장음표시 사용
31쪽
- et 8 Isic. Burgundi comment.
Sed si eonditio extiterit, hoe est, si eius necdum constet Certum eniri fiuctus nati fuerint , quantumuis pretium id accipimus, quo apparet
exigui , damnum ad emptorem pera existere.
tinet. Natis enim fructibus retrotra- 16 Vnde huiusmodi venditiones .hitur venditio, & quasi tum, cum emptus su mibi fundus, qaanti tu contractum est negotium, facta in- -Hιι quanti d resarare est emptur , telligitur, 1. N c emptio 8. D. De quauri pretii in area habeo , natiui
contrah. empl. Sed haec intelligenda . quidem valent , vr ante ostendi . sunt, nisi manifeste appareat quasi sed non statim perficiuntur, quia iactum retis emptum ei te; tunc enim non apparet de pretio; hoc est in- periculum omne pertinet ad Lmpto certum est , an pretium habeant. rem, tamquam spem, non rem emi se Nam si coni tare non possit, quan sci, d. t. duc emptis. Ergo adem erit, ritus vel testator fundum emerit, si ita conuenerit, Vinum quod non atra vel inueniatur tibi aut testatori non xendidero , νel quod in cella hobuero, emptus, sed donatus, aut si ni-
sit tibi emptum de similibus . lam de hil pretii in arca sit, enanescet hic est tacita conditio, si habuero, venditio, quasi sine pretio facta d. l. i. in sine D. de condit. σ remou- sit emptio, quis nuIlo pretio sitiserat. tuto . Idem erit , si rem meam. Is De caetero quoties pure eon, tibi dederim iusto pretio aettiman- tractum est, statim quidem, uti di- dam , vel ut pretij loco postea
xi, intercedit vinculum obligatio- tantum dares , quantum inter nos nis, sed nou statim perficitur em- statutum esset . Nam & quodam ptio . Prius enim apparere debet a modo conditionalis est eontractus a quod sit pretium aliquod et apparere I. vltim. in prine. D. de conreah.emptis quoque debet, si res vendita, qua l. Si fundus a6. S. νD. D. de puc lis, quantaque. Ad contrahendam νib. ubi disertis verbiς I. C. ait, pos- obligationem haee non sunt necese se ita fieri pignoris dationem, ut, saria ; nam sussicit, quod res & si intra certa , tempora soluta p pretium , quae in obligatione ver cunia non esset, creditor iure eminrantur, ostendantur suo nomino, ptoris pignus possideret, iusto pre- vel aliqua demonstrationes quae vis tio aesta mandum a quodammodoce nominis fungatur, licet incerta , conditionalem esse venditionem ,&st res ipsa , vel falsum pretium s demum perfici ministerio aestimatio. quod demonstratum cst. Quamdiu vis. euim non constat, falsiuncile, vel I Ita his omnibus casibus peri certitudinem rei haberi non post , culum spectat ad venditionem, penis sustinetur tantisper vinculum ipsius dente Imperfectione emptionis . obligationis, sicuti venditio com Nam cum nullitas negoti, retro aditionalis a ita tamen , ut dete- gainr, quasi nihil omnino actum , cta veritate, quasi deficiente con- esset, perinde est, ac si nulla omnino ditione , evanescat . Sed ad per- causa praecessisset , propter quam ficiendam venditionem omnia dein traditio sequeretur . Ex nuda au-bent esse certa, quae supra enumς- rem traditione transferri dominium raui. Et proinde apparere debet non potest, i. Humquam I 3. D. de pretium esse, licet de quMuta, acl. rer. 4m, Venditor ergo repete-
32쪽
te potetit rem vencitam per condictionein causa data, & causa non secuta, vel si extare desierit culpa emptoris , in iactum agere ad id quod interest , quasi ex nono negotio propriI contractus , L Rogasti Ly. D. De praescript. verb. Quamuis autem eiusmodi venditioneS uon sint conditionales , quia conditio in praesens aut praeteritum non confertur, sed in futurum tantum , ι. Cum ad praesens 37. D. Si cert. ρetatur,l. C m in secundo I 6.D. De imu- βο , rupto, init. σα sunt tamen sinquit I. C. similes venditioni sub conditione factae, ι. Si quis fundum
ditioni inest conditio , quae uultum xedcit contractum , si ipsa desecerit, d. l. Si quis fundum quasi si pretio factum. Quoties apparet de re & pretio , & conditio inest venditioni , deficiente ea contractus resoluitur , ut supra diximus. Sed si non appareat de re aut pretio, emptio nulla est , quasi ab initio defuerint substantialia contra et o Idem dicendum est , si pretium
proinissum est, quanti Titius arti- trabitur . Nam & hic contraditis non est conditionalis , quia hoc agitur inter contrahentes, vires statim esset empta . Et proinde conditio inest venditioni : ideoque si Titius noluerit, vel non potuerit pretium definire, pro nihilo est, i.
Si tibi polienda et r. in princ. D-de prascript .verb. Nam cum tibi rem meam dedi, ut emas, nec emis , nouum quasi negotium geritur, transiens in contractuna innominatum, LI. Eo gasti.
Diximus, cur & quomodo pretium certum esse debeat, ad perficiendam venditionem: tractandum nunc est de re vcndita 18 Apparu-
re enim debet, inquit Ι. C. H d. l.
S c qi4i quid venierit, hoc est,
uae sit res vendita, quaeue petii pol t. Ergo si equus venditus sit in
generes vel centum aequi in genere, impersecta est venditio, priusiqua in venditor elegerit, quos dare voluerit . Idem dicendum est, si venditus sit hic aut ille I non a constat enim uter petendus sit ante electionem. Ideoque si unus mOriatur , perit periculo venditoris . l. Sι in emptione 3 . g. se emριιο D.
rum hoc casu,qui luperest incipit esse periculo emptoris, d. si emptio. Altero enim mortuo, statim perficitur uenditio : nam is, qui superest , solus manet in obligatione, & statim peti potest, d.=s emptio,dI.2 'n νtique,d.l.Stichum aut Pamphilum quippe electio uenditoris extincta est, ne sit in arbitrio eius, an debeat, dum non uult uiuum prςstare,quem solum debet, d.ι. on utique.Sed si ambo decesserint ante traditionem, pretium debebitur unus enim utique periculo emptoris superuixit, & prioris Pe riculum ad uenditorem, posterioris ad emptorem pertinet , d. q. se emptio. idem dicendum est, si ambo naufragio perierint , quoniam per
naturam uix contingere potest, ut unico momento ambo exspirauerint.
Sed quid si duae res in animatae deductae sint in alternationem,utputa duo uasa mercibus instructa, & in una naui utrum oue perierit Z Certum est, imperisAam esse uenditionem, priusquam uenditor elegerit, utrum dare uoluerit, & proinde utriusque perieulum ad uenditorem pertinere uidetur. Nam hic casus nCn cst supe .riori sinulis e dum en tua distractus B cst
33쪽
Est Stichus aut Pamphilus , uno in Muo , electionem extingui necesse est, alioqui tauis emptori actionern , si venditori vis seruare optionem, quia semper venditor de iunctum electurus est sic in eius aris bitrio erit,an tabeat,ἐλNon uti M. Et taeo alter periculo stat emptoris. quia satini peti potesta cum utra. que res in ineruatismem deducta siepcras. νt non possis diceres utra cuperfuerit, emptoris actio simul M. ismael tota extincta estῆ quia numis rara aream ita utrum rem pete debuerit, di proinde secundum regulam periculum Omne ad vendit rem pectare debet o impersectata, emptio . Sed si ita conuenerit, ominitos equi, quos Roma habeo, tibissint coepti, & nullos aequos Romae habuero , vel si mortui sint omnes
ause contractum . non valet vendi.
tio , quasi sine re facta, d. L Si d
mum D. D contris. e t. Sed si appa rear me aliquos aequos Romae nais hvisse tempore contractus. venditis valet. tk Ratun perfecta est, fianua me de pretio conuenit: apparet e riam, quid peti debeat. Eodem mindo si pars pm iustussio vendita sit,p ta imidia pars fundi Tasculani. vel dimidia pars vini, quod in doliariscit . datim quoque perficitur emptio ἔ apparet enim quid venditum . sit: Nec ad rem pertinet, quod indivitum sit; satis enim est, certumine, quid praestari debeat, petique postit. Pars autem indauisa recte peisti, di tradi, di possideri atqne etiam
usucapi potest , ι. Si quis suadum Αῖ D, de acq ur. possem vi proinde in his periculum spectat ad empto
is Caetenim si constet de re venis dita , intuendum deinde est, vitam
venditio facta sit ad corpus, an ad
quantitatem autqualitatem. Nam si ad qualitatem, aut quantitatem ε& non couuitem , qualis si res, autquauta, Menestio imperiscta habe.tur . Uenditione uam interpretes hoc loco ad corpus appellant, uete. res I. C. remus uocant per auersi nem a quia emptor solum corpua intuens, quale quale est, emit, ex periculiun in se auertit . aci Igitur Per auersionem emere nihil aliud est, quam emere rem, si cuti est: uta puta si uas uiui ematur inspecto. quale quale sito statim petiam uenis tutio est, de periculum transit in em
ar Ad qualitatem venditio facta
dicitur, cum certa qualiras ita excepta, uel tacitc tu conditione posita est,ut emptor alia lege emptum n
ut, nisi eadem qualitas praestetur Iueluti si quis quadrigam emerit pasti equorum forma, uel ad me aram pedum aut corporis caIceos, aut uestimentum. Nam si uestimen.
tum corprari non Cougruat. receisdem potest emptor uenditiam sininsit sub conditione contracta. M proinde emptio merito imperfecti est, quammu non apparet de qualitate , periculumque haeres pinnes uendi rem . Licet enim uendator maneat obligatus, ex parte tameuemptoris emptio suspensa est in meo tum conditionis. Quamprimum a tem apparet de qualitate, et per emptorein stat,quo minus appareat, aut si emptor in quatitatem consenserit statim perficit emptao, dc in em petorem periculum transfertur, quas
si existente conditione . Sed nom. omnino idem dicendum est, si adium sit, ut emptor tarum gustaret, ut equi celeritatem naperire tura aut uestimentiim perstioribus
34쪽
cuisset,inempta esset. Nam eiusmodi pactis non agitur, ut certa qualitas exhiberetur, eaque apparente perficeretu emptio , sed tota perructio contractus confertur in arbitrium . emptoris. Solua quippo venditor obligatus manet, nec potest a cometractu discedere , emptor vero PC nitere poteita quia non aliter oblia satus est, quam si res vetadita ei placuerit. Gustus enim de experiamentum ad hoc proficiunt, ut adhuc improbare veta tionem liceat, L Silo emptιοue 3 . f. aua causa es D. De Mntra mox. diesque gustationi pret- finitus meliorem emptoris concitionem facit, non venditoris, L Sis is vina 4. s. si aversione De pericisce commotam Pend. Quiamdiu igitur emptor in bonitatem vini, vel celeritatem equi venditi non Consensit, emptio Imperfecta est,
M periculum pertinet ad vendito-
et a Controuersum est inter late pretes, si vinum ita venierit, ut nota gutiaretur, utrum Perficiatur emptio aute gustationem e Dissicile quidem est,ut quisquam sie emat, ut non desultet, auersione; nihil tamen obtat, quin ita recte ematur ia S lent enim plerique venditori credere asserenti de vini bonitam: at si in caeteris rebus statim venditio perficiatur, eue non & in
vino venclito λ Ego. eerte ratio nem diuersitatis movideo. Quando enim non apparet id actum esse , ut gu ltaretur , Per auelsionem eminptum intelligitur, inquit L C. Vlpia sun dg i aversione. Caius quoque
de se queri debet, quod non gusta
uerit, ι. Si yima qua I S. D. deperi .
comminei Uerum quidem estis de bonitate eius astaurauerit venis ditor, uel eum intelligeret non duraturam, uel quid aliud subesse occuli tuitis& tion admonuerit emptorem νteneri ad id quod interes, d. t. Si vinaqua; sed hoc non impedit persecti
nem emptionis . Quin irrimo a gumento est , ab ea amplius rec da non posse, di periculum ad empto rem spectare ,L . Si aversione d.Lμ
uendo simpliciter dicat, perieulum spectare ad venditorem usque ad degustationem: ergo anoe degustatimnem emptio non est per tecta , aliavenim periculum ad emptorem respiisceret. Respondendum est,Vlpianum ibi non tradere, quomodo perficia tur emptio, sed tantum eum casinartractat. si periculum uenditor in se scontra naturam contractus, s cepe.1 it, & non designauerit tempus, quον usqrae sustinere deberet,quoinodo a eodem periculo liberetur. Et ait. liueratum iri per gustationem, hoc
est, cum experitur gustu, an uinu uenditu.ra in ea bonitato perseuer uerit j quam habuit tempore CO tractus . Nam cum uenditor peri
culum ita se suscepit, uinum bis degitistari solet: primum, eum hoc agitur, ut sciat emptor x Pluris s an minoris emere, uel omnino non
emere debeat. Et gustus ille in . boc proficit, ut , si vcnditio conistracia sit, emptor ab ea pro arbitrio recedere possis . Iterum uero degustandum est, cum eo animo est
po uc sciat, an nihil uitia contraxerit
Psest venditionem - Et sustus illo
35쪽
in hoc iroir proficit, ut ei integrum, sit pro uoluntate recedere a conintractu , sed tum demum. , si cor raptam uini bonitatem timentat . Et de hac gustatione Vlpianus t . quitur , cum ait , periculum specta. , re ad uenditorem usque ad degustationem . Et rectὶ ; quia . In quicinne quasi plenissime ueni3t, cum fuerit ciegustatum; tacite insinuans , ante hanc gustationem plenὰ uen initura fuisse, cum menitentiae libertas emptoris adempta sit , --rumtamen non uideri plerusIime
uenditan , quia corruptis uin a emisplici adhuc improbari potest : sed tunc demum plenisIime uenijsso, postquam suis degustatum, & sine
uitio inuentum, quod tunc in eum statum deductus sit contractus , ut emptori ab eo recedere amplius non liceat. Proinde eiusmodi emptio merito plenissima habetur , eum liberatur uenditor a pericu-lla , quod contra naturam contra. ctus in se auerterat: quoniam ea mente degustatum uinum esse intelligitiir . ut emptor auferre uelit, atque ita periculum in se trans.
Videndum nunc de quantitate pnam & ea apparere debet, ut persi ciatur vendatio , si non ad corpus sit contractum . Quantitas autem consiliit in mensura, numero , &pondere. 2q inflari a modo, quiP. pe modux est quantitas suis termiωnis definita, & aliquando in sola substantia consistit , aliquando &in inrantitate . Si dixero fundum Menaitiam esse quinquaginta iugerum , modus est in substantia
sola : sed si adiecero , in his es.se uiginti quinque prati, & uiginisti quinque uineae s modus et amest in qualitato. L Si in qualitate aa.
D. de act. empti uevd. tas Quando contractum sit ad eorpus, quando ad quantitatem , Interpretes nostri non conuentulit. Nidam putant contractum e sso ad corpus, cum venditio coepit a
corpore viputa si ita sit scriptum, Emptus tibi sit fandus his o ιιιιs β-uibus circumscriptus, decem iugerunt magnitudine . Uerum si ita sit schi-Ptum , Vendo tibi decem iugera his critiis finibus circumscripta, vulgo Se pronianos, dicta, contractum esto ad mensuram quia contractus coepit a mensura. Sed hoc cit absurdum ualde: non enim spectandum est,
quid sit scriptum, sed quid sit a
ctum. Et ex iure sumendum est id, quod agi videtur,. ι. Vec enim 6. D. De solui. ordo enim aeripturae viniuntatis ordinem non mutat, i. Cumpa er 77. f. fidei tua D.De DPt.a. Ad
corpus, contrahi dicimus, cum id agitur, ut nec plus nec minus venditum sit, quam sit ipsum Corpus, vel fines eius conscripti demonstrant . Quod tunc fit, cum res, quq pondere , numero, vel mensura coninitant , venduntur ut certa aliqua species a s Caeterum emptio ad corpus ituterdum fit per auersionem, nempodum corpus emitur ut cit , & pcriculum Omne magnitudinis , aut alterius quantitatis . emptor in soauertit: liue, ut vulgo loquimur,
os hirin. Interdum corpori adiicitur modus , hoc est quantitatem eius venditor amrmad. Si omno
vinum , frumentum , veI argen tum, veI fundus Tusculanus, quantumcumque esset, aut omnes agri,
quos in tali parochia habeo, vel grex uniuersaliter uno , & confuso pretio venierint, venditio est ad corpus, & qιtia
36쪽
quidem per auersionem, ac statim persecta habetne , simulatque do Pretio conuenerit, i. Quod saepe 3 s. g.
in his D. de contris. e t. Ideoquos vinum aut frumentum corrumpatur, vel argentum pereat, vel fundus vi fluminis decreuerit,aut totus chas. male perierit, vel domus comburatur,periculum spectat ad emptorem, L Id quod 7. in prisc. D. de peric. σcommodo rei vend. Sed si de quantit te affirmauerit venditor, utputa si uniuersum vinum,quod unico pretio distrahit, dixerit esse centum amphois
rarum , vel uniuersum frumentum centum modiorum, vel gregem centum corporum, aut sun dum suis fini-hus ut plerumque fieri solet)designa. uerit,& centum iugerum esse scripserit; venditio quidem est de cor pore, de statim perlicitur, sed non hi per auersionem ; quippe ouantitas corpori adiecta est,& inocus il Ie, quem dixit venditor, emptori praestandus est, ι. Sι in emptione a. in princ. l. T nexury . in priae. D. de act. empti σ
27 Verumtamen si plura iugera infundo Tusculano reperiantur. quam alioqui dictum sit , ad compendium
venditoris non pertinet , nec eo nomine augebitur pretium, sed pure &siinpliciter ad compendium emptoris, ι.Si duorum I . D de act.empti σvend. d. I. Id quod de perie. O com rei vend.ι. Qui fundum A s. D. de euict. Nam cum de corpore contractum totum corpus integrumque praestandum est, & quidquid intra circumscriptos terminos clauditur, eodem pretio distractum censetur.
28 Si tamen minus reperiaturiqua Centum iugera,damnum est vendit ris:praestare enim debet modum,quedi Xit,d.l. Sι in emptιove in princ. t. Si
seruum q. S. Ir in das de ast. empti σ
vend. quia pro numero iugerum Gobligauit, eoque nomine tenet exempto, eoque nomine tenetur ex empto, siue sciuerit, siue ignotauerit. d. ι. Tenetu in princi L Si Iulianus II. S. se Titius de act. empti O vend. l. I. 9. causa huius D. de Mil. edicto. Nam si sciuerit, tenetur ex suo mendacio ad id, quod interest, L auaro 39. Deact.empti σ vend. Improbe enim focit,quod emptorem doIo malo dec
lianus I 3 idem Iulianus De are. empti m uend.Si vero ignorauerit, malo more versatus est. Non debebat enim temere dicere, quod ignorabat, L LIulianus in prisc. re alioquin capiatur emptor, qui fortasse, si hoc copnouis.set,uel empturus non esset, uel minois ris esset empturus,cs.l. Quaero, ideoque merito tenetur emptori, quem decepit, non quidem in damna, siue in id quod interest, sed ipsius rei nomino
tantum, I. Labeo qs. D.de contrab emp. hoc est quanti minoris empturus erat,ita ut pretium minuatur pro numero iuserum, quae deficiunt, non
pro loci bonitate. Nam ubi minor
modus inuenitur,non potest aest i mari bonitas loci, qui non extat, d. l. Si seruum ks modus de act.empti in Nemdit. Et proinde ita facienda est aestimatio, ut, si ex centum iugeribus ven. ditis, decem desint, distribuatur pretium in centum partes, & detractis decem partibus, venditori residuum soluatur.
enim I. C. Vlpianus d. l. Iulιanus 6. si Titius; Si Titius fundum, in quo nonaginta erant iugera,vendiderit,&in lege emptionis ductu in sit, in sundo esse centum iugera, &. antequam modus manifestetur, decem iugera alluvione accreucrint: si quidem sciens vendiderit ex empto actionem com- .
37쪽
petere aduersius eum licet decem iugera accreuerint si vero ignorans, exempto actionem no competere tuos autem diximus, ignorantem venditorem teneri quanto minoris , quod hic Vipiam negata ait enim,ex empto non competereactionem,si ignorans
vendidit. Nec recte dios, hoc ideo fieri. quod emptor queri non possit, qui centum iugera habet; m si haec
ratio valeat,iam nec scies tenebitur. Dicundum igitur videriar, aut utrum que teneri , aut neutrum I. C. tamen ait relim venditorem, qui scinit. Et merito nam decem iugera,que accreucrnnt post perfecta in venaetionem, ut subinde ad Danubium fieri me-
mim es iaptor non consequitur a venditore, sed beneficio fili minis. Nec re pelix potest per exceptione doli mali,quod, cum centum iugera habeat, adhuc decem cosequi velit;quoniam dolo non facit , qui eo iure utitur, quod in eiusmodi alluvionibus per- petam tuo seruari solatid. .Si duorum nenim ut accrescat emptori post perfectam venditionem. Nam hoc est perpetuum, ut ad quem mectat
incommodum decrementi, ac eumdem incrementi commodum pertinere dc beat, d. I. Id quod deperie. σ
Quare ergo eadem ratione non te. iEr venditori ignora n sp R esponderium est,cliuersatri esse rationem inter scientem & ignorantem.Sciens enim ideo tenetur, quia dolo malo secit. 3 o Dolus autem malus per casum fortuitum non purgatur,d.ε.si Titius.
Susticit enim dolum semel comminsum esse, ut actio ex eo persetieret, LI .ρ .Si rem c positam D.bepos. De ignorante aurem iὲOii Mem dicendum est,
qui dumtaxat est in culpa. Facile enim culpa ptirgaturviliando empto. Iis nota interest, L ν&.ω si in eοxd tisne D. Ad L. Rhod Quoties autem in eum statum sponte sua res deu nit , quo debuerat esse tempore comtractus , non habet emptor, quod queratur Et quamuis illud aucremen. tum consecutus sit iure suo, consec tus est tamen minitIerio venditionis. Et pruinde non est aequum, ut
ex sola culpa venditor id praula
debeat, quod habet emptor non alia causa, quam quod sesturau rit ad emptionem. Caetenim quam. do nihil incrementi sundo accessit, merito tenetur venditor, tametsi. ignorauerit minorem fundi modum
esse, quia decepit emptorem , qui id qmne non habet, quod in obligationem deductum est: cum in
men in statuendo pretio ad magnitudinem respexerit. Ergo si empto
sciverit minorem agri modum esse, non habet ex empto actionem.Sciem enim non decipitiir,nec iniuria ei in sertur , t. I. in sine D. - . emptim
3r Porro non solum si modus agri
totius minor est, agi cum venditore
potest, sed etiam de partibus a3ri,
si in qualitatem earum venatior mentitus, d. l. Si seruum f. si modus, d. l. Sι in qualitate De actia empti eruend. Si dictum est , prati iuge ,
decem esse, & tantum octo reperiatur, tenetur veuditor pratoruuia
modum praestare, quem dixit, d. l.
Si femum S. s mortis , σ d. l. Si
in qualitate . Verum si ignorans vendidit, non tenebitur quanto minoris , ero numero iugerum , sed pro loci.Donitate, d 9.ρ modus, hoc est, tantum detrahetur de pretio, quanti prata aestimata sunt in vendi
ax Sed qu ritur, si Titius vendiderit duos fundos unico contra Tusculanum puta Sc Sempronianum) re
38쪽
Humqne tradiderit uno Pretio, &sorte dixit . Tuiculanum esse ruis e mriri centum , Semproniania I ducenta habere; ti in Semproniancidacenta decem reperiantur, in altero decem clo sint, virum hoc ei pro ad effugiendam zκ cmpto a. otionem in Generale quidemus in, ut id,quod amp tapin modia fundi in umitur, pertὲneat ad compenuium emptorIS , non venditoris, di si quid
minus , icneatur eo nomine vendi
tor; sed an exceptio doli venditori profutura non fir, utiq: dubitari pote si quippe dolo tacere nota videturit
qui iure communt utitur etsi exi. guus siluae modus desit , dc pluvin vineis habeat, queri emptor non potest. Verumtamea fi plus sit ilia siluis, minus in vineis, tamettsi vim Nerstas modus constet, tulta eius ei bstinerela, quoniam vineae pluris Pe Delant, qua in siluae. Haec quaestio sic tractatur a Paulo in ι- Sι duorum flet. D. De acto empti re Vend. Et ta Hem ait, tectius esse, vs in supra- ου cto easu lucrum cum damno com pelli latur. Et recte .dolo amm t cera videli , qui petit id, quod in uno scindo ei deest, cum in alis tantum consecutus est .. Nam ius generato tum demum locum habet , cum v v fundus venditus est, &unus er modus insimul dicitur, ve, si eκ duobus fundis unico pretio traditis , in alteso tantum. aliquid de sic aut abundrer tunc enim est
perpetuum , ut id quod plus est cedat emptori , ω id quod minus est ci resarciatur. Sed cum duo fundi venditi fiant, Nin uno aliquid plus est, in altero aliquid minus, veycum totius fiundi venditi partes omnes recensentur, & suus modus fin- ulis dicitur, atque in una parto at
quιd plus sit , iii alia aliquid minus νtunc sane ex aequitate compensatio facienda est. h. go totus hic locus ad scientem emptorem aut vcndito- renT non pertinet. Nain si lciuerit emptor, obtendere non potest,quod sit deceptus , ut ante diximus. Et si venditor sciueri o meretur,ud con . tra iuris rigorem ex benignitate legisci succurratur. Compensatio autem
hae ste facienda est, subi cit Paulus, ve id , quod deest, siue pro numero ingerum , siue pro bonitato loci emptoris resarciatur. Pro numero iugerumvel uti si in uno sundo C .cem iugera siluae litantun alisto istudem iugera siluae eiusdem bonitalia abundent, fiet compensatio tu totum. Sed si in uno fui o quinque tantum iugera siluae desint, in. a.tra decem filive iugera inueniantur, sicccompei alio in quinque tantum, d id, quod in alcero plus est, cedet lu-, cro emptoris Sta si siluae sint diue , sae boni tatis , aut stim uno fundo plus sit vii Rae , in alicuo minus siluae , vel, e contra , aeui mari oportet utriui e bonitatem, de id , quod deeit. pro modo aestimatioris commulare vNota si id, quod nunus ult, centum initiinetur, Ec id quos abinadat s.
qtainquaginta, compeusatio fiet quinquaginta, di residua quinquaginta emptori praeuanda lunt: vel liId,quod oceit, quinquaginta tantunxaesia metur,& id, quod pliis est, censum , compensatio quavem fici in iaquinquaginta,sed resiuilinu ccdet lu-ι
13 Sed quaeritur , si modo dici subiecta sit c ut fere sic) haec elaia
Lucter min os meer aut eiusmoGI s
vτ iustam mensuram praestam velaridit moirteneatur, Mnder Ibeboudem te γπUen te leueren . e tvstere, utrum loc sit actioni ex cui
39쪽
pro , si minus tmeniatur, quan sit dictum. ς Sed dicendum est, non impediri lianc actionem , si notabilis quantitas deficiat. Nam cautiones iliae in hoc tantum prosunt, cum modicum deest.Quando vero modicum deesse videatur, ex quantitate rei venditae arbitrio viri boni aestimandum est. Aliud est, fi ita sit carutum, Sonder ghebouden te γνUen te Ieueren cenube maere, ad mensuram venditori non tenetur. Hac enim clausula id agit , ut fiat emptio petauersionem, S demonstrationis tantum gratia modus adiectus vide
34 Longe aliter haec se habent, cum ad quantitatem facta venditio est. Quando autem censeri debeat ad quantitatem facta, nec tria
eo satis Iuterpretes conueniunt. Non dicimus ad quantitatem contractum, quoties hoc agitur, ut nec Plus, nec minuS venditum esset , quam admensum , ad numeratum vel appensum fuerit. Itaque si ex doliario centum metretae vini venierint, vel ex agro Tusculano centum iugera. Vel ex grege centum capita, aut decem vasa, ex eo vino, quod in cella habeo, vel ex argenti massa centum unciae,verillimum est, priusquam id, quod veni t , admen. sum, admuneratum, vel appensum fuerit, imperfectam esse venditi ne in , periculum ad venditorem spe
contrab. emptu.Si peremptorem S. D peric. com. rei vend. PriusquaI enim admetiatur vivum,aut capita adntunerentur, propc quasi nondum venierunt, I. I. De perac. com. rei
vend. propter incertitudinem quantitatis: Nam fieri potest, ut tantum vi. ni non sit in doliario, nec tot iugera
in flaudo T usculano, quot sunt dedu
cta in contractum. Et cum in hoc
dumtaxat men Iuram exigant contra hentes, ut neuter capiat ura eo sancanimo est emptor, ne pi us vel minus soluere velit, qua m ei admensum es
set, nec venditor plus praestare,quam admetiri possit. Et proinde eiusmodi venditio quasi sub hac condition contracta est, si tantundem ad muneratum, appeusium vel admensum fuerit, d. l. Quod saepe g. in bis. Qua
propter hoc casu non interest, . triam pretium omnium centum metreta
rum , vel iugerum, vel capitum insimul dictum lit, an in singulas metretas , vel iugera, vel capita, d. g.
sed o si. Nam siue hoc siue illo in do pretium statuatur, aequE semper
V rum manet, promissum modum tantum deberi sub conditione , vicemque taxationis hactenus obtine. re ad centum, si tantumdem inuenia. tur, ι. cum certus s. D.De tritico, vino σ oleo leg.l.Sι debitor 39.g. ueris διοD. De conlrab. euet. Pretium quoque constitutum esse ad centum metr
tas vel iugera, pro ijs, quae admen saestent, d. f. uerisimile. Ideoque si centum metretae in doliario,vel cet tum iugera in fundo reperiantur, iiDque ad eum modum. uenditor adnae tiri tenetur, quia tantumdem promissum est sub quasi conditione, Acentum hulentis, conditio existit. Sed si solum nonaginta metretae vebiugera inueniantur, emptor ampli uespetere non potcst, quam nonaginta, di pro eo, quod deest, pretium nullum est, & , si prorogatum fuerit, repetendum est,per condictionem si, ne causa, Gloso ad A. Merismile. Neqne lioc casu interesse putandum est, sciuerit venditor, an ignoraue rit, minorem fundi modum csse,quia emptoris nihil interest, cum eatenus tantum lcapatur ad pretium, qua-
40쪽
tenus admensum fuerit. Nec videri test deceptus esse ,, qui ad me am emere maluit , quam de cor pore contrahero, ne in pretio caperetur . Ni si tortas te in qualitate venis ditor mentitus si; ut , si dixerit, totiugera prati este , & nulla omnino prata vel tam pauca inueniantur, ut emptor landum empturus non fuerit . Ergo ide m dicendum est, si centum modis frumenti , veI decem amphom vini venierint, ex eo , quod in fundo Tusculano natum esset. Nam & hanc venditionem sub conditione stare, ante diximus. Solis igitur quinque collectis, liberatur venditor praestando quinque, d.f.-rsimile γ d. i. cum certum. Nec tenetur ex ubertate sequentium ann
rum quinque supplere; quia haec ver ba,quod natum esset, habent vim taxa.tionis, & ad id fiumentum & vinum referuntur, quod eo anno nasceretur, sta ut tractum temporis non signifi
3 s Multu igitur differt venditio,que
fit de quantitate, cita ea , quae fit docorpore. Nam cum deco 'm eo tractum est , id, quod plus in modo inuem tur, quam sit dictum, ita cedie lucro emptoris, ut eo nomine nihi debeatur; id vero quod minus iii venitur,emptori praestandum cst. Venique id, quod fundo per alluvione a creuit,vel raptu fluminis decretiit, ademptoris commodii incommodumue pertinet, d. t. Id quod De perita σ comod. rei uend. In venditione autem ad mensuram id , quod plus ii uenitur, quam sit dictum , ad venditorem pertinet. Si tamen uniuersus sundus distractus fuerit,totus quidem emptori praestandus est, quia nisi totum empturus non fuerat, sed eius nomine, quod modum excudit, vel
beneficio fluminis aecessis, augedum est pretium, t. Nuι fundum pretiam qo.
agrum D. De contrah. empl. Iovero quod iuuenitur minus,uel quod impetu fluminis perijt ante admeti nem, emptori non debetur, d. ι. Id ,qiua sub hac conditione contra. ctum intelligitur, si latumdern in m do inueniatur, quam sit dictum. Barris ad i. Iulianus I 3. f. si Titius D. Doact. empti ct uend. interea si res,
quae pondere, numero,vel mensura constantidistrahentur ut certum corpus, vel ut certa species,traditio fit, ut in caeteris rebus et quoties uero distrahuntur ad numerum, pondus, ve, mensura,facienda est traditio per adnumerationem, appensionem uel ad- metionem. Admetio aut e est per me
luras singulas accipieti tradere;sicuti di adnumeratio, & appensio, per na merum & pondus dominium traffc te.Αliud igitur elh Metior , aliud Admetior. Metiti sun dum dicitur , quis magnitudinem eius explorat: Adine. tiri uero , qui per mensuram tran fert in emptorem. Ita & Portare ducitur , qui aliquid fert : Apporta. te , qui in aliquem sert. Donat.
ideo admetio admisiam traditio nem habeat necesse est. Metio autem praecedere traditionem aut subsequ potest,etiam post multos annos; nisi dies adiecta sit , intra quem mC-tiri oporteat . P terita enim disconuenta frustra emptor de modoquetitur, quia fides venditoris soluta est.
3 6 Unde orta est qnsilἰo, que traei tur a I. C. in d. l. sui fundum s. in
priM. D. De contrab. empl. Qui sui . dum Tuscaeanum vediderat unieci re consuso pretio dixerat centum iugerum esse;adiecta tamen lege ut emp