Catullus, et in eum commentarius M. Antonij Mureti. Ab eodem correcti, & scholiis illustrati, Tibullus, et Propertius 1

261쪽

mc te cognoui. quare, etsi impensius uror ;Multo mi tamen es uilior, o leuior. Qui potis est liquis. quod amantem iniuria talisCogat amare magis , sed bene uelle minus. Dicebas quondam.J in hoc epigrammate nullas fere meas partes esse arbitror , nisi ut, quid inter amare, O bene uelle intersit, aperiam. hoc enim patefatio, cetera persticua erunt. Amandi igitur uerbum latius patet . neque enim ,si quis amet, continuo illud Aequitur, ut etiam bene uelit: cum tamebene uesse , nisi qui amet, non queat . itas pepropteream, quae ex corporum commissione escitur, uoluptatem, intemperans aliquis meretricem amare ten; cui tamen bene an malefit, non laboret. et uero cum bestias , tum etiam res inanimas, ut cibum , potumque, ut signa tabulasq. egregii operis,

amare, vit Aristoteles, dicimur: quibus tamen nemo sanus bene uelle nos dixerit. ait igitur Catullus, fuisse aliquod tempus, cum ipse non tantum amaret Lesbiam, ut uulgus amicam solet, uoluptatis uideli cet suae caussa, uerum etiam ut patres liberos, gene . ros ue amant , qui non dele tatione aliqua , aut emolumento suo , amorem in eos dirigunt; immo uero totam illam, qua eos comprehendunt, beneliolentiam , ipsorum commodis atque oportunitatibus metiuntur. tum nempe, cum ipsius blanditiis inductus in fraudem ,se quoque uiciom amari ab ea crederet : ex quo autem leuem fallacemq. cognouerit, amare quidem nihilo minus , aliquanto etiam magis,

262쪽

βd tamen deposuisse exanimo ueterem illam paternam beneuolentiam , qua eam complecti solebat . Cogit amare magis .J qui enim semel amoris laqueis capti , irretitiq. sunt , i , si puella sua alium

quoque aliquem placere sentiant,eo acrius incendun itur. itaque meretricum mos est, ijs , quos retinere in amore cupiunt, riualem aliquem ponere. Ouid. Dum cadat in laqueos,captus quoque nuper amator

Sesolum thalamos si eret habere tuos. Tonmodo riualem ,partitaq. foedera lecti Sentiat. bas artes tolle ,senescit amor. hac arte usam fuisse Lesbiam , hoc loco apertissime indicatur. contraq. Propertius, non malus ipse quoque harum rerum magister ,suadet iuuenibus, ad domandara puellarum superbia, duas simul amne . 'ste , uti caelo modo sol, modo luna miniuret. Sic etiam nobis una puella parum est . Altera me cupidis teneat, fouealq. lacertis: Altera ,si quando est , non sinat esse locum r. t , si forte irata meo sit fasta ministro , Visiciat esse aliam , quae velit esse mea . . . m melius duo defendunt retinacula nauem e . Tutius O geminos anxia mater alit . sed O Ouidium idem praecipere memini .

D a s IN E de quoquam quidquam bene ulti mereri, . Aut aliquem fieri posse putare tuum . Omnia sunt ingrata. nihil fecisse, benigne est.

263쪽

Immo etiam taedet, taedet, obestq. magis: Ut mihi, quem nemo grauius , nec acerbius urget modo qui me unum , atque unicum am cum habest.

Desine. J in Alphenum, ut supra admonui, factum esse carmen hoc susticor. continet autem comm nem querelam de perfidia ingrato . animo eorum, qui se amicos esse simulant . quod ipsum indicare lens Socrates, saepem ero diceresolebat, δ φίλαι, πεισ-. sed, ut res ipsa nimium usitata est, ita de ea tam stequentes sunt in sapientum hominu scriptis quercia ,ut in eis recensendis otis abuti pigratii es c E L L i V α .

GEL LI v s audierat, patruum situr solere, ' 4 si quis delicias diceret, aut faceret . Hoc ne ipsi accideret ,patrui perdespuit ipsam orem, O patruum reddidit Harpocratem Quod uoluit ,sicinam , quamvis irrumet ipsum Nunc patruum, uerbum non faciet patruus. Gellius audierat.J recte O uere admoriet Parthenius , hunc esse Gelliam illum, quem M. I llius in extrema oratione pro Sextio probris omnibus t cerat , quem. in Vatiniana seditiosorum omnium nutriculam uocat. Patruum. J qua ratione quiseque ad sua vitia comiuet, eademsit, ut parentes filiorum uitia pervidere non possint ..ut enim uore tradit Aristoteles ,sunt filii, quadam ueluti potes eorum, aquilus sunt procreati. at patrui, qui

264쪽

O fratrum filios, paene tanquam ex se genitos, mant, O t en isto uitiosio lectu carent, peccata eorum seuerius plerunque castigant. hinc est, quod

ait Catullus,patruu obiurgaresolere,oec.Perpus , Cum sapimus patruos. Horatius , - nem mihi patruus, oro. Idem, ι- metuentes patruae uerbera linguae.

Cicero pro Coelio, o qui in reliqua uita mitis esset, O in hacsuauitate humanitatis, qua prope iam delectantur homines, uersari periscunde soleret ,fuit in hac caussa pertristis quidam purulis, censor, magicter. Si quis delicias diceret,aut faceret.J si quis aut lasciua uteretur oratione , aut uitam ipsam nequiter institueret. Delicias facere interdum est irridere . Plautus Menaechmis, - eia, delicias facis, Mi Menaechme: quin amabo is intro ἐhic autem est indulgere libidini: quod aliter ueteres, nequam facere, dicebant. Plautus Poenulo, Amare velle se, atque obsequi mimo suo , Locum sibi uelle liberum praeberier, . . IVbi nequam faciat clam, ne quis sit arbiter. Perdespuit,J cum eam prius adulterio contaminasset , ponea neglexit, reiecitq. ase, et libidinem suam in ipsum patruum , eius maritum, contulit. Patruum reddidit Harpocratem,J patruom lentium imposuit. Harpocrates deusAegyptiorum, qui Osilentispraeerat , es silentio colebatur. uide Poliva Mificetanea.Verbum non facieidlub-

265쪽

COMMENTARI Us. Is est obscenitas. obtuetra tuae reum os τοῖς - σκπιοῦσιν,

Mi , velint nolint, tacere cogantur . simile eIn illud Martialis, Si te prendero , Gargili , tacebis .

H v c est mens deducta tua mea Lesbia culpa , iatque ita se oscio perdidit ipsa suo a Vt iam nec bene uelle queam tibi, si optima fias, PNec de stere amare, omnia sit facias. Huc est.J qui intellexerit, quae dinia tis epigrammate, Dicebas quondam, nihil hic magnopere desiderabit.

A D s E I P s V M . Si qua recordanti benefacta priora uoluptas ' iV

m homini, cum se cogitat.esse pium, Vec sanctam uiolasse fidem, .ec foedere in ullo

Diuum ad fallendos numine abusum homines; , Multa parata marient in longa aetate Catulle Ex hoc ingrato gaudia amore tibi. Gunt quaecunque homines bene cuiqua aut dicereposia ut faceme, haec a te dictaque, factaq. sunt . Omnia quae ingrata perierunt credita menti. Quare te iam cur amplius excrucies ἐQuin te animo affirmas,teq. astringisque,'reducis .,

Et dijs inuitis desinis esse miser ἐDifficile est longum subito deponere morem. Difficile est; uerim hoc, qua lubet, efficias. Vna salus haec eIt . hoc est tibiperuincendum .

266쪽

. . Hoc facies ,siue id non pote, siue pote. O di ,si uestri est misereri, aut si quibus unquais Extrema iam ipsa in morte tulistis opem , Me mistrum aspicite; O ,si uitam puriter egi, Eripite hanc pestem , perniciemq. mihi;

uuae mihi subrepens imos, ut torpor , in artus, . Expulit ex omnipectore latitias.

2 'n iam illud quaero, contra ut me diligat illa , it , qaod non potis est , esse pudica uelit. Ipse ualere opto, O tetrum hunc deponere morM. O di reddite mi hoc pro pietate mea. ESi qua recordanti. J ingratum Lesbiae animum uidens,sie ipsum solatur conscientia integritatis suae.deinde hortatur se ad amore illius proiiciendum ex animo.quod quoniam ope humana uis uidetur feri posse; deorum postremo, ad eam rem esciendam urilium implorat. inain te animo affirmas. J iuasi s , obfirmas. AstringisquλJqui tam diu dissolute uixeris. Reducisque, qui tam diua recte uiuendi 'ia aberraueris. Diis inuitis an, desinis, diis inuitis: an, esse diis inuitis miseer ψ Vna salus, J una ex his malis emergendi uia. Tale est ii lud, Una salus uictis, c. Sive id non pote,

enim ualet δ ατον, non pote, αδ-ατον. sicut a

tem διωριτον est id, quod feri poto; O δ-οι- τος τι ποιειν, is, qui escere aliquid potest: ita hunomen a Latinis utroque modo Uurpatum reperias.

id quoque animaduertendum est, O potis, potein

267쪽

in quolibet genere dici. ea omnia exemplis plata fient. potis, communi genere, Lucretius, uuis potis est dignum palanti pectore carmen

Condere, Oc. Ennius, . e ita Quis potis ingentis oras euoluere belli ἐ- l . Lpotis, in neutro. Catullus supra ,

Uui potis est ἰ inquis. ibi enim illud valet, ἀι δε

τουτοδιματο νειη , Lucretius, '

. 2qec potis est cerni, quod cassum lumine fertur. pote, in communi. Catullus, quantum qui pote plurimum perire. Propertius, Qua pote quisique, in ea conterat arte diem. pote, in neutro. Cicero, hostes, non pote minoris. Dicitur oe,potes, numero multitudinis . Plautus Poenulo, Apagesis negoti in muliere quantum una est.si uero duae, Sat scio, maximo uni populo, quoi lubet, plus satis dare Potes sunt. Potis etiam de pluribus loquentes dicebarit, nisi uitiata sicriptura est. Ennius,

Spero, si steres quidquam prodesse potis sunt. Si uestrum est misereri, J hoc enim o Epic

rei, multo Epicureis doctiores Peripatetici negabant. Stoici autem ne in sapientem quidem hominem illa cadere dicebant, nedum in deum. Pestem perniciemque. J pestem --πἐσεῖν, a quo fonte etiam in antiqua uox, Tessum: perniciem uero a pernecando dititam puto. itaque pestem uoca- bant, quidquid rem aliquam siue animatam , siue inanimata petundaret, quasiq. prosterneret. Saliu-

268쪽

Rius , , Et ,si pestis certa adesset, mansiurum p tius, Oci Cicero , x III. Philipp. 2 cimirum recte ueneficum appellas, a quo tibi praesentem penem

uides comparatam. Virgilius, - lentusq. carinas

Est uapor, O toto deficendit corpore pestis . Opaullo infra - seruata a peste carina. tibi pestem uocat 'amam, quae naues depopularetur. Idem lib. I x. In partem qua peste caret. cum de turri loquatur.

R v v x mihi rustra, ac nequidquam tredite amice, Frustra immo maino cum pretio, atque malo sSiccinesurrepisti mi , atque intestina perurens , Sic misero eripuisti omnia nostra bona δEripuisti heu heu nostrae crudele venenum Vita, heu heu nostrae pessis amicitiae

Ruse mihi frustra.J amicam, ut sus icari licet , siabi at hircosio illa Rufo ereptam conqueritur. Cr dite amice. θ ita reposuimus ex ueteribus hbris, eum inaltys male, ut puto, legeretur, Cognite amice. etenim qua cognossimus , semper uera sunt: quae credimus, plerunque falsa. usitatam i mem lectionem uideo aliquo modo posse defendi. Frustra λJ-. nam ea domum proprie frustra esse dicuntur , qua neque commodum , n que detrimentum asserunt. Magno cum PretioJ Cicero: Nyn sine magna mercede. Callimachus,

269쪽

GA L L v s habet statres,quorum est lepidissima coniux Alterius, lepidus filius alterius . Gallus homo est bellus: nam dulces iuvit amores,' Cum puero ut bello bella puella cubet . Gallus homo est stultus, necfe uidet esse maritum, Qui patruus patrui monstret adulterium. Sed nunc id doleo, quod purae impura puellae, Suavia coniunxit 'urca saliua tua. a IVerum id non impune feres: nam te omnia saecla 'sicent; qui sis, fama loquetur anus. Gallus habet fratres.J Gallum quendam, ut nefariarum inter suos libidinum quasi οξεατην, et a dii ministrum, notat. Gallus homo est bellus.Jbelli homines non nunquam dicuntur, qui aths libenter obsequuntur:-belle dicere, qui, quae alii, ue- ' lint, loqui student. Cicero, omnes tuas artes, quibus tu magnus es, tibi concedit: fatetur se non belle dicere, non ad uoluntatem loqui posse. pulchreq. Martialis, Bellus homo, atque idem magnus uis Cotta videri. Sed qui bellius homo est, Cotta,pusillus homo est. plane enim pusillio abiecti hominis est, ad aliorum quasi nutus se accommodare. denique belli homines sunt, quos Aristoteles III. de moribus ψέσκους Nocat. Cum puero ut bello.Jς Bella

270쪽

Bella puella,J uxor alterius statris. Gallus homo est: stultus donon cogitet, idem sibi q/mque feri posse. Monaret.Jdocea fractat. Virgilius,

Ergo etsi conferre manum pudor, i q. monstrat. Idem, Monsirat amor uerus patria .

Patrui adulterium. J noue, pro adulterio quod puer faceret cum patrui uxore. Quo d pu re timpura,J . id est, quod tu quoque, ourci homo impuriq. oris, puram puellam dissuauiatus es .

IN LESBIUM.

LE s Ei v s en pulcher. quid ni ψ quem Lesbia malit, uuam te cum tota gente Catulle tua. Sed tamen hic pulcher vendat cum gente Catullum, Si tria maiorum suauia reppererit. Lesbius.Jcum Lesbia Clodia sit,ut alio loco diximus, Lesbium quoque P. Clodium, statrem ipsius, esse arbitror quo O hanc, et ceteras forores constuprataffuisse notum est. id magis ut Dister, facit add tum pulchri nomen: hoc enim cognomine fuisse Clodium omnes siciunt: ut poeta in ambiguitate uocis iocari uoluisse uideatur. ita enim o Cicero iocans eupulchellum puerum vocat. re vera autem pulchrum fuisse tradit Plutarchus. Sed tamen hic pul- Cher.J non recuso, inquit, quo minus pulcher hic me cum tota mea gente,pro suo arbitrio, vendat, si tres amatores reperire potuerit, qui ipsum vel Uculari uelint. Innuere uidetur, eum quoque fuisse τῶν

γλ ασοδέψουώτων; ut omnes eum, qualibet pulchris, tamen