장음표시 사용
41쪽
luta citet . Emptor non est meritus fundum , sed intra tragesimum diem
renuntiauit venditori , quanto mi-uoris tundum esse credeb.ιt , &eo uomme pretium i vendidore accepit . Potica eundem fundum emptor alteri vendidit ad aransuram , &cum ipse emptori suo sumtum ad-
metiretur,multo minoris agri moduisquam putauerat, inuenit. Quan itur, utrumari , quod minori S per adin tionem inuentum est, a venditore suo
consequi posside Respondet l. C.con sequi non eosse nec ei proficere quod
intra trige simum diem renunciasset: quia non id dumtaxat actum erat, ut intra trigesinium die renuntiaret, sed ut intra eumdem diem etiam meti ritur . Alterutro autem ornasso, fices veditoris soluta ei . Verumtamenia ad dumtaxat actum est et , ut die reuus proximis fundum incciretur, &mirantiaret,etiamsi intra trigeminudiem nec renuncia uerat, nec merit
tuerit,sed post multos anms,I. C.ait, hoc casu posse emptorem consequi a
dus in niustuillat. Ratio durersit
tis est quod in priori pacto dies ad te era sit,eaque praeteriti, re ipsa statim
mora contrahatur. In pcuteriori pacto. quia dies nCn adi)cmir, mora contra ni non via tur citra moerpellati
Ergo ut scianius, quando ur supra dic s. S Tebus venditio perficiatur, hoc .uΠn spectandum est, quomodo facienda sit tradit o. Nam si petr adun-
mi haem seri debeat , hactenus, Impersecta. ha,tur , periculumque lumi pcenes venditorem , douec mensae a adnumcrMae res appenta
fuerint . O merito); quoniam an te conitare non PCrali , quantum
emptum , venditumque sit. Poteit enim plus este vel minus in re vendita , quam. contrahentes sensu. tintar7 Hinc controuersum inter Interi pretes si uniuersum frumentum ,quod in horreis est, vel uniuersum ranum Quod in doliario est , vel viuuersius fundus Tusculanus venerit,distributa pretio in fiagulas mensuras, v nn sit venditio ad mensurim , an de corpore λ Sunt,qui era stimant venditionemelle de corpore. Balin adi. Sitat Cis De ata. emptι vend. ideo quod, uuiuerso diffracto , trullam ob aliam causam nausura exigi vidzatur, quam ut sciatur,quantum soluendum ti . Et proinde tunc demum ad mensurarata. contractum putatii, si ita conuenerit, fendo tibi semelos misios hamis frumenti, vel singulas metretas butas M
cem aureis. Sed ineo iudicio hoc nihil est. Nam si in eiusmodi verborum conceptione hoc agatur, ut uniuersia Silandus venditus esset, perinde cis, ac si dicas , I meo tibi uniuerse refundum Oeem aureis in singula iugera. Si vcro hoc agatur x ut pars tatntina vcndita est et , peri ueli , ac si dicas,
ris , totius aut partis venditionem elle necesse est . Si totius , impcr- festa eth venditio ante adinctionen
inquit I. C. m d. c. Qid i r e , . In his D. De caruris. em t- quo tres in sinetulas mensuras prctium dicitur 3 sicuti ctim grex uniuersa liter venag , 5 iu singula capita pro lium stirtutum est. Si vero sit venuitio
partis tantum utputa si decesa metre tae vini ex doliario venierint,sem pur,
inquit , impersccta est venditio a
42쪽
te admetionem , sine unam pretium omnibus metretis in simili dictum sit,
si pars.Ex quo apparet,nihil aliud exi gi ut uenditio uniuersi dicatur ad menturam contracta , quam pretium ipsum in mensuras dii ita i , exprestis siue tacitis verbis. Nam etsi fundus vendatur unico pretio, subiecta tamest clausula, ex qua appareat soluti uem pretii ad modum referri , v uta si indus ipse dicatur centum iugerum ei se , & subiaciatur postea tan.
tum soluendum , quantum admensum esset , siue, ut uulgo loquimur, T' ei)nde mute , t' eunde ghelde avenditio est ad mensuram . Quoistiescunque enim admentionem contrahentes desiderant , semper eoanimo sunt , ut nec plus nec minus uenditum esset, quam admensum .suislet. Ε t sic tota persectio contractus consertur in curatum conditiovis. Sed quid opus tot argumentis e Qui agrum, inquit Paulus I.C. uendidie, dixit fundi iugera decem
octo esse, re quod eius admensum estet, in singula iugera certum me tium stipulatus erat. Viginti iugera anuenta sunt a pro viginti iugeribus pretium debetur, e. i. Quι fundum f.
qui agrum D. de eontrab. empl. Ecce
nic fundus uniuersiis venditus est; &tame I. C. ait,pro eo quod modu excedit , pretium deberi. Ergo venditioost ad mensuram. Nam si de compore contractum esset , pretium eo nomine , quod modum excedit , non deberetur , sed id generali iure cederet emptori , Ut ostendi supra. Retinenda igitur est conan u. nis opinio,qua traditur,toties ad meo suram contrahi, quoties expresse uel tacite in singulas mensuras pretium
Consequenter dicentiun est, eiusmodi uenditiones impersectas . G.
se , periculumque uenditorem spectare , quamdiu ad mensum , appensam , uel adnumeratum n Itatuerit.
Sed hoc intelligendum , est nisi
uenditoremptorum in possessionein induxerit, citra admeti nem , a numerationem vel appensioneua. Ee ideo si fundus uniuertaliter uenerit, pretio in singula iugera constituto. emptorique tradatur eo modo, quis caeterae res tradi solcnt , statim petaficitur uenditio ministerio traditionis . Nam cum emptor fiat merus dominus , periculum ad eum silectare necesse est . Quamuis enim
contractum sit sub hac quasi conditione, si admensum elset, quoties ta men contrahentes legitima traditione admetionem praeueniunt, tacite recedunt a conditione , & hac tria parte contractum usque adeo resormant , ut qui a mensura coeteratiam incipiat esse de corpore . Nam cum admetio mera sit traditio per mensuram facta , ut obstendimus supra , impossibile est , ut a priore
contractu ex ea parte non receda tur , quoties alio modo dominium translatum est uia admetio cum effectu fieri non potest, postqua emptor factus est dominus: sed mensura,quae deinde adhibetur in id dumtaxat prinficere intelli aitur,ut sciatur, quantum soluendum sit.Quas alione si quis uas uini ex his,que in foro aut cella sunt, emerit, coultituto pretio pro modo metretanum , & quomodocum quo tandem possessionem eius adeptus suerit, utputa si uas signauerit, per fecta est ueditio,& periculum ad emptorem pertinet tamqu m dominum tametsi modus postea mani sentandus sit. Ioan Fab. de Angei ad ficum autem Instit.DecoHrab. etvt. Castrens. ν
43쪽
I x. Cod.de peris. re comm. rei veta. Resormatus est cnim contractiis ministerio traditionis. Certum quidem est,cum pars vini ex doliario venit, designatur doliarium, vinum traditum tacin videri, ι. I.9.2.D.De perac.σ com. rei vend. cum in hoc tantum signatum sit, ne aliud vinum submittatur, d. g. r. quoties tamen totum vas venit, & signatur, traditum videtur,
i. Quod si neque I . in fine D.eodem, &periculum est emptoris. Nec mouere nos debet, quod Ulpianus in d. LI. mprinci disertas verbis tradat, tametsi signata sint vasa, periculum esse ven .ditoris ; tractat enim hunc casum , quando venditor contra rationem tu.ris periculum in se suscepit, ut osten. di supra Non negat istitur traditum
videri ministerio signationis, sed ne. gat, per signationem venditorem ab eiusmodi periculo liberari; quia non ideo siet natur, ut a periculo liberetur, sed in hoc dumtaxat,ne aliud submit latur Verum de his satis multa for
, venditorfare debet ante traditionem. Et quia Vertatur in re alte. ridebita ex contractu utriuique gratia celebrato , custodia ab eo praestanda est, quam bonus & frum paterfamilia rebus suis adhibere solet, I. Quod saepe 3 F. S. si res vendita D. de
pericul. in comm. rei vend. l. Venditor domas 36. Deact. empti Ovend. nisi aliter conuenerit. Nam si conuenerita quatenus praestaret, seruandum est pactum. Si nihil conuenerit , desideratur a venditore plena diligentia, & longe exactior, quam rebus suis adhibet, i. 3. De ρertc. Ocomm. rei vend. ad Cum scilicet modum, quem communis hominum
. natura desiderat: breuiter, qualem exigimus ab liis, quibus res commindata est, d. l. 3. ita ut vis maior, vel fatale damnum tantummodo excur
se l. a. D. eod. Quod si talem dilige tiam praestiterit, securus est pretium. que retinebit, quod accepit ; quod
non accepit,poterit exigere,d.t.Quod saepe =.si res venita D.de contrah e .
Quod si vero non praestiterit, de perseerit res vendita, vel deterior facta sit. tenetur eo nomine emptori ad id quod interest. o Igitur in hoc contractu praestandus est dolus Se culpa: vis maior praestanda non est, neque sortuiti calus, nisi culpa casum praecesserit. V de si insula vendita sine culpa venditoris per vim exusta sit, damnum illud ademptorem pertinet, quia custodia aduersus vim parum proficit,
Nulla etiam cura veI diligentia consequi possumus, ne quis nobis iniuria
Si tamen venditor inimicitijs suis vieinum ad nocendum prouocauerit. tenetur de damno dato , l.Sed de damno q. D. Locaii cond.Culpa enim prae
cessit casum,quippe inimicitia adnu
muni diuid. tr. σ a. D. Ad L. Rhod I. Cum duobus as . f. quidam D. Pro socιo. Nam hoc ex ea euenire posse prospicere debuit, c. Si quis domum 9. g. item quaerit D. Locati. Culpa enim est, quod a diligente prouideri
potuerat, non esse prouisum, t.Sr putator 3I. D. Ad L. Aquit. Eodem
modo, si alienam rem vendideris, re priusquam traderetur, fur abstulit, sine cubio liberatur venditor, quoties nulla culpa eius interuenit sitamen emptoris intersit, habere vindicationem , ad repetendam rem venditam
44쪽
ditam, tenetur eo nomine venditor, quia culpa praecellit casum. ImPutara. cum enim cst et , & reprehensionem meretur, quod alienam rem vendendo ae flacerit, ne legi cimas actiones
mandare possit, d ι.uuod saepe S.Ii res
i Quid si emptor rem venditam proconducto acceperit, donec pretium solueretur quamuis non videaturres tradita, cuius posscssio per locationem retinetur a vendiore , tamen cum venditor rei debitae non incumbat , tantum tenetur de dolo, & de caetero periculum omne ad emptorem pertinet, i. Serui cmptor. Io. De peric com. νei Nend. Ideoque si res vcndita perierit, non obligat .veruditor ex locato, ut frui praestet, velut emptorem a mercede exoneret,
L Sicat zo. in sine cum L sequenti
D. Locati , quia persecta venditio. ne res coepit esse periculo emptoris . Bona tamen fides exigit, ut non amplius emptor ex mercede praestet, quam proportione eius temporis, quo pretium numeratum non est , ι.
cam venderem a I. D. Locati. Idem is
go erit,si emptor aut numerationem pretiὸ te in uenditam commodato uel precario acceper It.Quoties enim emiaptor rei uenditae incumbit, uendit rem a cultodia exonerat, quam semis per alias praestare tenetur CX natura contractus. Nam sicuti periculum ademptorem ita cullodiae ad uenditore in pcrtinet . Periculum autem,
quod cmptor sustinet, in hoc tant tam proficit uenditori , ut , si ea sufortuito uot natura sua rcs pereati pretium exigere possit , non ut ab co quod interest , si custodiae uitiores perierit , aut deterior facta sit,
a a Custodia autem prastanda estus hue ad traditionem , nisi per em
ptorem steterit , quo minus tria tur , t. Lectos Io D. De perac. o co odis reι vend. Cum tibi marmor vendidistem tot aureis in singulos pedes , inter nos conuenisset , ut certa die idem marmor ad ripam Da. nubi; veherem I atque ibi admeti retur : si ego sua die marmor adue. xerim , &aefinito loco admensu in exonerauerim , tu autem defueris, statim a custodia liberor ; nam pro tradito habetur , cum per tosteterit , quo minus traditi Onenia acciperes ministerio admetionis . Mora enim sua semper nocet emptori , nisi forte venditor posteata moram contraxerit , t. Illud I cie dum IT. D. eodem. posterior enim mora absorbet priorem , d. ι. IllinVtputa vendidi tibi vas vini ius p
cie,& dictum est , ut intra Kalendas proximas auserres a non abstulisti, culpam amplius praestare non e beo , sed dolum tantum , sicuti d
positarius. Qiiod si postea mifisti,
auserrent , ego autem sine lina
causa distuli , hoc ipso ex integro
rursus ad plenam custodiam teneor, quia per mestetit, quo minus aula relut s & con uenter praestare dinheo doInm & culpam. Ergo si definiatum sit tempus , quoi admetiri vestolli debuit res vendita, in id tempus .venditor plenam custodiam sustinebit, eoque preterito liberabitur, & adsmplicem custodiam tantum teneri incipiet,tamquam depositariusu. Si per emptionem 3 .d l.Lectos De perac. ccm.reι uend. Finis enim custodiae esta uehendi tempus , L Si quis uincq.f. uino D. eod. Sed si nullum tempus praefinitum sit, denuntiandum est emptori,ut admetionem accipiat, vel
tollat & si per eum steterit quo minus fiat, ostea,nisi quod dolo malo venditoris fuctum cit , non debet ab eo
45쪽
diraestarticu.Si vina g.in auersione cum ι eq. perie.er comXei vend.. 43 Nec obest,quod traditur in LIIlIndaeum moram emptor ad habere coeperit;iam non culpam tantum, sed& dolum malum prae standum esse avenditore . Textus enim corruptus est, meliores eodices sic habent, cum moram emptor adhibere ceperit , iam non culpam sed dolam tantum praseam dum d Peuctore. Ita enim legit Λcauri. & reuera ita legendum eli; ine pie enim dicitur , non culpana tan .lum, sed & doluin malum praestandum esse : nam quotieS culpae pra
standa est , multo magis praestandus est dolus. M Caeterum post traditionem
omnino liberatur venditor a custodia , quae in hoc contractu praestanda est. Et merito, quia ex parte sua impleuit contractum , & possessionem In emptorem transtulit. Et proinde siquid inter eos postea de crastodia
Conuenerit, nouum plane est nego-vium , nihil commune habens cum emptionet & venditione. Unde si hoc egerint,vi res apud venditorem esset, donec pretium solueretur, contrahi tur pignus, i.Res pignoris 3 7. D.de acquir. post. Si fundum venditor conduxerit, locatio est, i. Sicut zo.in fine cuLβqi. Locati, & utroque casu venditor tenetur de dolo sc culpa, secundum naturam utriusque contractIIS. Si autem venditor rem venditam v tendam rogauerit ad certum usum , Eommodatum est, se praestare debet dolum & culpam, diligentiam, quo ue.Sed si utendam rogatrerit,quam- ire emptor volueri , precarium est, ι certe 6. h Iulianus DAeprecar. Si vero emptor duertis verbis venditori custodiam coinmendaueri , manda. tum est,i.n ego 9. circa a. iri Glos
Diae iure dot. Si cinique emptor rem venditam apud venditorem simplis
citer reliquerit, utputa si dixerit, mlinque eo loco paulisper rem venditam , donec redeam , depositum est , & dolus dumtaxat praestat dus, d.I. Lectos De peric. o comm. rei
As Vnde saeile intelligimus, quid
voluerit Paulus I. C. in d. ι.Lectos, in Luuodsi I . De peris. σ comm . rei vend. nam hi duo loci coniungendi sunt , desumpti enim sunt ambo ex M. 3. Epitomarum Alpheni: Lectos enditos, cum in via publica positi essent, aedilis conscidit; Paulus ait, si traditi non essent, nec per emptore M steterit, quo minus traderentur, periculum ad venditorem respicere . Poterat quidem videri vis maior, quam Magistratus populi Romani iniuria secerat , sed culpa praecessit casum, quia non debuerat venditor relinquere venditos lectos aedilis supercilio, ad aediles enim pertinebat curZ viarum . Sed si ij dem traditi
essent , vel per emptorem steterit, quo minus traderentur , Paulus ait, periculum esse emptoris . Cum enim eo loco relicti ellent, quo suerant tempore contractus , innuit Paulus fuisse depositos , N. periculum ideo ad emptorem spectara . quia nullus dolus venditoris in se
uid prasiandum sit in Locatione-
46쪽
3. ZOeatio conductio tu quo conm emptio & venditio , an locatio Aestati contatio sit , d. l. 2. a Emptio A. Locator ad quid tematur a sicο- tamen & venditio ad transferenturius frui fundo probibeatur. dum dominium dirisuntur ; Ioe s. Et ad quid ea caula de molitiovis tio autem & conducito dominium relectionis necessWμ , να non mutare non inlevi , l. 'n -- necestaria. ι t 39. D. Locui , licet ex ea do. 6. Ad qualitatem quando contrabit minium subinde acquiratur, c Item
7. Tenetur eo casu de toto peracuis 3 Quippe locatio in sola patien- να latis ac corruptionis dom/- tia consistit faciendi aliquia inmis s. sua, aut quam putat suam esse; coa. 8. Conducens per auersoηem ad quid ductio vero in licentia faciendi ali- teneaturi quid la re aliena . ' Et ideo si co. s. Casus fortuitos in se suscipiens non lanus tuus iando stui prohibeatur a tenetur de lasolitis. te , vel ab eo quem prohibere , ne
renuatiauerit. stare debes , quantum eius intersese a I. Transactιo non extendit r ad non stui, in quo etiam lucrum continebi- cogitata. tur Si vero sine tua culpa ab eo inter 1 2. Naue exercenda co ducta σd qua. pelletur , quem tu prohibere propterlitatem cuius sit commodum yel vim maiorem aut potentiam eius incommodum. non potueras , nihil amp. ius quam , II. Quid turis undo locato per auem mercedem remittere aut reddere de honem quantitatis. bebis,s Si fundas 33 αλ .eod. perinde e-δε. ακid β ιa qualitate mentitus sit nim est,ac si latronum iniuria id acci. locatori derit,i.Perinde 3 Daeod. Sufficit igi-. I s. Quid si ad mensuram factast con- tur, quod patientiam colono Hiendi auctio. protes, nec medium alienum loca-a 6. Neris facimus locati νιt m cu/η ueris,& bona fide negotium gesseris. silpericulo. Nam qui prςdium alienum locat , a T. Quid si lareat causa ruine, vel ν quamuis reustem domino non possittium fuerit fortuitum, quo minus colonum sui prohibeat te. 18. Aliud es , opus faciendum cst netur tamen ex fraude vel culpa , ducere , aliud operas suas laca m id quod interest , I. Et bae 3 s.iu
I9. Quid pressandum venias in hoc s Eodem modo si insulam Iocatam
contractu. dominus reficiendo, ne ea frui conductor posset effecerit,videndum est , I T ocatio - conducto proxima ν virum necessatio demolitus sit opus.1 est emptioni vendtioni , eis' nec ne si necessario edificium vel eius tamque fere regulis consistit , L 2- partem demolitus Lerit , deductio D. Locati - condit. atque adeo fa- dumtaxat ex mercede facienda est, L miliaritateira quandam habere vi- aut infulam 3 o. ιn princ.D. eod. Ouid dentur hi contractus , ut in qui- enim interest , virum locator insulae bustam dubitari soleat . yiciunia propter vetustatem cogatur eam resi-
47쪽
cere , an locator fiandi cogatur ferro iniuriam eius, quom prohibere nolia, potest, i. Et hac distinctio D. D. eod. Si tamen coiaductor modicum damnum sustineat, a quo animo id ferre debet , quoniam ea conditione sunt habitatores , ut, si aduersarium aliquid incidisset , quam ob rem domum demoliri oportet, pari tum incommodum sustinere debeat , ι.
Habitatores 27. D. eod. Si vero id, quod dominus refecit, non fuerit necesse demoliri, sed quia melius aedificate vellet, id fecisset, tunc tenetur conductori in id quod interest,
d. l. Qui insulam , quia per eum stat , quo inimis habitator truatur. Non cit igitur dubium , cum res stu. enda tantum datur, quin dominium
haereat in suo statu , & periculum penes dominum . Et ideo statim ac consensus interuenit , locatio perfecta esse intelligitur.
6 Multum tamen interest, utrum ad qualitatem vel quantitatem sit contractum, an per auersionem. Ad qualitatem contrahi dicimus cum incorruptas aedes aut nauem , quam quis exercendam conduxit , seruare dcbet dominus in eo statu ,, quo suerat tem. pore conductionis. Et hoc semper actimi intelligitur , etiamsi non sit dictum, quoties aliter non conuenit.
7 Hoc igitur casu totum periculum vetuliam & cortuptionis ad domianum pertinet; & prolude reficere deis
hei rem Iocatam ac sartam tectam .servare . Quod si non fecerit , actio ex conducto competit ad deductionem mercedis , t. Ex conducto II. in princ. D. eodem . Et si magno tu commodo colonus afficiatur, rece de re potcst a contractu, utputa si, via cino aediscante, carnaculi lumina obscurentur, vel Ostia senestrasque nimi um corruptas dominus non restituat, I. Si merces 23.ε.si vicino O l. Habitatores 27. D. eodem, Sed si colonus ae des refecerit, & dominus cum eo de mercede egerit, reputationis ratio habenda est, d. q. si vicino, dummodo nihil noui adiiciat, vel commodi sui causa aliquid faciat: eo enim casia
actio ex conducto dumtaxat compe tit, ut ei tollere liceat, ita tamen , ne deteriorem causam aedium faciat, di pristinam earum faciem recl.
nem sit contractum. Nam qui per uersionem conducit, periculum Omane in se auertit, praeter vim & vetustate1 Rideo sumptus omnas in resecti onem sustinere debet, ac finita Ioc tione domum vel nauem incorruptam redere,eoque statu restituere, quo acceperit . Sola vetustas & vis maior siue fatale damnum excipitur. Si tamen sortuitos casus conauctor
in se susceperit,pacto standum est,LSi quis romum 94ι quis fundum D.eodem, Sed eiusmodi pactum ad eos casus non pertinet,ciui insoliti sunt, & cori tra consuetudinem regionis fiunt,
quia de his verisimiliteῆ non fuit cogitatum. Vnde si quis fundum condu xerit,& dixerit,si quid vi & tempesta te iactum est et, periculo suo fore, pr
pter immoderatam tempestatem &contra eius consuetudinem agi ex conducto poterit ad deductione incrcedissi. Fistulas 78. s.frumenta D. De contrah. pl. Nimis enim captiosum
est eiusmodi pactum; ideoque casus insoliti specialiter exprimendi sunt,
ut renuntiatum ros esse videatur, arx.
I. Sed etsi f. quaesitum D. Si quιseautionis.
Io Sed controtiorsum est,si quis nominatim solitis & insolitis casibus renuntiauerit, vel casibus omnibus, siue
48쪽
siue de ijs cogitatum sit , siue non sit , virum seruandu sit eiusmodi pactium
Sunt,qui putant non vaIere, de insolitos casus praeflaiulus non esse a conductore.Bart. ad d.L Ouaesitum.Verius tamen est Ec hoc seruandum es Ie pactuino A nt. Faber insus Cod. III. De lo cato Definit. 2. q 3.cuin nec legibus nec bonis moribus contrarium sit. Dici enim no potest de insolitis casibus no cogitasse, qui nominatim eos
in se suscepitata propterea si quid pre
putare sibi debet, quod hac lege ad conductionem accellerit , cum aliter dominus Iocaturus non fuerit, eoque nomine vilior fortaue merces stati ta sit. ret Uerum quidem est, per tran factionem quantimuis generalem actiones non perimi, de quibus conitatum non docetur, 1. Cum equi. hana s. l. Qui cum tutoribus 9. S. I. D. detraWau. l. Age C. cod. ibi D. de sed alia ratio eli transactionis , alia locationis. Nam qui pertram
factionem actiones remittit , do quibus cogitatum non suit, cum nec dubin sint , nec quasi dubiae , donas le videtur, t. I OD. de transactis
Transactio autem ciuimodi valero non potest , quae donationem indimcit stab nomine transactionis. Et rursus non valet donatio , qura captus inteli igitur in eo, quod specialiter non est expressurii, imoque eiusmodi captiolam liberalitatem pruden tum interpretatio fregit, da cum Aquilιana. Idcinin fiῖe iussorijs stipulationibus obtinet, quando conue nit,ut nulla exceptio obi)ciatur. Nam cum nullo accepto id fiat, mexa liberalitas exercetur di proinde nihi Iamplius renuntiatum intelligitur quam specialiter sit expressuin, d. f. quaesis
rum. At vero is qui co acit, de soci
tultis casibus renuntiat nihil minusquam liberalitatem exercet, cum ea
contemplatione res locata vilius illi metur, dia de ista mercede aliquid deo
ia Sed redeamus ad propositum. Si quis nauem exercendam in perpetuis conduxerit,similis est emphyleute, flevtilis fit dominus. Et proinde s ad
qualitatem conduxerit, hoc est,ut na. uis ei praestarcturinstructa,secundum legem conuentionis, periculum in eum non transit,priusquam appareae de qualitate , vel tradatio interuene rit, quia impersectus est contractus , ad exemplum emptionis & venditionis.Perfecto autem contra ctu, totum commodum ZE incommodum ad exercitorem pertinet, non solum vetustatiς,sed etiam vis maioris aut fatidc proinde, naue mortua, alia substituenda est. 33 Caeterum si furinus centuim tua gerum locatus sit unico pretio, per ais uersionem quantitatis, hoe est, ut, si vel plus vel minus inueniretur, periculo esset conductoris, licet minor modus inueniatur,nihil detrahetuc d pretio. Sed si iandus non per auersionem locatus sit unico pretio, &dictum sit, centum iugerum esic, id quod plus iuuenitur ita cedit lucro
conductoris,ut nec mercedem eo nomine augere debeat; id quod inuenio turminus periculo est doinim . Nams ignorans dixerit centum iugerum
esse, & nonaginta tantum muc mantur , pro numero Iugerum incrces deo
ducenda est , si sciens tenetur in id quod interest
14 Idem dicendum est, si δέ in qu a.
litate mentitus sit, utputa si dixerie centum iugerum esse ,& ua his quin- quagmta pra i rugera. Nam et sit tus numerus iugerum constet, q uin
49쪽
inaraiantur , sed quadraginta dumtaxat , & id locator sciuerit , tenetur tu id quod interest: si ign*rauc-rit, ad deductionem mercedis , pro loci bonitate ; prorsus ut de venditore diximus , ubi latius haec executa sum
conductio , nempe ut pro singulis iugeribus certa merces p iureis, tunc quidem, siue plus Hue minus inveniatur, pro numero iugerum mer
ces soluenda est . Sed si in qualita
dominus mentitus sit, & una eadem ue singulis iugeribu 3 confuse merces aluta,ac minor modus pratorum inueniattir actio ex conducto competit
pro loci bonitate,vel si nulla omnino
prata inueniatitur, aut tam exiguus nunκrus, ut colonus conducturus non fuerit, recedere poterit a contractu. Verumtamen si permultas annos C
Ionas in coiadiictione steterit,nec durante ea denuntiauerit domino , --norem fundi modum esse, finitaque
locatione ad mercedem conueutus ad tranet exceptionem confugiatacon.
demnandus est pendente lite sub fiducia ad solutionem. Sed si eumdem si dum finita locatione ex integro
conduxerit, seram postea opinor eius esse quaerelam Nam cum per tot annos fruendo veri sis niliter sciuarit, ali quid ex mudo deeila, per auersion em. conduxisse intelligitur hoc est, qualis quantusque sandus sit , de priorem a. ctionem tacite remisisse. Hoc enim ipsis,quod tacuerit,& locationem te dintegrat, consensille videtur in qualitatem . Sed si fundas ccinum iugerui:a locatus sit, ut in singula iugera cetata pecunia daretur, pro tot iugeribus danaraxat merces praestanda est,quot
iuuenta Hariora Eodem modo si nauem condaxisti duorum mi ilium am phoraruinatas m dus tibi prelhaud est, alioqui tenetur dominus in id
quod interest, quia ut arti sex locauit. Et si per auersionem conduxeris, hoc est, ut periculo tuo esset, utrum tau tundem oneris , an minus importλ- res , pro duobus millibus merces d hetur. Si vero Pro munero impositarum amphorarum merces constituta est, pro tot amphoris pretium
do, opus faciendum locatum est. Nam si domum facicndam conduxeris, Ec ex toto vel .aliqua sua parte feceris , deinde corruetit,.vel incendio consumpta fuerit: si quidem appareat, naturali, vi aut ioli vitio vel fortuito casu opuS ex toto vel ex sui parte absumptum esse, sine ulla culpa conductoris, periculum spectat ad Iocatorem, LOpus 36. l. Marcius 39. I. sitim. D. Loeati, & tibi merces debetur , l. Sι fuadus 3 3. D. eod. quia nihil amplius
Iocatori priestandum est quam quod
ex opera & cura tua residuum est. d. l. Opus . opus tamen ex integro aedificare teneris sumptu locatoris . l. Et ideo basitatur Is. D. De νerb.obligat. Sed si appareat,vitio operis ruinam accidive, periculum i pectat ad
conductorem, d. l. ορus d L M arcius cir da.νlt.D. Locari. Nec intere ste putandam eli, utrum por auersione trivel ad mensuram sit contractum . τsemper enim operis vitrum spectat ad conductorem a naturae S. fortunae
ad locatorem, nisi culpa conductoris praecesserit, aut aliud actum iu
sortuito aliquo casu opus absumatur, priusquam de bonitate eius prima specie apparuerit, tunc quidem reseri, Utrum per auersionem contractum sit,
50쪽
an ad mensuram. Nam cum per Puerisonem contrahitur, detrimentum omne spectat ad conductorein,donec qualitas operi S approbata fuerit , vel per locatorcm steterit, quo minus approbaretur , LLOpus,d. l. vlt. nisi concuctor docuerit, tale opus fuisse ,
quod probari debuerat, t. Priusquam
D. eod. Per auersionem contractum dicitur, cum totius operis contumna alio locata est uno & consula pretio . Sed si locatum sit opus faciendum ad mensuram, hoc est, ut in singulos pedes mensurasue certa pecunia daretur, eatenus tantum peri
culum operis ad conductorem pertinet, quatenus ad mensum non est pnisi per locatorem steterit,quo minus ad metiretur,d l. us, vel conductor docuerit, opus fuisse tale, quod probari debuerat. Si tamen id, quod admensum non est suo vitio etiam id, quod admensum eli, secum in ruinam tra-X.tat, tenetur co nomine conductor
ex culpa sua in id quod interest. Sive igitur auersione siue ad mensuram sit
contractum; aeque opus probandum cst locatori, & periculum spectat ad conductorem ante approbationem svi modo dixi. Se dia altero casu ap.
probatio fit post consummationem, in altero per singulas operas, ministe.rio admetionis. Nihil enim aliud est approbare, quam locatori ostendere factum esse opus secundum legem conuentionis, & quodammodo tradere acceptum ferenti. Itaque si loca. tor opus probauerit, bene est perscctus est contractus & periculum in eum transfertur, etiamsi quid viti),insit, quia de seqvgri debet,quod male
probando acceptum tulerit, i. Si v na qu e I 3. D. de peric. commodo rei νenricum res amplius integra non sit si vero improbauerit, non ideo recc-
detur a contractu , sed actio tantum ex locato competit, ut arbitrio boni viri opus emendetur . Quoties enim opus approbandum est, perinde ha betur, ac si viri boni arbitrium comprehensum esset, t.Si integ. Σειο princ.
D. Locati, quia in bonae fidei iudiciis
hoc est perpetuum, ut arbitrium tale praestetur, quale viro bono conuenit,
ι. In proposiιa 78. D. Prosocio. Quibus consequens est, ita irritam elio approbationem dolo conductoris factam, ut ex locato agi possit, Ll. Si in lege in pranc. Erg o si vitiosum
opus factum est, nihil interest, utrum uno pretio opus, an in singulas ope. ras certa pecunia locatum sit, si modo uniuersitas consummationis ad conductorem pertinuit, d. l. SI in lege M.colonus: poterit enim utroque a casu cum eo, qui vitiosum opus fecit , ex locato agi ad emendationem vel redintegrationem. Nisi ideo in operas singulas merces constituta sit, ut arbitrio domini opus effice retur e tunc enim nihil conductor
praestare domino de bonitate operis debet, d y. colonus. Nam qui arbitrio domini opus efficit, opus faciendum non conduxit, sed operas suas dumtaxat locat I 8 Aliud est, opus faciendum conducere, aliud inperas diurnas locare. Qui opus faciendum conducit, arbitrio & periculo suo aedificat, secundum legem conuentionis. Qui operas suas dum. taxat locat, arbitrio & periculo conductoris omnia facit.Proinde ad eum non pertinet, recte an perperam fiat, quamdiu obsequitur voluntati conductora illi enim imputari debet, ii itiose factum esse, qui ita fieri mandauit. I9 Caetcrum in hoc contractu,quia utriusque gratia fit, culpa utrimquo debetur,l. In narem 3I rn sine, l.Sι quis fundum al.l.Si quis domum 9 F.Celsus,t.In plures 6o.3 seruunt D. Locati: Sesta