장음표시 사용
2쪽
Legis Corneliae plura suerunt capita I): nos pra
aenti commentario tria potissimum exsequemur; Pri- tmum de sicariis; secutidum de veneficis; tertium da incendiariis: ad quae eapita species praesenti titulo enumeratae haud dissiculter reserti, atque revocari poterunt. Sicarii a sica dicti sunt: sicae autem, ut Cui acius ex Cedrino docet, sunt cultri Parei, qui elam P 'ferebantur, ut non Uinantes confoderuntur. Aprorum dentibus comparat Athenaeus Lib. xum. CV. I., qua re Lipsius non male hamen, seu ensem salcatum in terpretari videtur. Hoc autem titulo sicarii latius ain Lip. in S, Pellantur, non tantum qui sicas gestant; verum etiam turn L qui quovis alio telo utuntur. S. 5. Inst. de Publ. iud. .
Eadem Lege horribile quoque parricidii crimen eontinetiatur. Quod erimen eoinplexa est deinde L Pompeia . quae de parricidiιa inseribebatur. Ante hane legem de homicidio quaesituin apud Romanos ex Leg. Numae , quae ita se hal bati Si quis hominem Itherum dOIo Maena morti diare, starricaaa esto, Ci . lib. I. da sinib. S.
3쪽
L. st ealoitur 233. S. istum D. Es V. S. L. Pen. s. te&rtim D. ad L. Iul. de Mi Pubt. , L. I. S. occisorum D. M S C. Si, an . Sed etsi qui telo usus non fuerit, occiderit tamen, Seu Pugnis, , Seu voce, SiVe qua alia ratione sesiaca eius intelligitur: ut, si quis salsum testimonium do Io malo dixerit, quo quis publico iudicio rei capitalis damtiaretur: Si quis naufragos supresserit, seceritve dolo malo, quo minus navh, vel periclitantibias sub v niretur : si quis cum magistratus esset, publicoruiudicio praesset, innocentem damnaverit: Si quis hominem ita incluserit, abieceritve, ut fame ne-Caretur, L. 4. S. I. D. ad L. Acutio L. I. D. h. tit., L. 3. S. ult. D. de inc. ruin. naufr., L. 4. D. de agno.p. et al. lib.: L. u. C. de in arit. cvos. HOC amplius quidam legis interpretatione pro sicariis habentur, tametsi hominem non occiderint. Huiusmodi sunt, qui cum telo ambulant hominis occidendi, surtive sa-ciendi caussa, cuius lamilia, sciente eo, adipiscendae, vel recuperandae posscssionis gratia arma ceperit: qui auctor seditionis fuerit: qui hominem castraverit, qui-Ve castrari se passus erit: qui non Iudaeum circum c
, derit,d. L. I., L. 3. S. 4., L. 4. S. L. 5.6. II. D. h. tit., L. I. ct x. C. do Eunuch., ROP. I 42. Quarum Spol cierum nonnullae, etsi Lege Iulia quoque de vi vindicentur, rectu tamen placuit Eliam praesenti Lege ani madverti, quoniam ad caedem ista spectant, movere 1edilionem, nrmare servitia possessionis Occupandae gratia. Castratio qu6que caedium ,et quidem plurim TNm Caussa est , ut enim Iustinianus testatur in d. Nori42., Contingit, ut e nonaginta E sectis, vix tres Serva- colatur. Spes Praeterea hominis generaridi cum castratis praeciditur, nemo non videt, multos quasi cives oecidere eos, qui eunuchos saciunt, ut merito Martialis dixerit succurrisse Domitianum populis suturis, dum Inares castrari vetuerit. Circumcisio ad caedimnon spectat; sed ut pervicax superstitio acri remedio
retunderetur , placuit qui id fecerint, eos Legi Corti liue subi icere sa).
π) Porrisitur per Si tum L. Coruelia ad sos, qui adversus ua-
4쪽
vE S c iis . FPorro cum de occiso quaeritur, nihil interest, ipse- 3 ne occiderit, an alterius manu, vel DPera usus suerit: nec minus tenetur, qui manum Paebuit, quam cuius consilio scelus effectum est. Idque quoniam intelligi potest ex iis, quae in prole gomenis de mandato, et iussu disseruimus, pluribus hic non repetemus. Illud
solum adiiciemus, separandos secundum interpretes a mandante et mandatario, eos qui mercede operas suas locant, quique ad homiciem occidendum aliorum operas conducunt, quos Assas ita OS Vocant, ab Assa si- Αmni I. d.'nis Phoenicae gente. Hi e Perside prosecti, et Mahuia gesta me dis persuasione imbuti, nihil antiquius habebant, i quam hostes religionis suae quoquo modo interimere. lib. 48 Idque per sallaciam iaciebant, simulantes se quoque ex Christianis esse, adeo ut difficulter caveri possent. His similes suere, qui apud Mauros in regno Granatae
Monstes dicebantur, homines ad caedes auctorati. Separandi autem a mandante et mandulario ideo , quod longe improbius sit, locare operas ad hominum ea dem, easdem v e mercede conducere, quam aut mand re , aut mandantis amici irae obsomii. Quamobrem etsi R M- -
generali consuetudine SoluS Cr m HIS CODatus non Pu .ito,isdatis in Diatur capite, eaque consuetudo ad manduntem qu de inive G
que et mandatarium porrigatur, assa sinis tamen nihil νά prodesse debet, solusque conatus capite Puniendus h. l. i. .irii
est, ut non males Bariolus, eumque sequutus Gom m telis n.
sius notaverunt ex L. Cicero 3 s. D. de Poen. , et c. I. βρ φ
uram in prati summum illitis donum virilitatem sibi aut aliis prae Cidunt i sive se, aut alios, voluptatis aut lucri, et ut letus loqui tur, promercii i libidiuisve eaussa castraverit, ut exectis testibus, siue muliebri pudore muliebrem mollitiem; et virilem audaciam sina virili robore praeseseranti quod est in utroque sexu deterrimum in sui unius personam eontrahentes; pestiferosque mores in animos potetati rem effractis . atquo obscoenia cautionibus insun-duntes . ut noti mirum , at aliquando praemia virtutibus dabita , Cinaedis , lenoni hus , ac meretricibus unica pateant. Quibus nimalis Rospublica eriperetur ex SC in L. Cornelia ulciacitur eos , qui castraat iuvit os eos vero qui at non invitos castraverint onuati tutione sua damnavit Hadrianus , qui et medi eos virilia exscindentes morte Punivit, et eos qui sponte sc castrandos praebueruiat. Λe Neratio Prisco, et Annio Varo Coss. SCtuna prodiit in eos, qui servant suum castrandum obtulerint. Vid . Patii. senteat. 5. 1 ι
5쪽
ad i. Core de hom id. in 6. Ac licet isti de conductis dumtaxat,
d. ς De -n conducentibus loquantur, meo tamen indicio ulti-So. n. 16. in mum Suppi cium conducetitibus quoque Irrogari pos
set. Ut enim improbissimum est, ex hominum caede quaestum sacere : ita non multo levius improbissimorum hominum operam conducere . Neque id affirmare timeo, eum videam duos non incelebres viros, Ioan. Fabrum, et Tib. Decianum id iam ante me adfirmasse; tantum abest, ut probem communem scholam, quae etiam ad locantem operas suas consuetudinem generalem extendit. Sed quid dicemus, si non pecunia Conductus, spe tamen alicuius praemii, vel gratiae inductus sit sicarius ad caedem perpetrandam P Quam- 4 quam variant interpretes, crediderim tamen, nisi merces certa sceleri poposita et constituta fuerit, sive in specie seu corpore, sive in pecunia numerata, non posse eum videri assa sinum: alioqui dicendum, omnes mandatarios assasinos esse, 'quoniam aut hon rarium, aut gratiam mandantis sperant, quod absur-Vid. Farm. dum esse ipsi interpretes satentur. Quid autem, si q Π 5 merces quidem constituta sit, sed ut paganus, uou ut
Christianus occideretur Θ Hic frequentibus calculis
concludunt interpretes, non esse hoc assasinium , eo is quod c. I. de homicid. in 6. do Christianis occisis I
Faj. d qu quutur, ni bitque ad nos attineant, qui foris sunt, c. 123 n. i55. gaudemus de diseon. Verum, cum in Lege Cornelia natura spectetur, sitque communis fidelibus, atque
infidelibus humanitas, non video, qui illa sententia defendi possit. Quemadmodum enim improbissimum est Christianos a Christianis conductis sicariis occidi, ita quantulo levius, si occidantur a Christianis pagani P Imo eo gravius videri debet paganum occidi a Christiano, quo id magis pugnat cum nostra ProseS-Sione, quoque latius infami scelere apud infideles reis
ligio deturpatur atque traducitur. Ceterum quantum ad cnesos attinet, Lex Cornelia naturam spectui, ut modo diximus, nec de certo hominum genere loqui titur, sed ipsam humanitatem tuetur, AE L. II. S. ulti Gomea. d. e. δε accusat. Inde merito quaesitum de monstro, δ. n. a. num caedes eius ad hanc Legem pertineat2 Respon-Diuiligod by Cooste
6쪽
eidere .licere, qui caret brachio, manu, pede, vel aliquo membro, quoniam mutilus licet, homo tame uest; quippe qui animam habet, pee quam homo est id , quod est, L. quod dicitur ia. S. i. D. de lib. HePost. her. instit. Verum lapsus ille est circa defiti iii
nem monstri; nori enim mori Strum CSt, cum natura
vel ampliavit, vel linminuit membrorum numerum; sed cum quid contra formam generis humani, et alterius magis generis,. aut animalis na Scitur, L. quaeret aliquis I 35. D. de C. S., L. non sunt 4. 19. de stat. honi. , L. 3. i in. C. de post. her. instit. Et licet Ulpianus ostentum vocet, cum linino nascitur iribus Manibus pe- idibusve, L. ostentum 38. D. de V. S.; id tamen nequaquam Gomesium iuvat: ostenti enim appellatio latius
Patet, quam monstri, significatquc Omne praeter naturae consuutudinem Datum. Itaque Omne quidem monstrum et Ostentum crit; at non Omne ostentum, etiam monstrum. Confirmat id Festus, qui ostentum pro Portento accipit: portentis autem et cometas, et lur hi nes, et sereno caelo iacta tonitrua ad numerat; quae monstra nemo dixerit. Igitur non de eiusmodi osteriis.
de quo Gomesius loquitur, sed de monstro nostra est disputatio: litis ei, im duhitaret sicarium esse eum, qui hominem trimanum, sed igitum occiderit Z quis non primo obtutu damnaret Aristotelis legem, uua vetuit - .
inutilum tollore atque educarer Ac licet hic Pites RSPe- eap. fietu terribiles sunt, tamen ne de his quidem dubitan-31. Menoe.
dum , quin ad Legem Corneliam pertineant, quoia in m ampliato membri numero magis praeter, quam contra Furin.q ino formam humani generis nascuntur. De illis solum lo- et is i Se quimur, quorum ita prodigiosa forma est, ut pene al-η ς , b torius generis vel animalis esse vidcautur. Et hos quidem partus impune occidi possc, interpretibus placuisse video: quorum nonnulli Decemvirorum auctoritate se tuentur, ex x M. Tab..huiusmodi caput citantes : Monstrosos Partus sine fraude caedunto. Porro
iisdem adferri poterat illud Senecae, Morbidis Pecori, bus , ne gregrem polluant, ferrum demittimus, Pomtentosos IOUιus exιinguimus , liberos quoque si debiles
7쪽
monstrosique editi sunt, mergimus. Eodem Iure Batavos nostros antiquitus usos Grotius testatur, qui par ius monstrosos ill ico suffocabant. Nec mirum; veteres enim Germani etiam imbelles crate iniecta mergebant, ut Tacitus auctor est. Contra Benedictus censuit in c. Raonutius merb. et Soboles qtiam habebat in utero , non posse sine crimine homicidii occidi monstrum. Sed non inepte sertasse secerit, qui diviserit utramque sententiam, et sine fraude monstra caedi lixerit, si non tantum figura sit monstrosa, sed et impetu belluino serantur: at si aliqua in monstroso corpore rationis adpareant indicia, tum Benedicti sententiae accede dum contenderit. Extra monstra nihil sane interest, qualem hominem occideris , liberum, ari Servum. Ut ut enim servus iature civili pro nullo habeatur , natura tamen , quam Lex Cornelia tuetur, liberis et servis communis est, ut non minus pie , quam eleganter Venuleius dixit . in d. L. I a. S. ult. D. M accusat. Macrobius in Saturn. Tibi autem , inquit, unde in serMos tantum, ac tam
immane fastidium P quasi non ex iisdem tibi et alantur elementis , eundemque viritum ab eodem Principe carpant. Vis tu cogitare eos quos ius tuum Mocas iisdem seminibus ortos, codemfrui caelo, aeque Mi-re atque mori P Servii sunt; imo homines sorvi sunt, imo conserMi , si cogitaMeris tantundem in utrosque licere fortunae. Tam tu illum midere liberum potes, quam ille te serMum, nescis qua aetate Hecuba ser Mira
verit, qua Croesus, qua Darii mater , qua Diogenes , qua Plato Use. Hactenus 11acrobius. Iu re quo. que divino nulla adhibetur inter liberos et servos distinctio, sed generali sanctione ita cavetur ; Qui sanguinem fuderit, eius sanguis funditor, Eoa. , t ἰν. 23. Laudandum igitur hac parte ius Romanum, quod servo alieno per dolum perempto , non solum actionem L gis Aquiliae , sed et accusationem ex Lege Cornelia
competere voluit, L. I. S., 2. L. I 3. S. I. et 2. D. h. tit.,
L. inde Neratius 23. S. si dolo D. Teg. Aquit. Contra
maximopere vituperandi Polonorum inores , qui non
mancipii dumtaxat, sed et vilioris hominis caedem,
8쪽
quem Κmethonem ipsi vocant, aere luendam censum rutit. Nam ut gravius sit nobilem occidero, quam Κm thonem , non tamen inter utrumque , si humanitatem spectes, tantum interest , ut alterius caedes capi. ale Crimen , alterius pecuniarium admissam videri
debeat. Rectissime Quintilianus deesam. 29i., Nullus sest tam Milis bominis sanguis , ut non manus inquinot. T iis
Sed nee illudiinterest, utrum quis alienum surVDm: Spae . iann proprium occiderit: tametsi enim ius vitae et necis Adr. domitii in servos antiquitus habuerint, id tameti Con stitutionibus Principum paulatim ademptum est.Clam dius enim eos, qui aegra et assecta mancipia neCn re, quam exponere maluissent, caedis teneri voluit. Hadrianus servos a dominis occidi vetuit, eosque Per iudices damnari iussit. Marcus , si servus proprius in adulterio deprehensus esset, accusandi necessitatem domino imposuit, L. 3. D. de accusat. Constanti laus plenissime cavit, ut si dominus servum voluntate occideret, seu suste, seu lapide, seu telo, aut laqueo, reus homicidii sit; sin virgis aut loris occiderit, aut custodiae caussa in vincula coniecerit, ut depulsa die-xum distinctione, nullum criminis metum servo mor tuo domi uus sustineat, L. vlt. C. do emend. serM. Quod ait de dierum distinctione, recto Ago, ad ius divinum retulisse videtur , quo distinguebatur , utrum Servus statim exanimatus esset, an diem unum ulterumve supervixisset, ut illo casu capital esset, non holi, Exod. 2I. D. 2 o. In libris enim nostris nullum ulterius distinctionis vestigium relictum est. Quod Separat a telis virgas et Iora , non ita accipiendum, tanquam virgis ad necem caedere servos liceat, sed quod, si modus adsit, propria ista sint servorum supplicia. Saevitia enim ab omni coercitionis genere abesse debet, alioqui aed sacram statuam scrvi contagient, Cogetur que dominus eos bonis conditionibus vendere, L. I.
D. de his qui sunt sui Mel al. iure., S sed hoc en ore
Illud supervacuum est admouere , etiam patri ius itac et necis ademptum esse ρ quivis enim intelligit in Legem Pompeiam eum poccaturum, qui eo iure uti
9쪽
velit. Supervacuum etiam admonere , nihil interes e, adultum , an ita fantem Occidas ; uemo enim dubitat , infantem hominem esse , L. Pen. D. h. tit. natum arieum qui in utero est: de abortu enim pro captu no
stro diligenter egimus Libro Praecedenti. Videamus, an sicarius, qui non alii, sed ipse sibi manus intulit animo pereundi P In hac quaestione ICti distinguu ut
utrum conscientia crimi uis , an impatientia doloris , aut morbi, luctusve alicuius alteriusve rei gratia id . factum sit: ut si criminis conscientia factum fuerit, etsi scelus peractum non sit, capitis poena impon tu e ; sin doloris impatientia , aut alterius rei gratia, ut mitius puniatur reus , L. 3. S. sic autem 6. D. debon. Eor. qui ant. serat. mora. sibi consciet . L. omne de .
lietum S. qui se MulneraMit D. de re milit., L. si quis chris... aliquia 38. S. ult. D. de ροen. I . Ex sapientibus vero,
eund. 5. epi- qui Stoicorum praeceptis imbuti erant, existimabant, t. 7, 36 x pusse interdum, sine scelere sapientem pretiis viven-' mortis rationes anteponere, cum nimirum Summa ratio, quae sapientibus pro necessitate est , ad tam triste consilium impellit ut Plinius pro Corellio disserit I. Dist. xH. , Quamquam , inquit, Plurimas Mi- Mendi caussas haberet, Utimam conscientiam, ostii-miam famam, maximam auctoritatem: ρraeterea s-liam, uxorem, nePOtem, Sorores, interque tot Pignora Min
3 Seille et si impatientia doloris , aut taedio vitae. aut morbo
aut furore , aut pudor mori muIuit, nou animadvertatur in eum ;sed ignomi uia mittatur. lta JUtus in cit. L. 6. S. 7 de re militari, eui convenit cit. L 18. S. ult. de ρoen. verum cum utraque lex ad milites reseratur, concludendum videtur Ex eis. 5. de bon. Oor. etc. ceteros . POeua Omnino essc immunes si ex memoratis caussis mori malueruui. Iuris itaquM romani principiis inspectis, solum Reipublicae, vel Fisci emolumentum . si intercedebat , hoc Reinus culpabile reddebat usque adeo, ut qui conscientIa crimi uis, cui bonorum publieatio cohaerebat, necem Sibi compararent, Pe-xinde ac si veris damuuti, bonis post mortem Privaretitur, ue qriodipsis , teste Dione Cassio lib . 58. , sole inue fuit . iura Fisci eludere posῆent, at qua hoc ipsum est quod inquit IClus i. pr. L I
de bon. eor. eee. αυα facti sceleritatem esse obnoxiam, sed conscientiae metum in raci Melut conratro teneri. Consul. Cl. Brukers .
10쪽
vas rex1ἰν . I mos amicos attramen tam longa, tamque iniqua νaletudine conflictabatur, ut haec tanta Pretia Divondi mortis rationibus mincerentur. Et eodem lib. misi. XX l. , M. Petia quodam, inquit, et instinctu Procurrere ad momtem, commune cum multis deliberare vero et caussas e endere, utque suaSerit ratio, vitae mortis e consilium susc*ero , vel Pone , inge tis G t Gnimi. Ne pia . . d. que alienus omnino ab hac secta Plato fuit , cuius ibtib. Praecepta quamquam proprius ad pietatem Christianorum accedunt, nonnunqUam tamen ab ea turpite
deflectunt. Parci enim voluit illis , qui tristi et inevitatabili fortunae casu coacti , aut pudore aliquo ex reianio compulsi mortem sibi conscivissent : at qui ignavia, aut formidolosi animi imbecillitate , non in diei ocivitatis coacti id fecissent, eos sepeliri voluit . ubi
nemo alius conditur , ac nec Statua, nec in SCripio nomine sepulcrum honorari. Eodem argumento Cicero Catonis scolori patrocinatur , quod vir, qui in summa virtutis atque gravitatis DPiuione ViXerat, non p'tuerit sine summo dedecore, utquo eXtremo pudore suis . peresse reipublicae. Verum aliter longe sacra pagina, nec non ratio recta praeScribit. Nullam omnino pud ris aut necessitatis cauSSam Deus Opt. Max. ndmittit, eum Genes. ix. ita interminatur: Requiram sanguinem Mestrum de manibus Mestris, de manu hominis de manu bestiarum. Nec iudicium cum exceptione daturum se pollicetur , cum ita tulit : NON Occides, quibus vo bis cum nostrae , tum Pro imorum Vitae consultum
voluit: nce adiecit illud: Extra quam si Pudore compulsum , aut necessitate coactus id feceris. Quae enim tanta necessitas homini Christiano accidere , quisve pudor tacitus oboriri potest , ut tui ipsius parricidasas P Adhaec cum natura homini amorem sui ipsiussat larga ac liberali manu infuderit ; cum vitam posuerit in bonis, mortem in malis, eandemque terrore circumdederit, non De eo ipso ab sutophonia deterrere
voluit 2 Quid ipse Plato alibi scripserit , in homines Plato in
in statione quadam et custodia esse collocatos , ex qua minime se Oporteat eSolvere , neque ausu gere: Curam nostri Deos gcrere, et uos Deorum possessionem esseΘ