장음표시 사용
11쪽
At, quis militi indulgeat, si pudore compulsum stationem deseruisse se dicat, aut servo, si necessitate redactum , manus sibi intulisse praetendat p Recte Ul-Pianus in L. 23. S. excipitur et ille D. Ae aedil. ed. Ius serναs creditus est, qui quid facit, quo magis rebus humanis se eximat. At non recte idem in L. sed si damnum 9. S. si se serMus D. de pecul. , Licet se
Mis naturaliter in suum comus saerMire. Cur enim
liceat P an quia servi P serviant ergo liboraliter meminerintque in corpus aliquid , in animum nil posse domini virgas: communem hanc esse sihi cum heris calamitatem, quatenus in utrosque tantundem licet Io fortunae. Est quidem grave , dominio ulieno contra naturam subiici , sed vera libertas animi , non sortunae est: que in si tu adversis pariter , ac secundis a quum geras , nihil tam grave accidere poterit, quod Ηλer, non levius parricidio videatur. Ac licet ex sanctis quo- de .lfhin. que Patribus nonnulli Pudicitiae tutandae caussam eXCeperint , nequaquam tamen auctoritati eorum hae parte concedendum est. Quippe, quae vi stupratur, mente virgo est; enim peceat , non corpus et Unde consilium abest, inde crimen abest. Quid gravius pati Potest, quae alienae libidini subsicrnere pudorem Suum constanter recusat, quam mortem p Εa igitur exspectanda potius, quam occupanda; nam mori velle, ne meriare, furor est. Postremo, ne illos quidem poenae subducendos iudicamus, qui caelestium ga diorum anticipandorum gratia manus sibi inserunt. Robe t Exemplum iacundissimus caussarum patronuS An ' naeus Robertus memorat, de Gallo quodam , qui εΠ spendio vitam finiturus, in chartula scripserat: DissolMor , ut sim cum Christo , nec rana fides. Et me puero multus erat sermo inter populares, de iuvene quodam rusticano, qui concio natoris eloquentia a cCnsus , cum de aeternae vitae gaudiis ornatius dixisset, lethale sibi vulnus inflixerat, ignorans miser, baec quoque gaudia expectanda, non rapietida esse .Nec
dissimilis olim Cleombroti cuiusdam exitus suit, qui lecto libro Platonis de immortalitate animae, in mare se Praecipitem dedit, ut scribit Tullius Quaest.
12쪽
nwul. I. Quamobrem , ut concludam , Ictorum diis stinetionem Stoicorum placitis longe anteponendam Censeo; ita ut quicunque aut sceleris conscientia, aut odio creatoris , aut simili caussa, meditata impietate, et ex proposito sibi manus intulerit, eum gladio plectendum putem; quem Vero repens dolor, aut pudor in facinus non praeditatum, stimulaverit, hic milius extra ordinem puniendus videtur. Est enim quidam
dolor ita acerbus atque vehemens , ut vix a ConStautissimis coerceri possit. Quid si perierint ante , quam is
animadverti in eos possit , unco trahendi sunt, aut qua alia ignominia cadaver adficiendum, ut vel exequiarum pudore a tanto maleficio absterrentur. Μeriis inque laudamus mores hodiernos , qui cadavera surcae appendunt, aut a carnificibus urbe extracta sub patibulo sepeliunt; non enim Cynicus nobis sensus GaIl. 15. eap. est , nihil ut interesse putemus , Post mortem unco trahamur, an feretro et humeris civium esseramur. ''y' efficacem esse etiam in morituris ignominiae sensum , documendi Μilesiorum virgines sunt, quae cum olim nulla certa de caussa Passim suspendio vitam finirent, nec ulla re huic malo occurri posset; Cautum tandem, ut quae id fecisset, unco impacto nudae a carnifice traherentur. Tum demum pudore victus suror. Sed unum est, quod Sententiam nostram premere videtur, durum nimirum, et a pietate alienum eSse , eum Punire , qui consulandus, non coercendus sit. nihil tam noxium desperantibus , quam exitii festinationem ;contra nihil tam salutare , quam moram. Verum hoc
argumento temperatur, non evertitur nostra sententia: ita nimirum puniendum esse reum , ut ne festinatio
supplicii poenitentiae ansam praecidat; non etiam omnino dimittendum esse ; De si poena huius Sceleris nulla, aut levior sit, ad id invitati homines vi
13쪽
CAPUT ILQui Impune occidi Possunt.
. PergueIIes , transfugae. dese fores, an impune Oecidi possine ρti. An honnili , et qtii sine han- nisi i qtii scieri homines Ig. - ee bona eorum dirimre Ii-lceae l . An mulierem bannuam impune subigerae 6. Quid si bannum nuIlius momenti siet 6. An iα foro conscientiae tuliss
8. Qumcnus pro defensione rerum occidere alium Leeat 9. An Assasinos oecidere Iieeae lio' An eum qiat iudici, Mel vin aritori resistia p
Juanquam, ut praecedenti capite diximus, Lex
Cornelia humn nitati consulit, non desunt tamen, qui Sine metu Legis occidi possunt. Hos autem in tres ordines commode cogere poterimus ; aut enim rerupublicae, aut vitae, et bonis siti gulorum, aut pudiciti ac imminent. In primo ordine sunt, qui ad Patriam dolendam hostili animo veniunt, L. minime a S. D. de civ. et sumi. Mn.; transfugae qui ad hostes deficiunt, L. 3. S. uti. D. h. tit. et desertores militiae , L. 2. C. Quand. lic. um c. Mind. se Mel Publ. ινο t. I . Omnes hos complexus est Tertulianus in Apol. In reos maiestatis , et Publicos hostes . Omnis homo miles est. Quod ait de reis maiestatis , id quanquam generato videtur , meo tamen iudicio restringendum est ad ,
i) Desertorea militiae, si resistera a i luerint, veloci suPptit O OPPrimere Permittit cit, L. a. Diqiligeo by Corale
14쪽
ransfugas , et eos qui armati ad patriam delendam veniunt; quorum et scelus in oculos incurrit; et se-stinatum supplicium flagitat 3 oppressuri, nisi opprimantur. Ceterum sunt alii multi, qui Lege maiestatis tenentur; in quos Si Singulos armare velis, pe-xiculosum erit , inter tot humanos errores sola stare
in noce utia; nec id in libris nostris uspiam scriptum reperitur. SuperioribuS Sane non male interpretes hannitos adnumerant, quos, si Latine loqui voluerimus, sacros et PrOScriptoS nuncupabimus. Quamquam ProscrJptorum quoque non unum genus : Proscriptus otiim in libris nostris, nominatim Iit.C. de bonρν Osc. et ille dicitur, cuius bona expressim confiscabantur;
damnatus, cuius bona tacite; sequebatur enim ta
vero occidi non potuisse inde colligitur, quod CiVita- Silium. . Fe-tem quidem amittat, retineat tamen ea, quae sunt stus in e b iuris naturae et gentium, iam. L. Emortalus I 5. D.de interd. et releg. Eadem igitur fortuna utitur, qua exules et deportati , quos occidi non potuisse, Praeterquam quod ex d. tit. de interd. et releg. constat, etiam Lactantius innuit Lib. de Orig. err 2. v. 2 O.
Exulibus, inquit, igni et aqua interdici solebat.
Adhuc enim Midebatur nefas, quam Mis malOS, tamen homines evitis sumticio adscere. At sacer homo dic thntur, cuius anima Diis destinata erat; et quia ad Deos Pervenire non poterat, nisi soluta corpore, ideo hominem sacrum occidere fas fuit, ut Macrobius docet. Ut Festus, homo sacer is erat, quem populuS Ordin. Ca- iudicaverat ob maleficium , neque fas erat eum im-mer Pu t. a. molavi; sed qui occiderat, parricidi poena non tene ' γ' nebatur; nam Lege tribunitia prima cautum erat. Si qui, eum, qui es Plebiscito sacer sit, Occiderit, parmricida nes sit. Ea vero Loge , qua tribuni sacrosanctincti sutit; teste Dionysio ita sancitum suit: Ne quis Mi tribunum, quasi AriMatum sacere cogito, NeMe Caedito , neMe Ciaedi, Occidire iti belO ; qui adMersus ea .
fecerit, sacer esto, bonaque eius Cereri sacra sunto, quique eum Occiderit, purus ιa caede esto. His autem
hominibus hanniti simili orea videnturi praeterquam
15쪽
enim quod nemo tecto, nemo ope, consilio iuvare eos possit, etiam iniuriis et libidini omnium exponentur. Ita enim legibus Germanorum tantum : So bald derthaeter in ille angerosita fit gessalen, declarim underchlaert MMird , sollen desselben Dib unde gut aliam maennimiicli eriaubet so , und niemands idaransrostelo oder Oerhandelen Demnen. Id est: Simul a qus declaratum fuerit, reum in supradictum bannum
Μoil. , .. ira idib e comus eius et bona omnibus subiacebunt , in str, in otia ut Violare eos Sine fraude liceat. Quare sententia eum tristissima sit, uota in omnes, sed seditiosos tantum, rebelles et re actarios Imperatoris sertur. Nec earundem virium est bannum in seriorum principum; ab his enim banniti, seu proscripti , eius dum daxat Provinciae iura amittunt, qua eis interdictum est, aeneu fortunis suis spoliari, nedura impune occidi a quocumque possunt. Vocem ipsam quod attinet, ea nativa atque propria Germanorum est, alias mestam, alias edictum significans, cum in codice legum antiquarum, tum in illo Otfridi II. Evang.xum. o Zellia afur tharaana, Mines selbos rendina, Selbon ban minan2'hor ih hei ru afur scriban.
Inde Heribannum , edictum quo ad armR con o rithr. de ap-eantur milites. Et Arribannus, census qui domini Pmi r. veri . aerario ob caussam belli resertur. Ut planissimum
via udibis' errare eos, qui putant hanc vocem ab Italis ad
am Saliceti Francos pervenisse, proinde quasi non Franci Ge notati Oxt tu manorum lingua usi, Germaniaeque populus sueri ut, a. ii ad coi, ut luce Clarius vir clarissimus Iohannes Isaacius Ι'onsuet. Bur. lanus in originibus suis ostendit. Sed omissis verbis 4 ad rem. Diximus bannitum hominem Sacrnm esse
atque impune occidi posse. Quae tunt interpretes, ariel iam bona eius invadere liceat Θ Haec quaestio apud Germanos nullam videtur habere difficultatem , quoniam loco ante adducto expressim hona quoque rei
δ cuiuscunque libidini exponuntur. Quod si lex de
'b. I anno lata , nominatim hanc potestatem Ainguli S non I. Perege. 5 dederit, Per tuterpretationem ad bona nequaquam
16쪽
exiendondam Cenετο. Est enim gravius hoc, et exitii quo aliquid lisbet, permittere singulis ultionem publicam, Iicet uillitate rependatur; ideoque toto animo a Farinacio diεβeuiis, qui liuiusmodi legossa vorabiles et propter Publicam utilitatem extendendas seripsit. Imo ius hoc Singulare est, et ideo ad consequentiam non Producendum, L. quod vero, L. in his, L. ius singillare D. do legib., ut recte Peregrinus quoque animadvertit. Qua ratione et illud contra Nellum firmatur, si mulier bannita sit, quamquam occidi possit, pudori tamen eius impune illudi non posse ; non enim ut Vis et eRedeS , ita stuprum quoiaque vel adulterium PDdMa Vice langi possunt. Ut taceam, quod banno matrimonium non dissolvatur. quemadmodum nec deP0rtatione, aut metallo, L. I. C. de rePud. , NOM. 22. CV. 8. a) . sed quid si bannum fuerit ipso iure nullum . ut quod innocens contra formam iuris fuerit proscriptus, an qui occiderit, immuni S a poena esse debet P Inter
pretes distinguunt, ut e cusetur, qui ignoravit, non excusetur, cui ConStitit de innocentia proscripti. Et recte licet enim res iudicata pro veritate habeatur , L. ingenuum a G. D. de stat hom. , tamen id ita est , verum Si recte et rite reus condemn Mus sit; sin pronuntiatio iudicis nullius momenti sit, noti dicitur res iudicata nec exsequutioni mania dari potest, L. 4. S. condomnotum D. de re iud. , L. 4. C. eod. , L. Menalos P. C. Quand. P V. Non est necos. Sic et qui uxor in duXit e m . quam ignorabat non
αὶ De hannitis impune oeeidendis nullum in romatio eodiee iuri. Vestigium extate Di 'i MMVι σι Anton ni Magni reser*tum est, inquἐe m eianus in L. 1. de r qui . Vel abrent. damnand. , ne quis absens yuniritura et hoc iure Meδmur, ne absentes damnentiare neque enim inaudita caussa 'Nemyu m damnari aegiaitatis ratio μα-
et e. Si itaque capitalis Sententia in absentes proferri haud potest, multo magis impunitas Pro eorum tuter et iove ipso romano iure improbatur . Questi sono gli emedierati delia Nar αi deboli. Iotitii deID quali non νο υ, σώσ istrantanee Hyarasoni di tin edisseio minoso, ehe croIIa grai P reσ. Sunt verba nunquam satis la. dati Auintorie dei deἰitti e dc te Mene in S. aa.
17쪽
6 secundum leges repudiatnm esse immunis est ab adula Gomes i. terii poena ; qui scietis id fecit, non aeque L. Pen. D.
Iul. de adult. Sane si sententia proscribentis iniqua quidem, non tamen ipso iure nulla sit, recte dixeris, propter auctoritatem rerum iudicatarum, utrique iam scienti, quam ignoranti poenam remit. tendam esse . Atque ita quidem in soro Caesaris huiusmodi controversiae diiudicandae videntur: si qua ras in foro conscientiae, an Omnino tutus futurus sit,
qui qualemcumque bannitum occiderit, dupli ei distinctione utemur . Aut enim qui occidit, reipublicae consultum voluit; aut specie publicae devotionis privatas iniurias ultum ivit. Priore casu conscie ulla ipsum absolvet; posteriore damnabit. Ad haec, aut omnino intererat reipub. caesum quoquo modo tolli, ut qui ad patriam delendam hostili animo veniebat; aut nullum ab eo reipublicae periculum immiuebat. Illo casu opprimendum , hoc quiescendum recta ratio dictabit. Damnavit quidem et hunc respubl4ca, sed permisit, noci iussit occidere. Quare si quando tibi
occurrerit, repeteε mente illud Sen ae: Res est sacra miser. Noli mea tangere fata .. Sacrilegae bustis abstinuere manUS. 1 Hactenus de primo ordine. In secundo numerantur fur, latro, et nocturnus populator agrorum. Hi, quoniam et vitae, et bonis insidiantur, serumque est legis auxilium expectare , impune occiduutur ,
L. I. C. Quand. lic. unic. dind. , L. 2. 3. 4. , C. h. lit., L. 4., L. scientiam 45. S. qui cum alit. D.ad L.Aquit. Ille, quoniam bonis non vitae insidiatur, idcirco Non aliter occidi potest, quam si telo se defendat, Parcique ei sine periculo non possit, L.furem PDA.N-crob. t. tit. Unde adparet recessum esse a lege x M. Tab, quae
6-tvm έ' nocturnum quidem simpliciter occidi permiserat ,
dum tamea occidens cum clamore id testificaretur: diurnum autem, si telo se defenderet, et ut aeque cum clamore id testificaretur, L. f. I. D. ad L. Mιι.L. si pignore 54. S.furem. D. de fura. At cur DOCturnum quoquo modo occidi permiserant Decemviri pquoniam terrorem tenebrae augent, incerto et anxio Disiti od by c
18쪽
patre milias , ad auferendum , an ad occidendum survenerit. Quamobrem et lege divitia ita cautum erat flut si iti effossione unctu deprehensus caesus esset, reus Oar d
set , reus fieret, Exod. xx i. Atque ex his adparet, non 'mule interpretes docuisse, licure non solum pro deson ' sione vitae, Sed ut pro tuitione bonorum adversarium Z0. . de . occidero a). Nam si non ara tantum , sed et foetis iu- P- 'μ' - 'sta belli caussa est civitati , cur non singulis quoque civibus prosiciat ad excus itionem caedis p Et si surem cum prehendere velles, telo se defendentem occidere' licet; utique et eum licebit , qui stricto telo rem existor luci, cum eo ipso ex fure fiat latro. Vorum, haeo quoque sententia in sero Caesaris , non in soro conscientiae pronunciabitur. Cum enim apostolica pagina auserenti pallium iubeat etiam dimitti tuti i-Cam, non sali S videtur tutum, pro conservando pallio vitam adversario adimere , in primis cum tuter palliam et vitam hominis proportio prorsus nulla sit. Praeter superiores , in secundum hunc ordinem, etiam asinsassi nos redigendos quio dixerit; occidere enim eos
licet. Verum id non iuri civili, sed canonico acceptum scrimus, quod assasinos Perpetuo vult esse diffidatos, ut Inuocentius lV. loquitur in c. I. de homicid. in 6. dissi dare autem nihil aliud est , quam bellum indi-Cere , hostem declarare ; ut in cotist. Friderici II. 'statui et consuri. S. Dazars: Omnes haereticos iatriuasque sexu dissidamus atque bannimusMuare iuris Pontificii interproti bus id exumi nati duin reliquim us. Quod autem ud eos attinet, qui iudici, vel adparitoribus
S) Romanis I iis non eam fuisse mentem ut pro tuitiona bonorum adversaerium liceret occidere, inspecto hei lictit naturali iure patet ex 'tu tam fragmento Pauli JCti , quod exuit iu lih, v. sene Pu. 25.-Si quis furem noctia num νει diurnum , Ciam se telia da Iende et, occiderit, Me quidem luges αυα tenetur a sed melitis tu cerae en eousiliuiu , quod naturae ius suggerit ) qui sum com Preheneum, imocmittendum ad Praesidem ma stragibus Obtialerit. Quibus autem limitibus memorata hic ab Acutore interpretum doctrina debeat circumscribi docet laudi emerus ad Cama. Ouaest. Δ Obr. 1. V
19쪽
eius resistunt, nec capi se patiuntur, hos exemplo, su-xis , et proscripti , ita demum occidi Posse putamus, si telo se defendant, aut eruptio eorum reipublicae periculosa sutura sit. Ceteroquin, sicut iudex indicta
caussa condemnare nequit, ita nec lictor exsequi. Sola certe fuga noti est sussiciens caedi caussa ; iugiunt enim iudieium etiam invocentes, dum cogitant non
solum quid debeat, sed et quid possit sacere iudex 4).
Sequitur tertius ordo, in quo cesentur adulter in ipsa turpitudine, raptor in flagranti rapina, violentus stuprator in servore libidinis deprehensi, L. Patri 2 o. cum seq. D. ab L. Iul. de adult. , L. un. Ners. ne igitur C. - ' de rvt. Mirg., L. in pen. D. h. tit. De quibus quoniam qu. Prore nata titulis praecedentibus actum est, pluribus d , dieere supersedebo. Illud dumtaxat notabimus ex G. γ L. S. ρen. , non solum immunem a Poena esse , qui suae pudicitiae tutandae caussae quempiam occiderit, 1, sed et qui suorum. Idemque de latrone intelligendum, ut impune occidi possit , non solum si nobis, sed et S. si nostris immineat. At quid si extraneus sit , qui do - n vita , aut pudicitia periclitatur p Tametsi videam nonnullos de cognatis, coniuge, socio, vicinis dumtaxat de sensis loqui, plane tamen non dubito etiam extraneum defendenti poenam Legis Corneliae remittendam esse. Etenim natura cerum inter omnes homines cognationem instituit, cuius vi et ad opitulandum op- , a. Preasas accuTrimur , et irascimur opprimenti. Quod' si cum quo humanitas communis est, etiam civitas noctiunxerit, iam duplici vinculo ad opem serendam adstringimur. Nefas est, ut Seneca ait, nocere Patriae,
4 mne Qua stiunem iustitiae et humanitalis principiis egregia
20쪽
ergo civi quoque, quoniam pars Patriae est. Quod sἱ
nocere nefas , ergo opitulari fas est. Nam ut omnia inter se membra consentiunt, quia singula servari t tius interest , ita singulos iuvare debemus , quia ad coetum geniti Sumus: salva autem esse societas, nisi
amore et custodia Partium, non potest. Denique , si l. 'ν qui, cum prohibere crimen posset , non prohibuit , prope ipse id admisisse videtur, Secundum ea, quae in Prole gomenis disseruimus, utiquh a poena imm nis esse debet, qui prohibuit. Ut mirer Platonem quoque non nisi personis necessitudine iunctis cavisse ix.
de Legib., Si ciMis, iniquit, ciWem , se defendendo , Occiderit, mundus esto. Et post: Qui noctu furem do
mum suam ingressum interemerit, mundus sit. Et qui moliatorem in defensionem suam similiter. Et qua mulierem liberam, aut Puerum ad rem venereiam Mi subegerit , impune non ab eo solum , cui mis est illata,red etiam a patre , fratribus , sitisque vita priMetur. Maritusque si Mim uxori inferentem Perimat, lege mundus sit. Ac si quis etiam patri . haud quaquam Per scelus caedem patranti, aut matri , aut hiι is oratribusνε, aut coniugi oyem forens que iam interfecerie mundus sit. Huc usque Plato 5 .
s Plerique , eorum , qui te Ses populis sapienter dederunt, quive datas eum laude interpretati sunt, pudicitiae defensionem morte violenti stupratoria initam, veluti iustam et honestam iamdudum agnoverunt; maxime si mulier non inani metu correpta , non alio defensionis genere tuta , corpore nondum violato , impudicum hominem Oeeiderit, vel oeciderint mulieris cognati, aut aliam existranei . Qui Iatronem caedem aibi inferentem, νει alium quemlibet ει rum inserensem. Occiderit, Oniri non plaeuiei alitia enim νί- eam . alius pudorem yublico facinore defendιt. Ita Paulus aene. lib. V. Tiri α3 Plane illato stupro, cessat ratio defensionis, Proin deques oeciso stupratore , moderamen non tollit poenam , sed tu, dumtaxat doloris exceptio stam imminuandam suadet.