Catalecta rabbinica, in usum scholarum privatarum edita a Davide Millio

11쪽

pedita esset: liberis suis opes congererent , ut a Parentibus congestas accepissent, quae sine divina benedictione, illis Ir ri exitio dc maledictioni Cederent, oppido Vero Pauco , studio Legis operam navare , glebae assi-Xos. ideo ergo tribum Levi, tot in S. Litteris mactari encomiis, quod ne filios quidem suos non cognovisset, dum scilicet res mundanas eis minime prospiceret, sed . Dei sermonem observavisset,& foedus ejus:

quare copiae ejus essent benediditae. Deut. . XXXIII. 98c I. Nequis vero, quod vita hominis in S. Litteris, cum somnio com Paretur , quemadmodum Jobi XX..8. inde colligat, animam post mortem sensu carere, atque nullum post obitum praemium aut Poen'm eam manere : ideo hic hominem fructibus vescentem introduci, a Parentibus

plantatis, quod justi in futuro sieculo fructu

actionum suarum fruantur. Jes. Io. I. at que Deus memor sit foederis sui & benignitatis erga diligentes se , in liberos immo ' mille generationes Deut VII. 9.

In Gem. . na sel. 73. alia narratur fabula: Nempe Rabba Barbar Chonna, hominem vidisse equitantem juxta

12쪽

murum longissimum, in cujus vertice Dae- 'mon nomine 'a ID tam celeri Curreret gradu, ut eques etsi equo calcar adderet, sequi haud posset. Alio Tempore. Porro narratur, Daemoni duo sternebantur equi, qui in duobus stabant pontibus, fluvio ad I incumbentibus. Tunc Daemon desultorem agebat ἀμφιππον, & quae utraque manu tenebat vini pocula, inter desultandum ita miscebat, ut ne gutta quidem exciderit. '

Quid Magistri ficta hac narratione significaverint, in α' hi 'bbν sol. d. c. q.

seq. exponitur. Equitem significare ho- .minem, vehementi & indefesso studio legi divinae operam navantem, eamque Perpetuo sequentem , equitis hujus more, qui prope murum iter suum prosequebatur. Lex enim divina in Gem. t QP sol. s. α Inad fol. a . variis de causis Cum mu- To comparatur: Daemonem autem illum esse, qui alias vocaretur: hic vero illi tribui nomina a mn ,. quod servi ejus ab eo tanquam a lDI excelso ad sublimest evehendi videantur dignitates, quod reuera tamen ut eventus docet in sive fabula sit, vana & inanis. Aliud quod ei tribuitur nomen essem istius noctis, qui

13쪽

quia Princeps ille tenebrarum, in filios

tenebrarum dominetur. Hunc igitur Mota nam in o muro currere , h. e. se MDgistrum Legis jactitare , . ut cum Evam seduceret Sen. IIu & tentare, an . eo dem modo homines pios ab obersvatione legis avertere queat: quibus acclamaret: quando cum peditibus curris defatigant te, quomodo ergo misceres te. cum es is p . Ierem. XLI. y. Cum vero hos equites a via

divertere non posset, duos equos illi paratos esse, quibus insuli ret, id est , cum pios seducere non queat , tunc ad Improbos reverti confer Matthaxa r. 43.3 quos sub ρο- Testatem suam redigeret, illi ue insultaret. Vel hos equos symbola esse Magistri dicunt,

duorum Regum Dan. XL. 27. memorato

rum 2 quorum animus est malefaciendi, &in mensia mendacium loquuntur. . Impro hos vero duobus hic comparari equis, quod homines mundani commode in duo dispesci queant genera, quorum nonnulli muM- me exsatientur Pecunia, neque reditibus Eccles. v. io. aut quibus non sit data Copia . . fruendi re illa, cap. v I. 2. alios vero esse,qui bus omnis Iabor ori obveniat Eccles. v I. F. Priores igitur quam optime comparari cum equo, qui etiamsi cum equite opima vide ax ruma, iter furun prosequatur, grami

14쪽

ms facultate non data: posteriores vero Mquis essent similes, nonnisi pabulum sectan. tibus, viram enim in otio transigerent v luti pecora, quae natura prona finXit, at que ventri obedientia. Hosce equos stetis.

se in pontibus fluvii Dri ceram significantis, quod eorum opera, qui sub potestiue Diaboli sunt, Cerae instar liquefiant a praesentia Ie vae Ps. xcviI. s. Pocula vini quae Daemon misceret, esse mercedem impromborum, quam propinat Diabolus, pocula nimirum excandescentiae Jehovae, quae infusa bibunt impii, ad ultimam usque guttam Jes. LI. II. 22. vel improbos duntinas indulgere 'o I risus mundanis, quae ele

Cantur, quia .opes suas ex uno in aliud quasi fundant poculum, e clita in guttur, ita ut De gutta quidem essiuat, quae rebus divinis

impendatur. .

ln Gem. , rana NII fol. 73. alia adducitur fabula, de nari nandi nan, mercatorem videlicet ei dixisse, se locum ostensurum, in quo coeli cum terra Conjungerentur, eo cum se Rabba contulisset, o servasse coelum fenestris instructum 3 in quarum una panem posuisset, interea dum funderet preces : quibus finitis cum panem quaereret, nuspiam invenisse, rogantique

s an

15쪽

PRAEFATIO

an iures essent, qui panem abstulissent, me calorem regessisse, coelos moveri, quare, crastinus expectandus esset dies, quo panem

inventurus esset. Haec autem ne κατα τορητον acciperentur', ipsi caverunt Magistri,

in tamare Per id quo coelum di

terra Conjunguntur hominem intelligunt, utpote qui e parte coeli anima videlicet, & terrae, Corpore Compositus sit, quod e pul-rere formatum, cum contra spiritus e coem. lo sit, a Deo, Eccles. XH. 9. . Homo e Ju'daeorum sententia Pelagiana) libero gaude- /ret arbitrio, ita ut vitam ac mortem, benedictionem maledictionem eligere posse , quae per fenestras coeli a Deo homini immitterentur, Gen. v l. II II Reg. VII. I9,& Malach. I ra. Io. Pro duplici vero, e qua homo constat parte , praemium quoquς durPlex esse, coeleste nempe atque terrestre. illud ad animam, hoc ad corpus Pertinere. Porro hominem panem suum in fenestris

posuisse, benedictionis divinae symbolis PI Reg. dc Malach laudatis locis, quod bonis operibus divinam se benedictionem confer Cuturum putarui, Pt Lv. 23. ideo enim pa nem inter . pauperes distribuisse. & fudisse preces. Cum vero voti se & benedictio, .nis divinae. haud compotem fieri , . preces que non gxaudiri intelligeret, an fures essent

16쪽

sent quaesiviso, pauperes intelligens, qui

ejus eleemosynas accepissent, nullo vero commodo , utpote a Deo, non compensatas. Mercatorem autem pios, non in hoc sed futuro demum seculo mercedis fieri participes, post mortuorum nempe resurrectionem, significavisse. In hoc mundo coelos adhuc moveri, igitur eum in eo adhuc statu versari, quo res vicissitudini obnoxiae, atque , pii interdum divites essent, inprimis autem pauperes , quod vera merces pios demum in futuro sciculo maneret: quare ex pectandus dies crasinus, cum e mortis somno eXpe gesini Ps. m. 6. xvIi. I s. hoc est in se

culo futuro, quo pii pauperes, coelesti b nedictione & opibus augerentur. Haec hv ius fabulae expositu legitur in re sol. 7o. ubi Cabbalistica etiam, ejus explicatio adducitur.

Hinc satis liquere puto, ne ipsos quidem Rabbinos, in his & similibus narrationibus litteram sectari, sed sub his corticibus atque involucris, sublimiorem sapientiam recondere 'voluisse. Cui enim persutaebis. Viros qui Rempublicam tamdiu seliciter sapienterque administraverunt, quales plurimi Doctores Gemarici, utpote Synedrii membra fuere, tam insulsa & inficeta bona fide credidisse, quas pueri nostri, di vetulae repudiarentp

17쪽

PRAEFATIO.

Non inficior quidem & inter Rabbinorum

scripta reperiri nonnulla, quae non satis senis capitibus sint adscribenda. Ipsi enim Magami conqueruntur, recentiores fabula. εTum Conditores a prisco illo fingendi modo ςleganii deflexisse, & inconditis nugis mul- .ra Coma minavi me. Idem autem de omni . bus continuo scriptis Rabbinicis eadem inis . quitare judicaretur, quam si omnes Grae Fum Romanorumque Scriptores fabulis& nugis annumerare velles , quod multae in multis fibulae, & inaudita figmenta occurrant. Reperiuntur in Rabbinorum monumentis reconditae doctrinae thesauri, unde plurima oc doctissima conge ita sunt a viris illustribus, ad explicationem & illustra. tionem S. Codicis. Amplissimas hic par rer disserendi campus, si in utilitatem scri Plorum Rabbinicorum exspatiarer , atque loca Scripturae S. adducerem , nonnisi e Rabbinorum monumentis illustranda. Id quod supervacaneum duco . viri enim in Ecclesia nostra Principes, mihi hic otium fe- iCerunr, qui non tantum ingentem scriptorum Rabbinicorum utilitatem, & quantum profecerint ipsi summis laudibus praedicant: sed & suis commentationibus Rabbinica erv. ditione plenis, infinita Veteris & Novi Testamenti loca, uberrima luce perfuderunt.

18쪽

PRAEFATIO.

Ut itaque studiosae juventuti, ad scripta

illa Rabbinorum viam munirem , Opulcula nonnulla Doctissimorum Virorum . quae introductionis low esse queant, edere Constitui, de quibus quaedam praefari debeo. Typus deiuribendum curaui Celeb. Jo. And. Danaii, Jenensium Prosessoris olim Linguarum orientalium, nunc Theologiae Rabbinismum enucleatum, qui aliis ejus generis scit piis palmam facile praeripit. Non enim ea modo attulit, quae ad intellectum faciliorum Rabbinorum & vulgarium pertinent, verum etiam multa immiscuit, quae

dissiciliora illa Judaeorum scripta

appellata, immo & Gemaram ipsam expeditiorem & clariorem reddere possint. Deinde subjunxi Librum meum singularem de modis loquiendi, & diu tandi formolis Tala dicis, multorum Amicorum precibus di adhortationibus adductus: qui cum facile intelligerent, nihil adeo vetustissimonim Judaeorum & Gemarae sensum obscurare & impedire, quam breves illos abru- . Pros & iniolentes interrogandi respondendi.

que modos, & disputandi methodum a nostra consuetudine alienam, ut aliqua ratione isti dissicultati occurreretur optavCrunt,&metit tale quid sit tyerem, iterum iterumque monuerunt. Assurrexi eorum voluntati, quod

19쪽

PRAEFATIO.

non cariturum fructu suo meum laborem

sperabam, & Tractatum iν a

Cl. L'Empereur versum, nec satis accommodatum juventuti, nec susscientem studio Talmudico Videbam. . In hoc autem libro non tantum formulas Talmudis, verum etiam vetustissimorum scriptorum των α' π D e. g.

mim et o 'Num Uam quae eodem

fere stylo conscripta sunt, dc iisdem loquen di modis utuntur, complexus sum. Ita ut quantum quidem fieri potuit, pressius Textum in versione Latina sequerer: in pluribus autem, non tam Verba quam sensum reddidi, ubique utrum objiciendi an respondendi aut conciliandi pugnantia formula esset. monui. Ne vero obscuritate laboraret formula, subjectis exemplis declarare rem& illustrare conatus sum: talia autem eXem

pla selegi , quae & Antiquitatibus s3Cris, quarum maximam rationem hoc studio habendam esse puto , dc Juri veteri Hebraeo

lucem foenerarentur.

Ut exempla subjici possent, saepius e

multis . Gemarae foliis excussis, sensus tarei medulla colligenda fuit, multo sane labore . ut breviter omnia proponerentur

quae diffusa, & vago illo & prolixo dilpu

randi

20쪽

tandi more in Gemara inveniebantur. Hinc ubi satis illustrata formula videbatur, disputandi filum abrupi, ne in nimiam molem liber excresceret. Voces tamen emphaticas& Antiquitatem redolentes, paraphrasi interdum explanare studui 3 quamvis quarun- dam vocum, talis vix dari potuerit explicatio , ut Antiquitatum Hebraearum rudi, omnis dissicultas sublata videretur: quid ex.

& ejusmodi bene multa, quae cum in integris Codicibus Talmudis, ut in et d)n I, &c. utramque compleant paginam, in brevi exemplo vix ac ne vix quidem exponi potuere. Plura denique loca citavi, ut de formula ejusque usu & vi certio. rem redderem Lectorem. Id etiam monendus es Lector Benevole, non Omnes sententias in exemplis allatas. universis Rabbinis probari, aut doctrinamesie Talmudicam, qua in re plurimi errant vulgo, & absurdas pugnantesque sententias Talmudi adscribunt, & vehementer illam inconstantiam , & divortiat sententiarum exagitant & rident; . Nam disiputatio instituta est in Talmude, & Rabbini frequenter non ex animi sententia, sed exercitii