장음표시 사용
81쪽
enim laborum ratio est habenda. Pergamus ad curiam , videbis hic varii generis sollicitantes. Dom. Video , & eccet hic aliquis Dno. Assessori in transitu schedulamsuam obtrudit. Summa est quand que istorum hominum rusticitas, & putant, nisi omnibus schedula tradatur peccatum aliquid fore. . Ob. serva, Domiti, aliquos occupare certum locum a quo dimoveri se non patiuntur, non magis quam sutores in nundinis. Aliquos schedulas suas magnis literis, alios coloribus, alios ligulis sericis, ornare.. Dom. Quem in finem ὶ λ Jub. Credo putare eos quod hac ratione memoria causis firmior sit futura. Dom. Si quotidie tot schedulas accipiunt Dni. Praesides & Dni. Assesso res singuli, putarem oblivisci eos causarum quae in
tanto numero celeriorem desiderant expeditionem. Credo id fieri nonnunquam , proinde ut au- dio Dn. Iudex & Dni. Praesides notare solent eas quae maturatione opus habent. Dom. Ita forte etiam
Dibliopola . suum locum tuetur in vestibulo C uriae 3Jub. Equidem hic non est hic sellicitatum , sed me
Catum : Et commoda est, ubi multi concurrunt literati, occasio cum emtoribus, tum venditori. . Dom. Uideo etiam Procuratores hic esse Bllicitantes. DA Utique , si forte brevibus verbis sese expedire possint. Et observa hos non in turba stare, sed locum commodum, ubi alloquio frui possint, occupare, omnes ut . decet palliatos. Dom. Introicrunt jam Senatores sua
82쪽
. quisque triclinia, nihil hic obsςrvandum superesse a do. Quid cessamus discedere domum De latus sum ego adhuc, in quo triclinio qui, dc quanto numero Assetares, Congregarentur. Dom. Quem in finem 3 Jub. Tibi hoc explicatu difficile, neque om- nia pandi debent. Dom. Videris hic esse invidiosior Jub. Minime, sed quia longiori explanatione opus so-ret quam tu pati possis vel intelligere. Abeamus jam . domum, hora undecima redituri. Dom. Dic mihi jam qua ratione unus Desudex & Praesides duo Sen tibus pluribus praeesse posunt. Jub De officio ipso loquitur ordinatio. In natu quomodo sese gerant, ego. sane scire non possum. Hoc observavi, quod non semper in eodem versentur Senatu, sed in hoc jam, mox in illo, adeo ut nulla dies transeat in qua Dn. Iudex non ierit omnes Senatus visitatum. Ipse enim quid in . unoquoque agatur scire debet, & credo inter ipsum & Dnos. Pramdes conveniri, ubi Judicis, vel unius ex ipsis necessaria sit praesentia. Dom. Licetne in Musaeo tuo bibliotheculam tuam inspicere.. Jub. Licet, nihil magnopere comparavi mihi, cum hic loci madi nere perpetuo non sit mei consilii. Patronus meus Procurator instructissimam habet Bibliothecam, qua si . Opus habeo libere utor. Dom . Non parvi habendum est hoc beneficium. Qualis hic permagnus liber 3 vidi . tales in aedibus argentariorum mercatorum. Jub. Externa serma talis est, sed intus est Protocollumi M a dome-
83쪽
domesticum mei Procuratoris. Hic meus labor prae- cipulis, ut ordine omnes Recessus inscribantur a quavis Audientia,'cum a meo; tum ab adversae partis Procur tore prolati, nomina causarum , deinde pro evoluti
ne promta iniit dicem. Alphabethicum , indicato folio cuj isque Recessus; reseruntur, signatum frustulis membranae, ut scis libros Pandeictarum signari. Dom. Hoc mihi abret incommodum, semper novum evolvere folium, eraeitarc puto ut causae uniuscujusque Recessus Protocollares separatim conscriberentur in una serie. Fsciunt id aliqui. Sed duplicatus . foret labor, cum nihilominus liber talis universalis faciendus foret, quia facilius est ut separata charta deperdatur, quam tantae molis liber. Ego credo in nostro musaeo diligentius Mam in millis illis res ordinatas esse, & vidi apud.
aliquos mei ordinis amanuenses res multo confusioreS, .ut laecesse sit ad Acta in Lectoria Camerali, h. e. Ar Chivo, existentia, recurrere. -Fasciculos Actorum in hoc musaeo plures video quam Capere queat.
Jub. Acta integra ne quidem adsunt, nisi in paucis causis, praecipue vero in iis quas Ρatronus meus adu cando defendit 1 Dom. Unde sego ista fasciculorum moles λ DA Praeter fragmenta quaedam Actorum, sunt maximam partem Epistolae litigantium vel Advocatorum & ad eos perstriptarum exempla. Nec non rationes expositaruna pecuniarum , debiti accepti honorarii. Dom. Si de expoliendis pecuniis audio,. ' . dura
84쪽
dura mihi videtur conditio Procuratorum. Jul. Credo, ut adeo sit mirum , esse quotidie, qui titulo Advocati vix biennio otiose gesto, ad numerum recipi, velint. Falluntur qui, rerum non eXperti, credunt, ex Processibus copiosam honorariorum messem ad Procuratores redire. Sane si litigantes omnes ad elargiendam pecuniam essent adeo alacres, quam sunt ad Procuratorum ossicium fimitandum, non adeo onerosum foret, prout revera est , istud munus. Inolevit mos
injustissimus, ut posteaquam aliquid ariliae loco dederint ,' a Procuratore erogari pecunias exoptent, reddituri, si finis litis ex voto ceciderit. Ubi decollavit spes,
nihil se debere credant. Patronus meus multas rationes habet pecuniarum expositarum , recuperandarum
vero spem parvam , & haeredibus forte relicturus. Dom. Credideram annuis salariis resarciri haec omnia, quorum plurima habere Diros. Procuratores accepi. Jub. Annua promissa diceres potius, quam praestita. Numerantur equidem pauci qui promissorum sint cum effectu memores. Vitium est commune Sc vetus jam is olim a Seneca notatum , quod pauci intelligant, tan- istum se gratiae demere, quantum morae adjiciunt. In taedium adduci animum, dum expectatui nimium is beneficium. Omnem benignitatem properare , 5 ,, proprium esse libenter faciendis, cito facere. Qui is tarde diem de die extrahendo promit, non ex animo fecisse. Ita duas res maximas perdidisse, tem-
85쪽
pus, & argumentum amicae voluntatis. Sint aliqui aequiores, hi sane rantum non praestant, quantum ad sestentationem est necessarium. Sint etiam aliqui ex Diris. Procuratoribus paucos credo forer ea in re feliciores, ad fortuita hoc reserendum erit, nec invidendum. Ego de eo quod pass4im fit, instruere te v . lui, & ab ambiendo hoc ossicio onero , nisi facultates habeas ad praerogandas pecunias, dc simul p tientiam ad expectandum obfirmatam , dehortati., Non ergo deberent admitti Advocati & Pr curatores tanto numero Z ' Db. Id equidem exoptatum saepe fuit: Quis vero prohibere poterit, ne, qui studiis Iurisprudentiae operam dederit, exinde victum , qux rar. Ad Iudicum ossicia non cuivis datur accessus Ergo postulare est: liberum. Hinc Advocatorum innumerum receptorum plures esse solent quam Procur torum. Horum numerus legibus est definitus. Pauciores tamen esse non est vetitum. Unusquisque suo
periculo admitti petit, &admissus, tentamine eruditionis praevio, spe qualicunque fretus quod quaelibet terre alat artificem , ossicium gerit. Dom. Intelligo. iam istius ossicii dissicultatem onera , neque aliis, quam qui nominis famam tractu temporis obtinuerunt, esse fructuosum. Licetne siciscitari quantum salarii annui unusquisque promittere sibi queat. Jab. Promit- tere sibi quisquis potest decem mille sestertia & ultra. . An vero accepturus sit, ab ipsius spe & promissione .
86쪽
non dependet sane. Dom. Videris jam velle jocari mecum. . 'M. Equidem curiositas tua inepta talem exigebat responsionem. Credidissem didicisse te ex colloquio praecedente, certum salarii quantum annuum non dari, sed prout sers ceciderit. In honore est officium Dnrum. Advocatorum Procuratorum Camerae,
quibus si praemium dignitatis juxta Sc laborum tribuatur, non est injustum neque invidendum. Experimur nos verissimum & dolemus, quod litigantibus permul- tis, eorumque Advocatis, prima ultimaque sit cura ut Processus in Camera pendeat. Et nisi pars altera urgeat finem, patiantur pendere in perpetuum. Interim de salario nulla mentio. Volunt tamen fieri certiores quae in judicio agantur. Quae opera non levem nobis facellit molestiam. Tandem si praeter ea, quae certam habent in legibus aestimationem, pro annuis laboribus cujusvis, Causae , in agendo, movendo, promovendo, invigilando, sollicitando, scribendo ic rescribendo, quatuor vel sex imperiales designationi expensarum inserantur, eaque ad moderationem perveniat, quandoque partem vix 'uartam relinqui experimur. Lex Visita tionis novissima prohibuit quidem eo nomine quid quam petere, quia ordo expediendorum Processuum esset praescriptus. Putamus tamen nos, nesicio, alidatis ad mentem legislatorum hanc legem ad alia tem- pora, & numerum D D. Assessorum majorem, & maturiorem Processuum definitionem respicere. Certe -
87쪽
prout nunc res sese habent, in tanto causarum numero, definitionum vero, cumprimis in causis arduis, mora,
importunitati sellicitantium datur nonnihil. i non
sollicitat, deseruisse causam creditur. Dom. Probe rem teneo. De moderatione, cujus supra mentionem injiciebas , nondum satis sum edoctus; an Advocatis &Piocuratoribus nihil pro labore expectandum sit praeter summam in moderatione expressam. Jub. Hoc tu experire si silacet, spondeo, deventurum te moX, ut est in proverbio, Leberide nudiorem.' Eserire si nolis Advocatus S Procurator. accipere disces a clientibus,
cum tua opera habent opus. Non fit expensarum min
i cratio , nisi ubi victori adjudicantur a parte victa re indcndae. Ergo moderationis finis est is, ut sciatur quantum, quod recuperat victor. Credisne, aliquem adco futurum incivilem , ut, quae causae patrono int i im honorarii loco dedit, repetere sit ausurus. Modum e X cedere quemlibet sita a prohibet religio. Auditur jam hora undecima, qua redire me oportet ad Q- res Cancellariae quaesitum, an oliquid decretorum adsit ad supplicas, quas praeteritis diebus Sc hodie, ut vidisti, Notario ordinario , quem hebdomadarium V cant , Protocollo rerum exhibitarum inscribendas, &ad Senatum deserendam tradidi. Dom. Abeamus ergo. Jub. Vides hic nomina Procuratorum praescripta, quibus decreta hodie data fucre in Senatibus. Hem ladsunt pro meo aliqua , quae jam sum petiturus.
88쪽
Din. Utinam sint tibi exoptatal Jub. Unum saltim
satisfacit, cetera sunt dilatoria. Dom. Ego nullum
v eo Decretum in Supplica de quo adeo Iaetari videris. b. Unum verbulum, quod hic vides , in Consilio , addito die hodierno, sufficit:. Hoc enim, voti Petito Iudicem annuisse , indicatur , & est Mamdatum Sine Clausula a cliente valde desideratum. Dom. Quaenam utilitas a Mandato S. C. Solentne obedire confestim , quibus ita praecipitur 'ub. De- hebant vero. Si non fiat, habemus nostras formulas, , quibus Exceptionibus contradicimus, petendo Mandatum arctius cum declaratione in poenam. Quae licet non decernantur illico a Iudice, nihilominus usitatum sequimur stulum. Deinde ea est utilitas, . quod ' cessus Mandati S. C. ejus sit naturae, ut prae aliis causis
maturatio decisionis juxta legem Iudicii supremi expectetur. Persaepe quidem eadem morarum fata habent isti Processus ut alii, interim Procuratoribus sufficit, si functi sint ossicio suo. Dom. Dicebas reliqua D creta esse dilatoria. t Jub. Sunt aliqua praelocutoria, ad aliquid ulterius producendum, aliqua literas inso maiorias a Judice inferiore requirunt, qui modus hac tempestate plus quam olim frequens, cumprimis in Appellationis Processibus Procuratoribus non satis placet. Dom. Quamobrem Db. Una est, ratio, quod Appellans non expectare possit literas a Iudice .
89쪽
fronus sit ad executionem, si animadvertat superioremudicem de Appellationis necessitate dubitare. Sed huic rei est remedium r crastino die petendum, ut annectatur tem malu inhibitis. Tertia, ouod si, hac raxi rie causis terminentur, non multum habeant agendum Procuratores: ut taceam semius Appellanti erogandos pro literis insormatoriis, Advocato pro elaborandis refutatoriis. m. Certusne es de temporali inhibi timet Jub. Experiri licet. Si denegatur, apud Iu- dicem inferiorem tenxandum , annon. mora imponi possit. Nisi partis studio stiveat, ipsis literis seperioris pro informatione, quibus suspendi saltem Appellationis Processus videt, inesse eam vim arbitrabitur, ut, donec de sit perioris ulteriori Decreto constet, ab ex cutione abstineat. Ecce aliud Decretum in quo Patronus. meus uno floreno mulctatur, ob non additam sup- . plicae sententiam instantiae primae, cujus illa a qua am pellavit est confirmatoria. Sane defectum hunc scivimus , sed restituet hunc florenum cliens, qui cum reli- . cruis necessariis transimitti non fecit Interim exhiben- da suit silpplica, ne fatalia laberentur, neque inutilis est mora, quia culpa facile in Advocatum rejici potest, interim favore Appellationis faIalium prorogatio obtinetur.' Dom. Cujusnam manu stribuntur haec decreta, credo DD. Assetarum Reserentium Z DA Mininae, sed Notariorum Camerae. Dom. Suntne hi scri-
hae Iudicii ordinarii r Nulline Secretarii Z Ris. Olim
90쪽
alii erant Secretarii, alii Notarii, sed jam dudum haee
officia sunt conflata , ita ut Notariorum Camerae mmmias sit idem, quod Secretariorum. Quemadmodum autem in aliis Dicasteriis varii sunt Secretariorum ordines , ita apud nos Notariorum. Nii Protonotarii , quμhus incumbit expeditio Processuum decretorum. sem 'tentiarum Publicatio dc in Audientia publica unus ex Protonotariis . quem ordo tangit, ad mensam Nota- . .riorum supremo loco scitet. Tum etiam Protocoli rum Pleni cura. Alii stat Notarii speciatim ita sic diacti, qui vel in Senatibus deliberationes audiunt, vota& decreta protocollo inserunt, vel in Cancellaria sup- iplicationes recipiunt, in protocollum rerum exhibitarum referunt, addito die & anno: Easque distribuem, , das quotidie ad Dn. Iudicem deferunt. Hi inter se quavis septimana officia paremuntur Zc ideo vocantur hebdomadarii , omnibus vero praeest Dn. Cancellariae Praefee us, qui munera obeunda Cancellariae Pe senis omnibus distribuit, eosque ad officia facienda, ubi opus admonet, & corrigit. Dom. Quare nominasti Notarios speciatim ita dictos DA Ad dissere tiam reliquorum, Lectorum sive Archivariorum, qui etiam Notarii creati sunt, quorum tamen omnium munus est neque in Cancellaria neque in Senatibus. Sunt etiam inter reliquas persbnas Cancellariae aliqui ' ue Notarii creati. Potea aliquis esse Notarius Camerae sive Secretarius, i qui tamen non est Notarius per Comb M) a . tem