Insectorum sive minimorum animalium theatrum olim ab Edoardo Wottono, Conrado Gesnero, Thomaque Pennio inchoatum ; tandem Tho. Moufeti opera sumptibusque maximis concinnatum, auctum, perfectum

발행: 1634년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

eauisorum Catalogus.

De Chauc

egeaea Menecratera Mercurialia.

Nauclerus.

Sabinus. s.

Salom a Samo Cu .

22쪽

Sebastia

s. a. Servius.

duthorum Catalogus.

24쪽

INSECTORUM

MINIMORVM ANIMALIUM

ve sum nomine. scriptione o disseremise 'Nter Insecta omnia principatus Apibus,o jure praecipua admiratio debetur, solis ex eo genere in hinminum alimentum conditi, reliquis vero ad medicinam tantum, vel oculorum voluptatem,aurium Oblectationem, corporisve apparatum ornatumq; princreatis quae omnia hae item abunde praestantis Hebraei,Deboris. N Arabes,albata Naualea Zabar. Illyrici eZiela. Itali, ape. Lunasticha, inoscatella ape a scoppa, pecchi. Hispani,abeja. Galli,m schesamiel. Germani,ein ymme bynle.' Angli,Beeruem, eru

Apes apud Graecos multa sortiuntur nomina, secundum gentium, xcgionum & locorum diversitatem varia squidem gentes variam rima Apibus auribuerunt. Sed nomen maxime,sgare est cisa ad Eem Hesiodo --αι--- - vel potius m. cujus opifex est apis.,. Vbi item Muntur. . MM-, quia magis meditabun ,industrium, laborisque patiens Insequium, squam Comparet.Π-μυια Hesiodoest is apis: maluitenim Gesnem πP πυί..clegere; quandoquidem se cognominatur veluta

mi Sed hanc Suidas, Aristoteles diatri,potius en dem

facium Has vocante Diuitia i Corale

25쪽

Instellorum siue

faciunt aut vespam. .mamVii Gazae interpretatio varia, Magna poetarum pars apem quQque y llam Stephanus μελιδει apes dici memorat, unde υβι δε .apC Eucaribus condo. Apis quaedam dicitur Hesychio alijs irem . ι, a fingendo. Vocantur item assinrumdcpopulationae μ' i a colore, Li a natali solori serrime ε-- quod respectu vesparum obtusiores habent aculeos, asono stridoreque alarum in acre vibrantium a licet non desint, qui latine apud Isocratem Culices interpretantur, ubi scribit quosdam . λα, c omium scripsisse. Sed bombus proprie. τῶtu ψοων ΒΘ ins item inter alia multas sigruficationes Hesychio Mὸς λω --Π- ακοπή, quem alij fucum, Isodorus regem appellat sive castrorinn Imperator Sed is proprio nomine ει dicitur. Respectu loci communis, αεμάων habent pithetum, inspectu regiosus --, ictiam Daidanus merops Ossicia taem mmcrauivcr- iis apibus Mauc laturas dede uin ut quidam μ ri ab imperando, alis Σμ ῖαι a suavi cantu, alis ab ope bis . ovi allidemque Iia sive Piguli inter favos labricantes, vel alio Orfici emplatirico rim- gentes, quo apcstu aflatibus aut pluvii vitam agant Latim uno nomine apis rape ista Insecta appellant. Varro autem quandoque aves, sed improprie eas Vocavit Volucres enim sunt, Aves non hint. Apes dici avidam putant, quia examina pcdjbus mutuo sibi haerent, ac firmiter sese quasi ut botro te ni Quinetiam illud nomen compositum existimant picrique ab ad pes, quod sine pedibus nasci videan-,dicenae Virgilio, Truncapedum primo in quorum numero est Servius. Et revera Nympha sive recens faetus χαδων Graecis dictus, pedibuscaret , ex qua indurata, tempore a natura constituto, rupto cortice apis egreditur. Sed cum non servet analogiam δ pes caesia les, ius inges dis, magis simplex iudicandum est,

m n 3, unde diminutivum, cuti.

,--δ pis est armat insectum volatile, quadripenne, sepes, exangue, vilis mellis amficio solum pollens. Nam qui Hortum sanitatis scripsit,

haud parum inlane deliravit, dum apes quadrupedes audacter statuereta quatuor enim scilicet Ddedit illis natiir pedes, in rcctius incederent,nec plures, ne volatum impedirent. Sed mittamus tam meptum authorem,& utilissimum hoc prudemissimumq; inlectulum fuli-Ah--.kν - us describam . oculi earum subcornei intus conditi sunt. Vti

m etiam aculeus i neq, lingua destituuntur, neq; dentibus pennae, sive alaequatuor, siccae ut cunctis volatilibus insectis pellucidae, sc .ipulis annexae,quarum postremae minores ne remigio obessent, imis pcdiculis duo quas digiti emergunt, quibus procellosis temporibus lapillum ad corpusculum librandum ferunt, ne ventorum adverso imp uicibus pellantur; tantum obest ut dici eas vel posse vel bere Luciano credam. Non respirant Plinij venia dixerim sed palpitant, Iram pirauo resecillantur. Stomachum habent ex Ommum cae rararum tentasma contextum, quo collectani melligi mi dolum comnem, sed concoquunt praetereavi depurant. Quae clara est, cui νω hue Milo omm& manna diutius imregrum ser in vel potius non omnino ut postea dicemus Dco

rimpatur.

AEn cisis, sistrat. Cap. u. Novem apum genera esse dicit

quarum

26쪽

minimorum animalium Tleatrum. 3

quarum sex gregales facit, Apes, Reges apum Fucos, vespas, Crabrones, I redines: Tres item solitarias, Sirenem malore Sir ωm minorem atque Bombycem. Cujus Simius Albertus novem item recenset,1cd tam horrendis atque barbaris nominibus,ut finxisse eas potitis quam nosse videretur,lib. 8.trata. .cap.2. Diiserunt autem apes Materia, forma, ingenio atque Officio, nec plures genuinas differentias ex infiniti, quos volui authoribus ego reppererim Materiam quod attinet. si operum naturae inquisitor bus adhibenda fides)aliae M. vii .aliae --μ,alia: -δειώdiae item --ν- appcllantur.optimae autem vere nobiles ccleone potius habent originem,harumq;principesvi reges ex eius cerebro divinissima coiporis totius parie stemma deducunt thaud mirum igitur, si tantula cum sint, ingentissima nonnunquam animalia aggrediantur, Ieonina ferocia praedita nil timeant. Nobilitate his Proximae ex tauro gignuntur,fortissimo item animali, generis ex .cellentiam toto potiore, corpore spirante. Tertium Locum vacci-gena obtinent,industriae illa quidem, laboriosae,& utiles sed mitioris nonnihil ingenij, , ad iram minus proclives. Vituli cadaverte riores apes atque mollieulas generat, mellis optimi coctrices, scd per teneritudincm laborum neutiquam patientes, ter materiae ruab illitatem magis ἰὼν - . Nec desunt qui apes ex suis proprijs cineribus mulso aspersis, Solique aut loco tepido expositis renaici

scripserunt,quas si . in eo vocemus pC Graecos liceat. Forma

apum optimarum, parua, varia, globosa, cpanda deteriores sunt

oblongae.Forma autem quatuor cecausis Natura, I O,sexu,atque

aetate. Alia enim domestica magis nascuntur & cicures aliae om- nino sunt serae atque sylvestresueillae familiaritate & consuetudine ho mr minum delectantur; hae vel omnino eam non ferunt, vel scelicius in arboribus,speluncis, aedium parietique itideribus mellificinam ex-Crcent. Cicurum vicissim quaedam hortis degunt voluptuarijs, omni herbarum genere assive ibia , magnae,moues,Pinguo,ventri-

Cosae aliae in Viuis custoditae, serviat in longius nastentes flores docerpunt minores, hirsutiores, sed labore, opera, ingenio magis praestantes. Vtriusque autem generis, aliae cum aculeo nascunturi ut verae omnes apes aliae sine aculeo, ut adulterinae, Quas alvo,gutture

totoque corpore grandiores molliore videris, sed nec bonis ulli, moribus, nec ingenij dotibus insignes Ignavum hoc pecus Fucos

vocant: vel quia operariae videntur quum non sint tamen vel quia laboris specie ceram enim quandoque apportant, di cellas apum sedulo confingunt mel devorant. Sunt autem colore magis nigricante cum splendore, & magnitudine corporis noscuntur. Quin etiam quaedam apes ex regio & Ducum sanguine oriundae sunt, quo rum duo genera Aristoteles facit. Fulvum praestantius, i tum variegatum. Alij tres regus constituunt colore differentes, nigres, rubros,& varios Menecrates varios deteriores constituit, Postum

nigredine varios,meliores omnes magnitudine reliquas apes duplo superant. Qui autem totius examinis Monarchain Caesar elimur,ellenti semper est servi, & duplo caeteris procerior:penna huiciores, crura, recta lacertosa, valida. Incessus celsior, vulnum inatem spirans,in in fronte macula quaedam diademate cam&m Ba conspu

27쪽

minis. ia compicitur: multum etiam nitorea vulgo differt. Nunc autem Ne mam, nunc naturam locu alterat;utramque sexus6 aetas.Etenim in Moluceis insulis apes formicis alatis sunt limies,sed majoribus paulo minores: ut Maximilianus Transiluanus in epistola ad episcopum Salispurgensem disserte refert. In America juxta asses Platae fluvios, apes nosti is non sunt similes,minoribus muscisi quibus aestate infestamur, utiquam majores in arboribus excavatis nidificant, favos

longe mMorcs magisquc soraminulentos ac nostiae extruunt extremurates alarum narrant Ovied licvetus quasi commorsas obtunent vel abscissas, quarum in medio transversam maculam Serunt albicantem is aculeis non sunt molesta: Ccr quam conficiunt, fuliginosa vidctu atquc pice, suntque ut plurimum A, M. Genus quoddam apum in ponto Aristoteles, lib. I. hist. cap. 22. recenset πιλυλω , molle,industrium,quod bis mense mellificat: mite illud&moribus placidis, solique mellificina intentum. Quales item in regione Peru, acrioris&valde liquidi mellis confeci rices scribuntur, qua fores ita cera obturant, ut non amplior Syphone meatus relinquatur, per quem singuis introire possunt, Nostrae vero sere omnes nigrescunt in Europa natae, non tam ob facilem tenuis substantiae concoctionem, quam quod crassioris diatae di densioris textura videantur, fuliginosaque materia intra cutem propici car maneat , quam

apes Peruvianae fontinae ob cutis qua pollent rarietatem & roscidi alimenti tenuitatem, facile expellunt. Id ni in causa fiterit, diversitatem coloris, ut in ursis merulisque fit albicantibus, ludentidemus naturae quae varia quum ipsa suerit4 Polymorpha, haud mirum si

formarum λυ-Hλια gaudenS,non unius omnes coloris apes fecerit.

Vulgarium item apum ut Columella ex Aristotcle animadvertit genςra sic distinguuntur. Quaedam sunt vastae glomerose, nigrae,nirsutar: aliae sunt minores,rotundar,coloris fusci& horridi pili Sunt adhuc alia magis exiguae nec adeo rotundae, sed magis obesar, &Jatera coloris melini habenteS. Sunt quaedam minime ,gracilo,acutae, quibus alvi ex a colo variae atque leues Maxime autem probam carnigricam ,pamiuae,sphaeroides, eues,nitida placidis moribus. Disereati Ardentes auro se paribu ista corpora gurxu si Virgilo credendum ha- hentes. Nam quanto grandior apes atque obesio vel etiam longior

eo peior: Si etiam serva&Iracunda, onse pessima. Sed ira assidui custodis consortio mitigatur, atque arris solo crepitu placidiores redduntur Apes Chalcoides dicte in Creta insula aenei coloris sunt atque oblongae,quae admodum implacabiles sugnaces perhibentur,

aculeis caeteras omnes vincente & acerbius pungentes adeo ut cives ex urbibus stimulis abegerint. Cujus gentis reliquias etiam' num in Ida monte favos construere atque habitare, Aelianus ex Amtenore author est. ales item Carthagenates sunt ape muscitas forma repraesentantes. Apud HaliZomos certe adeo mansuetas esse apes scribit in Atticis Pausanias ut cum hominibus una pabulatum eant, ac libere vagentur, quippe quae alvearibus nullis contineam tur Passim igitur opus faciunt, illudque ita con erum,ut mela ceraneo as sejungere sunt autem lames, nitidae variegatae, ionis nostris apibus non dissimiles. Denique cum omnes apes natura suntvς ni expertes, tamen longas..cobsormes juxta Americanam

Cartha

28쪽

Cati haginem,mel toxicum conficere locus urget; ubi ex arborum, Vcutorinn,acris,terraree ipsi contagio meliniectum colligunt, initias cellas, quale quale ruerit reponunt. Subterrestres item apes aliam & sermam obtinento naturam. Nam alveares di arboricolae Di re is majores sunt, longiores, molliores alatiores,ventre & dorso flavi. I dr orcs. Illae vero sub terra in foraminibus parvis aedificant, breves, compactae, capitibus Mantennis nigrae, toto fere corpore hirsutae, latera sola& caudam lanugo flavescens vestit, revera plurimum exornat. Ex apibus autem alia sibi ardes inveniunt silvestres, aliae stramis eis corneisue tectis excipiuntur, Civiles atque urbanae quae Apiari,curam cum scientia junctam non respuuntinimoqindem deosculantur cla deamant. Sexum apum Philosophorum princep comis erratisi fundit, sed maxima scriptorum natio distinguit quorum alis farini β'

msniatores sellatuunt Ἀρ- ali contra minores, cum aculeo. Sanior par, mea saltem sententia,nullos mares praeter duces ac principes agnoscit, qui caeteris habiliores, majores robustiores,domi semper propagataoni incumbunt, & raro nisi toto cum examine emigrant quippe quos natura ad signa veneris frequentes esse iussit,

nc unquam a tuis Iaerrunis abesse ordinavit Has incubare, &avi. um more fartus diligenter fovere, atque membrana rupta excludere cxperientia testatur aetatum discrimina corporis habitu noscuntur. Nam nupera imae natae alas tenuissimas habento tremulas: annucularcs,uti etiam bimaratque rimae nitidae sunt valde&t sar,oleto similitudinemo colorem gestant: Septennes vero factae, pinguitudin dilabritiem omnino omnem deponunt, nec quis postea eco poris cutisve figura qualitate ut in equis solet usuvenire, laetatum aetatis annum computare potest. Seniores autem hirsutae,durae, rugis plenae, strigosar, aspectu tactuci horridae, oblongae, macrae, venerabili quadam canitie insisnes id quod nobis Iuvenibus Ducussae Somerseriae ostensum fuisse sub cujus curuulo unum idemq; examen ad tricesimum usque annum sup---, quem non Conntcri,

Aeliano idem recensen sustra um addere. Caeterum, ut forma horridiores videntur, sic experientia praecellunt atque industria rudi Pote quibus dies oetrinam auxit, diuturnitas temporis usiusque

ad melici conficiundi scientiam ipsas erudivit. Cap. II.

Des liticis ethicis o cstuomcisa sm vi tutib- . uti Pes regno non tyrannide reguntur ne insem ἐμὸν proprie vocatum successione, vel sorie suscipiunt, sed iudicio &smis dira denti electione; quamvis sub rege libenter jullum ferunt, tamen libertatem retinent; quia praerogativam tenens jutuc ij,regem. que fide obligatum vehementer amant ine autem ut magnitudine specie corpori, uti supra diximus,praeeeluti is quod in rege prae Cipuum est morum mansuetudine. Habet enim aculaum, sed non utitur ad vindictam, unde reges aeuleo carme nonnulli pinarunt,

Sunt enim leges naturae, non literis se raptae, sed moribus impressae; et leniores ;

29쪽

Infectorum sive

lenioresq; ad puniendum sunt, quia potestate maxima potiuntur, quamvis ad privatas ulciscendas injurias lentuli videntur, tamentesiactarios ciebelle non dimittunt impunes, sed aculei vulnere sauciant atq; conficiunt Paci Vero scutudent, ni neque volentes neque inviti molestiam exhibeant. Quis igitur non maximo odio Dionysios in Sicilia, Clearchum in Heraclea Appollodorum Cas-landrinorum praedonem prosequeretur c eis illorum regibus supparasitantium nequitiam non abhorret, qui Monarchiam nihil esse aliud athrmant, nisi modum voluntatis implendae, scientiam uinpeditanda voluptati, id quod longiuime abesse a bono principe de bet,ne homo cum esse videretur,vel bestiolis hisce alatis deteriorem se prodat. Atque ut vita illorum non vulgaris est, ita nec ortus. Haud enim regia soboles vermiculus nascitur, ut reliquae, sed st tim penniger, atque inter scelus suos adolescentes, si quem filium

insulsum, inconcinnum, lursutum,iracundiorem, male formatum, ingeniatumve compererit, eum coiKordi reliquarum suctagio e medio tollendum curat, ne distrahantu agmina, di subditi partium studio incensi corrumpantur. Hic modum caeteris statuit, ordinem praescribit, alias aquare jubet, alias intus, favos fingere, extruere, expolire suggerere alias vero ad pastiones proficisci provectas aetate domi vel juniores laboribus vicissitudine munerum exercet,& quamvis ab opera mechanica immunitatem habet, tamen usu forente ipse item laborat, neque unquam nisi valetudinis aut necessitatis gratia toras emigrat. Ac si ab aetate firmus sit, totius exercitus

dux antecedit, seque cunctis periculis primum objicit nec a reluquis vehitur lubens, nisi cum senio vel morbo tractus, rectus nequit incedere aut volares: Nocte appetente, signo per comidinem dato,

quies in o imperatur, vigilijique dispositis, te ad somnummusque

accingit: uoad rex vivit, tamdiu examen universum pace ruitur, omniaque perturbatione carent luci missuis cellis libenter se comtinent seniores suis sedibus vivunt contenti, nec natu minores in majorum lectos excurrunt. Re se rima reliquis habitat, emunentiore laxiorcque Palavo, crin sepimento affabre facto, ceu muro quodam circumvallatus. Ab eo regi sobolas scorii juxta

habitat Patris matrisve ut voca solanum acquiescentes. Rege autem extincto, iurulici turbamur, mi in apum cellis pariunt, atque Omma miscentur Aristoteles plures esse in imo examine reges aILruando meminit, quos potius p reges dicerem aut Regulos; quan-oquidem teste Antigono,certum sit, examina non minus perire plures reges habentia quam quae nullum Ars de bonis regibus hacte nisi Mas vero Ginores sunt, atque magis iusti, nigri, de varij:

quonam pro hisma damnabis ingenium lmmi Δae regumfacie duo corpora gentis,

Alter erit maculis aurosquMentitiis ardeos

Et rutilis clarus squamis. nsignis Mere,

30쪽

-mimoram animalium Theatrum

strationem stituemus.

Apes nec sera nec placida animalia, sed mediar inter utrumquem, turae, omnium autem officiosissima sunt juxta commodissimae. Aculeus ijs&vitam praebet mortem, eo siquidem private certo pereunt, praedite autem vim hostilem ab examine propellunt.Harum

nullae sunt desides,licet non omnes--γοι. neque maxime incite

moribus lucos referunt haud enim favos corrumpunt, neque melli insidiantur, sed ex floribus aluinar etiam ipsae, & cum aliis evolam tes compascuntur. Quamvis item nonnulla mellis conficiendi Q. condendi industria carent, habent tamen suam quaeque prori iam ωartem in qua se exerceant. Hae enim aquam regi, lapibus senio consitis apportant. Seniores si valentula fuerint, ad regi corporis stipationem eliguntur utpote cana fide, & debita rerum administratione perspectar. Aliae aegrotas in medicinam latas curant; ex aniso, croco,hyacintho, mel ipsis medicamentosum&aliment sumsimescolligunt, eonficiunt, offerunt,&propinant. Si quae V To annis veΙ morbo laborantes vita excidant, confluunt consestim Vespilones, quae humeris quasi insandapila cadavei etfebunt, ne immunditie, putridine,squalore, puris favis & nitidis labem aspergant: Neq; desunt apibus, duces, legati veterani, comidines buccin rores, tibicines, excubitores, speculatores, milites, qui melleam suppellectilem, non secus, ac si urbecula esse asservant,&fures advolantes, cuniculosque agentes vermes meritis modis puniunta affluunt. Ne taciti fures videantur, inter volandum murmur hominum edunt, qui simust cum volaruaudiri incipit&finiti,quisonias suve ex ore fiat,sive alarum motu uigant rimules atque Hesychius;

nec mini unquam ille oculus, quiremtot involucris abditam dijudiacet. ibicines vero & cornicines edunt miserio Angli item Sire Vocam enamque vigiliarum, somni operque lignum tesseram statuunt. Tanto sui reais tuendi desiderio tenentur, ut eum selum prodire non sustineantsed utrinque divisaacie conglomerantes cla clunt &muniunt. Quod si instinere rex ipse sorte aberraritavel vitem

statum actus disparueri omnes inquirereri odore tanquam sagaci Persintv donec quid de ipso fiat certo acceperint. Volatuq ,ο taedio procellatum fatigatum plebs ipsa alarum vehiculo ceu inthensa quais clam gestantes, domum portanti si perierit, omnes discedunt, vel

fori Saliquandiu halrentes, favos tantum conficiunt, sed mel nullum; tandemque desides, morbose, extenuatar, suo usq; tabo mad te

misere pereunt.Esse utique sine rege non possunt, cui ne minimam quidem vim, nec vero multo miniis inferunt,nisi ipse tyrannorum more omnia pro Midine twertit, vel reipub negligens, nil curat.1mos sessius migrare inus fuerit quod facere me.civium jactur haud possit non eum stat interimunt, sed alis spoliant, rectiusque Postea viruentem unice colunt. Quum rex figiendo ipsas apes res,

querit, accersunt, fugitivum a regno insequuntur, odoreque tamquam est ij deprehendentes omnium quippe optime olet rex ad xvoles aedes reducunt. Nulla item e domibus prius exire audem,

SEARCH

MENU NAVIGATION