Catullus, et in eum commentarius M. Antonij Mureti. Ab eodem correcti, & scholiis illustrati, Tibullus, et Propertius 1

251쪽

s C O Μ Μ Ε Ni: Adt et v s. referent Mufe, uiuet dum robora tellus, . caesum Iessas, dum uehet amnis aquas . It Theocritus, υμνεῖν ἀθανατους, υμνειν αδεων κλία. ανδρον .

Duplex,J dolasa, uersuta .sic Horatius, 2, eccursus duplicis per mare Vl spei. , Amathuntia,PVenus. myupra, , λ

- quaeq. Amathunta , quaeq. Golgos. corruerit ,J prostrauerit. Annotandus auiam est usius hic uerbi, corruo, non admodum frequens . eo tamen ad eundem modum usus est alicubi Lucretius. Lambinus meus, cuius ego dominam Oiu

disium plurimi facio , hunc uelsum ita legit Scitis , O in quo e exercuerit genere. aitq. st uidisse ueterem librum , in quo e set, exhorruerit: unde ipse eam, quam dixi, conte Iuram facit. in meo quidem,qui scriptus est centum o eo amplius abhinc annos, omnibus litteris aperte legitur, corruerit. Trinacria rupes ,3 Aetna. Malia,qa Maliaco, ut opinor, sinu. Thermopylis .dtractus montanus est, qui mediam Graeciam diu dit, calidis balneis nobilis. Qualis in aerii.Jlac mas ex oculis suis profluentes rivo comparat equem quidem iriuum ita describit, ut eum oculis seu bjcere uideatur . . mi cum de prona.J qui cum praeceps deuolutus est per pronam uallem. Est a tem tmesis in verbo, deuolutus. At uelut .di quale auxilium est , uentus secundus, agitatis iam

252쪽

dis nautis, de aquae sua desterantibus: trienvhi Manlius fuit a Is clausum. l campum , quem latissmum balebat, mihi patefecit, secumq. communem esse uoluit Arguta Q .H- auto,

quam sibi a Manlio datum fuisse dicit , Lesbiam esse non arbitror , sed aliam quampiam: issa praecipue ex me huius elegiae colligo. Protesilaeani.J Laoda ia comparat puellam illam, cuius sibi usum concesserat Manlius e simulq. more suo digreditur 4d Laodamiae fabulam explicandam . ea uxor Pr resilaifuit, quas cum maritum suum primum ex omnibus Graecis in bello Troiano ab Hectore interfectum esse audisset , nimio illius desiderio contabuit. Sunt, qui dicant , uiri umbram ei se in somnis obtulisse, inq. illim complexibus ipsam emortuam. sis , obtinuisse Protesilaum, ut ex inferis, ad uiseea

Om uxorem , reuerteretur : cumq. eam reperisset adiacentem imaguncula, qua uiri mortui uultum

exprimendum curauerat, petiisse, ut ne sibi amplius superstes esse uellet: tum ipsam, acta per poctus hasna, biniortem attulisse. Quod autem tam breui tempore, marito suo frui, ipsi licuerit, Catullus deorum iram in caussa fuisse dicit, quibus ante nuptias ac Titeperpetrata non forent . Acerba cinis.' sic Calivis,cum iamfulua cinis fuerit. Ide , Forsitan hoc: eti m gaudeat ipsa cinis. Quae nempe. J rursum, recordatione fraterna mortis, a reproposita abducitur.Focos .d in aliis , deos. Tanto te absorbens.J epiphonema est , quo

253쪽

quo confirmat id, quod antea dixerat . coniugium uid licet illud Laodamia uita, atque anima dulc- fuisse.Quae rens autem occasionem ad sciat uariam fatidas , 8sq. eruditionis quasi. largendi in . tas exornandi opus suum, irit,amorem Laodami profundiorem fuisse palude via. m, quae erat in Ne si alia,sed postea ficcata est, Herculis opera: μ taq. occasione , ad Herculis res gestas modiace attingendas digreditur. Barathrum.J hic simipliciter pro uoragine ponitur . erat autem proprie locus Misenis, in quem scelerati dei ciebantur , ut apud Lacedaemonios in Ceadan. ciuale serunt Graii.J Hercules,cum ad Sumphalias aves inter sciendas , iusiu Eu fibri pro cisiens , in Thessaliam uenisset, paludem quandam, qua ex collectis Tenet aquis e ciebatur, siccauit, cum, separatis Ossa. Olympo montibus , qui ante contigui rant , exitum fluuio dedisset in mare: sicq. eius re-ionis hominibus campi ad Peneum pinguissimi stracissimi copiam effecit. narrat Diodorus libro v . tangit etiam Lucanus libro v I. Siccari.J tanta enim uis aquarum fuerat , ut nondum penitus adsccitatem perductumsit solum, sed quotidie paulatim siccetur. Emulsa palude,J exhavstis aquis. Montis medullis,d interioribus partiabus . eadem figura , terrae uiscera dixit Ouidius . Falsiparens,J qui falso habebatur Amplat nis filius , cum reuera Iouis statu editus foret .

Stymphalia monstra .d proditum est, Sumphalidas

254쪽

phalidarin Arcadia aues fuisse , quae humana carae uescerentur,qua sagittis Hercules confecerit. PL er autem Camireus , non interfectas quidem eas ab Hercule ,sed crotalorum sonitu fugatas tr dit. Sane ea pars Arabia, quae deserta est. tum feras alias educit , tum aues , quae Stymphalides nominantur , nihilo erga homines pardis leonibus mitiores. eainquis capere ipsas conetur , inuolantes, rostrisae tundentes insidiantium corpora , facile eos intersciunt. tanta quippe sunt duritie rostri, ut , quaecunqMe tegendo corpori ferrea, aerea ue adhibentur , ea facile perfodiant. at , si quis densis, crassisq. arborum corticibus corpus munierit , haud aliter Stympbalidum rostra ab elusemodi ueste retinεtur , qutim a uisco alae avicularum solent. Ea comporis magnitusiae gruibus, figura ac specie ibi libus comparari queunt ens quόd firmiora rostra, --que , ut ibes, adunca habent Hac , aliaq. de his ipsis auibus non nulla Faufinias in Arcadicis , nonnulla etiam Strabo fibro Hauo, Diodorus libro quinto . Stymphalia .J Stymphalus oppidum Arcadiae e l. Homerus,

Imperio deterioris heri, J Eurrabei. Quo

modo autem Iuno , decepto Ioue , illud assecutasueris , ut fatali necessitate Hercules Eurobeo parere cogeretur, eleganti me narrat Agamemnon apud Homerum Iliados libro x et x. Pluribus ut caeli.Jut Hercules , Eaosthei insta executus, iuxta Apol

255쪽

COMMENTRIV s. I 29 linis ,'Minerva oracula, deorum numerum a

geret. Hebe nec longa. J Hebe,iuuentutis dea, Iunonis filia , djs prandentibus ex aequo omnibus ministrabat: cum Ganymedes Iouis tantum miniaster esset . ea Herculi, in deos relato, nupsisse diciatur . Sed tuus altus amor.J rursum ad Laod mim rediens, ait ,dmorem ius erga uirum palude illa altiorem fulse. Quod diuum dominum ,J ali' , ite non domitum: alui, uri dianum domitum . ego meque enim dissimulare siust neo nullum idoneu sensum ex hoc uersu elicerepossum. Nam neque tam carum. J boc significat,

nusquam esse totum amoris ardorem, quantum in ingeniis muliebribus: ceteras tamen omnes mulieres a Laodamia fuisse hac in parte superatas. Ornatus autem , est maioris expressionis gratia, ait, amorem tantum non esse, quo auus nepotem sibi ex unica silia , in extrema iam senectute susceptum diligit;

neque eum, quo columbae mares suos prosequuntur, aut si qua alia auis en, quae etiam impotentius amare dicatur, quotus est amor mulierum in viros suos, ubi eos vere O ex animo a ant. Seri, J τηλυtales autem longe carissmi esse conssueuerunt.

Qui cum diuitiis.J qui uix tandem in lucem editus, ubi primum heres ab auosuo sicriptus est, efficit, ut gentilis, qui ierabat, hereditatem adsie deuoluim iri, ob idq. impium gaudium ex imminenti senis morte capiebat, eique, tanquam uulturius aliquis,imminebat, gaudere desinat, inani se exlectatione

256쪽

INCATVLLVM

ctatione delusum uidens. Testatas,Ja temtas obsignatas. Tabulas.J eo nomine intelligebant testamentum in quacunque materia sicriptum. Gentilis.J gentiles qui dicantur , recte explicat Cicero in topicis. Errat autem hoc loco Guarinus , qui gentilem , aginem interpretatur. Suscitat, Jdepellit. Vulturium.J Vulturios , aut coruos, . per iocum, hereditatum captatores uocabant.

tur hoc loco idem ualere, quod, impotens in amore, siue immoderate amans: qnod tamen mibi quoque duriusculum uidetur. Sed tu .J Laodamiam alloquitur. Aut nihil. J nunc, omissa Laodamia, et puellam illam , de qua superius egerat , confert. Stultorum more.J stultum enim est conari ad muliebrem libidinem coercendam. Propertius, Tu prius'fluctus poteris siccare marinos, Altaq. mortali deligere ora manu , uuam facere, ut nostra nolint peccare puellae. Saepe etiam Iuno .Jsi Iuno, quae dearum maxima est , creberrima tamen mariti adulteria perseem re cogitur: multo magis ego, qui homosum, debeo puellae meae peccata aequo animo ferre , cum illa praesertim est raro peccet, O non mecum, sed cum alio nupta sit. Omnivoliridomniumformosarum mulierum amore flagrantis. Atqui nec diuis.J in quibusdam libris , pon hunc uersum desideratur pentameter: in aliis scribitur ad hunc modum , Ingratum tremuli tolle parentis onm. Quem

257쪽

is ii

loco idoneam sententiam ex eo posse exprimi puto . dare illud satis est. J uidetur hoc dicere; satis hibi esse iniboca puella praeter ceteros habeat, ut ipsa eos bi dies candido lapillo signandos putet, quibus cum ipso delicias facere post. Hoc tibi.J

tandem redit ad Manlium; eumq. carmen concluridens, optimis ominibus prosequitur. E e qui principio.J hic quoque uersus uarie legitur: neque ego quidem illius sententiam satis assequi possum . Lux mea. J Lesbiam, opinor, intelligit squam is Assa altera diuersam esse, ex eo colligo, quod paullo ante eam, de qua tam multa in hoc poemate dixerat, dominam nominauit. I N R V F v

NOLI admirari, quare tibi femina nulla ' se uelit tenerum supposeu se femur; irion, si illam rara labefaites munere venis , ut pelluciduli deliciis lapidis Laedit te quaedam mala fabula, qua tibi sertur Ualle sub alarum trux habitare caper.

Hunc metuunt omnes. neque mirum: nam mala

ualde est tBestia, nec qui cum bella puella cubet. Quare aut crudelem nasorum interfice pestem; ut admirari desine, cur fugiunt. Noli admirari.J tetrum illum, uirulentumq. o rem,qui ex ali pro temperatura nimirum uictusq.

258쪽

rarione , as a s grauior, ab aliis minus grauis afflatur , Graeci siriptores τραγον , O Lati ni caprum, capram, hircum, ab eius uidelicet D malisgraveolentia , uocant. Moum igitur quempiam, hominem ista odoris foeditate praeter ceteros insignem, exagitat poeta; aitque, mirum non esse, se eum puellae omnes aspernentur ac refugiant,nequei stis muneribus perduci queant ad faciendam ei copiam sui: quippe gestari ab eo trucem quandam bestiam sub alis, quam horreant illa, ita ut cubare cum ea omnino non possint. Possi antem aliquis susticari, haec scripta esse in ZM. Coelium. et enim RID cognomensu t. et, cum ambo amarent Clodi , feripotest , ut e riualitate ad inimicitias uenerint.

nam infra , ab hoc ipsio D fo ereptam sibi Lesbiam, queritur. Labefactes. J impellere, quasi de pudicitiae gradu dejcere moliaris. Pelluciduli lapidis unionis. Mala fabula fabulam uocabant quidquid esset in ore populi, sue uerum id, suesctum foret. Mala ualde est Bestia. JPlautus Bacchidibus, Magis ille Ium tuum, quam lectum, metuo: mala es bestia . Idem Poenulo , Tenesis mear Ie , mea uoluptas: male ego metuo milvios:

Mala illa bestia est , ne forte me auferat pullum tuum. Interfice.J facete: quasi de animali semmo esset. Nonius tamen admonet, interficere, et occidere, ueteres etiam ad in anima transtulisse. cicero Oeconomico, Nullo modo facilius arbitror

259쪽

posse nequebertas arescere , O interfici,neque terram ab solepercoqui. lius, Ferctabulis inimicum ignem,atque interfice messes. Lucillius Dumum, molle uocas,fragmenta interfici panis.

N v L Li se dicit mulier mea nubere malle, uim mihi; non , sisse Iuppiteri e petat. Dicit :sed, mulier cupido quod dicit amanti, In venis, O rapida scribere oportet aqua.

Nulli se dicit. J significat muliebribus in amore blanditiis nullam esse adhibendam dem. Tibullus , Etsi perq. suos fallax iurauit ocellos,

Iunonemq. suam, perq. suam Venerem, Iolla fides inerit. Circumfertur Osenarius Graecus ; qui ait, mulieri credendum non esse, ne mominae quidem. Venereis autem p cipue asseverationibus nullum inesse pondus, tam sepe dicunt poetae, ut me locos conferre cogitantem ipsa multitudo deterreat. Petat. J proprie admodum : nam O procia procando, id eu, a petendo dicuntur. Ouidius, Multi illam petiere: ista aversata tetentes. Virg. Multi illam magno e Latio, totaq. petebant Ausoniarpetit ante alios pulcherrimus omnes

Turnus, pc. Dicit, sed mulier.J uidetur imitatus distichon Callimachi, quod in omnibus impressis libris corrupte legitur: debet autem ita legi:

260쪽

In uento, & rapida aqua.J lepide duas res elegit, quae perpetuo fluant, eamqMe staturam habeant, ut in eis imprimi nihil possi. A

SI cui, Virro, homini sacer alarum obnitit hircus, ulsi quem merito tarda podagra secat , i emulus iste tuus, qui uestrum exercet amorem , Marisce σε actu nactus utrunque malum . Nam quoties futuit, toties ulcissitur ambos ;Isam affligit odore, ipse perit podagra. Si cui , Virro. t Virronem alloquens, in riualem i sus,quem Rufum fuisse uerisimile est,salse iocatur. Sacer,J execrandus, refugiendus, horribilis. Aemulus,J riualis: nam riualitatem ipsam, amulationem uocant. Exercet, J subagitat. Amorem puellam ipsam. Mirince est actu. Jlego, Mirifico est anu , εἰρωνικως dictum acci

pio . Ulciscitur quasi quodam supplicio assim

cit. de huius uerbiproprietate uide . Uconium.

DICEBAs quondam,solum te nosse Catustum Lesbia, necprae me uelle tenese Iouem. Dilexi tum te, non tantum ut uulgus amicam ;Sed pater ut gnatos diligit,Wgeneros . Nunc