장음표시 사용
431쪽
Superest J IV. Articulus posterioris putis. subsidia.
Notiones tam certas J Inchoatas intelligentias, quae in .animis imprimuntur similiter omnibu4. Cic. i. de lcg. I Q. Sentiendi instrumentis 4 MR- χἡe ευ -. Diog. apud Stobrum 388. Quibus externa percipiuntur, oculis, auribus, narthus, lingua, di quod vivum in omni corpore est ad la ebun toto corpore aequabiliter susum, ut Cic. 2. de nat. 3 6. sentiendum vel percipiendum. Feminis iisque harbaris J Tyriis, Phoenissis; per eas species voluit innuere Euripides, etiam barbaros & sceminas idem dictum approbare. Quod argumentum est etiam sequiorem sexum, di tum vita cultiore tum liberali institutione estentes ea facile assequi. 4 . Sectae, argumento J Sectae, ad Philosophos refer. i. e. Non vera semper, sed saepe veri Din ilia tantum dicere, dummodo prosatura parti, cujus causam orant; eoque & contraria interdum iis, quae alias dixerunt. Nobilis est locus in hane rem Cie. pro Cluent. e. sci. Ascon. Ped. pro Cornelio p. t r. csse oriatomiae callidi ratis , is eum vi Ν, eisdem rebus ab utraque
parte vel a contrairiis mantur.
Ar timento J ad Poetas & Historicos. sest ad Cratores. Au e sam universalem ' quae non sngulos &in praesenti tantum negotio movet, sed omnes N in quavis materia timiliter impelleret. Ad principium innatum, quod in omnibus est commune quasi & insitum. assis io J Collectio, argumentatio, hllogismus. Communis consensus 4 approbatici aliqua omnium quasi ex tacito pacto. IIIa i se . illatio. His i consensus communis.
Quod enim J Desinitio juris gentium & na . De ei non potest 4 ut jus naturae.
Volunt.tre libera ex consensu gentium etiam-s directo natura non diciet.
I. Quia vera J quod necessario de semper
Duntaxat effvitum J quod aeque Observatur more, licet non tanta ratio cogat. sic natura praeeipit, ut adversus vim injustam me & meos defendam. sancte ergo bellum. Sed quemadmodum in bello me geram, tantumne armis &dolo bono utar, an etiam veneno, non desinivit natura, sed ius gentium. De bello captis, teneamne an relinquam , non praecipit quidem
ius gentium a sed si tenere velim , etiams pro
mala causa militaverim, me tuetur ac defendit,
re pro justo possessore habet. Eaeter m J ut scilicet aeque observetur ac ip-ῆm gentium jus. siua jumis stricta J Quae ad justitiam ire γαλλι
4r. Mou percli J Pyrrhoniis & Scepticis, ut Helisio & smilibus, de quibus Cicero I.
g. r. & Diog. Laert. qui dubitabant de omni bus. Vide Vitam Pyrrhonis in Dioscne Laertio Veritatem sparsam J Argumentum veterum erat Christianorum , Omnia moralia, quae docuit Christus, etiam veteres Philosophos praece pisse. Id vero GistimabantJ Vide Petrum Nunn sum de studio Philosophico, cap. 2. num. 9. 3. Liberalitatem CV parsimoniam J num. I. Liberalitatem definit Arilioteles, mediocritatem circa pecunias : eius praecipua cautio est quam& Cicero a de osse. Is , ei adhibet r dandum diligenter Cr moaerate, ne largitio fontem senignitiatis exhauriat, & cap. 38. Halendam rati
nem rei famatiaris , quum dilabi s neres agit,ssum est. Haec est quam veteres parsimoniam sive frugalitatem dixere r atque hinc patet frugalit tem non esse speciem a liberalitate diversam, sed alteram ejus partem vel ossicium, quemadmodum altera pars eli benignitas, sive tempestivus sumptus. Liberalis est, qui non plus dat, quam s-nit frugalitas; non minus, quam comitas praecipit sis benignitas. Liberalitas est mcdium inter prodigalitatem, aqua revocat illam fruga litas sive parsimonia, di avaritiam, a qua retrahit cam benignitas. Verisisti dareι oppos a J num. 2. Veritas Aristoteli 4. Ethic. 3 3. virius est, qua quis raserave is in fisis is quod es Cresse debet. Qua qui
utebantur, candige & simplicitet agere diccbantur. Exemplum est apud Homerum Achilles apud sophoesem filius ejus Neoptolemus. Et in excessu objicit arrogantiam, 'ua quis amplius praeseri, quam esti cujusmodi sunt gloriosi milites apud Comicos. In desecti, dissimulationem qua quis minus praesert quam est: non per modestam proprii laudis detrectationem, sed per pravam consuetudinem ac voluntatem illudendi aeniistrandi i cuius Exemplum unicum est Tiberius, qui cum teterrimus esset dominorum, ducebat se S. P. Q. R. servire, & Domitianus, cum innoxios occideret, praesari solitus de clementia. Tales sunt descripti Theophrasto. T les de quibus Terentius in Heautont. Nec tu illum satis noveras , nec te ille : hocques, ubi
non vere vivitur. Tu illum nknquam Uendisti,
quanti penderes. Nee tibi ille est credere ausi quia a quum est patri. Huc pertinet histrionia,
quam totum orbem exercere dixit Petronius. Contemptus toluptatis J num. 3. Invidiosa λι- metvςr non enim contemtum voluptatum, sed seram de barbaram aversationem muscae pulchritudinis , aliarumque rerum elegantium 3e jucundisum , quas modice sumendas comparavit
Deus in solatium vitae. Ea in aliis est immanitas bellu ina , in Hiis pecuinus stupor. Talis Timon ille fuit eomoediis Aristopnanis trafluctus tanquam osor generis humani. Et ejus imi , ratione M. Antonius post bellum Actiacum. T les quoque iratis Diis genitos di malevolente ge-itio natos dicebant veteres, qui nihil indulgere genio possent, etiams liceret, di copiam habe
432쪽
t tum sui potius & son aia.. , ut dicebant Grae-itur , diserte scribit haeret in Me loco Aristoci, per quam quis honore se indignum praestat lietis etiam Bacchovius ad 6. I. Inst. de justit. de
Non enim malunt contemnere honores, sed italiure) ne a particulari quidem iustitia mλ, miti ccontemnere, ut inhonestus fiat, pudorem &ladulterium aut ullam caedis speciem excipiti nam
famam hominum nihili facias, in sordidissimumicum justitiae particularis duas species partes
vitae genus descendas cum Dionysio Syracusanoledidisset, M ia mi ς α νομαὰ Ν ra ὀ rea in . apud Just. 2I. . non contentus in publico vagari, , alteram quae distribuenda sed potare , me conspici in popinis lupanaribusi praemia & onera, alteram quae contractus ordiaque , sed ιοiis diebus desidere , ecim perdis usimoi nat; inter συναλλαγμα Δώmα seu contractus quoqtieae minimis rebus d scepiara, ponosus Q involuntarios palain ponit m δολος Ilaus incerire. νι M. Haec lib. s. Ethic. cap. 4. At initio eius G itatem ira J num. s. Non quae orituricapitis ἡ&-ι & subtiliter esse quandam justi mansuetudine ac lenitate animi, sed stupore, tiam . quae non contineat omnem virtutem, sed sentitudine, ostenditurque stupida quaedam om-lpartis locum obtineat, demonstrat exemplis imnium indignissimorum, quae nemo bonus tole- justitimi esse enim qui injuste agant, qui tamen rare debet, tolerantia: Malcm in parasitis&mi- non cupiant, nec usurpent alienum, ut qui inmis , Os contumeliae praebere suetis , e ibent acie Hypeum ab icit, dum ignavus esti malediscenae. l cus , dum molestus r per avaritiam destituena' . Ex juglitia, cui oppositum ni ι- ωρο- amicum, dum illiberalis : nemo horum aut s-νam in rebias J num. 6. Medium duplex est: ket .militer peccantium iniuste agit cupiditate alieni. sive Arithmeticum, quod utrimque tantundem Et tamen cupiditas alieni peccatum est, di impro- distat ab extremis, scut centium aequaliter ex batur, tanquam in ustitia. Est ergo aliqua i omnibus partibus disjunctum a circumferentia, justitia ab aliis vitiis distinii, & separata, & se de Rationis sive Geometricum, quod alteri ex 'in contrarium justitia. Inter haec genera injustitiae tremorum interdum est vicinius, ab altero remota universalis vocat) mentionem facittius, & tamen medium ratione pondoris, trit ladulterii, ponens duos adulteros r alter ob lu- temporis, personae. Illud paribus numeris utrinia crum moechatur, & accipit, aut esuriret ni moe-que abest, ut quaternarius inter duo & sexi no acharcturr alter ob libidinem & ultro donat. hievem inter sex & duodecimi hoe non quidem nu. posterior quod peccat, habet nomen inter vitia meris sed tamen paribus ponderibus parique ra-auniversali justitiae opposita r cst enim intempstione alterius extremi ad medium , di vicissim rans: at ille prior, quod facit, nullum nomen medii ad alterum extremum utrimque distat, &linter ista vitia invenit: & tamen injustus esti er- medium habetur r ut quemadmodum se habent in injustitia particularit ergo & est aliqua injustia tres ad sex, ita sex ad duodecim: nam illa horum tia particularis, quae non possit reserri ad illa vitia dimidium sunt. Quatuor& a duobus dea sex dita Ethica, sed sui generis vitium esti is τε did α-
stant binarior at non sex ut a tribus ternario, ita ἄν--Mκ res. Non
etiam a duodecim distant: haec est divisio non ge-ldicit πλεον κα is omnino non esse, sed magis neris in species, sed homonrmi in signiscata laκελ quam mouxetia i dein non dicit puni-Quid igitur peccavit Aristoteles, si dixit virtu-sri ex Iehibus non posse ut αλι Mia,Lυ, sed dicieism omnem consistere in medior sed in exteris vi, , posis viarii scilicet subtili judi- virtutibus esse medium rationis sive Geometri leto Ethico , quod si ex intentione agentis. eum: in justitia partim medium Geomettieum,4 non ex damno patientis. At qui tueri S pe-sire rationis, partim Arithmeticum, sive rei λ non cuniae accipienda causa adulterat, is Gi- , ἀώ- hie video με- stiis uetino , sed tantum ex--δ' ἔ , quod comparate intelligendum plicationem&distinctionem terminorum. ex superioribus , quasi esset μάλ is . Minus suo accipere 4 num. 7. Cavillaturi ne- αυλα--, magis injustus quam intemperans. que enim Aristoteles δή eius semiores illud ministNam quidem praestat ei miniiterium suo accipiunt de bonis, sed de oneribus 8e malis.lsed qua potissimum agit, & ista utitur, est μι-Justitia ex mente Aristotelis est virtus, quae tamiritus , sive turpis egestas. Quomodo igitur si in praemiorum& onerum distributione, quam inldiceret adultinum ex libidine non esse injusti commutatione rerum di contractibus & omnibus tiam, qui hoc ipsum ut exemplum injustitiae ad- in quibus alicui injuria fieri potest, ita se ger illi tyre hominem decet, ut nec de externis bonis, pu- inpiationem J confundit Crotius univeis ta pecuniis, honoribus, & id genus aliis plus s-llem & particularem justitiam iii vindicet, minus relinquat dicti, nec rursus Nec referri J num. s. Nihil refert, quod de malis, id est, oneribus & poenis minus sbi,iad poenam judicio civilii sed refert judicio m at plus alteri quam par est ac iure debetur, impo- rali. Mnester fuit pantominus, quem cum Mes,nit. Vide Horn um a. Ethic. cap. II. n. ai. salina non posset ad libidinem pellicere, accus . Adtirierum ex libidine, caedem ex ira ad inse svit eum apud Claudium maritum tanquam con sistam J num. 8. Primum Aristoteles non ne-ltumacem, effecitque ut Imperator jutieret eum gat, adulterium qualecunque, &caedem quam-lAugustae parere. Itaque cum ea concubuit. vis pertinere ad iustitiam universalem. Nam eamlTacit. XI. ann. 3 6. Is egit quidem & α λά-e Omnes virtutes complecti&leges velle, ut nulla nec evast poenain, iudicio tamen mo-
non virtus observetur, nullum non vitium vite-l rati me nec a λανγ fuit. Sic re Gyges
433쪽
eum imperio Candaulis nudam vidit Lydiae reginam. De caede ex ira haud scio, nisi sorte ex lib. V. Ethic. cap. Io. quod si est , injuste se carpsisse hoc demolistrat lib. 3. de Jur. Mil. & pac.
cap. II. num. q. ubi late euin locum allegat &merito praedicat.
que. Deum nimium colere non possumus &c. Jnum. IO. Primum Aristoteli ignoscenduin, si inter virtutes morales non posuit religionem quemadmodmum& Spem, Caritatem, Fidem solis Christianis ex revelatione cognitas. Nam illi ut veteribus omnibus extra Ecclesiam cultus
deorum sub magnificentia ponitur 4. Ethic. s. Cui subseribit Sallustitis Catil. xx. In suppliciis deorum magnisci, domi paret , in amicos fue-tis erunι. Iult in de Templo Delphico lib. 14, 6.
Mialia is, tir ibi er opulenta regum populorumque visuntur munera, quae magni centia se a reddentium vota gratam viatintatem c deorum responsa manifestant. Livius a I, 2or qua in re excedi modum posse mons rat lex illa di pie atem Ahibentor opes amovenio. lib. a. de leg. 8. Lycurgus intcrrogatus , cur ν -ῶι θι-m.M. in dica & vilia sacriscia constituisset, respondit ne unquam venerari Deum cessemus. Plutarch. Lacon. p. 228. Colere Deum nimium non possumus , eultu recto & qno ille se coli praecepit. Sed hie non est excessus r quantumcumque enim hoc extollas, sicias toto corae, tota anima, totis viribus, tamen manes in medio. Sic nullam virtutem nimium exercere possumus e nam quamdiu virtus est, quousque cxtendas, medium tenebis. Sed actio illa huta mana per quam exercetur virtus. quamque virtus temperat, potest excedere cxtra medium, de
cum degenerat in excessum. Sic di ossicia, per quae cxcrimus pietatem nostram, dil quibus nos colere Deum testamur , patiuntur vitium , &possunt in ta excedere, ut Alcat Dominus sit ia mi, multitia nem mi limartim et strarum Hieratis uitru sacri sciti frustra. In censum abominario est mihi. Esai e cap. i. colere Dsum mium non possumus, nempe cultu animi, Spmpo sto vivendi ad iussa eius. Sic proposito animi nemo neque sortis nimium, nequc temperans, neque suitus esse potest. Seo homo de homine iudicat ex actionibus externis r Vera virtute utrum quis sit praeditus , an imaginem tantum ejus S umbram habeat limites migram do in supervacuum , aestimandum est ex opere cuivis virtuti proprio. Quomodo igitur relliugiosos nos demonstramus p nempe templa adeundo, orando in genibus, aperto capite, supinis manibus, cleemost nis , & cmeando inium turn sacrorum , sertas corundem sacrorum
causa habendo, legendo libros sacros A insensus eorum inquirendo , abstinendo & pro opibus Irohibendo, in quibus nefas aut piaculum verari videtur. In his vero modum excedi posse di amplius fieri quam Deus praecipit & ratio recta poscit, quis ignorat 3 Itaque omnino quoque Restis o medium serit inter superstitionis excessum ti defectum impietatis sive Atheismi. 6. Ei judiciat sententus de pronunciata illustrium & clarorum hominum , ea saepe vulgi non salsa, ut de sua.
Metiorem temporum J ut Romana ante cloo. v. c. annum, seu bellum Punicum tertium, Craiaca bellum ante Peloponnes acum. Thucyd. lib.
3. Probarum J qui effecerunt, ut alii habe rentur canonici, & apocrrpbi, primi. Antiquae in notis Ieris j sic maluit quam antiqui & novi scederis vel testamenti. non enim sequitur quod nostri sere statuunt omnes, idem foedus gratiae fuisse semper, eandemque legem, cujus non nova rapita tulit, sed veterem ren vavit , declaravit magis & purgavit a Phariseorum pravis interpretationibus dil additamentis. Pra natura J Judaizantes, Bodinum intelligit. Mendos. J Horat. r. Sat. q. Aufidius forti
miscebar melia Fatimo. Mendose. i. e. male, perperam.
Linra J ut cum jubet Deus abstinere fructu certae arboris , cum patrem jubet immolare s-lium , cum jubet non pasci septem populis in C
Non pugnat J Nam Deus omnium arbiter summus, de ob id non pugnat eum pamrentum, aut praecepto, non occides, cum filium immolare jubet patrem. Deus per homines eae equitur J ut mandatum
Abrahamo destio mactando, Hebraeis de AEgyptiis auro de argento fraudandis, re septem populis, S1rix PMestinae delendis, Iehu de tollenda domo Achabi. Contrarium J Quae est sententia quorundam
Anabaptistarum. Afijora J Quin clariora potius de evidentiora, ut volunt Reformati.
s. Hebraei scriptorest malis in primis Maiamonides in Ductore dubitantium, qui liber ediatus a Buxtorsio. Sermones in mores patrios habuerant percunita J Latinius glandum, nam non praecedit duplex genus, de ob id nullus locus neutro gencti. '
o. M okem' nisi justitia vestra sit supra justillam Pharisaeorum dicit Dominus. Commendiantur J Quae Theologi dicunt esse masti, consili quam praecepit, priori ad Corinth. eap VII. Mercede J nempe ex Dei benignitate a non quas aliquid, nedum amplius, quam debent, me
si . Coones 4 Decreta conciliorum.
Qui re istini J His munit Concilia posse Ia-
ea qua ocorrum J ad quotidianos casus. Vera eretem officium t ostendit. sivi tanti nominis mensuram implebant i i. e. ui se praestiterunt dignos Christianorum magnico titulo. Imitatur Ovid. I. Pont. 2. ALaime qui tanti mensuram nominis imples. Horsree J i. e. Patres de Scriptores ecclesiastici; ut Augiistinus, Tertullianus, die. Neque gravis i non pro haereticis aut schismaticis lubiti.
434쪽
Dιminutus J Pontiscum Romanorum scit. P palis monarchia, quam nolebat offindere scribens in Gallia. iii. J Concilium ex eorundem satellitibus compositum. Patres Ac scriptores ecclesiastici set. Saccesserunt Scholam iri J e schola Petri Lombardi magistri sententiarum. cindon da J in quibos sc. errarunt. In remoriam J in moralibus, quae spectant mores, in ethicis. Diores rviendi J in utramque partem dispotandi. d. J non eonvitiis certantes.s 3. Pan de Ae J potius quam pandectis: vox
I reio J quem ius civile Romanum per barbara tempora abolitum in usum revocasse ac docere coepisse vulgo putatur sub Philippo Suevo
Costi eruns J Alciato, Budato, Cujacio. Primi, J veteribus. Misceant 4 ut dicant esse juris naturae, quod est juris Gentium. Eae eoia 3o J velut ea tacito consensu omnia um aut plurimorum , moras umque popul
9, I. alludit ad i. I9. D. I. I.
s . Cunonibus J jure canonico. Sape o timi φι J rectissime tradant, quid sit juris; etsi ad id male applicent, Nobtorto collo trahant veterum JC. loca, unde id colligunt. Tali e sertaini J quum quod nunc videmus passiim usurpari & valere pro jure gentium, jam
tunc usurpatum fuisse ostendunt. ue s. ad una libertate J ut audeat etiam qua dam regibus iniqua statuere. Insi. 2, I, 9. Perpetuo opere 4 libris de Republica. Provinciata J sententiar.3 6. In toro opereJ quintum & ultimum membrum partis specialis. Cura per omne opus.s . Ex usu sis J Politica.18. F guras a corporibus semota J In idea&solo conceptu mcntis, non ut pinguntur in ab co vel charta. Inse. 2, 23, I.
I. g. I. Vos nulti jaris 3 i. e. qui non sunt si s ejusdem Reip. nec communi lcgum vel civitatis sponsione , ut loqui tur JCtus seu lex a. D. de legibus, non tenentur , neque aut iudicem eundem agnoscunt. In gentem nondum J Ut Aborigines, genus hominum agreste , sine legibus, sine imperio, solutum atque liberum, Sallust. Catilin. 6. Apud eundem Gaetuli & Libyes, asperi incultique, neque moribus, neque lese aut imperio cuiuia quam regebantur. Jugurth. I 8. Et ex eadem
Astica, qui in familias passim & sine lege dis
pers nihil in commune consultant Melae I, s. Adde Ciceronem de Invent. I, 2. infra I, 2, 2. In sacris literis Patriarchae sub tentoriis habita tes, & hoc tempore multi Arabum . Optimates J Aristocratia , Democratia, ut
Venetiae. s. II. I. Cenationemper vim J nam alias certatur res controversi , de decernitur aliis quoque modis, veluti per sententias & calculos, ut in foro apud iudices a per suffragia, ut in comitiis populorum ; denique & per sortem, ut quisquam provinciam habere, quis judicare dobeat Cic. i. dc ossic. II. Cum stat dis genera
decertandi, alterum per disceptarionem, alterum per vim
Bessum palus J i. e. Conditio certa populorum. Esplicatio haec Tullianae definitionis est, non aliades nitio. Neque enim Cicero per certationem intellexit actionem vel a seu in unum, velut aciei, oppugnationis,vastationis; sed durantem temporisi tractum quo dissiletur , & pro occasionibus auts comparatur vis aut fit, aut cavetur atque cluditur. t Bellum est tempus S conditio manibus atque ar-linis, quod habent controversae, decernentium , i donec victoria aut colloquio transigaturii sua satis sunt 3 se. certantes , vel quatenus certant; non aliquid agunt ad certamen non per i tinens et quatenus cxercent eum statum aut ge-l runt aliquid rerum ei convenientium, vel quod sit certantium ossicii aut moris, nam per Dellum alia aguntur quae id non spectant. Prio tum J quoties singuli pauciis nullo justo imperio praediti armis inter se depugnant, ut
Priti sit J Horat. a. Sat. 3. Cum prorepseram primis animalia terris , Mutum m turpe pecus, Hianuem atque eubilia propter, Unguibus cr pugnis , dein f ibus , atque ita porro Pugnabant armis, quae post fabris erit ustis. Paties J prius enim certabant homines, quam in civitatem coierunt. a. Duestum J Etymologia Ciceronis in Orat. s. & Varronis in perduelles cl. L. L. IJολεμ - J q. a πιλυς. ηJ -ris' a dissolutione.
435쪽
: quaevis infelicitas. 3. Nomen gener,sJ Ut quum JCti adoptionem dividunt in arrogationem & adoptionem: Aristotcles mλHεια, in μονια εχ αν, πλιτ diis. Vide VOss de Construct c. 4r.
guunt in arrogationem & adoptionem specialius dirum. Sic cognatos in agnatos & cognatos. g. III. I. Intelligimus d scit. nos quaesituros Vel hoc disputatur .
Quia justum J i. pro facto concesso de non improbato. Plaut. Cistuli. I, I, 2. jas fasque est. Pcrsa I, 3, a 6. jas o XIIan. rare amitias titi legasisuper pectinia tutelaverei siae, iιajus esto. uuod i ultim non est 3 i. e. quod licet, quia i lege nullia prohibetur : quod sine culpa & in juria facere possis.
a. 'Tm inta J ubi altera pars contrahentium superior, alia inferior. Ex quo J ut omnibus inter se Iiccant eadem, eadein non liceant, vcl, quo omnes inter se vivere & agere naturae aut societati placuit. utii peie J ut liceat majori in minorem, quod non licet minori in majorem aut in parem. Sic Cyrus fecisse se at regem respondebat Justin. I. s. g. IV. Fus 67J pro auctoritate. ut in XII.
Hi furtiva isterna auctoriiat pro re incorporali, quae possidetur ver acquiritur ab eo cujus est. sic jus obtinere, Plau. Casin. I, 2, 22. Pro Quinct. I. Vcr. 26. jus usurpare , Liv. 3, II, & s, I 2. jus experiri, pro Caecina iet. . pro Sext. 42. Tacit. 3. ann. 3 6. impertiri tralaticium jas. Suston. Octa . uualitas moralis 3 i. e. moribus & legibus sundata vis, copia, licentia P ad νώ J Vide Inuit. l. 2. tit. r. de servit. praediorum. Competanti iura Galla.
Habeat J Domino scit. praedii.
cultas J i. c. rei. Aprilucio J i. e. meritum. Asus a praetore rocessi. Persius.
Iuli Facultati. s. V. Nomine stii J Sic Suum, quod tandia
cari potes i. 27. g. 2. D. deaur. arg. Sic Stium cuique tribuere. Mum recipere, i. p. g. 6. D. Quae in fraud. cred. Suum consequi. l. I s. g. s. de re judic. Sua ruuial. 3 o. pr. de leg. 3. Stitis hares.
Sui soli Cranei M l. 7 3. de lcg. 3. Inse J ut quis sit sui juris, 1. 3 o. pr. de leg.
in suam tutelam&in suam potestatem. Plaut.bersa 4, 3. Ita amitia mea quae Dis hodie, sua nunc est. Curi. ς, c. Tisiam suis rex corporisus Q caltu faminartim abstineri j sis. Domitiisem J sic suum cuique tribuere in juris praeceptis. ιιθ 3us J cum alienis rebus utimur sttuntur salva earum substantia. Pignaris 4 quod datur in securitatem crediti. Creditum J quod alicui mutuum datum. se Atim reeipere l. 7. g. 6. quae in sta . cred. Suum conseqr s. l. I s. g. 7. Re jud. f. VI. Vulgaris 4 privatorum facultas in bonis suis. inens J publica & magistratuum, facultas reip. aut summae potestitis in privatorum bonis Communitati J reipublicae.di rempublicam i
Res J patrimonia su ectoriam. patriam Dominieum l de eas potest intendere , ut Romae; vel remittere, ut Athenis. Re tibi. quisque JHinc illud Liv. 22,r4. unicapitisem fraudem asst quiquepe cum a jώdieati in vincutis asserit, qsi eortim mitires sua se ferent, eos maea pecuniaque se exseret jussurum. Idem
lib. 26, 3 s. servos agricatiores rempusticam ab duxisse , nunc ad militiam parvo aere emendo, nunc remiges imperando. F quod cui aventi arisve fuerit , stipendis ramiram in tritams an u
g. VII. J i. e. meritum. Aptitudinem
Dignitatem J expressit vocem Gr. sea melius reddidisset meritum. Voce autem dignitatis in simili re supra utitur. Sic & ipse appellare de buit omissa voce viuudinis, quam sine dubio refugerunt Romani. Victorinus in Rhet. Cic. de inventione: Blitiis est habitus an mi ita informiatus , ut omniόtis rebus tristiae uinitatem. i. e. suum. Sueton. Jul. - . Commendo vobis il-
ιem teneant. Sallust. Catil. 3 3. fruita laboris in austria se meae pri sus Mitim dignitatis non ob-ι nebiam. Et quemadmodum Facultati Suum, se Dignitati subjicere poterat Meritum. s. VIII. I. Facultatem respicit Iustitia e
pletriae. J Expletricem dicit Justitiam , quam
vulgo commutativam vocant , opinor, inde,
quod per eam expletur & sathst cuique pro eo, quod ab illo accipimus: nam e tere Latinis interdum est si is ore, ut apud Justinum i e
plent detrimenta miseribus , contumelias honoribus , exeminiones precibtis. Hoc sacile tolero sed quod eidem statuit minus arctum vocabulum συναψακmκροι, id est , contra Ioriae . sve commutatoriae , vel ut vulgo loquuntur , eo mutarisae , id probare argumento non videtur.
Nam , inquit, ut pollelsor meae rei eam mihi reddat, non est Gιαλλάγμά , Ec tamen ad hanc justitiam pertinet. At Aristotelici omnino dieunt hoc quoque esse ex at, αλλάγματο- , sive ex contrassa. Nam ut Jurisconsulti eonu cius alios faciunt justos, alios quali contractus, ut ncgotiorum gestionem, tutelam, rem communem sine inita societate &e. Sie Aristoteles lib. s. Eth. cap. s. contractus ait esse alios vo luntarios, alios involuntarios: S illos quidem, emtionem, venditionem mutuationem, sponsiorinem, scenerationem,depostum, locationem, con ductionemr hos autem alios clandestinos, ut si tum , adulterium, venescium, lenocinium,
436쪽
servi corruptelam , caedem dolo saetam, salsum testimonium e alios violentos , ut sageb Iationem, vincula, mortem, rapinam, con- vitium, contumeliam.' Palam est casum, quem Ob icit auctor , ad hoc genus άκουαο. sve inv iantarium pertinereripletrix J quae alias commutasiva seu corre-μi , de respicit illud suum. Συεαλλα iemiu J quasi diceretur contrassoria. - Io J quasi non suffciat denomina tiones a potiore sumi. 3, 3, a. Mea rei J qui meam rem me inscio quacunque occasione possedit. Non est ὀα σι-J imo ex contractui mis , ut appellat Aristotcles s. Eth. s. non voluntario, fortuito, &, ut JC. loquitur, ex quasi contractu. Dc in est tacitum pactum omnium hominum post inventa taminia privata, ut cuique maneat S restituatur suum.
ticam, cum numeri distant paribus intervallis, ut duo . quatuor , sex, octo a vel tres, sex, novem, duodccim; nam illic ubique duo, hie tres numeri intersunt. Compuratiam Geometricam, cum quoties primus numerus in secundo, toties tertius in quarto i ut tria , sex, duodecim t nam quoties tria sunt in sex , toties sex in duodecim. Contractum societatis seri proportione comparata Aristotelicorum flii noti concedent ei, nis si societas, quam JCti v cant Leoninam ex AE pi fabula. Princeps Arm- sonensis de mille aureis collatis in Indicas societate, in distributione redituum non teruncium accipit amplius quam privati. Qvum vero in societate alicui major pars lucri datur propter eximiam oriram, aut artem, quam adfert ad lucrum quaerendum , ncin tamen intervenit Geometrica proportio, quia non habetur respectus personae , sed rei quam in commune conseri , idque accipit ex pacto. Itaque ibi quoque Arithmeticum par pro pari datur hostimentum, opera pro pecunia , ut loquitur Plautus. Vide Horanum lib. 3. Ethie. cap. I 2. num. I A. Simplicem 4 cum distant numeri paribus intervallis, ut Σ, 4, 6, 8. Vel 3, 6, 9, I 2. Pr portio Arithmetica. Comparatam J cum quoties primus numerus in secundo , toties tertius continetur in quartor ut tres bis in sex, sex his in duodecim quae proportio est Geometrica. Si tantum tintis I Ponit rasum impossibilem
nempe omnes eives praeter unum cste aequales; quod tum eveniet, quum omnes eundem nasum, os, Oculos & faciem habebunt. Vide&Homerum et, I 2, 7. Gmmensori J Vide Homerum 3. Ethicor. 12.num. 7. casum est possibillam , proportione A-kithmetica.
ori magi γο ὶ apud Xenophontem in seri
paedia. s. IX. Largissime I ne quis decipiatur, ut intit. 2. Instit. phou MItim est 4 ossiciorum regula Sen. r. de Ira 27. Sen. . n. I r. legem justi injustique regulam esse. Obtigationem J reddit rationem quare oblia gans dixerit, & non consulens. Permiso J reddit rationem quare obligans di virit, di non permittens. rectum Nam & lionesse vivere inter juris praccpta est. Sotius justitiae, quatim J Particularis, quae
tativa vel distributiva sitiod reflum est 2 laudabile ac probandum.
iussu imperantis. 'Eν et, et J i. e. ordinatum, constitutum. narra, jus constitutum pni P τῖ praecepta statuta, leges po jus. Ab altera spe
Hellem a J interpretes LXX. bibliorum. s. X. I. D elusum renae rationis J Lex mentibus insta bene natis. Admonitio intestina co scientiat. Instinctus, insita notio. Ex ejus convenientia 4 propterea quod rectae rationi, vel ingenitis homini veri &atqui principiis congruat aut repugnet. Pers. Sat. 6, 96. Stas confra ratio, scere tam grinnit in orem , Ne Iiceps facere id, quod quas vitiabit agendo. Rationali l humana. Turpitudinem l ad abstinendum vel cavendum.
Mensualem I ad faciendum vel praestandum.
a. Debis, i eum inest necessitas moralis.
Illis ita eum inest turpitudo Perse J etiam non accedente jussu Dei aut ho
minis. D lino voLmario J i. num. I s. ut cum Deus
praecepit non tangi arborem scientiae boni &mali; abstineri porcis & aliis animalibus, quae pro immundis praescripsit Lex Mosaica.
Debita J ut tegere verenda, ut Paulus I. ad Corinth. XI. I . scribit. comam longam natura dcdecere virum. i. e. honestas morum, quae inter homines. Apostolus ςυσεως vocabulum etiana
adhibet. 3. Sehoti J Scholastici. R ductioe J per applicationem aut interpreta
Isti ista carent J ut quae nullius sunt cessere occupanti: quod per se naturae non est, sed ta
Honesta, avi oppositis J ut velare notas sexus, nee cum Cynicis in publico prurire. Sie Paulusi Corinth. XI. I . ἡ ἡδὶ ista mi φυmι δώ- tam οἰνηρ ἀτμία ianu εος η. Non de iis tantum afferet i. e. subjectam habete
437쪽
habere materiam non modo ea, quae ipsa natura comparavit sine disputatione aut conliitutione humana, sed etiam res , ut sese habent, postquam in eis id , quod natura erant , iudicium
humanum & consuetudo, aliquam partem mutavit.
Consequuntur J ubi homines secere quod na
tristitis i Intelligit dominium privatum
quale nunc in usu , quo unusquisque fur rei est dominus, nam natura omnia sicit communia. Inuo AO l postquain hoc placuit, ut Omnia non essent amplius communia
Euriptae, J Vide similem locum in Plauti Pr
s. Non extendis J quae , si ita licet loqui,
Deus non possit. Dicuntur raditum J quasi sint aliquid, mente concipiuntur S esseruntur tantummodo ac pronuntiantur; ut Centaurus, Chimaera, Gorgo: effectum autem habent nullum , & existere nequcunt. Phil. Entia rationis. Repuniani J hoc est, ut scholae dicunt, contradietoria sunt.
N. a Deo quidem potes esse, J quia Deus semel aliter statuit. Dirinseca I per se ac sua natura. F., α' quaedam statim nominantur conjuncta cum vitici malitia,) vel, quaedam statim ut nominata sunt, iunetam pravitatem praeserunt. in esse rerum , postquam sunt, GV qua sunt
pertinens causam iuxta late patentem & inter
multos plurimosve communicatam. Sensum eo unis J Cic. deleg is. Communas interruentiis. Horat. I. Sat. q. Communi pla sensu caret. Geli. Io. 2 2. eum sensis intem ten gentique commums Me nos s notias res e sitit. Juvenal. 8. Sat. 73. Rartis enim fermesensis communis in ista Fortuna. Aman. Epictet. 3, 6.a νὴ c. Marcus M. νονι, - .lias, lib. I. ad se i psum, ubi Cas. Lactant. 3, 18. in totos errares inciuerunt, xl e jam commuκem sapientiam non Ienerent. Phaedrus sis. 7. quastis honorem florιam Fors a tribuat, sensim communem a
flatii. Seneca cp. s. & 9. a. Λογ, J omnes idem sentire ac dicere. ROGOe, J discrimen. sta inh.ιmanae J ut & quales Thraces pingit Florus 3, 4. qualcs qui conjugiis matrum usi , qui decrepitos parentes , ne alerent, occiderer qui cadaveribus suoriam pro cibo usi, aut canes pavere. Plutarch. de Fort. Alex. 328. Cic. I. Tusc. s. g. XIV. I. Id piar Hs a divinum quippetantum Hebraeis S: Christianis. - Hic pro persona. Liv. 2 , II. Magistriem equitum, qua cons laris potestas sit. Lucan. IO, Ir s. Discatiere toris reges majorque
ut res, ex quo semel extiterunt, speciemque&- - καλῶς. Et 7, 4. Hein. 9s. habitum acceperunt, non aliam sumunt causam. N ad T -& quod sunt, non precario , sed iam per se & suam materiam sunt. neque ut sint alienum benescium exspectui aut aliunde pendere necesse habenti ita &afectiones, quae illis naturis materiisque necessario adhaerent. 6. Imago. t i. e. videatur imprudentibus Sminus intentis aliquid mutari , ubi tamen jus constat, & eius mutatum nihil est. Aeceptum ferat i i. e. se accepisse scribat aut
testatum saciat. Id δέ m Me aeam κει. Et mox t πλῆιο αὐορκες αγροι τι ea plata si ut o m,mH- νοι ,ανία, . Cicero 3. de rep. apud Augustin. muhituuo juras eo sensu titilitatis communione sociata. Et ite rum , coetus i. c. & u. e. sociatus. Persectus, sumetens ad ea, quae desiderat natura ad bene commodeque vivendum. Non mentem J sed partim a natura, pinima jure gentium.
casu vel mortalitatem ejus finiat, vel rem similiarem aut imminuat, aut ad alium tran serat.
7. Ante postas Icies quibus illud ju, a pes
is ad selec ios iudices transsatum est. insevit Deus. r. Post hamanem 4 Adamo. In reparatione J Noacho. nem, non per insitum omnibus hominibus sin
Item dirim a quia naturae rationali unus id vatis ad selectos iudices s. XI. Usiam viae vitam J neque enim brutorum inter se , neque hominum cum bruti P - 1 vi i Ecclesiam in societas est i tantum turpiores sicit homine id pilaestinae tavrit Catholicam. nonracrvantes. s. XVI. r. Fadio missi a Nam& Judae inens generalibus i quae circa smitra simili iram quorundam adem sententia quae Grotii. ter agere novit, ut diXit in Protein cni Muns re ad Genes. 9, . Item Thomae Λquia Animatibus quis sapιentia earini J omnia ani- natis N Mar. Becani.
malia muta & ratione des a quaerere sua com- i Sub -- θ,sse legis Hebraica jugum J Demoda, quamvis damno aliorum. l judiciali lege conredo 1 sed de lege sacrorum &6. XII. I. Aticujus conveniensia J ut cum caerimoniarum sdentius assentirem , si viderem ostenditur innoxium hominem occidere esse in-iquomodo gentibus tempore veteris scederis po- iustum, quia natura appetit conservationem sutituerit innotescere Christus , extra Judaismum. N omnium, quae sunt ejusdem societatis. l Nam ut in N. T. agnum immolatum pro pecca-
438쪽
ita Agnum immolandum in V. T. monstrabant
caerimoni. at de sacriscia. Et ut nos vitam aeternam speramus per sgem in Christum, qui jam
apparuit, Ze pro nobis Patri sitissectit ita prior aetas per Christum in sdem appariturum di satisfacturuin: Extra Christum autem non est salus, quantum quidem nobis revelatum est. Sunts me in Patribus, qui hac de re paullo crudius de liberius loquuntur. Clemens Alexandrinus as mat Judaeis legem, gentibus Philosophiam ante adventum Christi de universalem vocationem ad
salutem suffecisse. Et alibi Philosophiam quondam per se Graecos iustiscasse. Chr)sostomus scribit notitiam Christi illis , qui nativitatem
ejus & εινώ - , sive incarnationem praecesserunt, necessariam non fuisse. At Justinus Martyr dixit, quia Christus est λινγ, Christianos censera debere, quacunque Q λάγου , hoc cst, cum ratione vitam instituerint i quos inter nominat Socratem N Heractatum: & alibi , Socrati, ait, Christum ex parie agnitum. Vide Casaubonum Excrcitatione prima adversus Baronium : hac nemo suile Theologorum sanorum hodie concesserit. Nee videtur pati Paulus ad Ephesios
cap. 2 vcrs Ir. Mementote vos aliqviando gentes in carne eum vocabamini praeputium id est circumcisi) ab ea , qua circumcisio ditia et facta
In carne manu, vos, anquam, isto tempore fuisseparatos a Christo , alamos a cisitate Israelitarum, experies sederum , promissionis spem non habentes , in theos in mundo. Sic ille r nec
credibile est in tanta Ephesiorum , maximi populi , turba neminem suisse, qui legi natura obtemperaret, & ut inter homines innocentiam coleret. Cum illa tamen sua innocentia Apost Ius illos sicit expertes pactorum, spe vita aeternae destitutos, extra Christum, Atheos.
sivi bas data non est J Judaeis quidem, electo populo, lex primum data est, sed ut conditio scederis, quod cum illis pepigerat Deus, promittens coelestia gaudis, si quis illam servaret. Si qui ergo de alienis pateticipare scedus illuA Scommodis ejus sevi vellet, huic consequenter iussum erat, ut sibi quoque legem illam datam
putaret. Quemagmodum XII. labiisse non sunt postar nisi civibus Romanis r itaque externos non
obligabant. at si quis peregrinus privilegia & h nores civis Romani appeteret , is non poterat se excludere ab obligatione juris Quiritium. Audi Ur hI J Similis est praefatio decalogi , sue legis moralis: qui edum te ex Olypto: qua solis Judaeis competit : de tamen nemo dubitat decalogum obligasse omnes homines r deinde eum Deus dicit, Atiui Ura ii: saepe non tantum intelligere debemus Israelem secundum earnem a sed etiam seeundum spiritum , ut Isiael snt omnes fideles , seu qui ordinant testamen-ιum ejus super sacriscia, ut loquitur Psalmus so. De Cis et M J Si non 'aeputio , animo
certe sudairabat. Quomodo enim poterat esse religiosus, di perpetuo in veneratione veri Dei,
si verum Deum non norat ut norat tum nemo
gentilium , nis a Iudaeis edoctus. Α publiea professione videtur abstinuisse metu amittendae militiae: neque enim poterat manere civis Romanus & miles honoratus praesertim , si palam Judaismum professus esset ut hodie sub dominatione 3e iugo Tridentino multi sunt, qui stant
animo nobiscum t sed tamen metu amittendarum fortunarum non id prae se serunt, de manent ubi sunt. Quales uti non crandemnamus, ita propterea non desinimus Omnibus auctores
esse ut exeant quantum possint e Babylone. Haec videtur 3e in Cornelio suille infirmitast qui per suasum Libebat penes Judaeos esse foedus. 8e v rum Deum coli, & colebat religione privata non tamen in legem illorum transibat. At id tum etiam non erat necesse , quia jam venerat Christus, S legi satisfecerat. Huie igitur in s
mitati de erranti conscientiae occurrens Deus misit ei Petrum Apostolum. Religiosi Graeci appellantur ab co , quod fuerunt post auditum verbi Dei, non ex eo quod erant, antequam illud acciperent. Quod peregrinis inter Judaeos venientibus concessa quaedam, quae . non ipss, non eos solvit omni lege: sed argumentum est voluisse Deum, ne cogerentur illi pro imperio ad instituta Judaeorum, sed ut esset libertas conscientia. Ipso illo, qui allegatur, loeo, illis licere dicitur, Judaeis non, quia addunt, gens elis sacratia Dο--no Deo. Ergo non illi sacrati sic, quibus licebat. Quod exteris licuit supplicare, &victimas Offerre , in eo tantum illis concessu in videtur, quantum Hiramo Drio, quum ei honor habitus , ut templo aedificando praeberet materias rnon quasi haec perinde placuissent Deo ae Judaicus ab ipso praescriptus cultus, sed ut electo populo iterum vasa aurea ad sacrum praestarent AEgyptii: ut gentes hac templo quasi tributa darent. Inde enim Judaeorum opes. Tacit. s. Hist. cap. s. Asmus quisque spretis religionitas patriis tribtita in sipes illuc congere ni r tinua ausa Puisistim res. debebat dicere i Retili fismus quisque. sed hoc erat pravum de )udaismo Romanorum judicium. Quae cum syrci Naamane, cum Ninivitis, Nabuciano ro, Tyriis, Moabitis, AtDptiis agenda habuere Prophetae , temporariae erant ac speciales vel indulgentiae, vel denunciationes : ex quibus non est colligenilum, quod in universum fuerit faciendum adsectanti propria Hebraeorum bona, adoptionem , gloriam, faedus, Daehrasionem. It timer promi nes , ut loquitur Paulus Rom. 9. Quod autem Prophetae abstinuerunt vocandis ad Judaismum gentibus, ratio est evidens. non enim debebant involare ossicium Messae , cujus erat plenitudo gentium, cujus vocare omnes, cujus reddere Ecclesam Catholicam.
9 In J pii nationum de gentibus. 4ra Π J slius peregrinitatis.
J - ιικοῦ- νγ παρέκλειν. s. Ab Ismahle vel Gaio aut Cethuris p eri Mira conjectura. Atqui de aegyptios, de Colchos de A thiopas circumcisione usos, testis Herodotus. Hi autem non Cethurae, non Et vi, aut Ismaelis , nec omnino Heberi aut S
mi progenies, sed AEnptii ac AEthiopes a Ch mi sitis descendunt, Mesreno, unde AEgyptus Hebraeis
439쪽
Nebraeis terra Mesraim, &Chuso, unde iisdem imis Irarent atque inde in Omni vita Deo pro- . thiopia terra Chus. Et credibile est AEgyptios pitio ac vindice felicem & magnum suisse. accepiste circumcisionem ab Hebraeis inquilinis Haec sunt quae responderi ad illa possint, quae AEthiopas ab AEgrptiis. Colchi autem, origine i tradit auctor. Nos tamen es durissimis non su- scrthae Japetidae suerunt r & videntur circumci- mus, nec misericordiam Dei circumscribimus,sionem etiam accepisse ab AEgrptiis, cum Seso- & quid de bonis di honestis viris in paganismostris, expeditionein Asiam sacta, coloniam , D- statuerit, arcano illius & adorando judicio relin ptiorum ibi collocavisset , cujus meminit etiam quimus. Valerius Flaccus lib. V. Argonaut. I8. Sesostrin Vis araiae νης. autem successisse Pharaoni in mari rubro sub- l r. niuisti J Capita de caerimoniis. merso sentit Jacobus Ussetius Archiepiscopus in s. X VII. 2. Qua nudistati J Nam & per- Hibernia in Chronologicis. missio extra legem est , permissumque habes. Ananias Ierasen docebis J At ibidem re- tur , quod nusquam vetitum. ea non juris est. scri Josephus , alium Judaeum Eleararum --lsed secti, & tantum signiscat nihil obstare aut nuisse regem , grandem ab eo iniuriam Deo &limpedire, quo minus facias, si lubeat. legi fieri , di magnam esse impietatem . quod i me eis A. J Hoc vel illud in lege Mosaica nita veritate non circumcideretur r de huic pa- permissum est; ergo est juris naturae.
s. I. I. Icero tertio ae Finitas J e. s. t Resentio J Melius dixisset defenso vel tutela. Primia natura J documenta, i nam retensia est quidem vox Ciceronis, sed s- ' monita. igniscat vel ἐπιχlta inhistrionem, ut cum auriga Ipsum P, eone tiatur J Amor& studium con- adducit stenos & sistit cursum i 3. Attic. ai. vel servandi tui. Quod ipsum si se amat, sbi pla- cum quis dubitans assensum sustinet . Acad.eci , & curam sumit tuae salutist alienatur au- l I8. N a s. vel non solvere solidum I 3. Attie. 13, tem& refugit perniciem &quae co ducunt. Se- 2 s. l. 6o. D. deleg neca ep. I 2 I. Primis sibi ipsi conciliatur ani- Manum pro boa J Lucret. s, I 283. ArmamI. Nialtim animes ad virum rodit sine me- antiqua manus dentesque ungtiesque fuerunt. tu mortis. Simul enim conelliatur saltiti suae qaiu- l 3. Quae secundo ac potiore Iora J Bellum non que, in qua juvani, illa petis, ra formi ι. repugnare licundis & excellentioribus naturae. 2. Milonem conveniensia J intelligentiam i Dominium J certarum rerum jus proprium. ordinis, concordiae, decoris rerum agendarum. yus esset occupantis J ut nune quoque in iis Gellius vocat utendi consilii reputationem , de quae communia sunt, quae publica, quae unive honestatis utilitatisque verae eontemplationem, Iaratis. subtilioremque explorationem & commodorum Si unamquodqM J Hinc jure culpat Themi delectum stocles Lacedadimonios, quod imbecillitate se- Convenientiam in qM J utpote in qua. ciorum potentiam quaererent, Justin. 2, iat. In qua honestum J Cicero c. 6. In primis il- g. it. a. Ministris' clientibus, libertis, servis. Iis nutina comitiationibus non inest honem actio: Extraneorum 4 infidelium, paganorum, gen-cansequens est, inpost oritur. tilium. Commodisi i ab illis ad hanc proscistimur. Hi oria septem J Erant Cananitae, Hethitae, Cic. cap. 7. eadem phrasi utitur. Hevitae , Pliaresitae , Gisgosta, Amalecitae,3. In ρ- 3ο eo it J stricte ac praecise ac-lJebustae. Jesuae 3, Io.cipiendum est. His enim J id bellum suiset justum , euiis Oifi- δεμ sJ ubi quicquid remittas, i nullum aliud esset bellum justum , ex iis, quae
summa turpitudo secuitur: ut delerere amicum dicta sunt cap. I, Io.& Is. non licet, juvare silet atque ille velit, nihil a. De j ii nisa J certas & expressis , tan- impedit quominus honestum sit. quam selas de vete justas non destitat.
Reductum utrimque J Horat. I. ep. I 8. Virtus es medium vitioram Crutrimque reduesum.
pra diximus JI, 3. uuia necessariam J quod formula societatis
ratione utentium adversatur. .
. Inter prιma natura J Bellum non repugnare primis naturae. - ' S. III. I. Didicimus, accepimus, legimus a I 1 I. diis Naturaliter a plerumque, ut plurimum. Pnsdem J quasi diceret, quod eredebant aecertum habebant Deum esse Deum ipsorum levindieem justae causae, ac velle eos annorum remedio adversus uiolentiam iniquorum uti. Foristase tamen voluit Deus prosperasse illorum a ma propter fidem, qua exspectabant venturum Messiam.
440쪽
I. didicimus vel tradItam a magistris, vel haustam ex liberis i nam accipere discentium est. Sie a sacerdotibus myptiis numeros & coelestia Platonem accepi se 1cribit Cicero a. Fin. 19. Justinomnis honesta J quidvis tentaremus , nihil non licere putaremus , vel f occidendi essent, ad nos liberandos. a. Umbriam J simulacrum
Commi senil cornibus invicem se petissent. Unde arietate frequens Senecae pro impellere. s. IV. 2. Fine gentium 4 Fortassis hoc vult, id quod in bellis iustam est nempe , non ut vim inferamus alios non laedenti , sed ut vim prohibeamus , armis resistendo si quis vim fecerit, & vitam, bona , libertatem nostram S nostrorum aggressita suerit 3 id necessitate atque usu edoetis comparavisse gentes.
Iulum, id est, plencim J Justum aliquando
est, in quo adhibetur certus ordo modusque rerum ac verborum: & diversum est tumultuario ,
inapparato , incondito; aliquando , quod est juri conveniens, & contra est injustum iniquum , illegitimum. Priori sensu bellum mitius solenne non est justum; posteriori esse potest. Inquit Arias J lib. 3, cap. 3. X LII. J I.
Sed D J Immo pratcipit quid legitima pol
stas facere debeat. 3. His manthi J Pythagoraeorum ά, - - et, talio : Κα ι βουλον - γε τουτο λέγ ν , e. 'pαδαμά=m Aκα ον, 'Eικε παλι de . Aristot. s. Ethic. 8. Seneca ludo de morte Claudiit Illum
q. Conjemisia divina voluntatis in Ietem iiisJAb insigni exemplo, quod Deus in fratricidam statuerat, homines ante diluvium argumentati& colligentes nondum placere Deo cadein cadelui, quamquam naturalis id ratio suaderet, capitali supplicio in homicidas abstinuerunt, quas vetito ipsius Dei lege. Videtur speciosius dici quam verius: sane non extat praeceptum Dei de homicida capite puniendo ante diluvium t sed cum prior ille mundus per annos mille sexcentos s. V. i. Ps natura vetat J tanquam nun- steterit, & haud dubie instillis populis, natio- quam non turpia. nibus , civitatibus frequentatus fuerit, vix vi-Atit priscipiti tanquam semper honesta. detur verisimile, ut eos aut naturalis ratio, aut Licent tantuml quae sue omittantur , sue sua securitas, aut necessitas, quae delictis crestensant, nihil peccatur, nisi quibusdam tempori-l tibus augeri poenas imperat, non docuerit tam bus& occasonibus, quale est bellum gerere in i justo supplicio scelus refraenandum esse. Edi
Extra jas natura J non sunt de imperat;s na
ctum de Caino simile est illis rescriptis principum, quibus alicui siae exemplo subveniunt, tum, sed de indulgentia; non leges, sed legum quae personam non transgrediuntur, ut loquitur beneficia, ouae ubi valeant, ubi non, tempus & Imperator A. 6. Instititi Jure naturae, gentium res praesens docent. a. sivi est in homine J Hebr. Urim in homine , & hoe reserunt ad membrum sequens, ut sit per hominem , qui nempe juste vindicet facinus, sin minem ejus effusum iri Quod non improbat auAor ad locum istum. Comminationem J Tanquam denuntiet Deus,
tu id ipse ficturus sit vel per malos & injustos;
olet enim & peccatis peccata punire: non constituat & ordi iret lectum genus hominum qui vindices homicidii & similium snt rerum capitalium. Quemadmodum Davidi minatur a. Sam. I 2, II, & 2. Interdigum J Noacho datum. Laritis non 3 nihil amplius vetat, quam Moysi dictum. Vmba in J essundere sanguinem & oecidere Vitium eluciis i ut injuria egundere, insontem occidere.
Distinatam J consilio & proposito sectam,
Innocentis i qui nihil commeruerit, cur vira
privaretur.& civis. Ipse Cainus ostendit se metuere & exspectare quod fecisset. Cur λ quia natura eum monebati Tibi quia non vis seri, alteri ne feceris. Quod autem pcenae exemtus est, admitto facile rationem auctoris, ob hominum raritatem
ei parci Deum jussisse at id transisse in legem
cur videatur, cessante ratione & mundo tot seculis frequentato p Nee iuvat exemplum Lame chi, quem accipere possimus hac prosatum, non ut gentium jus, sed suae salutis muniendae gratia, atque ut vindices facinoris a suo corpore & e pite absterreret. Ut ille medicus regi Ludovico XI. apud Comineum lib. X. Non ἁtibito quin me quoque sis ejecturus, scuti reliquos omnes, verum saritissimo jurejurando tibi confirmo , posmeum ais te disicessem, non ustyurum resupra ori tum diem. Minae sunt hae , non jus aut veritas.
Illud facile concesserim, in paucitate hominum& ante diluvium & post & si tum jam capitale supplicium edicto sanuisset Deus ) aliquam3iuexilio tantum aut mulisti diversos apud populos luisse culpam homicidas. Id non confirmanti tantummodo, quos advocat auctor, sed & leges Non fassum nudum J quas minetur Deus, barbararum gentium , quae Romanum i inpe- quid eventurum sit per aliquem in eodem acta' rium conculcarent. Lex Salica tit. XLIII. Si peccantem. quis