Hugonis Grotii De jure belli ac pacis libri tres, in quibus jus naturæ & gentium, item juris publici præcipua explicantur. Cum commentariis Guglielmi Vander Muelen ... Accedunt et auctoris annotata, ex postrema ejus ante obitum cura; & Joan Fred. Gro

발행: 1704년

분량: 492페이지

출처: archive.org

분류:

451쪽

De Iure Belli ac Pacis.

si regimen omne civitat natura magis conjurationem ipsi pro beneficio imputasse, Mη- populi quam Regentis causa comparatum est,

tequitur etiam naturae convenientius esse , ubi

Regentis & eorum, qui reguntiar , salus suinii consistere nequit, & quidem Regentis detestabili eulpa, ibi a populo submoveri Tyrannum, quam a Tyranno concidi & comedi populum

Adversus hoc argumentum nihil valent exceptiones quae proseruntur. Falsum regimen dominicum solius Regentis causa comparatum. Justentium introduxit servitutes permisericordiam servandi, qui occidi possent. g. . Instit. dejure pisonarum. Jus naturae in hac re explicat Ariastoteles I. polit. Quoa imperat in NI natura, salutis causia conjungitur. nam quod mente providere potest natura, imperat Q dominatur natura

quim alitis tui non possem nisi morta succurrera, cap. Et sie Parinus , quasi consilium daret,

monebat Tiberium, at volantinia morte maxima

justissimo iis civium odio quamprimum satisfac

rel.

II. Plutarcho J Plutarchus non loquitur in universum de regibus Lacedaemoniorum, sed de Cleomene solo di vitio illorum temporum p. 8 3.

υ -- vas ' ipsis, , scit. post eorum latrocinio sublatum Aen. Nihil resin tierant i Addor sic & apud C maeos de regibus judicasse senatum notat Plutaria

tiuin, quae servitutes constituerunt. Justinus de j I x. Ammonum J Sic video, & appellari eos

Parthis. I, 2. Hos servos ) pars de Aberossuos a Bodino lib. I. cap. 8. At Pistarchusi Tim cura halent, o equitare in sagittare magna in-i in or 'AHηmrat' et ι ὀ 'Aφε e , ἐdustria docent. Tacitus de Germanis zo, dominum ae servum nullis educationis delieiis dignoscas. Et a s , Frumenta mouum dominus, aAt pecoris, aut vestis colorem injungit: in servus hacten os paret. Vnrberari servum ae vincisis in opere coercere rarum. Falsum quoque impcria, quae bello divictoria parta sunt, ad solam vincentium utilitatem pertinere. Non enim inspicienda hiesila externa species, aut quid cogitet victor, sed quid agat Deus & natura. Nam sjusto pioque bello certatum est adversus populum injuriosum& vicinis gravem, utile est ipsis victis privari li-

Provocatio non esset J ante Decemviros. illis enim reminis lege cautum, ne quis magistratum sine provocatione crearet, Livius 3, II. Cureo J Philip p. I , .

13. Cujus esse lus J quae semper potest ab constituente rescindi. Is Sodom. his. H. L. XVI. I cap. VI bertate, quae in bonorum ossentim & comm l Quod peιιιιιJ Petebant, ut collegam imperii dum abutuntur. Ut furioso utile extorqueri sumeret.

pladium. Idque ipse victor animo sibi proponit, i Ea vox nune J olim enim & legitimi justiques vir bonus eat quales prisci Romani, cum υι- principes interdum sic appellabantur. Virg. Α- lis nihil qu equum praeter injuria licent am σψιε- l ne id. 7. 263. Pars mihi paris erit dextram teti-bant, ut est apud Sallustium. De talibus Seneca ' sisse tyranni. in Troadibus f Profuit illo victore eupi, & Ruti-l l . Sis quia uti insertim J Non inserimus, limus Numatianus: l nec negamus reges & masistratus esse populo su- Profuit injustis te dominante ea . periores e sed dicimus inferiori jus esse contra in- Si injusto , & ut est apud Lucanum , ODixitolerabiles superioris injurias se defendere 1 ut e- eaus dris placuis, seu vina Catoni. Nam tumibat Vespasianus, non oportere maledica senatori. quidem solam esse vincentium utilitatem, in icto imperio evincam vel uno exemplo Israelitarum. Bella enim de victorias quibus illos se perunt Moabitae, Ammonitae, Palaestini, Assyrii, quis dicet ad solam illarum gentium utilitatem comparata λ quibus ut paterna castigatione lascivientes Hebraeos admonebat Deus, & ubi ad sanam mentem redissent, eadem sagella in ignem a iiciebat. Ne in victoria quidem Israelitarum debus, re maliaici civile siue esse. Sueton. cap.9. In tutore hae procedit, quia habet supreiorem JErgo potest per ordinarium magistratum coe ceri vel amoveri: quod quia non potest Tyran nus, extraordinaria via opus est, nempe, ut ipse populus se circumspiciat. Etenim a naturae iure, quos inter judicio lis terminari non potest, inter hos bellum decernit. Quia progressus in infinitum non damia Anseptem devotis gentibus sola utilitas vincentium datur progressus vindictae in infinitum, quia si fuit. nam bonum & utile est noxio puniri, ne tuitur Tyrannum professum a populo posse coer peccata augeat, praesertim, si eousque processe rit , ut aliter ejus sceleribus non p si subveniri, quod ad Neronem dicebat ille apud Tacitum Is . nal 58. Quod etiam suetonius signiscat, cum ceri λ Immo ne progressus in infinitum detur Tyrannidi , ideo propugnamus jus populi. Quod si progressus in infinitum datur, ubi non est peria sona, quae a solo Deo judicetur, quid satium ait, quosdam conjurationis convictos, eam ipsam est in regnis, quae non negat auctor fuisse. &M 1 tebus

452쪽

4t Notae in Lib. I. Cap. III.

tebuspublicis In quibus nulla talis persona suit pquid Romae, postquam non licuit magistratum

sine provocatione creari. Sed opponit personae coetum. Is ergo coetus est populus, etiam ubi principem non expresse subjecit legibus. Neque enim videri potest societatem cum principe iniis. se talem, quae omnem societatem destruit. Deo peeuliari curae esse peccata Principum non insciamur, sed ita, ut e ludat potestatem populi, cui eas vires, id consilium dedit, ut possit ab ultima tyrannide se liberare, id non dicit Jeremias. Minatur ibi Deus, ubi mpleti fuerint

LXX. anni, tum se visitaturum regem Babylonis. Nempe per Cyrum. Est enim ejus arbitrium, velitne tyrannos per suos, aut per alienigenas punire. Quando dicit se hune Tyrannum plectere decresse per externum regem, non tollit jus aliarum gentium, nec sibi praeripit lubertatem quoidam per eos, qui a Tyrannis premuntur, puniendi. Taciti consilium est, non praeceptum ad eos, qui luxum & avaritiam dominantium non tolerando majora incommoda sibi arcesserent. Deinde sterilitatem aut nimios imbres & caetera naturae mala ita serimus, ut tamen, quodcunque in promptu est, adversus ea remedium comparemus. Ubi illud omne descit, necessario toleranda sunt. Sed hoc non vetat, quominus, quibus licet, sibi adversus ea prospiciant.1 s. Magi ratus de privisis J Ayala sc re-

scri I, 2, 26. p. 29. Itaque recte M. Aurelius Imperator populo magistratum, magistratui regem , regi vero Deum iudicem constitutum dixit Gregorium Turonensem J Hic Gregorii Turonensis locus potentiam imperantium indicat, non excludit jus populi. Gis re corripiet λ inquit , ncmpe quis Ordinarius magistratus, ut privati corripiuntur. Addit: Nis qui se pro 1 elavit esse ; itium. Recte, non tamen ut de coelo descendat, aut semper fulmen mittat i sed interdum per externos hostes, interdum per populum i utriusque exemplum est I. Reg. 2. v. 2.&seqq.

an ideo omnia lacere debent imperantibus Z Ne i , , c b 1 - - . . , . m. si . . a. dendae aut tranSferendae modus; praesertim in ad morbi quidem, peltilentiae, diluvia, Incendia, s . . n. . . ' D , re P A . ν - . . . t ministratione rerum civitatis aut populi, ubi Letit. Justinus lib. i 8. cap. I. Saepe liberias m spe

cissa nomina praetextimur, nec quissuam alfenum seri,itium Q dominarionem concupivit , ut noniadem ista morabula usurpaxet. Tacitus A. hist. 7 .Haee utiliter monentur, sed non convellunt jus

Ludunt sere in vocibus tyranni & populi. Tyrannum intelligimus non principem, iure ro antem, qui vel ipso vel per ministros humani tua peccet; qui sit in aliqua parte imperii severior, durior, morosior, aut cujus snt aliqua notabilia vitia, cum flamma salus reipublicae constet non quo insactis diversum sentiat: sed vel eum. qui remp. iactione, armis, malis artibus , sne lege & auctoritate illorum, penes quos potestatem deserendi jus est, exclusis illis, ad quos jure imperium pertinet, occuparit, di, ut plerumque fit, per vim 3c scelera administret: aut qui cum jure aliquo imperium obtineat, in omnia dissolventia temp. tollentia securitatem populi, jura procerum, leges regni, in quas juravit, vitia proruperiti qui denique conseisione ac consensu omnium intelligatur ut aliquis Phalaris, Tia. berius, Caligula, Ncro. PopuIum, non colluviem ac saecem plebis, aut factionem conspiratione turbulentorum validam & sbi quatientem , quod in alio accusat: non homines obae ratos , egentes, scurras, operas, Bagaudas, quorum noverca est patria , rapientes remp. ut

diripiant i sed honos in populo , multo majorem de sticeriorem partem omnium ordinum, principes optimatum & plebis , integro statu, fortuna & moribus probatos , quorum interest remp. salvam esse: qui ultima servitutis & saeviatiae exempla perpessi, nullam aliam vident retia quam viam cxpedierigat salutis. s. IX. r. Non facienda J regi non parendum in illis, quae palam impia & injusta sunt Nullam inc&ἀι 3 non cujus imperium licet

detrectare, in eum licet etiam imperio uti partiri cum Rege J ita regem constituere, ut

aliquando ille iplis, aliquando ips regi impera

rent

naufragia sne speciali Dei cura contingunt. Numquid ideo cavenda non sunt

Cfvis jussu homines nasiantur , hujus jussu Crreges eonstituuntur apιi iis, qui temporibus istis per eos reguntur J Verum est: etiam Tyranni sed ubi exactum est tempus, quod poenae popul rum praefixit idem Deus mittit illis Mosen, qui educat eos e servitute , aut Ehudum , qui Eglonem e medio tollat. RI .m timebis , gnarus a Domino elripum JRege. timendum omnes boni satentur & sua dent: adeo quoque electum libenter largiuntur. Etiam malum 3e qui degeneraverit in manifestum tyrannum atque nossem generis humani, diu tolerandum, nec facile tentanda ultima remedia,

velIdco quia dum malus pellitur , saepe pejor succedit, dc titulum libertatis in servitutem verpe optime consulta pro pessimis accipiuntur, &vicissim prava pro salubribus illudunt. Obscuram disiurationem J interpretationem

ambiguam. Huc pertinet Taciti a. ann. a. igia D: Parthis virtutes , nota vitia ; de quia ipsorum majoribus aliena, perinde odium pravis dehonestis.

g. X. I. Principartim obtinuisse J Principatus est primus dignitate de auctoritate loeus in ter jure liberos: regnum est potentia justa in sit jectos. In illo pollent gratia &nctione; in evi & imperio.

r. Epharis AH AJ Non subjecti suere reges Ephoris, sed Ephori regiae potestati oppositi.

quemadmodum Romae imperio consulari objecti tribuni. Vescrius Maximus ψ, I , 8. ne regum

453쪽

De Jure Belli ac Pacis.

Hereditaria potentia in tyrannidem degeneraret, Sin Ioram J domum Ze patrimonium suo ar- idque auctore rege Theopompo. bitrio regentium. J Justino quoque Bomilcar rex Poe- Hersorum J rempublicam suis legibus ad

norum: qui tamen apud centum delectos rati iministrantium. nem rerum gestarum reddebat, ut hoc metu ita Livius I b. I. J eap. t .

in bello imperia cogitaret , ut domi judicia se- Regem vocabiam J regnari volebant. gesque respiceret. Jusi. I9, 2. Idem lib. 2. J cap. 1 a. 3. Insignia 4 ut Venetiarum Duci corona Ν - nee. titulus Serenitatis. De besto in juaiciis 2 l. II. D. de Capt. Ze . Uisnt majus J quos audiat cum potestatelpositim. infra num. 21. libera sequendi sententias illorum & improbandi. r. Populus alienistin t per testimentum, do- Iis eois orio J in interiore aut proximorum4nationem, paetiam alteri traditur. ministrorum consilio. tabertas signarur J Videtit. iustit. de assignas. Non es iiivitiast vocabulum fgnificans iusatione libertorum.

minus maiusve imperantis , sed idem jus quod 3. uua resilai jam o J Fidei commisi

decessores liabuerunt. rio.

Ab eIettion amitia 4 in primo, qui ejusdem

familiae ad regnum evectus est. lPer e tityionem l factam a misitibus i nee ali ter quam si successor dcfecisset. nam si filios rerum utcumque gerendarum & militis demere di capaces reliquislet imperator mortuus , sive naturales sue adoptivos, sne dubio succedebant.

a s. XI. a. Pre UufructuarioJ I, I, 3. Fine temporario J locationis, emph3teuseos, s eui in diem iandus addictus si, l. 4. D. de rei vendit. Pre pleno proprietatis J Malim ditionis, imperii. Vide Vestibulum. r. Istis assentio J Bodinus lib. I. cap. 8. Rerum moralium J Res in Ethicis & Politici,

id sunt & vocantur, quod eas esse monstrant es secta, nullo discrimine temporis.

sivi est optimo jure J Vide ad Liv. 9, 34.

Cararao J Modus temporis. uuae majestas i non ut accipitur pro ipse iure .ut potestate, sed pro veneratione , quam vulgus praestit principibus. Sueton. Vespas 7. Ali qui majestas principi facto aut nato statim adest Ovidius 3 Fastor. 26. Ad tutelam subim J desierunt esse pupilli. Cueero Bruto cap. 2s. Cornel. Nepos Eumen. 2.3. Precarium J nam precarium est quo i datur utendum , quamdiu danti libet. l. I. D. deprecario. Justinus 4 , 4. Tac. r. hist. 3 2. Deponerant J destituerent. Sueton. Neron.

g. XII. I. In patrimonio imperantis J Ne hoc quidem admiserian. Certe aliter veteres.seneca de beneficiis cap. 6. Caesar omnιa habet, stitis ejus privata tantum ac sua : in tinia versi in imperio ejus sunι , an patrimonio propria. Plinius Pancg. sc. Est, quia Caesar non stitim vide te ranciemque imperi principis quam parrιmonium majus es. Florus quoque separat impcrium populi a patrimonio 4 , I. - rium quoque jussi e fringi , censumque m patrimoninmpo. Ro. ante rapuit, quiam imperium. Personalis I ingenuorum 8c manumissorum.

Cisilis j jus regendae reipublicae pro cive a, a 4, 6.

Fractus non restitui J nisi haeres fuerit in m ra, aut diserte rogatus, ut hoc quoque restitu ret, quia proveniunt non ex haereditate, sed ex rebus, quas bono jure possidet. L. infiteommissoria 6 plane J g. Quoties. q. Anaxat oras J Arsei F. Megapenthis N Proeti pronepos. Megapenthi Argos Perseus p trueli tradidit; ipse transtulit regnum Mycenas. Cum Melaiopode & ejus fratre Biante partitus id regnum Anaxagoras , quod Melampus bacchantes vagantesque neminas lustrasset ac sanan

set. Pausan. a. p. I I s.

s. Cicero secunda in nitam i Haereditatem crevimus J cap. rs. Quidquam haereditatem jam crevimus, adiimus, agnovimus. Cic. 6. ad Αttic. I. II, 2. Vide ad lib. 2. cap. 7. num. 8. g. XIII. i. Cransititi . Contra Hottoman.

Quaest. itf. I, I. Id commendationis 3 non tam imposuerunt populis successorem jure suae voluntatis , quam ostenderunt & commendarunt dignos, quos populi eligerent.

r. Pasthali Antiset J De Paschali habet, a .

quo multa hoc cap. ex Hottoman Quaest. ili. I t. 2. p. 846. qui veristimam hanc historiam appellata& huius donationis instruinentum ait exstare apud Raph. Volater. Geograph. 3. Circumseruntur duo divetia instrumenta , quorum est rum exstat apud Gratianum in cap. Ego Ludo vicus distinct. 63. alterum ex Vaticana bibliotheca se prompsisse narrat Raph. Volater. lib. 3. Geograph. quod multa plura , quam alterum complectitur. Ravennam, Ferrariam, siciliam, Sardiniam, Corsicam&e. atque hoe niti mavult Curia Pontiscalis: & ejus auctoritate regem Siciliae vocat Ecclesiae subditum , vasallum & dominum ligium , Clement. pastora. de sentent.& repud. Ferrariensem quoque Aucatum hoesbi titulo adjudicavit. Arnis de Su est 3c

Exempl. Clerie. cap. s. n. Io. p. I 3I. & de jure Majest. lib. I. cap. s. num. c. N T.

Addidisse igitur J non apud Almonium, non in Eginharti annalibus, neque Anastasio . neque I inano de gestis Ludovici Pii. neque in incerto auctore cle vita & actibus ejusdem. Cositavit opinor Capit. Ego Ludovicus 3 o. distina si . in Decreto Gratiani. At huius Ludovici F. Lothario praeter Galliam Belgicam,

N quae

454쪽

3o Notae in Lib

quae exinde Lotharingia dicta est, cessisse induvisone regni paterni Romanum imperium, hoc es , Romam & Italiam, scribit ipse Petavius Rat

temp. par. I. lib. g. cap. IC.

Primi ordinis 3 Praelatorum. s. XIV. Summitatem J summum ius ipsum a conditione & lege qua id teneas. Marchionisus J ut ducatus & comitatus Ger- lmaniae r princeps enim quivis comesque in suo territorio tantum juris habent, quantum rex in suo: sed superiorem agnoscunt Caesarem. g. XV. I. Quae non sunt patrimonialial quae non possidentur omni potentiae jure. Resso parra Eumenes j Hic non bello pepererat Asiam, sed acceperat haereditariam a patre Attalo, auxeratque benescio Romanorum , qu rum adretius Antiochum M. foetus fuerat. FFID Heron mo ' Immo nepoti Gelonis, qui ante patrem Obierat, filio. Nec id regnum lerat bello quaesitum, sed a populo delatum. Just. s. XVI. a. Arssius qtiodammodo J imp rii sines introrsus agi & coarctari, sive admini strandi modum temperet, sue partem aliquam administrationis, sue omnino adimat, quod promittitur.

Is u J quia non est factus ut debetur. Nullus a quia seri non debebat. ut JCti alia 'Reiunt nulla, quae ab initio non valent; alia i rita , quae ab initio valebant, sed ob additum vi- ltium rescinduntur.

s. Fundus qui fisi rammisso J qui datur se

endus ita, ut aliquando alii restituatur. missu Lιeν J possessione non perpetua. Lex commissoria J cautio vel pactio adjecta emptioni venditioni , ut si intra certam diem emptor pretium non solverit, & poenituerit venditorem, res nee vendita neque alienata sit: conditio , ut dicta re non praestita e tractus si irri tus. Lex commissoria adjecta in deserendo re

gno, ut perdat regnum, nisi ex praescripto aliquid fecerit. s. XVII. i. Summisisset libera & nulli ob

noxia earum administratione. λωραθύ, s J Aristol. 4. Pol o.

Par es potentiales 3 i. ita, ut penes alium snt iudicia, penes alium bella, penes alium comitia. nam Totum Potentiale, quod alias Logicum &Universale appellant, est genus respectu Recierum, & species respecta individuorum. Cenus autem imperium summum est r species, imperium summum in jure reddendo , imperium summum in bello, imperium summum in comullis sve ordinatione magistratuum.

S 'inivit J i. subjecta plura vel persenas ;in quibus singulis respectu quodam est, ut suit imperium Romanum sub triumviris Octavio, Antonio, Lepido; sub Divis fratribus: sub Diocletiano & Maximiano; sub Constantini filiis:

sub Valentiniano & Valente. Mamentis praecepti l quod non semel tantum valuerit in aditu imperii, sc, ut postea rex, ei ut obtemperet, cogi nequeat, sed cujus vigorti obligatio semper sit integra.

I. Cap. III.

Sahem in eo J negotio , in quo praecipiendi ius habet, etsi alio respectu superior non sit.

Cum inferioris natura repugnat 3 pugnat. vel, sed inferioris naturae.

Pamitas sequit rJ Qui cogere potest , par si

dumtaxat necesse est, s non luperior. 2. Heraclidae conuidi sentJ recti perassent a Pelopidis duce Temeno Argos, Cresphonte Messenen, Aristodemo Spartam, Pausan. q. s. X V III. r. Reres acta quisdam J ut rex Galliarum diplomata sua, nisi a Curia, quae v catur Partamenti, cons entur, &, ut ipsloquuntur, veriscentur.

yrisset J Et Traiani, ne parerent, si quae jun

sisset post largiores epulas, Aurel. Victor. Comat tum J nulam. Juretus ad symm. a. epist

8 3. & lib. 3. epist. g. XIX. Pol)Mil lib. 6. Mere fuit popularis 4 Falsum. praeclare Polybius. sititia iam in rebias in temporibus p lus parebat senatui in consulibus e in quit damimperabant constrasne senatur in quibusdamna senatu nihil poterant. Cieero 3. de legibus Ir. Libertas picor se data est , ut multis praeclari csmis addiceretur , ut auctoritati principum ce

deret

s. X X. I. sitiatis habebant vicini J Vox Qua lis respieit nomen & sistendorem imperii, non

potestatem impetantis. Alioquin e sm ars mento colligas licet regem eos voluisse idolorum cultorem. Quin etsi maxime voluissent, non

permitrebat Dcus, qui jam olim regem suturum legibus subjecerat. a. yus regium describens J Vide cap. sequenti

num . .

Rriis eoiligami Immo male. non enim negat

David se de in civem peccasse , sed constetur adversus Deum in primis & gravissime se peccasse. Soli est in primis, vel maxime. Virgil.

I. Georg. 3O. An Deus immens venias m ms inrtiis nutita Numina seia colant. q. Georg. 3 3. de apibus t Sesa communes natos , communia te Ara

Urbis halent magnisque agitant sub legibus adum,

B patriam sola in certos novere penasses. q. Eneid. 3. Aia viri mostes avitus Cy tempora nο-rat. Senec. Hippol. 874.

dissi a verbera J Vereor ne sit somnium Thau

Heukeationis J Deut. 2 s, 9. Ruth. 4, 7. 3. Perpetua cooptatione J dum in locum demortuorum alii atque alii sussciuntur.

Arte et i J suasit reo fugam. . Nisi prius valui set aactoritas J nis consilio vicisset, ut Justinus loquitur et, i 3. nisi si tentiam suam proceribus probasset. Addictu, I Melior lectio. addictius: minus laxis magisque attractis frenis. meeptionibus 4 ita ut nihil reservarint aut eaverint sibi a potestate regis subjecti Florus et,

x8. veram insine exceptione vi oriam. Ad se. necae ep. 3 o.

precario runaisi J quod est in aliena potestate& potest eripi quoties isti libet. Sen. Thyeste iis . Ubicumque tantum honesta dominanti licent s

455쪽

De Jure Belli ac Pacis. II

beent, nee io regnatur. Vox tyranni. I lte se applicuerant Romanis , R eorum amici num. I r. tiam petiverant , conservabant illis Romani liias. In rebus quibusliam ii que J Immo nullat bertatem, ut non essent sub fascibus, etsi omnes . non in re. Liv. I, I7. populi circa in formam provinciae redacti essent. Patres auimes ferent J SC. confirmassent,iCic. 3. Verr. 6. Sueton. Jul. 23. octav. 7. Calig.

quod scivisset populus. 3. Veseas. 8.

In incertiam eam liorum eventum J Vide I. Misiti populi J Ut Leptines& Isocrates De Observat. . metrii Soteris subjecti, qui Cn. Octavium te. Senat-J magistratus senatorios. satum pD. RO. interfecerant. Polybius in Ese. Pti H l magistratus plebeios. legat. I 22. s. XXI. I. Mum habet transeuntem a in Popciti aut reges J ut Philippus a Graecis, Justi- quo semel aliquis duriores conditiones accipit aut i nus 32, 2. Polyo. excerpt. legat. cap. 46. . imperata facit. Meti intre set ut Achaei di Spartani, Justinus

Aliud quid praesteι J Captivos , transfugas, i 34, I. Eumenes&Prusias, Justinus 32, 4. naves tradat. l S suffecti conquerotin J ut Lycii de Rhodiis, Ex ipsa vi passionis I in qua certis dari uelLiv. I, 6. Judaei de Archelao Herodis M. F.

verbis cavetur, ut alter alteri concedat & aliquidlJoseph. de bello Iudaico et, cap. 4.&6. morigerationis aut observantiae exhibeat. Ut ostendemus alibi J Σ , 2 I 1 4. Gnser is ut in foedere J Livius et 8, II. Ci- Recuperatorem J Torrent. ad Sueton. Ner. II.eero pro Corn. Bal. o I s. id habet nanctam, vi Cum interest 4 est eum inter

iste sit in foedere inferire. s. Atibi J 2, 2o, 3. Admoraria 4 jus erat defendendi monasterit 6. G eos I apud Concilium Amphictvonum, vel eeclesae concessum a principe homini potenti Justinus 2, I militari vel togato, qui fiebat illius conventus Asel Plinius Paneg. 6.

patronus , & vicissim ex eo commodis quibus- l 7. Itis nustum J Hoc in scedere tantum aequadam fruebatur. Trithem. Chron. Hirting. m lli verum esse puto , non etiam de inaequali, vel nast. p. 9.& 87. Bignon. ad Marcul. lib. I. cap. propter exempla Rhodiorum&Archelai, justissi-2 i. p. 497. Barthius adv. 47, Λ. JCti. genusime accusatorum apud Romanos. seudi faciunt. Obrecht. disputi a. ines. 219. Sc - Sua sponte J quasi non ex metu , ne tanta nec disp. seud. I. th. 7 s . crudelitate Caesarem offenderet.

Monuistivit a Mundiburdis vel mundi r- Carthaginiensum interponere t Livius 33,

dium, desentio vel tutela, quam princeps epis-l47. eopo aut abbati imperiit, ne a quoquam inse- 8. Extra rempus ramentus J si quid juben- stentur, neve causae eorum, nisi in palatici, e ldum vel curandum ex usu sociorum, quo tem gnos eantur. Sic tradere incinundiburtim, tene-lpore discessus est, quo concilium solutum, deri in mundiburdio, reeipete sub suo mundibu 'eujus sententia agi omnia convenit. de dicebant. Bignon. ad Mar. lib. i. cap. 2 . p. Agamemnon rudias Graecis I bello Troiano.so & scis. Voss de vitiis sermonis p. 248. Laeed momi Graci postea J bello Persicotis Miami mi Matrices Urbes, Meet exlque ad proditionem Pausaniae & superbiam. ab quibus aliae civitates propagatae: Coloniae, quaeseo enim socii se contulerunt ad Aristidem Athe- ex aliis civitatibus propagatae. De jure wνmMώsiniensem. videndus Ualesius ad Excerpta Constantini Por- μῶυν-t J Mese se vertit -namo

phyrog. p. 7. dinare hoc sensu vier idiotismum Gallicum aut Pari jure t i. 2, 9, Io. Belgicum haudquaquam Latinedicitur a. Syno Arabum J Immo Herodi Judaeorum est sane & ordinare, collocare ordinet sed quod regi quem syllaeus, non rex Arabum, sed ob aapud Thucydidem si nificat, id Latinis est jubere,

dae regis Arabum comes di legatus apud Augu-Jstatuere, describere, definire,imperare. At ordinarestum criminatus erat: οι -λ-- άουἄlstitum lib. eiv. quod tamen ad GraecJa non magis Φίλω, τύ, inrisisse Hiarm. Joseph. Is, Is .iquam ad quasvis liberas eivitates in quacumque Erat autem regnum Judaeorum tuin temporis i provincia vel parte imp. Rom. sitas pertinet, etsi ejusdem conditionis , cuius regnum Armenia, Plinius in Graecis eo verbo utatur) longe aliud est, nempe beneficiarium populi Romanis & quodlnempe corrigere & emendare atque in melius re- Augustus ait adhuc eo se ut amico, usum, rese-lformare ae restituere. Sic post victoriam civi-rendum ad indulgentiam Caesaris, non jus He- l lem constersus ad ordinandum reipublicae statumrodis. De syllaeo Strabo lib. I 6. p. 78I, 783. Caesar, Sueton. e. i. Antonius post aciem Phi- Reges Armeniae J Florus 4 I 2. Armenios j lippensem Orientem ordinandum recepit, octav. vi εο rege Tigrane in hoc unum servitutis genus 13. Sic Galba extra sortem electus ad ordinan- Pompejus adsefecerat, as rectoris a nobis acci-ldam provinciam Asticam & intestina dissensione perem. & barbarorum tumultu i nquietam. Scribebat Paetus J apud Tacitum 1 s. annal. ra. Sub impriis Geoctum J Nerviorum in Gallia

. civitatibas foederatis i Loquitur de civi-IBelgica, s. Cal. 39. Sed ibi non vocabulum im- talisus liberis , quae in mediis erant provinciis perii accipitur improprie, verum sociorum, quo Romanis: sed quia aut ante bellum , aut du- nomine dignari solebant & provinciales.

oste

456쪽

Nota in Lib.

bertorum. multo plures imperantes se habitu

rum.

o. Cum a sociis au se J Vereor ne sesellerit

auctorem memoria , tribuens Atheniensibus,

quod de Romanis scribit Pausanias, ab iis post

bellum cum Perseo Romam evocatos ad causam dicendam di quale nihil imperarent Macedones, quum Graeciae principatum tenerent, lib. 7. p. II. Liv. 4s, 3 I. Latini J Liv. 8, 4. Larini querebamiar J Res quam tradit vera est: sed in exempla si quis diligentius inquiret, reperiet maximam partem ninil ex vero habere, sed querelas & criminationes seditiosorum esse hominum , qui sat libertatis cum haberent, male com moda patiendo iustam servitutem ultro arcessive

runt.

Precariam servitutem J Haec vero optanda estiis, quibus non licet esse omnino liberis. V luit, opinor, auctor, foedus specie jam esse; reprecariam libcitatem. Sic enim Livius 29, 37. unde sumpsit: Specier inquit, quum faedus es apud Achaeos, reprecaria libretas.

Eumenes apud Livism J Lib. 37, s 3. g. XXII. Hebriorem rege J At sine dubio freges illi erant beneficiarii di stipendiarii populi lRomani, &, ut Tacitus loquitur, inservientes. Commodiora in hanc rem exempla sunt apud Fr. Lindenbrogium ad Ammian. lib. 23. p. Is 4. s. XXIII. Dene fetidati J de iis, qui sunt vasalli, & propter seudum, quod tenent, directo domino obligati. Duo sunt considerandis 3 Est enim seudum ius utendi fruendi aliena re immobili vel incorporali, quae immobili comparatur, ex benevolentia d

I. Cap. m. .

mini sub eonditione stii & obsequii concessum.

Itaque eliens vel vasallus accepto beneficio uxi nugo jurat domino fidelitatem , & osscia prae stat operasque, quae servitia vocant. quod si committat seloniam, aut existat aliqua ex revocandi causs, a vasallo ad dominum revertitur. a. Atidis liberis 4 quae habent immunitatem ab operis ixi servitiis. Ad Uias omnes J nemine antepositi , vel excepto. Itaque nee dans agnostit superiorem, neque accipiens homo ligius esse potest duorum. In non ligio, non modo rex, sed etiam alii. velut antiquior dominus , cognati, patria vasalli, excipiuntur in iuranda fide. udum tigium J quod datura non agnoscente superiorem sub pactione obsequii di fidei conserenti praeitandae uni ει contra omnes. Itaque vasallus vel homo ligitis, qui & homoligus v catur, non solum rationes di accepti, sed cum omnibus bonis suis iurisdictioni subiicitur, ne que invito domino seu dum potest exueret sed &unus nemo duorum esse ligius potest. Schon. Disp. I, I, 2. N 2, 8. & seq. Obrecht Disp. a. th. I 36.&seqq.3.όImperandi jus J Ut in seudo , quod vocant regale, quo investiti summam & quas regiam potestatem habent in locis, quae ad hoc se dum pertinent, ut sunt regna stipendiariorum regum, Electoratus , Ducatus, Marchionatus,

Comitatus. Bamnatus.

g. XXIV. prodiri J qui vice ejus res administrent, di per hos suum ille jus tuetur.

Lacedaemone καου tutor regis, Pluta

damon. p. 88.

s. I. I. πMperio summo, at non 3 in popu- lo, suae ditionis; non istos privatos, quibuscum nune sngimus eos bel

lare

Babyloni J Gen. I , . quo vocabulo dicti est regio, quae post Babylonia. G

nes Io, Io. LXX. DanieL I, a. In partem J adversus eos qui auctoritatem ILboseth secuti regnum volebant retinere in domoci posteris Sauli, 2. Sam. 3, p. 2. Sise fiammo J ut in regem. Minorii ut in praesectum regium. In inferiores J subjectos eidem imperio ab illis. quibus provincia vel curatio cum jure armorum adversus Obs stentes mandata est istitatores t qui militibus transeuntibus des-

anti

feriores J Praesectos aut ministros. y Provocarunti contra civile ius, quod praecipit obediendum praepositis, velut superius tribunal appellarunt juris naturae. Si quis eae tali J quod recusaveris facere jussa, quia sine ossensione Dei Acere nequeas. g. II. I. Ius quoddam majus in nosJ communis utilitatis ergo privatum cujusque ius restringens & coercens. Patio paris 4 ne in media pace perpetui aut alii ex aliis orirentur tumultus imperium inhibentium & detrectantium. Ordinis J qui postulabat, ut essent, qui ducerent, quique sequerentur ἔ qui praeciperent, quique facerent; imperantes alii, alii parentes,&in hoe statu quisque, nemine turbante alios,osscio sungerentur.

Finem sum J tranquillitatem & securitatem publicam. Disso Dic

457쪽

De Jure Belli ac Pacis.

Disectiva J male coi retra & sese intertur

bans.

r. principi summum 4 s. ann. 8. Tibi summum rerum j-isium usi dederunt, nolis obsequii gloria resuti e l. quali ad Caesarem praesentem lic quitur in senatu M. Terentius. Neque enim Tacitus diceret subaltis. 3. Si 'mum tentiai J apprehendit scipionem,

quo verberabatur a centurione. Tacit. t. ann. 2 3. Juvenal. 8, 297. frangent vertice vitem. 1at. I I93. perlege rubras Majorem leges, aut λι-

Asiatam mutat J ex honestiore ae lucrosiore ad minus honestam minusque lucrosam tran

fertur.

lascivientibus & improba atque inutilia flagitati

tibiis Το υοπιρετM, J cuius sors& ossicium est parere. 6. Propter conscientiam Dei J μα ot,ugκα,

μου. quia scit. N agnoscit esse Deum justum de justitiae exactorem, qui neminem insontem laedi sinat impune, dixeritque: Mihi vindictam, eaeo

pependam.

s. v. i. Tertuitianus ApoIogetica J c. 3ς. d. C hi J i. Utrum ex vestris, o multorum deorum cultores, an ex Christianorum secta λώιὸν duas lauris 4 Pestilentiae causa Commodus in loco lauris vellito apud Laurentum Oppidum agebat, cum eum Ob Cleandri necem ex-h. III. Etiam privati peccatis J non tameniposcetidam plebs circumsedit. Herod. x, a s

tantas neque tam late patentes. itaque est sane in eo quoquc aliquid eximium & auctoris argumeti tum lubricum.

Quia esstilum i non tantum, quod facturi sint, sed etiam ita facturi, ut, quin faciant, imm-diendi nemini sit potestas, nec de illo queri h hcat apud quemquam, nisi apud Deum. me jas vocaris 4 ut significet exercitium p testatis, iniustum quidem, velatum tamen specie juris. q. IV. I. M aris maIi J supplicii praesentis aut prena'.

Ex ipse sensul ex animo sic imbuto atque instituto, ut sciat hoc omnino se oportere facere, atque ideo li,nter velit Sed quid inter duas lauros λ Sane Aurelius Victor in rep. XIII. meminit Uicum laureti min ris , & Vicum laureti majoris. Sed hae partes urbis sunt in Aventinor Commodus autem Oia sessus Laurenti, minimum XVI. millibus pansuum ab urbe. Forte inter suas. Lauri enim

i p. quas propriae & illis dicatae, quia Julius

laureae perpetuo gestandae jus accepit, Jul. 4s. quod in successores prorogatum , ut ex statuis& nummis constat. Quin & laurus αλεξntinus I credebatur. Proverbium: Δαφνί, ω Φρρει

εακm H ' quem tutum ab insidiis & perieulis signiscabant, plin. Is , go. Suet. Tib. 69. Qui faucitas J Sic periit Commodus in exerci l latione luctat, validissimo palaestrita aspecie exemQuibus ainoritatem l quorum auctores nos cendi, guttur ejus comprimente eo usque, donee itemur, quae rata habemus

eiones corripiunt, reosque majestatis secaunt, lexemplo Claudii. Suet. 37. Ira ista J ut Alexander, qui ubi exatasset nec dilatio ultionis, nec modus erat, Justin. 9, 3. luter minas frequentia 4 ex ratius contingen- ltibus.

exspiraret. Omnibus tot Siseriis ' Forte: omnibus & Superiis & Partheniis. De Partheni sucton. D mit. I 6. S ars item Aurelius victor Schori cui sochis 'coniurationis videtur suisse Sigerius. nam fmul cum Parthenio illum nominat & Martialis Α, 79 In euiatim Septimium J Immo severus in illos, eodem tempore a suis militibus Impp. appellatos i sed quia Severus vicit, illi pro rebellibus Quia plerumque J 3. Pol. II. Δοκzm τὸ ita fia thabentur ac tyrannis. nam civilis acies victum λου Io οἰνομιλέγειν.-ου-- - ἡρω-sfacit nocentem. Quod ii Clodius vicisset, pro in i risei . t Albinianis; si Pescennius, pro Nigerianis p Coa modis VJ omnibus. t suisset Septimianos. Con . mkis tamenJ iis neglectis de eo, quod 'ram egregium 4 militiae , sed in hac causi ut pluti tum accidit, aliquid eorum constituen- palam sceleratum. dum. Af. Antonini nullemiis 3 sic ille mentie- Eo tigis J quae voluit civem magistratui pa- l batur , ut colorem adtaret rebellioni ti cate rere. rum nunquam imperium aut respublica Romana Risio J ut cuique jus reddatur, ut justitia quis- suit in meliore statu sub principe, quam sub hoc rque fruaturi neque aut pace quisqualia aut bello diligentior. In ψοpartis. J quoties contra jus fasque ma- r. Maximi evi,sJ Clementis Maximi, quisistratus aut rex laedit inferiorem. t sumpst in Britannia imperium contra Gratianum Rutio in sua gener aditate J tranquillitas securitasque totius corporis, quae tanti est, ut unus potius doleat & id serat, quam resistat imperanti ordinem publicum turbet, ne patiatur inju

riam.

. Panea prodendo J deserendo, destitum.

do; non adjuvando.

s. Nobili Dioni, Cassii locis J lib. qi, p. I 68.τω, J subsectis cedat, puta

Valentiniani alterum silium occupatisque Galliis, occiso Gratiano, Hispaniis quoque & Africa potitus, per quinquennium regnavit, donec a The doso victus interficeretur. Imratorem in Arianum J Valentinianum Juniorem, Gratiani fratrem. g. VI. I. Speries intermisial quae differt a

specie infima, ut genus substernum a genere generalissimo. o prio

458쪽

Priviii βιηι j sie Vespasini privatas res T lcitus, quamvis exercitum & provinciam regentis vivo Nerone, Alcit . histor. 6 s. di s , I. lmdinem non dari J i. quod in sale aliqua est, tamdiu locum tueri , quamdiu dependet a primo: ita magistratus tamdiu esse nugistratus, quamdiu agant ex auctoritate principis. 3. in spereminenιιJ ..c 3 περέ . I. quaeve ba non video , qui sgniscent sine exccptione, quam is res vera sit. In Notis ad N. T. explicat Tanquam se pra omnes posito. Ergo, tanquam summae potestati.

Ac sis a rege J A iamsi praesectis ejus, vel legatis. g. V II. I. Hasamonaorem J ab Asamonao Matthiae proavo dicti, qui a Juda Maccabaeo Matthia F. Maccabaei, Joseph. I 2, 8.

Persetitum anima impellit 4 solvit necessitate servandi Sabbathi. Casaub. Exercit. I. ad Baron. Ia, II, pag. 66. Buxtors Synag. cap. 16, p.

γψοJ Mattia. I 2, 4. Ea in Iete Lirea J I. sam. 2 3 , a. De flatis, J loco, ubi quis aut in praes-dio aut in acie locatus est ab Imperatore Liv. 24,

Viriniis homines t nam Dei paullo ante jusliberum agnovit, qui vitam, quam precario dedit, reposcere potest, quandoque placet eius sanctae providentiat. yus accepisse i ut possint eis injungere, quod requirat, ut deserant omnem tutelam sui, & re

is morti occurrant.

Cum sensul ut considerent, quid hac se ulitas serat, nee mandem quod homo natus prinstare nequeat. UCamaas commeniaret J ex ossicio fieret atque humanitate, ita tamen. ut intermittere liceat,

idem posse praecipi, ut intermittere non liceat. 3. Experimento infirmiιatur quod vigerent dispersos per familias & nihil commune habentes , sacile a violentis opprimi. in stimisnam h maris 4 quatenus exigit, quantum homini postulare licet ab homine, quantumque homo ' cui dissicile est nutate in titum amorem sui potuit exsequi. . Id quia conservaι- ὶ quod scit. conservari non posset in stricta legis observatione.

Equitarem, qua J per quam licet eam legem aliquando non Observare. Ea communia bonis J ut non turbet ultro tranquillitatem publicam, & tantummodo sese me tur ; non infestet, neque ad simul turbandum

trahat alios

Extra pavea J quibus laesus est&gravitet pec- me νelagiane' perpetua fle vigili euta. s. Cui ma ala J quem Deus liberum &sui iuris esse voluisset. A di Pressi Non potest excusari. quod tacitus & auctor arunt Iudaeos Medis servisse. tuli de uno Dario Medo, cujus mentio apud Danielem, intelligatur. Nam Assyriis a Nino

Sardanapalum, Medis ab Albaceia Asracen

Notae in Lib. I. Cap. t V.

non paruerunt Judaei: sed destructo primo AD

syriorum imperio & contracto Medico, aliud Aserioritin vel Chaldaeorum imperium natum est per Nabu cod nos rem eodem tempore quo in alia parte Orientia regnabant Medi. Huic posteriori Α shriorum regno armis uicti accessere J udaei; i de ad Persas sub Cyro transiere. Nec 'me .am si pulvis 4 nihil exeeperunt, quum ei se dederent. 6. Non ex osse,i necessau J eximiae alicujus innocentiat sudis , ut absineret etiam illa vi, qua jure uti poterat, ut non modo ad legem ju-ltus esset, sed&intra legem, ut Seneca loquitur

8. Auctor quaestionem, an liceat Christianis pro relisione adversus superiores in ultimo dita crimine bellare, ita tractat, ut negantem partem probare, atque ita tot heroum , quorum armis a Deo prosperatis libertatem coinientiae in Bel gio , Cermania , Gallia , debemus , causam

damnare videatur.

Cui sententiae subscribere non possiunus, nec quae pro ea proseruntur, tanti putamus, ut iis nos induci patiamur.

Crucem subire suos bis jussit Christus, prius

Matth. Io, 38. Quod tempus Marcusquoque8, 24. N Lucas 9, 23. respiciunt. Iterum Matth. 16, 24, quod Lucasi , et q. id nihil aliud est. quam divinas instigationes patienter & sne murmure eumque conressione peccatorum & horrore justissimae Dei adversus peccata irae, excipere. Et tam dictum est superiorum supremis regibusque regum, quam humillimo Ee despicatissimo mo talium. Quemadmodum igitur hoc non impedit , quominus Reges & magistratus restant m thiae privatorum&hostium, atque illos supplicio Meiant, hos bello prosequantur; ita neque impedit privatos quo minus illi ultima saeviti maior mi principum & masistratuum repugnent. Ob religionem autem si omnino in superi res arma sumere non licet, neque licebit ipse superioribus arma sumere adversus alios pariter superiores ob religionis diversitatem bellum m ventes. Praebeamus igitur, si diis placet, nos impune lacerandos & subjugandos Turcis Mah metismum imperantibus. Et condemnemus C stantinum quod defendendi a persecutione Christianismi gratia arma sumpserit in amnem situm decollegam imperatorem Licinium di quo nomine tota Ecclesia etim semper laudavit & Obnoxiam

se illi professa est. Nec potest hie dari ratio, quare magis liceat superioribus in subjectos me

religionis causam saevire, quam per aliam quamcumque impotentiam. Immo per illam minus licet, quia solus Deus v Αργω e est & impe

rium in conscientias habet. Porro qui Religi nem petit saevitia , idem petit bona , petit vitam , petit conjugem & liberos. Si ergo licet in gravissimo & certissimo distrimine resiissere superioribus ob bona, conjugem , liberos, vutam defendendam uti eoncessit auctor qu

niam eadem cause eum causa religionis sunt perpetuo coniunctae, etiam in ultimo dc certita.

limo diser ine ob religionem, si non per religione

459쪽

De Iure Belli ac Pacis.

IIgionem, eerte pet illas alteras causas resstere licet superiori, intolerabili saevitia praetextu religionis bona & vitam involanti. Christi & Apostolorum & primorum Chri sitinorum exempla nihil iuvant , quia illa ver santur in Ecclesia constituenda, nos in Ecclesia constituta. Illam quum singulidi humillimi homines ita Deo placitum in eam colligerentur, non oportet infamem suisse rebellionibus: nunc postquam illud crimen Ecclesia effugit diu patiendo', non oportet eam benescium Dei incomparabile , praesertim si vires ad illud tutandum dedit, per ignaviam amittere. Quod Christus per humilitatem, po patientiam se ac suos ad tempus praebendo tanquam oves ad lanienam, vicit notestates mundi ac te-ncbrarum, miraculum est non miniis quam linguarum donum, quam sanandi infirmos, excitandi mortuos, liberandi energumenos, de alia supra humanum modum. Ut ergo nune in docenda discendaque religione Christiana non eY- spectandum, donec eadem miracula Deus nobis repraesentet, sed Ordinariis studiorum viis At consueta disciplina utendum est i ita nee in desen denda veritate agnita N libertate conscientiae manibus insinuatis sedendum illis, quibus Deus non modo pro socis, sed etiam pro aris vires & pes dedit, nec operienda miraculamin Deus sic quoque dat, sed illis, qui viis & instrumentis di labore curaque cuivis rei propria, utuntur. Hebraeos sub Pharaone caedes & contumelias di iniusta opera cum servilibus verberibus tolerare voluit Deus usque in aduentum Moss. Noluit eos dem pugna AEgyptium vincere : Rubrum mare mandata sua peragere di ultionem exsequi iustit: at idem educiis in terram promittam per arma aduersus religionis oppressot es adsuit. neque hoc infirmat mart)ria. Immo genus est martyrii insutilis & solo proposito ac fundendi lueem Euangelii concellam occumbere, quamvis armatum.

Quod si quando ab incrinibus di mera patientia martyrium excipi vult, id non magis moratur alios quin se, ut possunt, avi tueantiit, quam quod quosdam naufragio, pestilentia. alios morbo evocat, id non prohibet alios, quominus medicinis & omni probata via ad salutem grassentur: quod quosdam sub iniquo iudice probos 3- inno centes sinit opprimi, id nihil vetat, ne alii suam innocentiam iudicio defendant. Neque vero non interest privatus pauci ve, an populus ob religi nem insistetur, nam illi suo salo Occidunt, populus etiam posteritatis. Praeterea si Chrior exemplum de injuriarum

execptione , Si quis dioris i cui tot t. Quae

ergo responsio cu ad haec loca pro sarto tecto se i ando pire belli cujuscumque, eadem est &pio servando jure belli in si periores, & intcilcrandam saevitiam religionis ergo. Christus fugam concedit, inquit: agnosco: ultra sugam nihil: hoc hic lego , apud Euangelistam neminem. II. Sr praecise nihil extra fugam , ne quidem ut pecunia redimant libertatem religionis & conscientiae ; itaque rem illicitam fecere trat seculis faciuntque hodie miseri Graci& aliae Nationcs Christianae sub Turaco imperio, qui tributio persecutionem evadunt. Quod si hoc durum est adfirmare, fatendum est, illud temere pronuntiatum est e. III. Quin immo quia sugam concedit, non requirit metam &

lam patientiam: sed per linecdochen speciei concedit licii stas rationes subici fugiendi , & hoc

genus tyrannidis , quamdiu non planum ae liquidum est, placuis te Deo, ut morte nostra testimonium veritati demus. IV. Quia firgam concessit , ostendit certe suum exemplum non vocarenos ad omnis omnino eventus patientiae, quam

ipse praestitit i noluit enim fugere. V. Fugam concessit illis, quibus nihil patebat praeter fugam: quales erant primi eius discipuli virium incipes. His igitur fugam concedendo non vetuit alios suo

bono uti. Quanto melius sacerent tyrannidis patroni,

si Christi exemplum proponcrent persecutoribus Se imperantibus religionem l noluit ille vi in sor- manda & propaganda Ecclesia uti, noluit ignes de gladios adhibere, cum facile potuisset. Itaque exemplum Christi magis obligat Principes

ad non saeviendum ob rei sionem, quam subjectos ad imitandum eius patvmtiam omnem, quae magna parte miracillosa est. s oeus Petri tot vertibus solatia continet illis, quorum constantia & martyrici Deum velle ampli ucare gloriam luam certo constat, quia illis lubducit omnem aeternam opem defendendae vi die , & eosdem ad hanc ipsam patientiam praesenti numine de S. Spiritus extraordinaria ope confirmat. Sunt autem viae, quibus utitur Deus ad amplificandam gloriam suam, multae. Nec si scriptura, cum unam earum laudat, alias tollit.

Idem Deus, qui modo monstrat quid possit in infirmis . magnum illis animum adversus calamitates e stipplicia praestando, modo monstrat quid pollit in sortibus, victoriam illis per arma iusta largiendo. Ad exemplum illud primorum Christianorum tam speciose propositum respondet Miltonus. patientia non tollit ius belli gerendi omne in uni- eos non potuisse, quicquid imputenti ubi po- versum adversus quosvis aggrestbres, ne quidemituerint, secisset denique qui non secerint, non tollit jus belli gerendi adversus superiores in ul-iobligare nos ad imitandum. Et certe non potue- timo discrimine ob religionem. Ratio est, quia rum. Homines humiles, tenues, viles, igno- . Christus non tantum injurias a superioribus per-i bile vulgus, pauci etiam, cum multa millia es sent, s cum caeteris comparentur , dispersi de disiecti, sine corpore de tonsilio , clandestinis

eoqtie non numerosis coetibus coeuntes, imbella les 3e inermes, nullo capite praeter sacerdotes

ex eadem vilitate lectosi ad haec nihil aliud cogitan: cs, quam patritentiam pristinae vitae, spem O i me tulit, sed etiam vilissimae faece Judaeorum'. neque taerium ob religionem, sed etiam ob illorum invidiam & malitiam. Deinde non dicit, Si μ-

perior ob religionem tibi alapam in altera maxilia

duxerit: non dicit: Qui ιοPet gladium adversis superiores rellionis caras, sed limpliciter di siue

460쪽

nactumque suturae, exspectantes quisque se ubiarum novissimum diem ; eaque de causa deserentes negotia , abhorrentes a conjugiis, a gerenda Republica, a militia, abiicientes pecuniam S rem familiarem, deni ove nihili facientes, quorum causa Tyrannos ociimus , & desensionem nostri paramus: interdum improvide ac simpliciter , quae Christus non simpliciter eontemni iusserat, sed comparate , si haberi non possent salva conscientia, & si ea Deus reposceret. Itaque non modo vires illis, sed & animum resisten di illi, defuisse sicile concedo. Nec poterant, nec si potuissent, volcbant, non tam quia illiacitum putabant, quam ob nimiam martyrii ambitionem. Sed aliter egerunt, postquam imp

ratores facti sunt Christiani, di ipsi quoque publica munera administrando potentiam nacti sunt. 9. Vis numeroris 4 cohortium. Τacitus x. histor. G. Aeric. I 8. N 32. bestitia la J Supra cap. 2. num. 9.

Decurias J audicum &equestrem ordinem. l

vi id i iam disciplitiam J hanc sectam Christianorum. Terent. Eun. 2, 1, 32

Aduel iram suum J Hieronymus resert notalium B. Cupriani dicere solitum, nunquam Cyprianum absque Tertulliani lectione unum diem peregisse, ac sibi crebro dixisse: Da misi ram.

Quamvis nimiust numerosus , multus adm

dum.

De se ora J quia exploratum habemus injuriarum , quae nobis fiunt, Deum vindicem fore. Lalores I aerumnas, agonas, ut Herculis XII. labores dicunur. In errore sum J ἐλλη, estia i idolorum cultui dediti sunt. Non erus eis J Non ducebant operae pretium, non faciebant tanti vitam & bona sua, ut eorum ergo arma sumerent ae resisterent, sed spe ac desiderio salutis aeterna hane fiagilem vitam contemnebant. De illo, Non erat, vide 4. Observ.

Salutem J hujus vitae. Pra sistase J aterna. Io. Maximianusi collega Diocletiani A.U.

C. 297.

Gliainum J Veragrorum vicum appellat Caesar a. Gall. i. Marte nach. hodie. Agaunum J Satiat Maurice, duodecim millibus p. ab Octoduro. ai. Primiceritis 3 Quia sngula esseta Palatina complures habebant personas . primicerii, primi scrinii, proximi N primates & capita nam&se voeabant) ossicii cujusque dicebantur, quod primum locum obtinerent, primique in laterculo vel tabella incerata, cui numerus ossicii esset incisus, notarentur. Alii tribunum vocant.

Musis , J filicissimum S gloriosis limum

Ad Miti, Mil ut probarem hujusmodi defensonem ilIicitam esse.

parabatis exemplum J ovid. 9. Met. so . cur haec exempla param Tacitus I s. ann. a 3. Si vis ingruerer, provisis ea emptis Caudinae

Ne quisquam mortali J leg. immortali. 4nama formidinis J per metum quidquam socimus sortibus & stilibus militibus indignum. Ignavus, ut isnavia Sueton. Tib. 66. Cal. s. Fl gitium, ut Justinus 22, 8. Postulas janguinei quae non tam victimarum, quam Christianorum cruore polluuntur& insciuntur. M vinis 3 exemplo decimatorum. Non tenebis J eoges manere incorpore aut mortem refugere, ut idolis serviant.

3. Ne justi punirentur , multitudo I sen

Ariani. Fides apud Niemami Dominum Jesum Christum filium Dei unigenitum, natum dc p tre , hoc est, de substantia patris, Deum de Deo,

lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, in tum , non factum, unius substantiae cum patre.

l quod Graeci dicunt fragm. B. Hilariiὰ bibl. Pithaei a Nic. Fabro editum p. 3I. g. VIII. Patismis J Non fuit rex, sed regis Plistitehi, Leonida geniti, tutor& patruelis Α-lgidi, potuisset dicere, de quo Plutarchus. Ini exsilium ejectus Demaratus, Justin. et, O. Ρausa nim alius, Justin. 6,q. Finii justi, J rebellione excusanda.

I. IX. Imperium Mais vir i Ex hoe capite accusatus Dionysus minor apud Justin. ax, apud Quintilianum decl. 167. Hem auariem δε- ρομον tyrannidis.l Pro deretisti J Ut Henricus HI. regnum P lloniae, cum audita morte fratris Caroli IX. clam Cra via se subduxisset a. C. Is . Itaque Poloni sequemi anno sium regem crearunt. Thuan. ys. s. X. Electione uua I ubi legibus moribusve modus suecedendi vel per lectionem vel per natiavitatem destatus &introductus est.

Nullus est 4 perinde habetur & tem relinquit

integram, ae s non intercessisset.

L. Uinfriareus 3 66. in diximus J cap. praecedent. n. I .

g. XI. Hostem populi totius J Ut Caligula, qui optabat populum Rdmanum habere unam

cervicem, Sueton. 3 .

g. XII. S. runum committatur' i ei dat in causam commissi, ut possit revocari a majore domino , qui posses ri donaverat, vel existat e

sus, quo contingente assensus est rex se regno ces- .surum. Cap. praeced. n. T6.

s. XIII. Partem habeat J ubi diversum est imperium in paries potentiales. i. 3 , 37. Etiam di H- - 4 Hic excusantur Barneuel dici inter crimina objecti vaecigeidera, Crol. Apol c. IO. s. XIV.

SEARCH

MENU NAVIGATION