장음표시 사용
311쪽
linaceis boumque genere apparent. Imo tam infrequenter olim homines vexabant,ut Hippocrati Ceuoque ejus sectatori aut ignoti aut mentione 1 digni viderentur, qua de causa siluerunt eorum historiam, quum dereliquis lumbricis fine dicerent. Sunt autem teretibus lumbricis irrules 1ed&or viores decuplo raro enim unciam excedunt in pro qualicunque sua longit dine crastiores in extremo longaoneo ani fibuli initio reperiuntur, vehemen tem liorum locorum pruritum excitantes Galenus in lib. de linguis Hippocratis scribit Ascaritas vocatos esse a Coo sene ι.εὐαελιωνεα, sies, longos
lumbricos quam nobis dissicultatem facile superat ercurialis, quum pro
legendum recte monuerit. Quinetiam licet, pro ratione cranitiei di latitudinis, longi videnturi sunt tamen,iacta ad teretes comparatione, breves ducendi. Horum atque teretum vatij, pro materiae cibi vel coquentis c
loris disserentia colores: Cucurbitini vero semper. Vnde ego conjicerem hos solos, e lapituita, illos ex omnibus humoribus recrementisque originem habere. Prodeunt persaepe magno simul numero, & ante excretionem valde
De Lumbracorum Intesinorum ortu.
MMU Aleriatim Lumbricorum causam Aristoteles lib., gen. Hippocra-ltantes ante eum, . morb.stercus ponunt Oribasius sb. 3. aph. ao adiae , que eum magistrum secutus Montanus, ex omni humorum genere gigni animaliaintestinorum existimarunt. Qu's dum hallucinatos putat Mercurialis, pleno ipse meridie caecutivit. Sed argumenta ejus examinemus.Non fieri e sanguine compertum est inquit, quia sanguis nunquam ad tantam p trefactionem provenit,ut ex eo gignantur animalia.Tum etiam ex Alexandri Trainani sememia invenis animalia nasci non posse firmat. Verum, primo argumento experientia nervos praecidit secundum Rhas Loppij, Plinijque auctoritas satis jusulat. Non etiam g ni possunt ex humore melancholico, quia frigidus & siccus, non ex flava bile, quoniam amarescit: amaris autem
rebus non nutriuntur, sed interimuntur haec animantia. Cui opinioni licet Aristotelem,Hippocratem,Galenum . . simpl.med.Aeginetam, lib. . cap. 7. Patrocinantes inducit quid tam tamen exile ac isti omnes Norunt enim lanii
in oviu splene, melancholici humoris fonte;& in boum felle,biliosi in Ioetici illius succi receptaculo innumeros aliquando visos esse lumbricos. Neque sane video cur minus ex bile flava vermes,quam in absinthio, ex melancholia quam n lapidibus exsanguine,quam in saccham nascantur C. terum nisi ex illis oriuntur, cui tandem materiae debent principium Respondet Patavinus Medicus: Remanet igitur, ut duntaxargenerari possint expuum cruda quam scilicet vel nimia ciborum optimorum quantitas per caloris imopiama vel malorum quantitas corrupta per depravationem peperit, Quae Met sententia Galen Aeginetae, Aetio, Avemoari, Avicennae Columellae, Celso, Alexandro, nostroque imprimis Mercuriali vehementer placet rectum tamen Hippocrates mea sententia, qui non secus animalia in Microcosmo gigni, ac majori in mundo existimavit: Sicut igitur habet in se terra omnigeanum humorem, Halorem, spiritum,ut nascentia nutrire possit 'ἄ- κ. ἄν --- ρο- -m ἀνιαρ-. μό--.muinetiam quum haec animalia terrae illa int
stri per omnia repraesentent, iisdem sane principijsutraque frui nemo sana in negarit. Quae terrae pituita inestygignit tamen paritque teretes, em
312쪽
curbitinos, astaridas, omnisque generis Lumbricos, imo optima tepidissimiaque terra ijs abundat: tantum abest, ut ex crudis corruptuque tantum humo ribus Originem ducant. Nonne etiam ab hominibus sanis atque valentulis Lumbricos dejectos quotidie videmus ' Equidem novi Francolunt ad bio num Flandram quandam, quae ab ineunte aetate ad quadragesimum usque annum Teretes diurne aliquot ejecit, citra salutis dispendium neque unquam a b iis mile habuit Concludimus igitur ex omni corporis humore crudiusculo nasci posse Lumbricos mon solum ex pituita minus concocta vel corrupta. Formalis causa a calore pendet interno, blando, miti, benigno, animanteo vivifico: in quo illa fictrix Caleodea Naturae vis itor Avicennae verbos ignis secreti gradibus colores illinit, formamque latam cucurbitinam, aliaq*ndo lacerti, busonis, bruci, erucae, anguis, anguillae, ut in historijslegimus, cludens superinducit. Haec gustum tactumque & motum submin, lirat haec illam sugendi vim qua succos intestinis illapsos avide atque vali de prolectant. Absque isto tuuset, calor alter ille ri=ria. 2 materiam serie
Putreractione alteratam disponcros nunquam autem animalis ei formam&
1chema conferret. Non enim quia intestina teretia, Teretes propterea Lumbrici procreantur, ut quidam somniant sed externa forma ab interna pendet,
spiritusque de arumae ipsius sinu depromptus, sine caelatore aut fabr. species etfingit. ψ spiritus, essiciens caula mediata est; Deus autem ipse Q. hic rebusque alijs habendus in quo, ut nos, ita Lumbriai, Ovent, sunt, at
Finalis causa usum monstrat qui Dei omnipotentiam matura Majesta sis. rem, tum utriusque singularem in homines providentiam curamque declarat. Colliguntur quippe in nobis putridae superfluae4 excrementiae nonnulla partes, quas benignior naturae manus in Lumbrico vertens, corpora dcpurat, quemadmodum pediculis a longo morbo scatere, inter bona valetudinis signa habemus absumunt item multas in hominum corporibus humiditates, nisi certum numerum trantierinis tunc enim alimentares depascunt succos intestinis maximo sunt commodo Tantum abest, ut per se inter morbos, vel causas morborum a Medicis censeri debeant. Inter concausas, locum tantum aegionem refero. Nam licet pueris magis quam adultis, farminis quam.viris, pestilentitempestate quam salubri, autumno quam Vere; malae quam exactae diaetae hominibus frequentius accidant tamen unamquamque a ra,em, sexum, conditionem, tempestatem, diaetam, comitantur; ne aliquis ab ijssuerit tali privilegio immunis. Locis duntaxat&Regionibus immunutas quaedam eo editur, pro quorum natura, in his multi, in illis nulli vermes nascuntur. Siquidem Lumbrici non omnes intestinorum partem quamcumque Occupant; sed Teretes duntaxat in gracilibus , scarides in longaonerantum. Cucurbitini in omnibus soli procreantur. Sunt item Theophrasto. Plinioque testibus lib. hist. pl. o. cap. a. lib. r. hist. 27. cap. 3. genti in Regionum differentiae non mediocres nam lati, seu Cucurbitini
Lumbrici, Esypti, Arabiis, Syriae, ac Ciliciae populis familiares e diverso, Thraciae, Phrygiae incolis ignoti imo quum eodem confinio Boeotij cum Atheniensibus copulentur, illi frequentissime laborant Lumbricis, hi quasi Elagio donati eos non sentiunt. Quae sane ille solus mirabitur, aut cumentis ponet, qui terrarum naturas pro situ syderum, ventorum natura, acae ipsius conditione variari nes it Amnis reserente Aristotele lib. denat. assim cap. a 8. yin Cephaleria insulam dirimit, cujus circa alterum latus est Cicadarum copia, ultra alterum nullae. In Prodoselena via interjacet, cujus ex una parte Catius gignitur, in altera gigni non potest. erra Boeoticae in Orchomenio lacu talpat habentur multae; at in Lebadio vicino, nullae sunt, Cc neque Diuitias by Orale
313쪽
neque aliunde portatae terram confodiunt. In Ithaca insula lepores vivere nequeunt, nec in Sicilia formicae equesties,nec in Cyrenensi agro ranae, cales mec in Hibernia ut novimus,aliquod Venenatum genus cujus rei a sumentum solus is dixerit, qiu sine basi terrammedio coelo suspendit Neque enim mihi ille oculus, quo hoc videam 3 nec animus ut intellactu majora unis quam affectem. Uniphocnelia proles,
Q- sebumsedemi Iovusandisse libido est 'Cap. XXXIII.
De Signis iuratione Lumbricorum ex Gabucino. Vmbricorum igitur notas, ab ij qui Teretes vocantur exorsi, dicamus tum quia frequentius hi pueros vexant, tum quod saeviora inferunt symptomat s de quibus Paulus hoc pacto scribit. Acquitur autem eo quia eretes Lumbrico continent, ventris Mintestinorum morsus tussis cum exigua satietate irritans molesta; nonnullos sinagultus comitatur alij dormientes saliunt, habsque ratione expergiscuntur; aliqui clamitando surgunt, ac rursus sopiunturi arteriarum curius inaequales; febres absque ordiae,que cum extremoru perfrictione tertiam, interim quartam die vel nocte accessionem sine ratione habet. Pueri supervacue mandunt, linguam exerunt dentibus strident, connivent oculis, taciturnitatem dili. gunt, excitantibus irascuntur: malae per exigua intervalla modo rubent; modo livent si vero ad ventriculum procurrunt, nauseam, morsus, hinappetentiam faciunt. S si cibum capere aegrotantes coguntur, vix deglutiunt inli quid accepere, revomunt multa Quoque venter ciborum cor uptiones excernit,4 instar tympani inflatur: reliquum corpus non ex ratione macr scit, neque esurie, neque evacuatione modica suborta. Haec autem eveniunt, dum animalia per intestina sevγunt rodunisue febris autem calor vapores sursum cerebro pravos transmittit, ex putrica inventriculo collecta humidulate exhalantes. Haec Paulus Aetius vero in hunc modum, ex Herodoto: Caeterum inquit,hoc malo affectos incredibilis morsus stomachi ac ventris comitatur, tussiculaeque tenuissima ac frequenter irritantes, quum tamen nihil rejiciatur; in somno tremunt, praeternaturam exursunt quidam veroo linguam soras exerunt, oculosque claudunt, ac taciturni sunt, exciatantesque moleste ferunt, ob imbecillitatem vigilare nequeunteS. Quidam amtem oculos sanguine suffusos habent, pulsum inaequalem, obscurum, deficientem, ac recurrentem: quibusdam etiam appetitus deiectio accidit: Pu ris insuper dum dormiunt, manducatio livsuae; cui accedis conformatio orismmodum lactenssum, accibum accipientiumci vertim haec pauco tempore, per intervalla fiunt. Alio ui vero infantes praeter rationemo cum clamore exurgunt, citoque rursus collabuntur. Aliqui etiam dentibusatrident quod contingere veruimile est animantibus cibum attrahentibus, mordentibus que ventrem ac intestina Iam vero ad stomachum quosdam procellisse constat, nausearumque ac morsuum causas fuisse. Saepe etiam per lese sursum rejectantur; aliquando vero cum pituitoso quopiam humore. Quidam etiam infantes neglecti motu destituuntur, ac refrigerantur, atque instar eorum qui dimo linquuntur, tenuem quendam ac frigidum humorem exudant , ut
Plurimum livescunt. Contingit autem aliquando faciem fieri rubicundam,m xime circa malas; verum color hic rursus in pallorem solito maiorem transit. Alij autem instar desitantium peregrina verba loquuntur in somnis;
314쪽
LIB. a. minimorum ammatam theatrum. Ni
viij decubitiun transnutant, continue dormientes, angoreque vexantur, at que ex loco ad locum sese vicissim proje tant; verum paucos omnino ex his plorare constat plerique erum ramenta impia ac taciturnitate degunt. Potam quia Lumbricis rotundis infestantur, etiam cibum aversantur in ii quid acceperint, revomunt, aut nauseabundi Vis deglutire possunt febres enim in eos cum vehementi extremarum partium refrigeratione irruunt. Quibuldam autem venter ad tympananodum insatur. Hac Aetius. Quas vero ex Hippocratis sententia nota re Fet, hae sunt Lurubrici circa alvum his signis deprehenduntur. Sisomnolenti tint, non permittente morbo & extremae partes frigida ,4 cordis morsus, urinae conturbatae 34 lingua. humectatur. Item qui an antibus in ventriculo abundant, sputo replentur: si tenuis quispiam prodierit Lumbriculus, amplius non spuunt. Quicunque igitur in ore ventriculi Tumbricos habent, Iere .in istum ipsos vomitu resectant ue quibus vero iri intestinis existunt, ipsos inferne excernunt omnes autem nausea bundi sunt, vomuntque quaecunqua acceperunt. His qui punguntur similes
sunt, totoque corpor Coni nuntur,ac rCPenre acervatimque moventur,
tormina accidunt interancorumque dolores Evaporationes ad caput delatae, vertigines inducunt. Qui di ictu ratio, quae praecessit, ostendet tibi Lumbricorum generation , reliqua. Hae igitur sunt Teretum Lubrico rum notae quae tamen non in omnibus sunt omnes quaerendae veluti inquit Paulus: Ied quaedam ac potiores. Poterant&multa ex neotericis huc conferri, nisi quae dicunt, ab ijs omnia & magis ab A vicenna desumpsillant. Latarum taeniarum notas has Paulus scribit. Abundant interdum in Marii M. non febricitantibus, interdum febricitantibus , in Iongis morbis superve niunt , morsus stomacho inserentes, appetitumque ad cibos intemporatum. Escam etenim ita devorant, ut alia opus sit quae nisi praesto adsit, morsus inferunt vehementesci tenuitas corporis cum imbecillitate, quadamhue inaequalitate contingit. Infallacesimum vero indicium est, quod cum alui excrementis corpuscula Maedam cucurbita seminibus similiaexce nuntur. Haec Paulus: Uuo non dilentitAetius, nisi quod quos ventriculo inserunt morsus, dicit esse continuos, atque appetitum ad escam inexplebilem: quod cibi assumpti celeriter in excrementa commutantur. Consequitur affectos corporis imbecillitas cum tarditate, assiduusque famis sensus: quod enim vivificatum est in intestinis,ubi recens exhibitum cibum consuminiit, postea insa solida corpora arrodit Minime vero fallax signum erit, si cum recrementis quaedam cucurbita semini similia excernuntur. Quas vero Hi P rates notas recenset, Hae sunt. Scribit enim ad hunc modum Species axγtem alia bu us est, quae velati ramenta alba intestinorum exit, quae has notas habet. Nam veluti cucumeris semen dejicit, quumque jejunus est, jecur perit, vexatque, spuitque multum quandoque non,quadoque cum vehementer jecur vexat, vocem intercipit, multumque spuit, postea sistitur: intestinorum maximus interdum dolor hamascitur, quandoque scapulae doluant, illic e sistitur: quandoque haec lata iamia signa dantur. Qui hanc bestiolarri habet, semper se e validus est, cum ver debilitatur, vix sustinet, refici. rurve Taenia enim earum rerum quae ventriculum intrant, partem aliquam sumit: qui si curatur, sanescit; sin asinus, taenia quidem sponte non exit, nee Perimit, sed consenescit, quae sequuntur. Astarides vero ima aluo, circa Asuvies. quam consistere diximus, vehementem pruritum inserunt fere semper, vel ti Paulus & Aetius scripsere; anima quandoque, uti serunt. de tionem. Id enim nominis notatio indicat assidue enim commoti, anima ontinuo emtimulant, & exercent. Qui ab his cruciantur, praecordiorum gravitatem, ac
dorsi persentiscunt. Horum notae ex recrementorum potissimum graVeole Cea tia Diuitias by Orale
315쪽
tia sumuntur. Qui Lumbricis tentantur, ijs initio oculi translucent statim gena livescunt, noctu frigido sudore profluunt, ora pallent, saliunt in somno: die febris magis accenditur, lingua labiaque refiunt, oris laetor plurimum adest, facies pallet muleae crebrique vomitus adsunt, cibos avellantur, demtibus inrident, nocte praesertim linguam merunt namin commanducare videntur: expergescentibus iraicunturi aliena verba loquuntur , lethargi interdum hunt, praetcrquam quod paleas colliguae vipituque dolorem patiuntur in somno clamant; increstente morbo cq supra modum palpitar, vox intersecatur, arteriarum pullus imbecilles fiunt quandoque lupremo cruciatu distensiopibus comitialiter ore spumante torquentur, intervelini tympaniuisistenditur: tum intercessiones, tormina, vel collet dolores cum suore alvi lyentenco quam plurimum semium balvus interdum supprimitur,
excrementaque dura egerit. Hactenus Lumbricorum notae I eorundem prae-rmo ira sagia prosequamur. Prognostica vero, quantum ad aliorum morborum cur timem aegrotantiumque conditionem cognoscendam conferunt, quum Pin
S, tum vel maxime Hippocrates in Prognost abunde monstravit,qin in
primi libri initio de prudenti medico proindit praesertim enim hic praedicens
coram aegro praesentia praeterita ac mur quaeque aegrotante omittunt,enarrant,creuitur agnoscere aegri conditionem atquelpinc fit,ut homines audeant magis sese concredere medido. Quoniam vero difficile modum est hujus modi praesentire, nisi quis artificiosa utatur conjectura; voco artificiosam conjecturam, quae prope ad veritatem accesserit: hanc vero quis difficile consequi valeat, niti vires omnium quae in arte sunt didicerit, memoriae mamdaverit, atque dilipentia omni adhibita sese in operibus artis exercuerit. Res vero cognoscenturn pacto. Si quis supponens esse aliquam vitalem virtutem summophre curet, ut agnoscat ejus ita in robore, veluti ut in imbecillitate dispositionem: ubi vexo in his exercitatus berh, studeat deinceps Omnesmo rhorum tam in magnitudine quam etiam in more disserentias, posthac
futuri status praecognitionem perdiscere. Vbi vero haec omnia didicerit, tunc sese exerceat in comprehendenda per exquisitam conjecturam tam morbi magnitudine, quam aer rotantis robore,4 quanto hoc tempore possint perindurare: Multum vero ad hoc illum juvabit in operibus exercitatio. Prius vero quam ea omnia, quae diximus, diligenter didicerit, nihil aegrotos intuemdo proficiet. Hac igitur methodo Medicinam profitentes iunquam ullam calumniam subibunt, neque curando, nequepraesagiendo id quod celeberri- .mis quibusdam medicis interdum accidisse terunt. Hinc itaque colligi potest, cur alijs alij Artunatiores medici adjudicantur, de quam mendax, quicunq; is fuerit, qui Medicum fortunaturri oportere esse dixerit: quod quam absurdum dictu fuerit,Eralistratus olim,di Galenus demonstravere: Medicum dicentes tum mente exercitatum in omnibus, tum diligentem, tum etiam natura pri dentem esse debere:ut omnibus inter te collatis unam praedictionis summam, quato sibi & laboranti sit ex usu, yaleat comparare. Tanta enim praedicti . ni vis existit, ut semper vel magna ex parte praesagia eveniant, ubi ipse qui curat, medidus optimus est, & aeger nihil deliquit. Quoniam vero, ut con stat, ex prognosticis Medicus immortalitatem tere consequetur, tum maxume ex ij quae ad hunc spectant affectum, gloriam sibi comparabit, aegrotaruribus, qui plurimum pueri sunt, nescientibus, vel verbum quidem morbi eos
affligentis exponere. Cum igitur huic auectui summopere necessaria praes Dunt quaecunque de ijs veteres dixere, huc conferre non cunctabor Pamergo Galeni maximus aemulator, de his ad hunc scribit modum; Circa
febrium initia temes, subsistentiam habent ex subjecta corruptione: circa cossistendi vigorem, ex morbi malignitates circa declinationem, omnino ad
316쪽
L 1 . a. minimorum animalium Theatrum. 3o;
ad melius proficiunt. Ait enim Hippocr. Bonum est Lumbricos teretes exi re, ad Criumeunte morbo Aer M. Ver e Herodoti medici sententia ad
hunc modum Lumbrie in febribusin absque rebribus fiunt, multitudine
magnitudine, colore . tempore inVicem differentes. Circa enim morbi principia geniti, substantiam' subjecta,ccipiunt corruptione circa consi--stendi vigorcio, ex morbi malignitaῖς suca declinationem, ex transmutatione ad melius, quid celoriter eXcernuntur,matura eos ad extelaiora non socus atque caetera excrementa propellente. Dcteriorcs vero sunt maiores minoribus, multi paucis, rubri albis,4 iVentC mortuis. His neoterdici addunt rincipientibus acutis morbis, si umbrici teretes vivi de)iciuntur, pestilonates morbos indicano inclinantibus autem mortui, malum quoque augurium faciunt, interutrumque tempus quoquo modo appareant malo est ob id fortasse, quod tebris insequens Lumbricos, sempc malunt si Quia Lumbricorum materiam absumit. Accidit etiam, quod Lumbrici ex tebre insanimantur,in incalescant, contorquenturque ac moventur ut eo magis Lum
bricis affectos molestcnt Mamciant. Addunt Privterca expcrimento consta '
re, Lumbricos esse in ventre, si me pueris supra ventriculiostulo frigida spargitur nam in unum congregabuntur locum Lumbrici sanguine conspetii de ectiis alum intestinorum enim no a Valde magnam indicant, eorundem vomitu dejectio, malum i quidem ventriculum vitiatis humoribus refertum indicat. Frequens puellosum anhelitus ac frigidus, tumesccnte ad huc corpore, laethala, sequenti enim die mortem denunciant. Si aegrotantium oculi aliquantisper compressi, assidentium digitis non clauduntur, mors proxima est. Sunt qui, Alsaharavi fortassidauthocitate persuasi ' dicunt, as candibus infestatos brevioris vita fore. Scr3rpus vero non mediocris superest dissolvendus quo enodato finem ij quae ad progoosticae Lumbricissumenda spectant, imponam Aetius vivent. mortuis deteriores Lumbrucos supra paulo dixit Rhasis vero, atque plum sequutus Avicenna, oppositum sentiunt, morans vivos simpliciter praeserentes. In qua quaestione, ut aliosn tiam, illud mihi dicetidum videtur, firmius semper esse judicium duod ex mortuis sumitur, ut quos necesse sit expelli, nec suapte sponte vire.
Hippocr. nihilominus sequor qui quodam in loco inquit
tia perturbationem ferunt, veluti possidoniae, Lumbrici qualia gonerant. Quibus verbis nos monet, ut diligentius cons remus, qualia Lumbrici generant sy mplomata, quandoquidem si citra aliqua . . . ia is egrediuntur,bonum protendunt Sed clarius alibi per haec verba E uis interetes idoneum est cxire cum excrementis, morbo in judicationem eunte.
Ita ut per hoc intelligamus, si alio dejiciantur tempore Symplomati potius fieri ratione, quam num vi, propterea vel corruptionem, cliba- lignitatem indicare, veluti Paulus & Aetius distinxere. Quoniam autem umbricorum curativam methodum recte moliri non possumns, nisi in quo vagantur venter. recte habeat: neque hic, nisi univer sum corpus: hoc vero victus ratio optime disponat; ea imprimis est optime instituenda, ut sine qua frustra induenda reparandaque valetudine tentantur auxilia Hare enim tam pra clara&fere potior Medicinae pars est, ut admirabilis ille ous, Celsus, Galenus, Plinius & veteres medici omnes, nunquam illam satis laudare potuerint. Ea Asclepiadi olim tanto fuit in pretio, ut φαρ-
μα α ,id est,curativam per medicamenta methodum, pene omnem sustulerit, ad hanc ut sese totum converteret: consistit autem hoc non solum in quaΠ-titate, qualitateque cibi ac potus, sed & omnibus his quae velimus nolimus . co nobis Diuitias by Ooste
317쪽
nobis occurrunt; veluti somno atque vigura, motu& quiete, tum corporis totius tum singularum partium abundamia limitione, animique affectibus. praecipue vero in ambiente nos aere, qui non solum extrinlecus semper adhaeret, sed in intima corporis nostri penetralia, per inspirationem continuo adigitur.Quod igitur ad ea,quae assumuntur,attine veluti satis per se nota, nc xequereri nomo enim est qui nesciat,maligna pravique succi,& varia edulia, maloque ordine sumpta, cruditates, &crapulas,maximum corporibus stris Manimis detrimentum asterre,nisi quod multa quae alijs affectibus noxia sunt ciborum genera, his utilia conspicimus. Ea igitur veluti re misi, sed est, praeter institutum attingemus;si prius quae Paulus scribit sub umetimus: Escae paticiatium lumbricos sint boni succi, quae facile diducantur atque ad membra transeant,nec causam foveant,nec vires comminuant.
Quamobrem,vinum concedimus aquosum, cibumque crebro exhibemus: tum propter id,tum etiam ne lumbrici morsus inferant. Si adsit ventris profluvium, indicio est multos gigni cibo non distributo, miscendaque eo casu
sunt sorbitionibus vel ora vel cotonea. Iuviit mirandum in modum deuteri us panisaddgo aniso, aeruculo, vel sale bibactus, Vel qui συνγαέως . medius inter furfuraceum ramilagineum nuncupatura ita dictus, quod in eum συγ oui εγω. i. congeritur simul furfur,utriculi,& simila Nominanta ac melin dem panem αυ- , , quoniam πλο ἀ-γώ totum ipsum triticum, nulla
sui dempta parte in panificum cedit. Oportet autem triticum ipsum ex quos trina sumitur, ex illis esse quae generosa dicuntur:quaedam enim cx his multum furfuris continent, quae ignobilia nominant;quaedam vero siliginem, quae, veluti diximus, gener' a vocant Vinum autem quod aquosum quidem est, caeterum leviter adstrinait, idoneum censetur. Aviculae item montanae esui dantur, &sylvestris pullus columbaceus senecio viridis, ac hirci barbula, jus ciceiis atri, &hrasica capnari colymbadesque commanducatae; cum Synapi, modo febris non adae: caetera sumant obsonia acetosa item atque olcosa laudantur Panicum quoque quod mel frugum Diocles appellavit durantissimum siquidem inter fruges existi nantur: halyca insuper. myx rum decocto, ptisana cum multo oleo Omphacino lupini praeterea, nasturcium,bcta,menta, apium, raphanus, muria quoque commanducata j vant. Pueris in potu ante omnem cibum myxorum decoctrum admixta menta
exhibendum Lac summopere damnatur, veluti pisces degumina,vi quicquid trigidae crassaeque materia fuerit, ac sera concoctionis Panis vero non fermentatus lumbriculos gignit is enim nemini prorsus est accommodus & omnia humida, & quae facile intus vitiantur. In omni. autem Lumbricorum genere abstinentia maxime prodest, qua eorum generatio prohibetur Dat quum infestant, exiguo cibo sed frequenti utendum qui maxime convenit, cum lacerasse desinunt. Qui vero Ascaridibus infestantur, cibis boni succi uti debent, facillime concoquantur: ne 'ilicet illorum vires ad rectum intestinum pertingant. Namque nutria menti idonea pro eorum, ne ratione materia consumitur. Hactenus qui assumuntur cibi ac potus. Reliqua vero quinque genera, quae non usquequ.Q3 sunt manifesta,summa etiam cum brevitate pertractabimus, a somno e Orsi. Is brevis admodum non sit, nimis longus: nocturnus potiusquam diurnus, duabus quod minimum est,horis a cibo. Lomga praeterea ocia laedunt,exercitium prandium praecedat, quies sequetur,nec quilibet motus exercitiu putandus,sed ille tantum pedi quem respiratio permutatur nisi forte sumpto adversus lumbricos medicamento tunc enim equitatione opus est, aut cursu, qui-bm corpus concutiatur: siquidem facilius emittuntur acri excrcitatione aut labore; haec vero difficile a pueris observantur Danda porro est opera, ut
a laus bi e quod si non sponte fiat, molli balano, vel elysmate aliquo eblanda
318쪽
Lis. r. minimorum animalium Theatrunti os
tanta ex ijs confecto, quae in hisce affectibus ex usu esse solent. Anima omnes affectus, quicunque sint,omnino sunt fugiendi veluti rixae,irae, tristitia majoresque cura in cogitationes, maestitiae, timores, invidiae, Mid genuci reliqua perturbationes, potissiminaque a cibo. Siquidem alterant, atque a
naturali statu corpus avertunt. Fr ora vitent, Aquilones, nec nudis obambulent pedibus Aer vero, ut nos semper ambit, ita iligi pro arbitrio nequit: est enim interdum praesidium causa interdum vel faciens vel fovens,praesidia' um quidem certem praesentia erit, si modice calidus ac siccus suerit, purusq;& claruso tranquillus: morbum praVipue fovebit,quando frigidus valde, vel humidus Maustro vel aquilone commotus, vel nimio calore vires dissblvens; qui tunc alte in hunc modum parabitur,si incubiculis ex uesperi, citriarboris, ac persica lignis ignis succendatur alijsq, id genus lumbricis advertantibus. Suismentis etiam adhibitis ex absintn coma, persica arboris foliis, citrij mali corticibus,punicae arboris radicibus, una cum filice atque hedera. Illud vero inprimis consere, quod ex myrrha Maloe paratur. Aliud quod & animae
desectar lumbricorum iri succurritis Ambaris denariu in pondo duum,moschi, denaris pondo unius, gumrrri arabici denarium pondo quatuor rosarum, saniolorum, caryophyllorum, cypri,thuris, sisngulorum denarium po do tantundem Gallia moschatae, quam vocant,dc narium pondo sex, al- .lochi in carbonem conversi denarium pondo viginti, carbonum ePalmit, bur vitis extinctorum,quod satis est,rosaceo aceto excipiuntur Lumbrici vehementioribus prasidijs adeo saepe ita itantur, ut ad convulsi-catialisa ones, animi deliquia interitumque pueros demum perducant. Non igitur tisi φη temercneque utcunque sunt ea cxnibenda. u'niam vero diversis quariatia 'U'bus medicamenta ad lumbricos velenecandos vel educendos idonea creduntur, ideo in universum excalfacientia, exiccantia, incidentia, acria, amara,
salsa acidaque,atque attenuantia praesidia medentur. Aut enim per aci edinem occidendo,aut per amarorem subducendo, aut ad expulsionem invisando,aut per consequentem ad ea quae exhibentur lubricitatem, efficacia cognoscuntur. Extrahuntur autem simul, ut verisimile est, per sorbitiones vias lubriacas facientes, aut etiam per innominatam aliquam ficacem qualitatem. Sunt ex refrigerantibus quaedam, quae peculiariter lumbricos pellunt quaedam occulta quadam vi, veluti cervini cornu ramenta. Sed quae lumbrii os necant inpiimis sunt exhibenda, quoniam quoad vivunt, occalionem nocendi semper habent. Sia uidem dissiculter pelluntur; & cum interfecti fuerint, protinus aluo per glandes extrudendi alioqui tetro Virulentoque vapore cerebrum assiciunt&corpus pariter inflammant, appetitumque concoctionem oblaedunt. Quoniam vero lumbrici plurimum pueris obveniunt, qui difficulter tramri possunt, non reticendardensui miram veluti Paulus appestat methodum, perquam aloe pueris Torbitiones peris injiciuntur. Instrumentum quoddam coquinarium, quod vocahi, supinis ipsis d tentis ori imponitur; dueer clysteridiqn validum, habens invitis allae quanto magis fieri potest,intimius ore eorum distento impellitur cujus me minit Pollux, pn tamen quale sit edocet Carterum quicquid sit Zomerysis, duo praecipue per ipsam consequimur, & quod proclivis fit descensus, &quod proclivis fit descensus. ωquod amaro deglutiendae rei non persentitur altero vero initru o. quod clysteridion idem Paulus appellat, vi lenta fit impulsio. Conchiscitatibus autem simul natura vi velocissimus fit motus, re gravi inseriora poenae, ab eodem vehementissime impulsa. Aliud quoque Paulus instrumentum describit, per quod liquores an subjiciuntur, multis pervium ramisibus, quales ab utero Metrenculae nunc pantur. Aetius vero clarius his verbis: Ad quam rem corneam4stulam',
dequaque perforatam apparare oportet, circa fundum amplam,ac loci U
319쪽
nitudini convenientem, quam ultra adstrictiorem an partem. inditam cedria implemus,ita ut cedriae immissio palam tum per amplitudinem, tum per trans-Versa undiquaque contingat. Caeterum quando ignota nobis sunt haec instrumenta,quum medicamenta ad lumbricos vel necandos vel educendos hauriuntur, pucri nares comprimito, osque subinde dulciniquo colluit,vel acri; ac epoto medicamento lumbricos necante, ventriculus acacia, hypocysthi-dcue cum vino fovendus cst. Idem praestat rhus obsoniorum, lanctum,. ωcapparis in cibo. Quae necant, cum dulci commode dantur lacte aut melle, Oxyincliteue aut syrupo quem vocant acetoso. Quidam triduano potupueros prius satiant, mox medicamenta exhibent. Infiindunt caderi dulcia, ut ea animalia ad inserna detrahant. Si vero venter fluat, necesse est ut lumbrici tantum necentur : motus cnim ventris eo dejicit. Quum Vcro appetentia fuerit ob laesa, cum alvo soluta Lumbrici tantum amaris sunt necandi. qua stypsi quadam sunt praedita, veluti inter calida absinthium, abrotonum. centonicum rix frigidis maliciorum, acacia, plantaginis suc
a 2 ' Excalidis,nasturcii cmen omnes ventri lumbrico mcutit, contritum ex ea. H ni ac tO,VClvino potum: cm caci addito mentastro,aluum tamen turbat Lupi ων ς ii ni farina cum melle delicta aut in posca pota,& cum taurino relle extrinsecus
Ilia , umbilico illita eosdem abigit. Ipsi quoque macerati&sua cum amaritate est
scribo. ιι, ii tat idem possimi decoctum in luper ipsorum idem munus praestat cum ruta
Iri, pipere potum. Absinthium marmum perses aut cum oryZa coctum, intera ι. V ii: neorum an alia addito mclle pernecat magisque cum absynthio idem facit Abrotanum idcm praestat,nimirum quum 1it amarum. Ilcm Cardamo in uire eosdem interficit Hyssopi praeterea decoctum epotum, aut ejus herba cum melle delincta rascarides &Lumbricos cum sale 'melle epota Calaminilia raeca nec secus cluda coctaue siesitatur,vel scjus succus aut infundatur,aut potetur. Thymi prarierea decoctum Actuti inuta fervefacta ex
oleod pota, eosdem exigit. Vinum item cedrites,4 cedria ipsa Omphacinum oleum largius praesertim pol in nam pro infantibus ad hos usus ita immaturum exprimitur Oenanthmo idem effectus, qui omphacino contra enim ventris animalia laudatissimum est. Melimela, praeterquam ouod Vcntrem molliunt, animalia expellunt quod qua facultate praestent, dulata quit m sint. mellisque sapore, quo nomen sumpserunt, qua potius ea alere deberent: Ex eo colligitur, quod fortasse dejectam'. cibo aluum, ea otia am sequuntur & quae alioquin haesissent, impetu excrementorum quasi in torrente pisces, qui largiore per aestatem imbre abundaverit, rapiuntur ac deorsum feruntur. Ventrem enim ea mala mollire , inquit Dioscorides lib. I cap.de Melimela. Brassicae tessemen, ejus praesertim quae in Aegypto nascitur, potum lumbricos omnes pellit, quanto ea scilicet temperatura sic cior est,&magis agrestis. Idem facit cicinum olesim epotum Myrrha etiam sua amaritate tuis catin tum ejicit Hellenij decoctum Scylla ex aceto melle sumpta,prius tamen assata sit oponet alioquin interaneis maxime noxia censetur Danto ad omnes in aceto mulso radicis corticem capparis.
Heliotropi parvi herbam suam cum semine potam, adjecto nitro, byinpo,
nasturcio, aqua, latas,teretesque taenias excutem Dioscorides lib. . cap. I. scripsit Paulus vcro pronasturcio, nisi vitui a d sit,cardamomum con- numerat,lib.7.cap. I Erucae semen ex vino,corpi nnalcentes bestiolas omnes arcet Terreni vermeso. aut . e passo poti, umbricorum genus omne
dς pellunt Amygdalae amarae, oleumque prodest Agaricus cum melle, sed ηςste purgat est enim ob levitatem ac fluxionem, quam facit stomacho, Atu Styrax cum Terebinthina resina devoratus Noe ex frigida aut lacte
320쪽
pota, eadem, si decocto melli misi bibatur, sine molestia educit Tithymali semen,ejusque succus circ guttula I cum caricis aut palmulis mistus, Viticis folia, polypodium CtasMPytbis, centaureum minus ex aceto tritum
atque epotum. Item ejusdem radici pondus denari unius cum cyathis tribus vini potum, juvat Marrubium cum Absynthio di lupino pari pondere in
aqua mulla coctum. cum via bis aut ter appout , omnia ventris animalia pernecat Costus ob amaritatem, quae illi inus Lumbricos pellit ex aqua Dioscord vero lib. I. latas ventris taenia tantum pellere ex aqua melle scriptum reliquit quem locum interprinatus Marcellus, Verbum ulud & melle veluti supposititium expunxit hac ratione, quod contrarium, nec respondere lumbricorum curatim videretur Excitantur. n. inquit, Maluntur dulcibus,non pelluntur lumbrici ventris; nisi serie mel ideo addi opportet , ut suavitate e; decepti, lumbricis admistum Costum, utpote amarum, piosius haurirent, non aliter quam in curandis pueris fit, quibus amarae potiones aut virosae,dulci saporeo jucundo aliquo odoramento circumlitae pom
riguntur. In qua re veluti in scy Pori Lura maerere videtur ut in Comoedia
legitur, o quo tamen alienum omnino esse testatur. Sive . n. in Dioscoridis
c textu mellis vox legatur, siV non legatur siquidem id pro comperio nondum mihi est,nec Ruellius apposint,iat ei amara medicamenta qualia sunt costus&id genus reliqua temper ferE Dioscoridem Plinium Galeanum,d alios lumbricis curandis cum dulcibus,potissimumque melle mulsave, aut Oxymelite, eadem quam Marcellus inquit lib. . cap. 7. ratione commiliacere quam Paulus his verbis addidit: Quoniam vero nonnulli subinde amaras potiones veluti ingratas respuunt, ex iis,quae modo comprehensa sunt,dabuntur non manifesto amarad. aliquo dulci commisti, veluti supra paulo ipse dicebat, omnia hax medicamenta cum melle Oxyme laeve esse propinanda sive ut inquit Lucretius ut improvida illa aetas ludificetur, vel potius ut talia gustu recreata valescat uetueri. n. quam plurimum lumbricis obnoxi1 sunt. Nihil itur obstat quin mellis vox addi debeat, Marcello praesertim ipso mantiquis quibusdam exemplaribus legi attestante Cantharis similiter levi ata, cum bryoniae radice pota lumbrisos educit, Galeno authore i ψ lib.de compos. Theriaces Ex trigidis, succus auriculae muris cum Zytho, tu singulorum Iathus unus Senesio. --Comestus, plantasinis siccus, in aluo praesertim soluta de cochleari, vel dcligula datus potui, ipsaque herbatusa
umbilico apposita Coriandri semen cum mali punici succo, oleo, an, malia interaneorum perdit, ves cum pasto potum Calida item beta cocta, axque cum allio crudo sumpta, nitros qua praedita est facultate eosdem ed
cit noxij tamen succi est Pisucum malum contusum ex tribus vini heminis decoctum ad heminam lumbricos pellit, ac tormina ejus etiam radicis succus victoriati pondere eosdem necat. Idem rhus facit Syriacus , atque triplicis semen. Addunt neoterici, experimenro constare dormituris acetum acerri. mum potum lumbricos educere. Inter ea vero, quae plurimum valent, est corallina nuncupata,que trita ac melli Oxymeliteis commixta,mulsave pota,' mirandum in modum Lumbridos vel necat, vel seminecatos educit. Haec vero a Corallijsimilitudine, dum utrimque in aqua est, nomen accipiens, quae a sexaginta fere annis hactenus acis ejiciendos ventre Lumbricos magni usus esse coepit, lib. a Dioscoride & Galeno ni lallor a diis i , , id est, Muscus marinus dicta cui si iidem peculiarem adversus Lumbricos facultatem non attribuerunt, qualem in corallina, quam vocant, conspicimus, non propterea putarim aliud esse Dioscor. Ga ni , ab hac nostra coralina. S dena simplicium medicamentorum singulas vires veteres non cognoVei cuius e natura nonnisi medie effectu ora nosci potest. Opus