장음표시 사용
301쪽
. i De pedaneis iudicibui. De ordinariis,& maiori b. dictu est iudicibus: nune de Pedania delegatis,& minorib. Sut aute pedanei, et negotia humi- ind. liora disceptant: ut instae. l. tili.& a pede nomen acceperunt,q est infima pars hominis.Sic & Pedaneus iudex est inferior alijs: quia pedestria. i. infima. tractat negotia.
Qui pro sua iuri lictione iudices ilare, darive pol tinx. Occasione sumpta a pedaneis, qui sunt delegati gnati QMisposter de personis quae dare possunt,& dari iudices, subiun- Iis denagit.Ille aut e solus delegat, qui habet iurisdictionem ordi're. naria .Et in causa quae est de iurisdictione sua ordinar a,& eum quae est de iurisdictione sua. Ede iuri M. O m. lud l. extra.& de tui. dc cur. da.ab his.l.ius dandi. t udex autem delegatus neutrum committit, nisi a principe delegatus sit,uel nisi primo lite coram se contestata alij deleget ad similitudinem procuratoris: ut S de iud. auth. ad haec.&
Ne quis in seua eatis indicet , uel ius dicas. Licet in aliena causa quis postat e sie iudex , non in insua,uel diffiniendo, uel arbitrando , uel interloquendo; quia nemo potest sibi imperare. infra e. l. i.& de arb.l.pe. Qui legitimam personum standi habens in iudi
Quoniam in constitutione iudicij considerandae sunt personae litigatorum, ideo apponit de his, qui habent legitimam personam in iudicio: sunt quaeda personae quae
prohibentur , puta minor. et s. annis sine tutoris uel curat.autoritate, ut dixi. s. si aduer. rem iud. Vt nemo inuitus agere Hlaccusare cogatur.
Regulam ponit haec rubrica , ut nemo cogatur agere, QMi csga&c. s. praecise .Sunt in quidam, qui si non agunt , pericu- mr agri alum subeunt,ut tutor & curator. insta arbitrium tuteis. l. nota. Ite gestores sine mandato. Ite procuratores. Instam an .l .procuratores. Ite administratores ciuitatis. Item haeres qui non vindicat necem defuncti,accusando interfectores eius. Infra ad Syll.l. I. Item actor lite conteilata uel citato reo. Item si actor uidetur calumniose vexare
rerum, potest iudex causa cognita id statuere. infra de in
302쪽
se. manu. l.diga mari. de remis .i. pig. si eo. De ordine iudiciorum . .
Quia in iudiciis plerunq; dubitatur quae actio uel oin ordine cognoscendi uel diis niendi debet praeferri io ponit de ordine iudiciorum .i .actionibus uel qonibus in iudicio ordinandis: puta si concurrat quo iudicia inter easdem personas, principaliter, uel incidenter, quod praecedere, & qε sequi debeat.Sic ergo dicit ut iudiciorum, id est,quaestionum uel id est, de rebus de quibus possunt fieri iudicia:id est, quaestiones.de hac materia ponitur in c. tuam. extra de ordi. co S. De litis consectatione.' Per litis tontectationem iudicium accipit exordium. Est autem litis contestatio, negotii principalis hinc inde apud iudicem facta narratio, id est,ut actor proponat intentionem suam : reus at neget, u a exceptionem opponat. eam probet. Et ponitur hic autheratica, quae tiactat de sibus da i cedentibus ipsam litis cotestatione, Sc. De plus petitionibus. Quia lite contestata petitur quandoq, plus, ideo de hoc dicit in specie,scilicet quando plus petitur re: nam Salijs modis plus petitur: ut insti. de a c. g. plus autem. ubi poena plus petentis ponitur: unde dicit plus petitur
ea uia,tempore,re loco. gl in c.uno.eo.tit. De dilationibus. Iudicio inchoato quandoq; dilationes petuntur gratia testium,uel instrumentorum,infra e .l. I. uel propter alias necessarias causas, puta aduocatorum mi infra eo.l. pen. Dc hoc diui.sLdefer. pag. i I.
Deferiis. Dixit de dilationibus datis a iudice: Nunc de datis a' lege,de quibus dixi .st.eo. iurisdictione omnium iudicium: o de Iora
Iudicia ratiora iurisdictionis exereentur, ideo ponit de iuris onaci a .i. de iurisd sine quae competit singulis iudicibus: tuae quide iurisdictio quia unicuiq; iudici attribuit ut per lege seu destinationem territorium, apponit
303쪽
de soro copii. quia forum censetur sim territorii fines infra deuer. sig l. pupillus.f. territoriii. Qia id sit iurisdsi dixi .st. eo. ti. Forum iit dici potesti piet scus, ubi consueuit 'rum. reddi ius: ideq; appellatur praetorium :. item dicitur tu, fisside iussi.& iv. l. pe. Tribunal aute dicitur maiorum iudi Tribunal
cum qui habent merum imperium .ar. f. de iud. l. i.&scubiti apud quem. l. ul. Et dr forum limilitudinarie: quia sicut forus uocatur locus, in quem multitudo hominum Fortis.
conuenit, multas res inferentes,& deserentes emendi,vedendi uel permutandi ca: ita & forum di in que multitudo hominum confluit inducentium causas, lites , & uarias qones,cognoscendi,& diis nihndi ca. Dictum sorum a Foroneo rege, uel ab afferendo.c. foris. de veh. sis. Forus et dx Duria : Fori at pluralis numeri dicuntur tabula nauium secundum Ser. super I o. Aeneid. S de eis ut ait Pla. sedit in iudicandi conficiuntur . Sortitur autem quis forum uarijs ex causs,de quibus in c. si .extra de m. com c. .-pet.& dicitur competens forum,id quod propriuin ex te i.m te deputatum ess ipsi conuenio. rum. Quando imperator inter pupillor, o siduas, uel miser 'biles personas cog mscit. ne exhibeariιur. Apud iudice tuum quc inq; et inuitum elle conuenien
dii. S. dixit. Item apud extraord mariti air quis conuenitrone priuilegii. S. de dila. l. 2. Nunc potur,qualitcr ulorum quilibet patiatur exceptionem. St. n. uiduae , aliaque fortunae iniuria miserabiles a principe postulaueruiu be neficium sorte, ut conueniatur sub principe tantum : na , itunc eoi una aduersarii examini principi, coguntur se re. presentare: ita licet his pupillis, ta sinu libus,recusareor dinarium iudice ut hic. Exponitur ergo titulus qii imperator inter pup. S uid. cognos .s splis hoc ma petraucibus.Et ne exhibeantur, i in iure altis petentibus. Em Vbi de criminabus agi θοuer.
De criminibus agitur in tribu, locis,lioc est ubi eo milia sunt .st. de accu.l .ul. ite ubi .lis elico testata: nisi opposita fori pscriptione ab eo,q ut sciebat se non eme sub oectu.
Item ubi reus habet doniicii tu in . iure uero authenticin
rum & piemus, seneralius de hoc traditur in authen. Me
304쪽
om. obe. tu . . I .coll.& signati aut. qua in luincla. d. Vbi dεmsi θῖres agi oportet. Hoc titulo tractatur, ubi possessorio iudicio agit siue per interdicta ,sue per alias actiones. Et potest. agi ubi existit ipsa possessio, i. res quae possidetumuel ubi facta est
uiolentia .ff. de ui & ui arma. l. I .f. interdum autem.
Vbifideicommisti prei ποπα .Fideicommissum ibi petendum est,ubi haereditas relicta est,i .factum est testamentum, infra. l. i . N idem in legatorsraterni Eant enim hodie. ut T. de leg. r. l. i. Vbi Oonu natur qui certo loco promisit. Qui certo loco promisit se aliquid daturii tenetur codictione certi arbitraria. l l A testator certo loco haeredem quid dare iussit , actio ex testamento est arbitraria. Item,si mutuum accipiam,ut certo loco reddam: condia reo certi de mutuo erit arbitraria inst. de act.S. praeterea.
Pro tali istitur debito actio institui potest secundum Pla. ubicunq; inueniatur reus .ss. de iudi c. l. eum qui in prouincia. licet AZo dixerit eum conueniendum, ubi habet domicilium , uel ubi de iure communi sortitur forum: N sic debere intelligi. d. l. eum qui,ubi dicitur,uel in quocunque loco , &c. subaudit, scilicet idoneo. de hoc d .F.
praeterea, Vbi in νεm actis exstrreri debeat.
In rem actio,id est, rei uendicatio, uel quaelibet realis. actio potest institui in locis illi ,in quibus propter diuersas rationes quis sortitur forum. Sed ubi est ipsa possessio sertiri iidetur quis forum: ut infra eod. l. ulti. Vbi de haereditate agatur: tibi scripti baerodet in possese
Si haereditatis petitio proponatur, eo loco erit instituenda, ubi is,qui possidet,habet domicilium. Sed & ubistae sunt proponi poteriti ut I. in sin .l.Missio at in possessionem siquide petatur per Iudices officium, ibi
305쪽
CODICIS. I Asues interdicto, indubitanter etiam tunc apud iudicem, sub quo habet domicilium reus, causa poterit exerceri: Arte & ibi, ubi sunt res. de hoc in prin. l. Vbi de ratiociniis agi oportet tam priuatis, qtiam publicis. Ait Imperator, eum si gessit ratiocinia tam priuata, quam publica mi argentarius, S procurator , uel quocunque modo, ibi rationem oportet reddere,ubi hoc ges. sit ubi potest elle instructio sum ciens. Vbi causa mitis agi debeo. Sicut in carieris, ita & causa status actor sorum rei sequi debet. 3. l. 3.&. . Sed qui in hac causa uideat reus, quis actor qu ritum circa quod diligenter muta la est distinctio, quam ponit.).l. I.&dGib.cau. l. eam quae & st. deprob. l. si quis hominem liberum. Cognoscit aute de causa libertinitatis & seruitutis inter fis cum S priuata
procurator Caesaris.Inter duos autem priuatos cognoscet quilibet iudex. De ingenuitate uero & seruitute, uel de ingenuitate & libertinitate solus princeps cognoscet: ut infra eo .l. pen.& supra de ped. ivd .l. i. Vbi quis de euriasi, vel cohortali aliave con
Si quis fuerit curialis, id est,ossicio curis uel iudicum
obnoxius: uel si fuerit cohortalis,qui duro seruitio arctabatur: uel cuicunq; corpori obnoxius, & aufugit ab his, quibus seruire debeaudistinguitur, utrum se dederit armatae militiae, an inermi.Si acinatae, conueniet sub
magistro militum: uel si reperiatur in foro alicuius psidis prouinciae, praeses ille causam debet reserre ad magistrum .militum,uel ad praefectum praetoris:& hoc est qἱ dicitur infra eo. l. ul. Si autem inermi militiae se dederit, id est seruitio alterius curiae,coueniri poterit apud quelibet iudicem qui fuerit in locis, ubi deprchensus est:&ita uidetur illud habere locum, Vbi te inuenero, ibi te iudicabo,&c. Ubi Senatores .el clari simi , civiliter,uel
senatores uel clarissimi si conueniant ciuiliter, debet, Gri
306쪽
LIBER III. seri Onuentio in scriptis: & si degunt Romae , uel in sub.
urbi is,debent conueniri apud praetorena, uehpraesectum urbis, aut magistrum ossicior' m , quoties ei hoc commisit princeps. Si uero sunt in prouinciis, coqueniuntur ibi, ubi larem fovent: aut ubi maiorem partem honorum post ident, S assidue conuersantur.). eod. l. ulti.Si Uero criminaliter conuenian ur, si quidem coueniendi, non sunt illustres, conueniuntur ibi , ubi crimina fiunt admissa, non obstante fori praescii ptione: oem. n. limoi honorem reatus excludit. s. l. l. Si uero in t illustres si distinctio senatc rum licet omnes fiant iIlustres inter patricios praetores, praefectos urbis , Sc. infra e.l.pe.
In quibus causis militantes fori praei riptioite utiρ sunt. Omnes etiam principum domestici, S agentes in rebus , uel qualibet alianti litia uel dignitate gaudeo tes, uel quamlibet negotiationem exercentes,super publicis funetionibus, uel publicis debitis, apud pra id es prouinciarum conti emantur,.& exigantur. Excipiuntur autem armata militia praediti,& qui ad re. propriam unius anni componendam commentum ostenderint se accepis e,ut l. e. l. I.
Ubi cause fisculer, vel diuinae domus, homin&mqs eius agantur. Si procurator fisci conueniatur a priuato, uel conti Diat priuatum, cognoscit de ea causa procurator Caesaris uina cum praeside prouinciae mi s. Ii aduer. sista. Σ.&3. e. l.ad fistum . Si autem procurator Caesaris agit contra priuatum,uel comi eniatur a priuato, procurator fisci de ea causa cognoscet. s. si aduer. fis l. I. Causae autem
hominum diu ins domus , sine sint serui, hue coloni, siue inquilini, siue agant, siue conueniantur in ciuili, uel
criminali negotio, audiuntur & examinantur apud praepositum sacti cubiculi. S comitem domorum, uel procuratorem Caesaris. infra e. l. ult.& l cum aliquid. Quando licet Ynicuique ne iudice uindicare se , ne jublicam
. Licet regulariter tradatur, nemine sibi ius dicere posse uel uindicare: ut s.de ludς. l. nullus. & ff. quod mei. Cau.
307쪽
i extat.hic tamen quidam casus ponuntur, in qui b. ali cui se uindicare permittitur: ut si reperiat quis nocturnum aegrotum populatorem. i. deuastatorem: aut alios . qui in itineribus frequentatis stant in insidiiseeos.n. im pune quis occidere potest . Item publicam deuotionem permittitur uindicari, ut siquis Velit desertore militiae opprimere , & si resistet delerior,praecipitur in eo uelox , esse suppsicium: ut infra.e. l. ult. De in fesso tectamento . . De hoc satis fi.e.tit. pag. t 6.
De inos Hosti donationibus. Quia saepe in fraudem legis excogitantur donatione ut cesset qua rela in ossiciosi testamenti: ut I e.l. i .ide. de ea. Est aut inofliciosa donatio, quae contra ossicium pie- Donatistatis est facta: f. quia per eam i i heri uel parentes exclu- HVM-duntur a debito bonorum subsidio,vel ex proposito do- μ. nantis, uel re ipsa Et competit ista querela siue donator
decedat testatus sue intcssatus, ut j e.l. precib. Superior autem querela fasto tira testamento competit Datur aut . Q aista querela othus his personis, qui b.& superior nam di- titit lex,una esse illius,& illius querelae cam,& similes sti amanda,& ide esse ius utriusq; tyibus S morib ut I. s. De inofficiosis dotibus . iEt ista similis est donationi in ossiciosae, ut 3.eod.l 3. Si In Rei ergo mater hona omnia, uel poene omnia in filiorum DdM. fraudem dederit in dotem pro se, uel forte secundum Pla. pro sita, uel pro muliere alia, per querelam inossiciota dotistiet reuocatio: ut filius conquerentibus emolumenta debita deferantululat J.e. l. i.licet AZo dicat, flubi mulier pro alia muliere donat dotem, locum habeat querela inossicio is donationis: quia, quantum ad donantem, non dos est, sed donatio. Depetitione haereditatis. - De hoe .s .eo.tit.dixi. pag. 16. 'De rei vendicatione. De hoc. q.eo. tit. dixi pag. 2 . D. -si fructum habitatione serum um . De hoc dixi, ur in propriis tit.pδg. 26.
308쪽
Destruitutibus ct aqua. Generaliter dicit de seruitutibus, de quibus & nos in proprio titu. st. Specialiter autem quaedam dicit aqua,de qua nos in titui. de aqua plu. arc. de aqua quoti. & resti. P-g 73.&89. De hoc. r.e.tit.dixi, pag. 3 O. comm ja xtringe iudi tam familia erei cunda quam communi diuidundo. Et de hoc sub proprio tit.isdixi, pag.3O.
Dixi.TF.tit. pag. 3 Q. De consertibus estifidem luis. Quia coem haereditatem,uel res alias,uel eis p fines distinguendo,saepe contingit plures agere, & conueniri: io ponit de consortibus eiusdem litis. In his aute olim ita erat, s si unus conueniretur sine socio suo, patiebatur exceptionem,ne ageret sint eo.Hodie omni submota exceptione & agere & conueniri quilibet sociorum potest sed & pro sociis potest agere postlit.contest. contra omnes, etiam si constat eum non habere mandatum, dum tamen caueat de rato. Ante litem uero contest. r pelleretur,si cet tum esset eum non habere mandatum icet caueret de rato.I.e.l. I. & 2. De 'oc.ss .e.tit.diXi, pag. 3I.
De religiosis, sitim ibus funerum, Hea
De prima parte diximus.fLeo.tit. pag. 31. De aleatoribus autem sub proprio titui. pag.eadem'. & hic ponitur una noua constitutio Graecae quam vide. De lege aquilia. Dixi.ss.e .lit. pag. 29. Familia erciscundae. De hoc satis. fLe. tit.dixi pag. 3Ο. Communi diuidunda. De n alibus. . De hoc.sLe.tit.dixi, pag. 3 o. Ad exhibendum.
309쪽
De rebus creditis,o iureiurando.
CAue tibi, quia in hoc tit. non tractat de prima parte , sed tantum de iureiurando e sicut & st. qi cum eo qui . nam non tractat ibi de his, de quibus in rubricarsed inferiori libro . De materia huius tit. diximus. T. sub propriis lat. satis.
Fi certum petatur. De hoc .Teo.tit.dixi,pag. 'Quia suffragiu petitur per certi condictione , ut 3.e.
I. I . de qua dicere coepit: ideo de hoc. Et dicitur proprie μsu stragium ipsum patrocinis quod praestat aduocatus. Nam fragor.i. sonus arboram, inde sustragium sonus ille,qui fit, ut per eum subueniatur alicui : hic autem p nitur improprie. s. pro eo,quod datur pro hoc patrocianio.Tractatur enim hic de salario, quod praestatur aduocatur, quando,& per quam actionem peti possit. Da prohibita sequestratione pecunia. Ne quis crederet debitorem, qui ex quolibet contractu conuenitur condictione ad pecunia stoluendam,compellendum ut faciat sequestrationem pecuniae quς est inlite: ponit de auribita sequestratione pecuniae ut nomepecuniae ponitur, pro specie,uel qualitate quae est in obligationeis i. de consti . pec. Est aut sequester ille, apud o .cire e plures care,de quo cotrouersia est, deposuerunt di
us ab eo or occurrenti, & quasi sequenti eos comittit S. res:ut T. de uer. in .l. sequester. Sequestra io aut d ipsa aeseparatio ret,uel possessionis. Interim. n. cum res apud se inquestrum est, nec possidet actor, nec possidet reus : nisi hoc actum esset in sequestratione, ut custodiar ca tantasiat deposito: st. depo.l. licer. 1 . respon.& l. I . Si ergo e quolibet contractu pecunia postulatur, sequestrationis
necessitas conquiescit. Oporcet. n. debitorem primo couinci,& sic ad solutionem pulsari. Ex uoluntate autem
partium fieri pol, nisi in qua tuor casibus, qui b. ex necessitate fit sequestratio:de quibus per si in l. I .infra eo.
310쪽
De eondi Γο ne indebiti. De hoc. g. e.tit. dixi,pag. 3 S De condictione si causam datorum. . H. ec condictio congruit cum superiori: iitrobiq;.s. intuitu cause rem in altu emitto neq; res emissa extinguitur: sed haec suturam causam, ille praeteritam iespi, c t. Inde est, quod in illa statim post solutionem nasci tur condictio: in hac demum, cum fuerit ce ilarum,nisi
. De hoc. Te.tit ixi. pag. 3 s. De condictio ex Iege, ct sine causa, uel iniusta eausa. Duas genera. es condi tiones ponit, de quibus nos .ls.sub propriis tit. diximus. pag. 3 S. De aetionibus o obligationibus. De hoc. f. e. tit. pag. 3 8-κι actiones ab haeredibus,ct contra hae redes. incipiam.
Olim tradebatur talis regula,quod post mortem haeredis aut legatarii legatum relinqui non posset. siclit: non poterat aliquis stipulari, post mortem suam sibi dari: sic non pj x x qui promittere, dare post morte sua Vnde & tradebatur regula, ut ab haeredibus, & contra haeredes actio non incipiat. Hodie aut regula ista emendata est per hanc l .infra e. l. i .& insti .de leg. L post mortem. Et cave tibi, luia aliten dicitur post mortem incipere actio in stipulatione, & aliter in legato: ut in praedictis alleg. uidere poteris . a Ne uxor pro marito , uel maritus pro uxore uel maser prosilio
Licet haeres iure suceessionis pro de iuncto conueniatur: ut S. tit. prox. non in sic est in aliis et qui ualde coniuncti uidentur, ut in hoc tit.& seq.Vxor enim non con uenitur pro marito,etiam si pro eo intertesserit mili intercesserit in rem iam . infra e .l. I.& ff.ad Veli. l. 2. g. Ul.