장음표시 사용
311쪽
ritus: ut infra in qui .cau. pig. tac.c Otra. l. sitis. Item maritu S pro uxore non conuenitur, nisi solitis modis, si pro ea fideiusserit,uel ei successerit. Item mater pro filio, ueleco tra, no cpuenitur. Unde S traditur regula certissima: Ex alterius contractu neminem obligari: ut infra eo. l. ul. ilius pro parre,uel pater prosilio emancipato, uel l bertus pro parron',vel erum pro domino conueniatiιr . Putabatur ratione filiationis,uel paternitatis,uel se uitutis aliquem conueniri debere : dicitur tamen in hoe
Seruus liber factus alius homo uidetur. T. de solui.Lqui res.f. aream. Ideo dubitabatur, an posset conueniri de eo, quod in seruitute secit: iuxta quod distinguitur,ati contraxit . uel quasi contraxit in seruitute : deliquit, uel quasi: quod prosequere ut infra e. per totum. Quando secus , ,eipriuatus debitorem sui debitoris exigere pα-
Regulariter prohibuit supra, alium ex contractu alterius conueniri: nunc ponit uuasdam exceptiores & in fisco, & in priuato. Fiscus autem ratione speciali conue- Qnit debitorem sui deb: toris: si debitor principalis non sit soluendor uel ex ratione fisci necessario facto liquido prohibentur: uel ex contractu siscali debitores conueniantur. T. de iure si Cl. 3.f. multa.& s. de cond.ex lege.L I. decon. fis debi. l. r.
De actionibus haereditariis:alia de Lered.act. Superiori tit. dixit, alterum pro alicro conueniri in ea sit: hic ponit N alterum casum . Et ponit hic diuisione actionum: luia actionu aliae sunt haereditariae, aliae non. si sunt autem haereditariae,quae transeunt ad haeredes,vel U contra haeredes. Item quae ab haeredibus ancipiunt, uel H rei contra haeredes. q. de act.& ob l. l. haereditarium. Abusive tamen dicitur haereditarius debitor, non qui si bet haere
di,uel haereditati ed ipse haeres,qui ideo debet,quod ipse est haeres: ut infra eo.l. sub praetextu.
312쪽
TY delictis defunctorum in quantum haeredes conme
In quantum haeredes ex contractibus defunctorsi,vel quasi teneantur,dixit:nunc inquantu ex delictis:de hoc insti.de perpe.& temp.f. si.& in cis .de sepul. De contatuta pecunia. De hoc satis Edix pag. 36. De probationibus. De hoc dixi ff.eo. ti.pag. Detesitibus. Ista est uiua probatio,& ideo tanquam potior praeponitur: de iseo. tit. dixi,pag. s.I. Deside inarumentorum,o amissione eorum:ct de apochis antapochis faciendis: de his quae
Insim' Sequitur nunc de probatione mortuae uocis, id est,pmemm' scripturam. Et de prima parte rub.dixi fl.eo. ti. De amisamis L sone autem instrumentorum talis traditur regula:quicunq; contractus , etiam sine scriptis fieri potest.In eodem casu si scripturam interueniat & postea amissa sit, nihilominus suam obtinet firmitatem. i. eo.l. I.&l. sicut.&J. statutum. &l. si solennibus. S l.ministris. S si Ari P e.l.iure.& de pig. l. contrahitur. Antapocha at est chiroch - graphsi,qd facit debitor creditor in quo confitet se soluissetin.Et non dr ab αντι quod est contra: sed ab ante quia fit ante apocham:& est inducta ad securitatem creditoris. Qui enim nomine alieno postedit,& pensionem soluit uel creditori suo usuras reprς sentavit,ille utit an Nota. tapocha ut).e. . plures apocbas.Vbigi. exponit sid sint Apoclis,& Antapoclis:& habebitur infra in proprio ti. . Est etiam sciendum, quod omnii coluractus sine scriptura fieri pol nisi in quo casu exigitur specialiter scriptura, infra e. l. contractus.& qui sint casus requirentes scripturam,pontigi in c. I. extra de consi. lib. 6. Simula- Plus ualere quod agitur,'quam quod simulate. io fit concipitur.
Iratii te Qui iii scriptura sepe aliud fingitur,& simulate scristi bitur,quam uere agitur, sici fraudes sepe comittunt: constet
313쪽
constetq;,plus ualere ueritatem,quam simulate gestum: ideo ponit hac rubricam, quae in uerbis suis satis plana est: Quibus autem modis sit naus legi, ponit si . ff. de te.& senatusconsul.l. fraus . De commodo.
De hoc. fs eo. ti. dixi. pag. 36. De pignoratilia a bona. De hoc iseo. ti .dixi, Pag. 37. De exerci:oria institoria actione. De duobus generibus contractuum praemittit,ex quihus insolidum tenemur ex alienis contractibus. De his dixi. E. eo. subpri priis titulis, pag. 38. . Quod cum eo. qui in aliena potesiate Ut,negotirem gestum es dicetur mel de peculio seu quod iustu uel de in rem uersio. Prima pars rubricae,esi generales: sequentes tres spites & dantur non insolidum hae actiones, sed quatenus est in peculio,& quatenus est iussum,& in rem uersum. De hoc dixi is. sub propriis titulis, pag.ῖ9.
Per quar persona nobis acquiritur.
Acquiritur nobis per nosmetipsos,& de hoc nulla est haesitatio. Item per filios in potestate nostra positos, uel constitutos. Item per seruos nostros. Item per alienos quos bona fide possidemus, uel in quibus habemus usum Luctum, uel usum. De hoc late inst. e. tit. per
Ad sinati consultum Macedonianum. Qualiter conueniatur pater ex filii contractu dixit nunc qualiter pater non tenetur cum effectu pro p rexceptione m Macedoniam beneficii. De hoc dixi iseo. ti .pag 39. Adse iusiοUultum Uelleianum. Sicut filiussa. S pater habent exceptionem eX sup riore senatusconsulto ita & mulier ex hoc senatuscon sulto Velleiano. De hoc dixi ff. eo .li. pag.4O.
Superioribus senatuscon sultis subuenitur ciuiliter& naturaliter obligatis rone speciali: hic ciuiliteritant i obligatis
314쪽
obligatig succurritur ratione naturali: iure communi coNemnia siderato propter pecuniam non numeratam. Dicitur at non nume duobus modis pecunia non numerata: uel respectu cre- rasa. di toris,qui proprie dicitur pecuniam numerare debitori, ut sibi illa reddatur: ueI respectu debitoris, qui proprie dicitur soluere creditori, & improprie dicitur numerare, cum soluit quod debet. Pecunia autem largissi- Pecunia. me ponitur pro omni re,quam quis numerauit,uel non soluit. F.de uerbor. significa l. pecuniae uerbum . Tadi est ergo ac si dicerei,de peculia ,uel re non credita. uel non reddita, &c. de hoc plenius institui. de e xceptio.S. idem iuris est. De compensationibus. De hoc satis.fLeo.ti.dixi. pag ψo.
Qualiter actio perimatur,uel minuatur per excepti nem,stupra dixit nunc qualiter augeatur: & hoc fit per usuras,de quibus satis. st eo. ti. dixi,pag. O.
De nautico faenore. De hoc dixi.ff.eotit. pag. so. De ρο di. De hoc Te.tit.dixi,pag. I. ε . Mandati. . De hoc dixi Teo. ti. pag. 4 I. Sisertius extero se emi mandauerit. specialem calum mandati continet, L. cu seruus mam Madaia dat extero se emi. Et quatuor dicit haec lex, san fuerit in emedo utile mandatum. Item an actio detur domino exuendi seruo. tione, licet mandatum sit inutile. Item an solutio numorum peculiarium liberet emptorem. Item an agat de ancilla & de pretio. In primo dicit nullum esse mandatum. In secundo domino dari actionem ex uenditione. In tertio,quod empto non liberetur. In quarto de utroque
agi non posse. Proserio. Quoniam socius quasi procurator est pro parte , ideo post actionem mandati ponit de societate . De hoc satis. sies.tit.dixi pag.42. ,
315쪽
De contrahenda emptione uenditione.
sicut societas solo consensu contrahitur, ita & emptio. hoc. F. eo. tit. dixi,pag. 2. De haereditate,uel actione nendita. Nunc de uenditione rerum incorporalium: de hocis. eO.tit. dixi, px g. 3. Quae rei uendi non postant: qtii uendere, uel mercari tibiantur.
Nunc specialiter tractat de quibusdam rebus q uendi non possunt mel etiam si postent, venduntur tamen cellis personis: ut est numentum,quod exercitui mittitur, prohibetur uenundari, infra e. l. pen. & ul. Sericum non debet quis emere a barbaris,praetor comitem com merciorum. Item nec aliquis priuatus purpuram distrali e alia priuato,uel secare, id est, tingere, infra l. i. & 1
Quae res exportari non dcbent.
Supra de quarundam reru ueti ditione inhibita dixit: nunc ponit de inhibita translatione qua rudam rerum: ecce. nad barbaricum solum trafferre uinum, uel oleo, aut aliquod liqua men non debet aliquis Romanus, uel causa uendendi, sed causa gustandi: ut sciant barbari qui sunt hostes Romani imperii,qualia sint nostra liquami ina: ut j. eod. l. Item ferreum factum,uel infectum,& scuta,arcus,& sagittas, uel cuiuscunq; generis arma nodebet quis in aliquo loco u edere, uel quoisq; titulo cocedere barbaris, et si tanqua legati ueniat Roma.I.cO.l. vl.
Eunuchi dicuntur Spadones tantum, & non castrati :& tales fieri prohibentur in Romano imperio: homi Eunuchines tamen barbari extra solum Romani imperii ficri Spadones potiunt eunuchi:& facti cunuchi pos Iuni uendi ,3 quotalibet modo alienari. Si uero facti sunt eunuchi in Romano solo, non poterunt uendi,sed coufiscabuntur, si dominis cossentientibus facti fuerint. Et qui fecit leunuchos, capite punietur: ut infra eo. l. i d a. ' Filius .i-De patribus qui Πιο di Traxertim. ditur. De distractione eunuchorti. s.dictum est. nunc de distractione filiorum: non liceat aut patri filivuedere: ue infra
316쪽
in hae. l. I. nisi pro necessitate famis: ut tamen quandocunque pretio soluto emptore a filio , vel quandoma-lio restituatum ut infra eo. l. 2. De rescindenda uenditione. Qualiter resciendaturuenditio, id est,unus altero inuita eam dissoluat,dicit: de hoc Ceo. tit. dixi, pag. 43. Quando liceat ab emptione discedere. De hoc dixi Tde restria. uend. pag. S. Si propter publicas pensitationes uenditor fuerit ese .
Quia quandoq; contrahitur uendurio propter publica in pensitationem non solutam, ut S.de te scin .uena. siquos. ideo de ea dicit, scilicet quando rescindatur: quod fit, si non est solenniter lacta: ut infra eo.l. 2. Et dicuntur publice petitationes annuae exactiones tributorum, uestium, uel auri,uel argeti, qu . e a certis personis debebantur fisco. Sed & ea quae ad uiarum uel pontium resectionem praestanda sunt a possidentibus, Publicae petilitationes dicuntur: ut infra eo. l. fi . Sine eensu uel reliquis fundum comparari non posse. Nemo fundum tributarium emat tali pacto, nec praestet integrum censum,si nihil ae praeterito tempore fuerit solutum. uel si quid saerit tolutum,& non praestet reliqua,id est, residua,quae supersiliat ad loluendum. Et sit: centus in futurum, sed reliqua in praeteritum dicuntur. Item Censum pro toto, Reliqua pro parte quae soluenda restat. Et est ratio huius constitutionis, quia tributa semper a possidentibus exiguntur,nedum pro tempore quo possiderunt, sed etiam pro praeterito. Secus tamen ubi a nersecutore uenditur.quia tunc pro pr terito tentpore non conuenitur emptor, infra de censib. l.ulti.3. i. De periculo ct commodo res uendita. De hoc E. eo. tit. dixi, pag εῖ De actionibus empti ct uenditi. De hoc Teo. tit . di Xi, pag. 4 . Si quis alteri uel laisub alterius nomine,uel alie-' na pecunia emerit.
Quia saepe quis emit alterius nomine, ut procurator
317쪽
hoc expresso,uel tacito: uel etiam alia pecunia, &ssio nomine: & in utroque cassi uerbis collatis in persona propria uel etiam emit quis alteri, uerbis collatis in pers na domini: ideo quid iuris sit in his, ponit hic titulus.
De rebus alienandis, vel non alienandis: ct de prohibita rerum alienatione, et hypotheca.
Quomodo res pi opriae alienari uel uendi possunt, dixit: nunc ponit de rebus alienis. Licet. n. alienam rem sis possit uendere,non tamen alienare. q. de uel b. fg. l. alienatum.& de contrah.empl.rem alienam. Fallit hoc in casibus,quibus quis alienat,quod non suum est: no.per si . in , . creditor: Incti. qui b. alien licet.
Quaecunq; dicta sunt de alienis rebus in totum, intelligantur esse dicta de alienis rebus pro parte, quantum ad partem. Nam etsi socius omnium bonorum sit, non tamen nisi pro parte sua alienat: sed nec pro sua parte
post lite coni. nisi suo socio uelit alienare. s.co m. di.l. I. Rem alienam gerentibus non interdici rerum sua- '
Qui gerit rem alienam tanquam tutor, uel curator, uel etiam tanquam procurator, siue publicum, siue priuatum ossicium , res suas proprias alienari uel pignori obligare potest,ues fi sco uel priuato.
De pactis inter emptorem O uenditorem . Quia in uenditionibus uaria apponuntur pacta , ideo de his Siant autem pactorum quae fiunt inter emptore, S uenditorem quaedam de substantia contractus, ut de augendo uel diminuendo pretio,quaeda sunt accidentalia, liue extranea, ut de dando libro exemplaris loco, uel aliquo simili non attingenti uenditioni: puta, si uendiator restituat emptori pretium intra certum diem, reddatur ei res: uel emptor psi et ei usuram pretii tardius soluti uel ut emptor non faciat monumen tu uel ecclesiam infundo uendito: ut 1 .l. et &l. in initio.& I. ul. Item pactoruquaedam fiunt in continenti: qua da ex interuallo. laeqvi sunt certa,alia sunt obscura uel ambigua. Itena fiunt
318쪽
κ ' LIBER II. pacta ut seruus exportetur, uel nonditem manumittatur uel uoia. Item ne prostituatur, de quibus I. speciales rubricae. De pacto lcgis commissotiae,& de in diem addictione dixi,ff. in propriis titulis. Alia. n. pacta accidentalia note careiar, sed pro motu contrahentiu excogitatur Si seruus exportandus Neneat.
I sigil est speciale pacium quod in uenditione apponitu ut s. dixi. De hoc etiam si eod. pag. 4 . Si mancipitim ita uenieris,ne prorirituatim .
Sicut superius pactum gratia uendi totas apponitur, sic & istud gratia serui. Vride superius potest uenditor remittere: ut T. eo. l. i. in fine. hic non potest. Et de hoc. ff. de in ius uoc. l. sed & si. P prostituta. 3 T de contrah.em Edictum ptio. si quis. Edustum uero diui Vespasiani locum ha- Vespasia bet, tauri ancillam emptam ne prostituatur alteri uendo,ni. siue sint in lege: ut. C. de iur. pat. l. ditius. Si mancipium ita fuerit alienatum, πι ma
cinctitu Iro libertatibus r praesentandis, uel manumissionitio diis bus faciendis, locum habent multae constitutiones, ut Marti . est constitutio diui Marci, S co modi, missa ad Osilium Victorinum : si dono uel uendo seruum ut manumittas uel si pretium do, non pecuniam in specie, ut manumittas seruum tDum .ut J.eo.l. I. 2.& l. si is qui .& ff. de condi. caus dat. dedi. g. sed Sc si tibi. & l. si pecuniam. g. I.Item constitutio diui Marci,& commodi in semestribus locuhabet, cum trado tibi seruum, ut post tempus sit liber. x nec comprehendi factum manumittendi: ut I. eod.l. 3. Sc Aitim deser. expor. l. ulti. Item constitutio diui Seueri,& Antom Seue nini ad Urbium Maximum locum habet, cum alienus ri, et An seruus mat at mihi ut cum redimam .a domino suo numtonini. ' mis suis. i. peculiaribus: uel forte meis, sed hoc pacto, ut, ipse restituat mihi. U. de iudi c. l.non distinguo. De Militiis actionibus. De actionibus contra uendi torcs iure ciuili proditi dixit: nunc sequitur de praetorijs , quae sunt praedictarupedissi quod N. de ue. iure enuc. l. 2. g.quartus. De hoc di-
319쪽
m menopolis, ct conuel tu negocῖα tortim illicito : tiolarii iacum, crSOLborasm iecnon balneatorum Frohibitis illicitiis e pacti ontibus. Quia uenditores illicitas inueniunt inter se pactiones: sicut& artifices,& negociatores siue ergo labi: ideo, de eis ponit. Dicitur autem Monopolis. i. singulatis ne- MOnu sociatio in ciuitate: apto ος,quod est unum.& πωγ: irre, lis. quod est uenditor,uel polin, quod est uenditio secundugi. nostra hic: quasi uno uel certo modo facta neo otiatio,uel uenditio. Inde dicitur Bibliopola, id est, uendi- tor libroruna quem Librarium dicimus. Placent.autem denominatui monopolium, a monos, S polis , quod est ciuitas: inde Monopolium, id est, unica negotiatio in ciuitate: quod accidit, cum inter se paciscuntur, ne aliquem instruant in arte sua,nis filios, uel nepotes: uel cum aliquo modo per pactum id facere nituntur, ut soli commodum at 'cuius artis uel negotiationis faciant. Idem in Balneatoribus ,s conueniant ne aliter balneent quam ea mercede quam ipsi constituerunt. Idem in Locatoribus rerum, uel operarum suarum: maxime scriptoribus, si paciscantur, ne opus ab altero inchoatum alius perficiat. Ergo labi dicuntur quidam operarii laborantes in stationibus suis, ab εργα quod est opera, ut dicit Ser. princ. Geor.& labor. De nundinis o merca toribus. De hoc. st eod. tit. dixi, pag. mo.
De uectigalibus commissis. De hoc dix: .ff. de pub. S uec . pag. 7s. V.ctigalia novit inrititui non posse. Satis clarus est: & ego alias dixi ff. de pub&ueet pa. s.
In hoc titulo quaeda specialia ponit circa negotiato- Meremores pertinentes ad domu principi, rut. s. numerus eoru res ego 'on extendatur ultra quingentos. 6ῖ. ut infra eod. l. pe- tiaιπυ. nul. Et quaeda generalia omnium mercatori quale est
illud, ne mami piis uel quibus con is speciebus. barbaris praebeant aurum. Ite nobiliore, natalibus, & honore S patrimonio ditiores, uniciosunt mercimoniti exer
320쪽
LIBERAE V .cere prohibetur: ut inter plebeios & negotiatores facilius sit emendi, uendendiq; commercium: ut te .3.
De rerum permutatione repraescristis uerbis actione.
Sequitur de contractibus in nominatis, inter quos pcipuus est permutatio:& postea de praescriptis uerbis. De his diximus h in propriis titui. pag.qs.
De Incato ct contioo. De hoc satis T. o.rit. dixi, pag. d. s. De iure emphiviaico.
Emphyleusi, Latine d: citur melioratio.Ab initio. n. stet ilia tantum huius contractus specie concedebantur ut is qui acciperet rem, in meliorem conditionem & statum deduceret , & fertilem redderet: postea tamen ad id deuenimia est, ut etiam fertilia, & fructuosisssima ualeatem phyleuticari. Et dicitur ille cotractus emphyleustos, Dei cmphyleuticos. i. meliorationis. Et cosistit in rebus soli tantuin. De hoc C. de sacrosanct. eces e. authent. pe petua. Celebratur sic riptura interueniente, & non aliter infra. eo. l. i . de hoc late i nstit de locat. 3.adeo.
, Desponsilibus di amis 'umsalutis,o proxeneticis. DE contractibus rerum supra dixit:nunc de contractibus personarum. Vel, Supra de societate quae cotrahitur propter pecuniam quaerendam: nunc de societate cCriiugali, tu e propter prolem lucrandam celebratur & quia hoc fit per nuptias quas sponsalia praece- a dunt. De sponsalibus dixi st eo.tit. Arrae autem si intero sita is ut nerint,n0n possunt sponsalia impune solui. Sed si . ' dein soluerit sponsalia ille qui dedit arras,amittit eas: sio uero ille qui acceperit arras, restituat eas:&illud tantudem de suo , & non plus misi specialiter placuerit parti
bus , ut p*nam arrarum extendant in quadruplo. rvc.n eo usque ex tendetur, & non ultra. infra eo. l. mulier. t responso.& f. quadrupli. De hoc in ca .gemma.extra deTrovenε- sponsa lib. Proxeneta autem dicitur, qui implorat uolun a. tate S contra nere uolentium. De huc dixi sside proxene.