장음표시 사용
31쪽
re loco ornatissimo ad quietem , & splendorem , ne Magistris optimis ad disciplinam, quales sunt celeberrimi Viri Eques Carolus Cigna' ni , Marcus Antonius Franceschini , Joseph
Solis. Donatus Creti, Ioseph Cresti , de alii,
quos totius, Italiae , & ingenio , & arte praestantissimos audeo dicere ; nec denique signorum , ac tabularum copia nobilissimarum ad exemplum indigerent. Quod si veteres Thebani quemadmodum lege sanxerant nequis negligentius pingeret , mulctamque peccanti irrogaverant, ita pingendi studiosis ex aerario providissent, haberet ane Graecia in hac quo'que, ut in ceteris facultatibus, quos nobis, po' sterisque nostris. multos praestantes viros oppo neret . Aluntur enim artes la γn gloria sqlum,
sed commodis ; sitque saepissime, ut magna in- fenia earum rerum inopia , quae ad Verania
audem contendentibus necessariae sunt , misse rime torpeant. Calamitas haec tanto , si bene reputes, ceteris major , quanto communior,
tandem aliquando, Deo, nominibusque iuvantibus, ex hac civitate sublata est , jamque ad magnos nobilissima in arte progressusfaciendos, satis est , ingenium afferre non desperatum Hinc ego mirabile nescio quid, patriaeque gloriosum jam nunc in posterum tempus coniicio,
32쪽
in cujus tractatione versarer diutius, ac diligentius, Auditores, nisi me dicendi modus revocaret, juberetque ad rem bellicam properarG.
Hic vero quod Poetae facere Consueverunt, iis
in medio carmine grande aliquid , ac singularc dicturi, non secus ac initio , Apollinis, Musa 'rumquc opem magno sibi verborum apparatu petant, id ego libentissime usurparem de principe hujus Academiae parte , hoc est de rei militaris scientia verba facturus . Scilicet hoc re u stabat unum ad hujus. urbis felicitatem , ut lit terarum, atque armorum studia, veteri alienatione disjuncta, coirent aliquando inter se , eodemquo collocata loco mutua sibi ossicia praestarent. Iam non litterae amplius silebunt inter arma, nec arma jacebunt Obstrepentibus litteris : sed quemadmodum tranquillissima pace, atque. otio fruentes res bellicas tractate juvat easque ad Musarum ludos traducere. ; ita siqua,
forte ingruat belli necessitas, quod avertant boni Superi, & sedibus se suis Musae suo merae continebunt, & in castra ipsa, cum libuerit,
tutissimae ab injuria. migrabunt. Id Ludovico Generali Marsissio in primis acceptum . refcrendcives nostri, nationesque universae in quas studiorum nostrorum utilitas promanabit . . itala enim bellorum , ac litterarum omnium ., ob
33쪽
XXXI V ab ipsa adolescentia peritisiimus, illud unice tota
vira spectare visus est, ut immetriam quandam colligeret , ut pro isto collegit, earum reriura copiam, quae ad militaria per otium trachinis a essent opportunissimae . Vix credent posteritantam hanc bellicam supellectileaia ab. uno fuis, se paratam : parari vero potuisse tam ceterireritisque tempestatibus, eaque in regione, ubi bella acerbissima cum grassarentur , nulliarum ipse copiarum dux potissimam provinciae . parritem sustinebat , hoc certe portenti simile judicabunt . In confestis est, nihil esse in bello calamitosius rudi imperatore ; nec plus ad Rempublicam bene gerendam auctoritatem, india, striam, fidem , viriutem conferre , quam locOrum, urbium, munitionum, armorum, rerumque omnium militarium partam domi scien tiam . Certe multu in interest ad bellicam lata.dem assuevisse a teneris stipendia facere , limnem ferire , praesidia agitare , diruere aliena, munire sua , insidias struere , ac declinare : sed tamen si rerum multarum experientiae scientia accedat domo allata , tum eximium illud , ac singulare solet existere , quod in Caesare, ac Pompejo magnopere Vnteres laudavere . Ira que Ludovicus ' nullum Patriae illustrius benevolentiae , ' quasique pietatis. monumentum re- D lin-
34쪽
linquere posse putabat , quam si nullis impensis, nullis laboribus, nullis periculis parceret, quibus praeclarissima undique bellicae artis addiscendae adiumenta compararet, nobisque liberalissime largiretur. Nihil jam cuiquana deesse potest, sive ad veterem illam, ac simplicissimam pugnandi rationem, sive ad novam hanc infiniutis implicatam rebus cognoscendam ; non libri
ad Historiam, non tabulae ad Geographiam , non instrumenta ad Geometriam, totiusque Architecturae scientiam , non denique . armorum
genus ullum , cujus sit aliquis in lacessendo , ac propellendo vel remotissimis nationibus usius. Marsillio auctore , Marsillio duce innoxia tractabimus arma , eaque agemus disputando, quae olim adeo videbantur a scholis , ac disputationibus abesse, ut tamquam delirus ab Annibale Phormio irrisus sit, quod se coram , &Antiocho de re bellica disserere non dubitasset. Sed ego ita loquor , quasi vero de re militari valde meritus generosissimus Civis nihil prea
terea in commune bonum contulerit. Quid Bibliotheca non tam voluminum copia , quam
pretio ditissima; quid Tyiis grapheum ; quid Anatomica , quid Chimica , quid Mathematica instrumenta ; quid reliqua illa paene innumera insignis monumenta liberalitatis ; quae si om
35쪽
Iaia velim commemorare , non vox modo , sed dies me deficiat Uerum quoniam necesse est reticere plura, eaque ipsa, quae dicuntur , par-εe attingere ,. fruatur beneficentissimus Civis
virtute sua, quae ipsa sibi merces amplissima, ac suopte lumine latis diplendida nullo liadiget
verborum fuco , nullis eloquentiae pigmentis . Fruatur honestissimo civium omnium tes imoanio., qui vultu , atque oculis satis ostendunt, quanti faciant beneticia sua, quo animo excipiant, qua sint totius posteritatis memoria compensaturi. Neque enim , ut Lodovicus Vehementissime nitatur, studium hoc impedirGDterit: nolunt. se eo compelli moderatione sua , ut ingrati videantur : quaeque ille publice poni laudis monumenta vetat, ea quilibet alte reposita servabit animo ; tradet subinde natis, quae excipiant nascituri, de in omnem aetatem quasi per manus propagabit. Jam vero de vobiS , SENATORES AMPLissi Mi , deque tanta illa loci hujus ornatissimi parandi cura, nulla umquam aetas, nulla civium nostrorum lingua conticescet. Non enim videbamini, immensi laboris opus aut suscipere poste tam cito, aut persequi tam diligenter, aut paene perficere tam celeriter . Certe nos cogi ratione rei tantae saepe te
riti, ac paene fracti hastas , ut dicitur , abieci
36쪽
mus; spemque omnem optatimmi boni, in vestri animi magnitudine vestraque sapientia
unice collocavimus . AEdes erant . amplissimae construendae ; construxistis: artifices praestan
tissimi adducendi , adduxistisicustodes addem di vigilantistimi , addidistis res plurimae si pienter distribuendae, leges dicendae; nihil est
Omnium a vobis omissiim omissum' autenti Quid est, PATREs CONRRiPTI , quod non accuratissime obieritis consultando , jubendo , urgendo , ut quam opportunissime simul nobis, simul gloriae vestrae in omnes. deinceps aetates consuleretis λ' Fuit haec quondam Senatus cura , moenia reficere, templa condere , turribus pulcherrimis ornare urbem : at ver ea comparare, quibus civium animi immortali sapientiae lumine illustrarentur, hoc tanti erat, ut vobis unis P. C. reservari oporteret. Sed mehercule , Auditores, visa sunt omnia hoc tempore in litterarum bonum convenire& Civis
splendidissimi liberalitas, Senatus vigilantissimi diligentia , Ss Praesidis Eminentissimi st
dium , & quod caput est, PoNTaFICas LITTER TissiMI voluntas. Ferunt Platonem Diis agere
quotidie gratias consuevisse quod Graecus natus es hil: verum id fieri a nobis multo est aequis simum, de quod Bononiae , &quod hac aettate
37쪽
nati sinuas, qua tam multi ad civitatis hujus no-srae felicitatem, non sine magno SANCTISSlMAE
UIRGINIS . ANNUNTIATAE . nostrae Patronae , ac Divae CATHARINAE DE UiCRis auxilio , consensere. Agite ergo Cives optimi ι nolite per vestram fiden, beneficiis tantis segniter uti. Est quidem ratio omnis artium , ac disciplinarum' ua , salebrosa, paene ultra humanae vitaeterminos diffusa : magnum quid est litterati nomen, splendidum, augustum , vixque ab uno, aut altero singulis aetatibus partum r sed tamen reputare tot, tantisque adiumentis, ac praesidiis dissicultates universas facili negotio superari. Vos etiam contendite naviter , eruditissimi Viri in hujus Academiae album relati ; de quorum laude neque hic locus est , ut multa dicam, neque tamen plura dicere positam , quam Sena,
rum, qui prinre , ceterisque ductu,estro subituris viam munire, facemque praeferre . Ego squidem, cui nescio quo pacto contigit in partem venire honoris tanti, quantum . in me erit, enixe conabor praeeuntes Vos , iterque ostendentes proxime sequi: ae scubi offendam, rogo vos, obtestorinque, ut pro communi Patriae . boirru fidem ve-. stram, te Bononientis requirit. Intelligi- quantum sit vobis oneris imposii jussi estis novam rem pertenta-
38쪽
stram , atque opem implorantem humaniter sublevetis. Sic enim fiet, ut omnibus, qui det, nostra institutione solliciti sunt, PATRlBUs CONSCRIPTis , LEGATO EMILENTISSIMO, SANCTISSIMO
PATRl , toti denique Italiae in magnam spe nuerectae satisfaciamus ... Audiat haec BIATUsIμει PATER nostrique aria antissimus , gaudeatque beneficia sua apud nos collocata' mono cum, fenore virtutis pr esse multis Cepit ille iam fidei nostrae specimen satis illustre ; capiti hoc rempore institutionis Elegit ex civibus hostris quos in caelitum fast ps referret . intelligat ita nunc demum ad innocentissima studia totam, componi Civitatem ut plures ex ea possint iblorum similes olim exire. Probet nostriim hunc discendi ardorem , pronamque in 'gelaus omne humanitatis voluntatem , sibique maxime persuadeat Sapientissimus Pontifex , non, aliunde plane, quam ex ejus imitandi studio proficisci.
39쪽
dis D. IO: Chus omus Aarzen Clerici Regularis
S. Pauli, in Gel. Metropolitana Bonon. Farniarentiarius pro Eminentisvm , in Re verendissimo Domino D. Iacobo Cardis. Boncompagno Ar- ehiepiscopo, Principe. Imprimatur. F. N. Maria caneti Promitarius Sancti O dii