장음표시 사용
331쪽
doniae Paracelsus laudat. Momanus ante omnia nurum commendat. πει itus trigida summo mane part lavari, imo perrundi jubet Sic, n. vermes rigo te contiactos cito decidere amrmat Aetius polium recusium absymih ulna cum pice mixta adhibet , laudatque jejuni hominis lativa illitionem. mdcgardis apr ossa, testudinis testam, apes malveario mortuos, folia comticemque pruni in pula erem redigi atque eum ulceribus inspergit. Bayrus calcem vivam cum aceto acerrimo contemperatam applicat Hippiae succis perfusi loci vermiculantes, luco sanamur, inquit Taruinus Quid Vero Hip-ria fuerit, nemo sitavit. QuidamtTanecetum agreste, Quidam Argentinam Vertunt. Gesnerus Anagallidem intelligit , quae acrio nitrosa sua tacultatet ut betae omnes vermesenecat.
a m mani Nisi Angli iis Illyrici gutta, appellitant. Sunt autem mi- IBI O nuta quaedam animalcula albicantia, Syronibus si pedes haberem quam iunissima, sed duplo sere minora corpore item oblongiusculo, ex quibus nihil aliud gigni posse Aristoteles testatur. Inter ungues compressi
cum sonitu moriuntur; non solum in hominum capillis lathis, sed etiam homin equorum macilentiorum crinibus scatent pedum exsortes tam pertinaciter nihilominus adhaerent ut eadem opera totum pilum qua illos auferas. Has Τr laetri ρω- non inepte dixit, nam ut cochleae herbarum, sic istae capillorum succo victitant, eolque depascunt Philosophus ex pediculorum coitu provenire eos amma quorum proinde ova dicut M. Sunt autem Iolini- .u, L. ni florum apud nos crescentis similia Nam sicut ille flores prosea seminis e pertes, sic pediculi ova pariunt effarta Moriuntur aut alimenti inopia, aut pectinis densioris usu, aut medicamentorum vir qualia veteres neotericique medici multa praescribunt. Plinius alumen cum aceto, vel acetum cum felle vitulino miscet, dacte item caprino eas tolli adimat Laudat item nitrum cum Samia terra illitum, scobem cornu cervini cum vino epotam Aby ΣOarcum centaurea minore&Alkitrum capillos inungere praescribit bubphur in aceto tollit tendes, in quoque oleum cum lixivio illi . Marcellus stercus suillum cum vino&succo rosarum mixtum, mellis ilcm cum sale armeniaco inunctionem, sed praesertim oleum aphani cum fori imo lixivio varie praedicax Hild ardis ex daetylorum ossibus lixivium parat, quo cum oleo radiculae mixto tendes enecat. Ardenus sublimati hydrargyri parum cum vino ardente miscet atque etiam dicit. Si eaput primum ovo gallin ceo, deinde cyclamini succo, vel aqua marina irrigetur, nunquam renascituras esse tendes. Gubertus Anglicus sel cujuscunque animalis, uti etiam ama. ra, mundificativa, Maromatica, cum succo calendulae mire effert.
zar Ur lia Latiuorum, Graecorum is , est, ab aureo qui in plinimis
tum conspicitur colore nomen sortita Neque os illi, neque aliud mani- festum membrum, nec excrementa reddit, nec comedit, nec movet
in , diri mota di violata. Quod Plinius scribit Chrysallidem esse duro cor
332쪽
Li 5.2 minimorum ammasium Theatrum. 3 ty
pore, id puto respectu erucae intelligendum esse. Sed quod adiungit, ad Ania
ita tum movere, quamvis hoc verum e se experientia novimus, tamen vereor ne verba illa ex Philosopho male transtulcrit: δε--αώ, - -
Nihil hic Aristoteles de transcurrente araneo, ut vertisse Plinius videtur. Hanc non solum ex Insectorum, sed etiam ex animalium numero Aristotelas excludit, atque erucarum quasi ova statuit. Canerum quid hic cum ovo communionisi liuid alio animali deponitur, exors actualis star motus: Aselia nullo deponitur, sed ab uno in aliud transibi matur, veterem inquam Iaciem mutando, aliam induit,4 vitam motumque non in potentia sed actu retinet. Quod vero nec vescitur nec augetur, id vitam non aufert, quum nec Dres totabyeme cibantur ista quidem ejus. ., illum . . ..i nonnihil exprimit, quo homines nec Plane vigilantes nec dormicn es obscurius vivunt moventque Verum scripsisse hoc philosophum conjicio, ut illud tuum axi maratum faceret credula posteritati, Insecta omnia vel vermes ponere vel
β. m. A, mrari, O . Nihilominus ovum non esse Aureliam satis ex praedictis patet, estque revera erucae in hanc , atq8e hujus in papilionem tranimulatio quaedam dicenda, non generatio. Haec eo a nobis animo dicta sunt, ut qui Aristotelem pro Deo colunt, hominem fulsib eum meminerint, humanis lapsibus obnoxium Aureliarum duo genera vidimus, alia vcllcre cooper smistitas, alias glabras, utrasque varij coloris, &nunc auro illitas, quae vere Chrysallides; nunc vero quae spuriae; auro vacuas Ortum habent exerucatum interitu, quae ut senum ter certa dierum inici valla contabescunt, ita sensim crusta quotidie magis magisque induras cente in aureliam transior mantur. His vicissim proximo vere vel autunano sensim exanimatis, provolat M im
papilio umili metamorphos prognata. Quibus humano generi usibus inserviunt equidem nescio Satis scio quam Aristotelis ingenium mirifica trans a
mutatione torquent, mei inteminatam potentiam nobis commendant
Teredinem demdem solus Georgius Agricola nobis proponit, quem ab meo colore,usserumrm appellat Serpit inqu.t quia&pennis caret pedibus Crastudo ipsi quati parvae anserinae pennae . longitudo scolopen .drae; teres est, sub lignis putridis natus, plerumque juxta scolope raminventus: hujus iconem inter scolopendras sitam facile videris. CAp. XXXVII. De Aquaticis Insectis depedibus, primam si quida. Quatica omnia Insecta vel hi , vel dati . esse supra diximus Pedatorum alia sex pedibus natant, ut Locusta, quilla, Scorpius palustris, Notovectum & pediculus marinus. Alia quaternis alia
pluribus; de quibus suillatim agemus Squilla Insectum a Squilla
pisce parum differt, nisi quod Φrcviores multo antennas,in colorem magis spλdiceum vel terrestrem potius obtinuit. Horum alij resta fragili obd cuntur,alis plani sunt&nudi Testacei in vivulis praesertim degunt, arundinum vel gladioli radicibus adhaerentes colore sunt subflavo, nonnunctum autem albicante atque cinereo Sectantum pedibus incedunt, reliqui hic ae pendices pinnarum munere funguntur. Nudi, vel molles sunt vel crustacei: molles figura haec satis monstrat, modo caput spadiceum, reliquum vero Or-
333쪽
LIB. 2 pus obsoleto cinere tinctum imaginemur. Crustaceorum genera omnia an, . culata sunt,sed alijs. v c globosi articuli, bis alii globosi effigies graphice hic
ris. Talis primi secudi non globosi
fusiaco at omnibus os forcipatu appo- Lati pertinax Quartus pii hus tribus pedib se movet, caeteris appendiculis pro remis utitur. Collum illiis antennae forcipesque minio dilutius illitae corpus fus cum vel magiccinereum. Quinto caput longe nigerri. mLm;corpus plane malicorio simile. SextuS L. λο Videtur,eaquam vides sermati colore cinereo. His omnibus
oculi duri, picei membrana vitri modo perlucida obducti, qui non
quadrupedum aures Assultant illi protinus, ut Squillae pisces, in cointu,&ubi licentia audacia crevit, implent fa mellam. Hoc tempus speculatus de morsu levi significat: illa ore compresi quicquid inclusit exanima pariemque sin ioitribuit coeunt enim ore cancrorum more docustarum. Quem vero in medicina usum sortiuntur, neque ex scriptoribus vel Empyii cis ullis, quibus vel ignoti quillae vel despecti videntur, recensere. Id tamen
constat, mense Aprili malo, nihil ad pisces inescandos utilius haberi posse.
De LM a, rorpio, Notonecto, cicada, Anthreno oscula, Lacerta, Corculo, o Pediculo aquatis . Ocusta Insectum Locustam piscem imitatur, cum nec ipse caro sit dicendus nec piscis. Formam videtis Colorem habetpallentem cum virore Scorpiorum palustrium tria vidimus atque habemus genera quorum primus nigricat nonnihil, reliqui. arenam candicantem referunt. Notonem dicimus Insectaqu*d aquatica, quae nonventre ut alia, sed spina innatant; a quibus h Diuiti sum Cooste
334쪽
Li B. a. minimorum animalium Theatrum. 3 a I
id es , supine natandi peritiata didicisse verisimile
eritatem est. Horum alijs oculi, Scapulae; corpusque nigricant alijs vireΩCunt, alijs pyropum, alijspicem
reserunt raro enim duos Mus dem videriseoloris Mam varie in ipsorum ornatu lusit natura. - aquatici formam descriptam retinent. Verum nigerrimi illis oculi&corpori cinei eus:
lor Anthren fuscum ubique corpus, oculis piceis exceptis, Foscuia idem 1
re color, sed, gis saturus; carer oculis videtur, sed intus conditis ceris
obiecta Lacerta vari, coloris est , iist torum gaudet intuitur circa rupes Britannicas non infrequens,ubi pis cibus audias parat. Corcs- cordis effigiem, pedibus capisteque demptis, scite ex primit; ocellos habet Perexiguos nigros, tibias item sex concolores, duo hus quoque digitis donatas. Pediculus marinus Insectum est Balneis cetorumque generi infestum, quos mordendo tutillandoque ita in furorem agit, ut se in arenas projicere aridum. que petere cogantur. De horum usu inhil novimus, sed po-
335쪽
CAν. XXXIX. De Palice sive Astro acolopen a marinis.
Flex sive marinus squillam molliorem restri, nisi quod quatuor tantum pedibus iacet Getari dixerim Moriatur, ire-equentibus longisque saltibus se liberat, a numero pedum Asellusii taliata Aristotelis pulex adorso gibboso Scrofula nuncupatur: Olor illi lividus cum nigiedine. Longitudo fluviatilium, digitum transversum latitudo, semidigitum es, superat .marinorum major dimensio. qui latore refluente,& in aquis dulcibus saepe conspicitur Venatoribus item spectatoribusque mirum agilitatis praebet ex Dplum. Scolopen a marιna, alia grisci coloris , alia rubicin dioris cernu . Hac totaior: macilenti, illa brevior ωcramor utramque vidi anno III 8 in Ostrearum
areis. Non, n in protundo marisa in Ges rus aut mat sed in limosis stagnis, ubi ostrea saginantur, latent, ibique generanturo vivunt. De his piscatores monuit Numenius, quum diceret, I lecta idcirco fluidum divertere par e Iulida, latiferamquesimul terram Scolvendram. Sunt autem inristotele testexterrestribus minores, formavero non dispares. Ex ijs onus Mediom psylotrum hujusmodi consectum, cap. 43. multis laudat. R. thuris atramenti sutorij m Iij. Scolopeia marin. iis omnia ad laevorem trita, cum calcis pulvere commisceantur, evulsis primum pilis locosinungito.
CAP. XL. Derasaisaquaticis De aetati ac primum deos . Ivem, quam esse longa in aere sublimationespumifactam, nemo Philosophorum recia sentientium inncias verit. In hac e mesprocreantur, Graecis De his Aristoteles aliquia scripsit, quam historiam breviter perstr am. In nive gignuntur ruri vermes,torpidi,& difficulicr moventur,quare inter depedes censeo; niave remoti, illico pereunt,ut Pyrigoni ab igne diiuncti. Cum nive vetustiore rubescente ipsi etiam rubescunt, in nupera autem reperti, candescunt. O tum inquit est, non magis nivem putrescere atque ignem, imo putresce haud possitnt, tamen in utrisque generantur animalia. in utrisque etiam n triuntur Eustathio Scholiastae Homeri neutiquam assentior, quod nave in horem eminiocontrahere animat, quia Ioca illa sunt---,, unde e minia tis vaporibus elevatis rubedinem additam existimat. Sane nonnullis In locis
ita se habere non denego. Caeterum inlocis minio destituita nivemma Icere etiam invito interprete, concedendum est. Horum Stra mentionem
secit his verbis: In Charrena cambicina Regione,& Caucaseis montibus vicinis hestiolae quaedam altis nivibus gignuntur, quas Apolloinde m mTheophanes uides, Convolvulas montanos transseri, Teredinibus majonbus similes. Earum generationem aeque mirabilem semo atque py'Diuitia i Corale
336쪽
rigoni facilius tamen in nive quam in igne gignuntur animalia, quia in nive aeris, terra spiritusque multum inest, quae ignis astatim absumst. His si calor Solis accesserit, timum conficiunt utor Scaligeri verbis omnium laet minum multo excellentussimum. Copiose item in Carinthia generantur ut Ioach. πιαι-- refert. sed rem admirabilem Strabo incom.in Pompon. Mel. adjungit, cum illos aqua optima repleri asserit, quam, rupta tunica vel cute, Viatores accipiunt, factaque levi expressione hauriunt. Salubris adi in fontium turbationes quae copiosa in nive fit,persalutaris. CL p. XLI.
guinus animalium sitienussimi, eoque sese affatim etiam ad animae expirationε nonnunquam replentes. Harum alia alvo sunt imperserata; alia perviaei quarum hic vobis e figies repraetentamus. crforatas Europa vix novit rAmericanis Indis celebriores. Imperforatae quibusvis obviae, quae sanguine distenta cutem suam, ceu cancellatis quibusdam fibris textam, exprimunt. Colore alia sunt vario, aliae virida te,piceod fusco,sed veneni expertes; sola spadiacearin castaneae corticem repraesentantes Generantur in stagnis potissimum, ubi jumenta aquari solent; nam ab eorum pedibus terra sordesque ablutat, infundum decidunt; ut taceam stercoris ibidem subsidentiam, ex quo vitali calore non destituto animalia item gignuntur. Natae semel, sanguinem avidissime utiunt; ac propterea in ipso stagni vestibulo quasi in insidiis latent, ut equos, boves, Elephanto ue vulnerent,
quamprimum, rigidae desiderio, ipsum
intrant. Elephanto tam molestae scribuntur a Plinio ut eorum titillante in promuscide
suestione in rabiem agatur: quod mirificam Insectorum potentiam plane demonstrati Quid, n. Elephanto majus quid Hirudiane verme contemptibilius tamen illius moles ingeniumque hujus cedit virtuti, vel potius concedit Cruore maximam vescuntur partem, sanguine bestiarum rnihilominus restagnantibus quoque aquarum sordibus, per alimenti inopiam se reis plent. Plinius eas vere evanescere scribit,
lib. s. cap. I. nos autem illam tempestatem earum generationi esse gratissimam videmus. Nee sane video eur hyemis inclementiam superantes, veris benignitatem non perferata imo illud pro comperto hibemus,emori hiru- Ee dines
337쪽
dines tempore hyemali, nisi caute in aqua tepida,in uberrime sanguinei titantur. Hirudines si quis deglutierit, alij muriam, quidam nivem superbiabere suadent. Asclepiades autem primum os colluere, mollemque pomgiam frigida madefactam faucibus immittere, ut Hirudo spongiae insiliens
extrahatur. Postea lentis succum exhibet, cervicem exuimecus emplastris refrigerantibus operire docet Apollonius autem cognomento vlus, acetum acerrimum propinabat cum muria; qui vero nivem dabant, eam calefaciebant, & dissoluta utebantur cibumque totum ad subducendam alvum opportune exhibebant,ut hirudinem ejicerent saepenumero n. aiunt, una cum excrementis ipsas deserri, Cal. lib. a. de Antidotis. Plinistemporibus malefici,studio illas nefari &scelesti homines hostibus clam propinabant .sed ruta cum aceto, vel solum ipsis butyrum, Cinali sexulccrancibus venenis praesentaneo fili remedio lib. et o cap. 3. lib. 28. cap. Io. Vsus earum in medicina non unicus conspicitur. Nonnulli enim Galenum loquentem affero lib. de differentib sanguinis detrahendi modis,tract. o.
captas Hirudines includunt, ea scitie Marac accoum1Odane: ubi , .mit cunt,
facile cuti admoventur quae vero captae fuerint, per diem asservandae, exisguoque sanguine alendas atque ita fit, ut quicquid uulentum contineant, cito exprimant. gando autem ijs uti opus est, ea pars, cui Hirudines admo vebis, nitro prius fricanda, inungendaque, unguibusve ipsis scalpenda, ut hoc pacto avidius adhaerescant oportet etiam Cas ipsas in tepidam aquam, quae vase lato mundo contineatur, infundere mox spongia comprehensas mu-core sordibus manu purgare, atque ita admovere. Vbi vero admota fuerint, ne ea pars cui inhaerent frigeaeat, oleum tepidum superinfundes si autem manibus aut pedibus assigendae sunt, in aquam, inquam Hirudines injectae sunt, immergantur: s vero non firmiter haeserint, carum caudae forcipe incidendae sunt namque ubi ita sanguis effluxerit ab attrahendo non desistant, donec cinere aut sale os earum aspergatur. Postquam autem exciderint,
quod relinqui ab ijs venenosum solet, cucurbitula exhauriendum est .vel si id
minime fiat, fotu per spongiam adhibito utendum. Quod si inde cruentaei crymulae adhuc estruxerint, farinam cuminumque adhibeto, lanamque subinde modico oleo madentem alligato. Caeterum limanare Ianguis non desinat, Iinteolum aceto madefactum,gallamve combustam, vel spongiam in liquida antea picem immissam,mox crematam imponito. Illud quoquecomportu habere oportet,Hirudine sanguinem illum attrahere, qui carni adjunctus est,non qui in imo corpore continetur. Earu vero usus pro cucurbitulis esse solet. Praetercia removenda tum sunt,quum dimidia sanguinis pariem extraxerint.Quinetiam prohibendum, ne sanguis eousque en uat, quousque sit satis siquidem pars ipsa frigesci tum ob ipsas hirudines natura frigidas, tum quoq, ob aerem ambientem. Haec GalenuW. Cardanus non nitro sed lacte illinire locum admo net, ut promptius adhaereant, comprimere Hirudinem jubet, ut dum ulcisci velit, venam perforet, lib. 7 dcrer var. cap. 18. Quanto Dionysio, Her
cleotae Tyranno auxilio fuerint, historia testantur; quod,bellua magis quam
hominis simulacrum, immenso abdomine mortuum, vermes diu antei exedissent, nisi hirudinibus utrique lateri admotis, nonnullam humorum molem Quotidie evacuasset. Longum hic esset recensere omnes Melancholicos&Amentes, qui anilia morrhoidibus harum rostello apertis, convaluerint. Nequeo item omittere Nobilem Ricardum Caundisium Thomae illiust Clyti Cosm nauta patruum doctissimum, quem podagra multi,annis excruciatum menstrua haemorrhoidum inferiorum per hirudines aperito perfecte curaVit,adeo ut nunc magna totius Aulae admiratione sanin soluique sine ad miniculo incedat,4 valentulus doloreque vacuus senium perrerat Nirudines etiam podicia ae hinnores in universos articulos a toto corpore irruerum Diuilias by Orale
338쪽
Lis. a. mini rum animalium Theatrum.
adeo mire revellunt,ut ipsos dolores illico, & tanquamincantamento demulceant. Quod utique Lugduni experti sumus in excellentimusico Rosino: qui quidem prae doloris sal vitiad continuis vigilis in ardentem febrem cum delirio inciderat, vigenae Cane,quo tempore purgationes esse dimciles ait Hippocrates. Adeo enim inde remedium est, ut alteri culamque praeterendum sit: nam evacuant a toto corpore absque ulla molesti vi virium jactura. Iac. Auberi .exercit. o. pr4ymnata Fernet Abdit Godmdus a mami, Venetus, vir illustris, justa veraque amicitia mihi junctus, dixit se vidisse A thriticum a doloribus suis securum multos nos vixisse admota hirudine parti dolanti. Eadem suadent Matth. de Grad. Ea varola Iacob. Dournet. Apolog. lib. cap. 3. Hirudinum item cinere cum styrace cocto, Phthiriasin Omnem curari narrat Gilbertus Anglicus. Neque vivae solum nobis sunt usui, sed mortuae quoque&exusta'. Nam ut Plinius retertoib. a. cap. 7. capillum denigrant sanguisugae, quae in nigro vino diebus sexaginta computruere. Alii in aceti sextarijs duobus sanguisugarum sextarium in vase plumbeo jubent putresecro, totidcisulcbus , mox illini in sole. Sornatius tantam hoc medicamentum vim habere tradit, ut nisi oleum ore contineant qui capillos
tingunt, dentes quoque eorum denigrare dicat. Meges psylothrum palpebrarum in aceto enectas putrescentes ranas scripsit , sed languisugarum cinis ex aceto illitus idem essicit. CAp. XLII. De Lumbricis quaticis. aquis tam marinis quam dulcibus Lumbrici magni atque parvi ex putredine oriuntur, aestate praesertim, terrestribus similes, sed nodo ves torque illo collari non donati asperiores item sunt longe Magis strigosi sui fabulo plerumque degunt , terramque e cavernis ejiciunt, Tel restrium more. In aquis dulcibus stagnantibus non profundis genus umbricorum satura te rubentium reperitur,.qui a forma Teredinem depedem referunt , sed capita habent majora Cauda ijs sturca, qua se firmant ac sustentant , dum capite elevato locum invenerint, ubi reliquum figain corpus; tum supra limum ac saxa incedunt in vibratili quodam modo sese arcuatim promovent. Oculato eli calido per aestatem coelo emeIgunt, magno simul numero, sed limo vel leviter tremente sese statim subducunt. Angli SommcN-rmes vocant, quia vel aestate tantum comparent ves hyeme pereunt. In mari medite raneo umbricus teres, anguis aboris magnitudines colore reperitur, sed sine capite occauda, ut Weclarus notatu aliquando ad
viginti pedum longitudinem accedit. Quis horum usus aut Natura sterit , nondum ac
339쪽
minimorum animalium Theatrum ii A. i.
cepimus, sed ab alijs speramus lucem, quae utrum e monstret. Illud autem constat , umbricos istos in piscium captura escae loco servire, praesertim parvos illos rubidos , quos Piscatores eum in finem sedulo venantur. Aquaticos autem dicimus quia sicut umbrici terrestres in aqua haud diu vivunt, ita etiam Aquatici in arida positi, cito intereunti illi videlicet aeris, hi vero humiditatis penuria laborantes.
Errata Corrigenda, Prior numerus paginum:Posterior lineam denotat.
Tractamm,cui titulin es Insectorum,sive minimorum animalium Theatrum; una cum Epistola ac Ge sum mirum D. Gulielmu PaddyEquitem aurarum, est Archiatrum Regium cin amί- nihil reperio, quo minus cum utilitate publica imprimanturjta tamen,st, non intrasertim mensis ime sequentes vis mandent r,hac licentiasto no irrita.
Ex aedibus Lambissimis 4.Decem. 1633.