde tonspeetius est, Romanam linguam et rueter summam Latinitatis ferre in se congestas opes antiquis-
8쪽
simarum Italicarum omnium originti m et Latii lolius qua sere Italia indolem ex insequentibus bellis et Io-gilius sit, assimilatam praebere. Id quod est indulum dueendum antiquius, quo so obstricta jam obstrigendaque magis in diem ad ter deeles mille millia habitatorium sentire debeant. Et sensere tot praestantissimin Hiri eriptores, qui ab Migherio, et paretia, et Boe- aeeio , usque ad Vincentium oseolum, et Iagotium Leopardium, Itali eae rei bene se consultum ivisse ostenderimi, quum Romanam linguam tanta viditate arripuerint arreptamque civibus suis tradiderint tam ver sa quam prorsa oratione admirandam. Ne sibi defore, nee patriae rati, quando pristina Senatus populique Romani majestate sermonis potuissent et animos Silii pares addere, et patriam servitute asse tam extollere ad madore gausus Tanta enim est Romana lingua insita vis justitiae et libertatis tantaque di me illimae eulmae rei audendae agendaeque nata indoles saeilius ut sit eos malio-inanos seriptores lectitant in man sensa non posse ea pero, quam est pus non posse sibi animos validiores ala erioresque indo saetos sentire. Id qu0 nusquam alibi quam tu Italia soro iugulentius, omnes ammant nee immerito. Num enim per e cursum tempseris humanarumque rerum vices, non semper in pejus ruentium, Italia unquam sibi desuit vel potius sibi eon Stare destitit oum a memoria Aboriginum, Pelasgorum, truscorum Sigulorum et Magnast regiae a liae usque tempora Italici regni prorsus immulatum ess Italis ingenium di detur duod tum ex natura et ratione rei, eum ex historia et experientia hominum eon Sin vicino distentum, at eri non immulatum. Nobis salis sit me-
9쪽
minisse et quod Ioannes Baptista Vieus demonstravit Romanos fuisse antiquissima Italorum sapientiae haeredes contra id quod Germanorum n0nnulli obtreetatores Italicae gloriae jaclitant; et si uod nemini denegatur, uel ores nostros qui Italice seripserunt, Romanorum nepotes non degeneres esse Romanam majestatem eum maxima temporum lenitate reserentes. Idem
quippe ingenium Ilesis antiquis, et recentibus ut eis quovis mentis animique vigor par in omni rebus pacis studiisque belli nihil antiquius ut inque habitum nillil
gloriosius actum. Lieeat ergo aliis, quam nobis is mana sensa posse capere, eaque verbis et saetis ut par est exprimere Etiamne amplius aliis, quam nobis, inditum est praestantissimum illia animi saeuitatum temperamentum, quo et mentis peius et ingenii meel 1nditas, et memoriae modus, et voluntatis ala eritas et rationis eo inprehensio et gerrima sensuum vis tali inter se disti plina opulantur , ut hominem , summa quaeque rerum Omple etentem, assueseant uo tenore intueri et loqui, gilare et agere inventro a disponere Ita ut nobis eum summa seli ita isti Arspiciendae, memorandae comprehendendae agendaeque rei miram facultatem exprimenda copulim libus, it 'ste uni eo ligheri . oporteat sermo qui vim illam dialeeti eam, seu synt isti eam, in nobis praeestilentem , cum analytica temperatissimam prae se erat per nativum verborum suorum habitum
qualem postulat qua gentis qua lingua nostrae in-
Quid quod hoc uno habitu satis per se diseriminata appareat Italica lingua inter repentiores Romanenses I in quas Nulli enim illarum tanta inest vis originis, unde
10쪽
defluxerunt ut siquis, collatis omnibus inde haustis earum elen Ietitis ii retussari velit, quibusnaminita equo lingua magis ab det, inveniel prose et practio mane iι-sibus reliquis linquis Itali eam plenissimo Latinitatis alveo redundare. Xos ni rivulos prae fonte consectemur eu uelam rem nostra ni litorariam ps unda lilinus, aspernantes laniani nobilis Simae originis eo piam et commoditatem. Nec video, quorsunt evasura sit lingua, quae restio originis suae tramite posthabitu curse hue illuc qui equid soriasse obvenerit, assumtura sibi. Haeccinuerit in ulum totius nationis lingua quae nec pristinam dignitalem meminisse se ostendat, nee praesenti conditioni gentium suarum consulere Riud uti erunt n0varum stupida' Haec ei ne mei illim totius nationis lingua, quae quin ea vent in eo lumitati puleritudinis suae alie nigena ium sue se passim in se patiatur Quid sibi digeri minis erit utendum in lania supervenientium alio-norum elementorum olluxione , quum sibi origi nomsuam eonstare nequeat ostendere seu id si nova bar baries irrumperet in hae Ioea, n0Strumque sermonem vastare per barbari eam loquelam dominantium Non ne dispulsa tandem talamitate redeundum esset ad ineunabula loquii nostri Nonne originibus potissimum Ilomanis reliquanda esset omnis nostra res iteraria
An sine illis putamus satis tum lare nobis auetoritatem Itali eorum, si qui sorte superfuerint, eripiorum ad redintegrandam puri inium ae dignitatem linguae nostrae Si quidem humana quaelibet ii Stituta , quo reetius sient vigeant ius, a pringi pia, a quibus sunt orta . ex intervallo revoeanda sunt quo magis, quum inclinata suerint, dirigi ea non posse patet nisi illa ipsa vi qua primitus landata e stabilita suere. si pravatam