장음표시 사용
331쪽
ram non contingerit, fol. melissae siccorum bac.lauri,1 iuniperi de sena .galli trici, granorum ci crines, styracis cal. ben-iuini ,& caryoph. singui 3 i. fiat puluis go stipio & serico rubro tenui aptandus in cucufam seu calciaticam acu interpunctam, quam die nocteque serato si praescripta non profue
V igni Indici recentis. 3. iiii. rad. paeoniae Luna decrescente lectae, 3. ii. rad. acori vulg,&ligni falsafias, vir. 3. i. aquae η fontis lib. viii. coquantur in fictili Vitrato angustioris operculato ad medias. Colatura dulcoretur mellis scillitici, iiii. & arom. cinnamo. capiet quotidie mane hora 4. de secunda pomeridiana 3. iiii. aut v. sudabit in lecto per horam aut sesquialteram. prandebit hora 8. x coenabit hora 6. sic per quatriduum continuando Vescatur assis potius quam clixis. Rad. chinae per taleolas diuisae, J. ii. rad. paeoniae maris, S. i. aquae lib. viii. coquantur ad aquae quartae unius partis consumptionem. Colatura clarific. de cum sacch. albi quan 'titate sum.& arom. nuce mosch pro potu ordinario, loco vini a quo abstinebit. Iteretur utrumque decoctum pro aliis q. diebus. Deinde purp*bitur forma pitularum,aut potionis supra descript . Sic
continuando per mensem aut o. dies. Quae supra descripsimus, erunt utilia, si morbus nondum altas egerit radices,aut vitio parentum fuerit, in aetate iuuenili. Curaturus epilepsiam idio pathicam puerorum, imprimis cis His considerare oportet aetatem,&si vitio seminis parentum fue- vilissaerit, aut ventriculi,aut alterius partis consensu, & accessionum puerarum
Si lactens fuerit, nutrici habenda est ratio quae abstineata vino, & a coitu,& purgctur phlcgn agogis superius descriptis si cacochyma est ut eius lac purius cuadat: sin minus alia nutrix quae lac melius habeat exhibeatur, viloquitur Aurel. lib. r. κρονι cap. q. Si vitio seminis parentum oritur , in pulte dissoluetur 9.i pul descripti p. 266. de capiti admoueatur cmplastrum prcscriptum , vel aliud ex gummi tacam abaca cum
sem. paeo mae&pul. crani maris, si mas, vel stemma, si foemina paratum, dc occipitio admoueatur cauterium potentiale.
In aluo duriore nutrix det illi cochlear unum aut 3. i. 'ru- rn in pi de cichoetio dupl. rhab. quo multos curasse gloriatur Nic.
332쪽
ris, decrescente Luna collectae recentis, ex Gal. lib. 6. sinapi talib. de epilepsia. In paroxysmo illinetur palatum theriaca aut mithridatio veteri aut succo rutae diluto, I maxime quudentire incipitit. Si vero quadrimus aut aetate prouectiore fuerit, victus rationem praescriptam ad unguem obseruabit, & similibus remediis phlcgmagogis curabitur: habita ratione aetatis, tem poris,sed dotis minuetur.
Curatio epile .e ex constense ventriculi.
VT Iurisperitis ex facto ius oritur,ita nobis ex recta morbi cognitione, tota medendi ratio petenda: quia varie afficitur ventriculus, de per consequens cerebrum , ob magnam sympathiam quam cum eo habet, a sexto neruorum pari,quo eius oscit contextum. Quoties in eo putrescunt pituita aut bilis aeruginosa,acres vapores, x maligni in cerebrum feruntur qui epilepsiam pa
Haec curabitur victu non dissimili ab eo superius instituto, vomitione, purgatione δί roborantibus tam internis quam
V. . Rad. raphani per taleolas dissectar, 3. i. s. rad. peponis ἶ i. acari 3. iii. sem. atriplicis 3. ii. agarici B. ii. florum genistae p. i. coquantur in aqua ad 3 vi. oxymellis scillitici, S. i. 6. fiat potio tepide haurienda mane ieiuno ventriculo si facile vomit,vel sumpto cibo si dissicile, penna oleo rancido illita, Min os indita,sic iuvabitur natura. Eadem potio post aliquot dies, iteranda, s humor morbificus in ventriculo est contentus qui ob eius tenacitatem)non fuerit c ductus. Si aluus est pigra, sequenti Elysmate est solicitanda. 2 . Rad. aristol. & helen ij, Vtriusque j. i. i. mentae, me curialis.¢aurii mi. sin l. m. i. agarici, 3. iii. coque in aqua ad m. i. dissolue bicrae Gai.&diaphoenici,vir.3. vi. mellis stillitici,M Olci chai mcli,Vir. S. i. s. salis Semmei, 5. i.fas obsim.Yοἱ
333쪽
Pn Axis MEDICIN AE. 271 N. Agarici troch. & rhab. selecti, vir P. i. pul. hierae Gai, cista bilin B. ii. cum syrupo absinthii forma pii. vi. deauratas quas cap.
summo mane. Vel V. Nucis mosch. &etingib. vir. B. 5. agarici troch. 9. ii. p.fis p rhabarb. 9.iiii. diaphoenici, te elech. de citro sol. vir. 3. iii. in-hins. fundantur simul in decocto cori. citrij, mentae, S absinthij per noctem super cineres cal. cxpreissum, sumat mane si piluras dc uorare nequit. Vel N. Myrobes. citrearum, S cepularum, oleo amygd. dul- clericconfricatarum,utriusque 3. i. catholici, g. vi. infundantur simul per noctem in infusione rccenti, vel succo rosarum super cincres cal expres dissolue syrupi de cichorio dupl. rhab S. i. si. fiat potio. Deinde. V. Rad paeoniae maris Luna decrescente collectae, & rad. solani, utriusque δ. i. cori. citri j siccae. 3. 6. herbarum cichorij,
& seriolae tsi bilis aut mentae, S: absinthi j si pituital fumariae
5 mercurialis,lingui. m. i. rosarum rub. m. λ passul. integrarum, pa. xii. sem .sselebs, S granorum paeoniae Luna similiter decrescente collectorum de excorticatorum , utriusque 3. ii.
sorum thymi ,&roris m. & primulaeu. si vernum cst tempus singui. p. i. coquantur ex arte in h3dromelle si pituita, vel in aquasi bilis,ad m. i. colatura clarificetur cum Oxymellis scili. J ii. & arom. nuce mosch. vel galangae tenuioris, Θ. i. pro iii.
dotibus iterentur pilulae praescriptae;aut harum loco purgabitur finito apo aemate pitulis cocciis,&aggregati uis, si aeger
sucrit robustus. Vol potione praescripta. Dolis augenda aut purgari minuenda erit, pro cuiusque aetate, sexu, regione, anni lcm-porein viribus. Deinde sic roboretur ventriculus. N. Conseruae rosarum, j. i. cori. citri j sacch. cond. 6. citidis, myrob. Conditae, & aqua ros. lotae, de coser. florum cichorij, tr. 3. iii .put. descriptae p. 216.3. ii. cineris cuculi seu coc cycis, di coralli rub. loti vir. s. i. consect. alchermes 9. ii. lap. bzzPardici grana vi. masticis, P. ii. cum syrupo absinthij fiat
conditum multiplici auro coopertum,de quo alternis matutinis cap. 3. iii. superbibendo cochlear unum aquae praescriptae, aut alterius facultatis horis iii. ante primum pastum,&diebus intermediis cap. tabellam l. sic paratam. U. Pul. idio pathicae iam descriptae q. iii. conses. rosic cort. Talara citrij conditae,&conseruae florum cichorij, singulsi. iii. sacch.
aquanorum primulaeu. si extiterit j soluti, aut norum tuis:
334쪽
alborum, 3. iiii. sant tabellae pondo S. s. aut trium, cap. Vnam, ut dixi, SI alteram dormiturus. Pul .arona. rosati D. Gab. 3. i. granorum paeoniae mund.
visci quercini quod terram non contingerit si fieri potest vir. s. iiii pul. diacydon item sinc speciebus,3 ii. coriand. praepar. in aceto scillitico vice alterius 3.vi. panis albi asti & pul. 3. 4. sacch. albi 3. viii. sat pul. de quo cap. cochlear unum post singulos pallus su per bibendo parum vini rub. tortiui ad robur ventriculi, S non albi aut tenuis.
V. Ligni aloes, aut rhodii,santali citrij, cyperi, &cori. citris siccae,singul. 3. iii rosarum rub. masticis, S coralli rub. sngul. 3. i. si . mentae siccae. absinthij p. ma. macis galangae tenuis, caryophyll. styracis cal. benivini, pul dianaoschi singul. 3. i. sat pul. quo paretur scutum cum serico rub. tenui & go si pio interpumitum ventriculo admouendum, dic nocteque ferendum. Vel huius loco admoue rad. paeoniae recentem suo tem pore collectam. Si minus diues fuerit admoue emplastrum ex gummi caragnei, de lacamali cae paratum. Vel emplastrum pro stomacho,& de mastiche. Vci illinetur mane &vcsperi, Unguento stomachico: vel ex oleis mastiches, oc de menta, cum quarta parte olei nucis moschatae ante & a tergo panno lineo apposito. Curatio epilepsiae a vermibus puerorum perficietur,si prius consideraueris,an in intestinis, aut in ventriculo contineantur. Si in intestinis, balani,&clysteres ex dulcibus crunt prae scribendi. Si in ventriculo potiones ex amaris & detergentibus erunt praescribendae mixtis alexi pharmacis, ut saepe monuimus. Vcrum enimuero nequis hallucinetur , operaeprc-
lium duxi recensere signa tam communia quam specialia,ut
ex hac distinctione praesidia idonea in hoc affectu praescribi
possint. Signa communia, sunt anhelitus difficultas, tussis inanis sicca, sopor, si cum clamore expergiscuntur aut cum dentium stridore.. Signa,si in ventriculo fuerint,consequitur morsus, nausea, cibi fastidium, vomitus, si in intestinis tenuibus consistant, venter inflatur, interdum sequitur alui fluxus, alias liciateria. Praeter haec signa certissimum erit, si pueri per os v ct podicem aliquos reiecerint. vermes cum toto genere sint praeter naturam, sui ablationem
335쪽
nem indicant, secus vapor putridus ac malignus qui ex his prodit in cerebrum delatus, epilepsiam generabit. Si in intestinis generantur . A detinentur, sequentibus remediis erit
V. Ficuum pinguium elixarum, num. 8. contundantur inmortario, M super cribrum inuersum cernantur, & melle cocto excipiantur in balanos. . Decocti hordei,S. vi. mellis rosati,&sacch. rub. Vtr. g. i. vitellum i. oui fiat clyiter. V. Dactyliorum,& caricarum pinguium, vir. pa. I 2. Passul. mund . dc prunorum dui. vir. pa. X. sem. maluae, 3. ii. storum
viol. p. i. coque in hydromelle ad ib. g. colaturae dissolueiacch. rub. α mellis violati, vir. g. i. fiat clyster. Vel V. Lactis caprini,n .si. sacch. albi, 5. ii. vitellum i. oui, fiat clyster.Vel V. Rad. paeoniae,& filicis,uir ῆ. s. sem. citrij, 3. ii. absinthii p. ma. m. si. coquo in aqua ad ι. ii. colaturae infunde rhab. optimi, 3. i. expressioni dissolue syrupi florum persicorum ex multis infusionibus,3 .i fiat potiuncula: non sufficit vermes occidere,nisi pariter foras detrudantur. Si aetate fuerit prouectiore, superiorum auge do sim, vel dissoluo diacarthami, 3.iii. Vel , N. Pul. Eie Galg i. agat.troch.&rhab. Vtr. 9. s. sem. contra vermes, grana vi. cum strupo de cichorio dupi rhab. forma pii. vi. aut viii. Vel V. Optatae Salomonis, 3. ni. pul. contra vermes descript. nostrae, 3. i. cum strupi rotati, 3. vi. 5e dccocto graminis q. s. fiat potio sumenda circa interlunium: eadem reputatur sequentibus interluniis. V. Optatae Salomonis, g. g. pul. contra vermes, & coralli rub. vir. 3. i. misce dc extende super pannum cannabinum densum, aut alutam aut sericum rub. etiam densum,ti paraemplastrum super umbilicum admouendum.Vel . Vnguenti de arthan ita, D. Mes. J. ii. olei absinthii, J. i. sellis, J. g. pul. plous, 3. ii. misce, sat unguentum de quo illinetur totus ventriculus ad umbilicum usque. Addendo inunctionis tempore guttulas aliquot aceti scillitici mane,&vesperi, de collo suspendatur frustum recens rad. paeoniae maris, quae Ionge est efficacior emella. Hoc remedio Gal. Paul. Aebur & sere omnes neoterici multos epilepticos sanarunta Miri
336쪽
τὸ fiaq;. Tertia epilepsae species fit quoties vapor malignus ae vel psiae spe . ne natus coercetur in aliqua corporis patre interna seu exter es ut cu- na: veluti in pede, crure,coxa, manu, digitis, brachio: inter-
dum in utero , praesertim quum scelus gestatur, cum quo Mmulta putria coerceri solent, quorum vapor ille malignus in cerebrum sublatus epilepsam parit,ut obseruauit Auic. sen I. tertis tract. quinto cap 8. Expedita muliere una cum menstruis , materia illa putris
cxcernitur,& liberatur: alias cx uteri strangulatu, quum menses,aut secundina,aut semen detinentur,& putrescunt, sin re malignam 5: venenatam qualitatem acquirunt,quae in cerebrum sublata, pariter epilepsiam gen crant alias ex ictu, morsu vescorpionis,aut alterius venenatae ferae, cuius virus ciaculatum M per neruos in cerebrum delatum illud afficit & hominem concidere facit: alias a tumore aliquo in quo humor putris continetur,ut colligimus ex scriptis Marci Gallinariae cap. i q. suae Praxeos,qui quendam epilepti cum sanauit aperto per cauterium tumore in coxa de osse quod simul computruerat ablato, dc parte illa putri sanie diligenter purgata. si ac-- Si mali fomes constiterit in brachio,manu digitis it aut in COXa,crure,aut pedibus, arctiore vinculo in superiori parte,
prehendente accesso ne injecto , praesentaneum erit remedium autore Gal. 3. lo c. affect . cap. 7.&post eum Aui c. loco cit. cap. II. At praecipuum remedium erit, eidem parti cauterium potentiale aut actuale admouere purg to prius corpo -
quo remedio Deo auspice filium Ioannis Emi furnarii hir. ius ciuitatis anno r61 . curauimus. At si mali fomes in aliqua corporis parte delituerit interna, in qua vincula neque cauteria admoueri possunt, certe medicatio lon ge erit dissicilior: epicrasticὶ purganda sunt excrementa medicamentis praescriptis aut similibus humori accommodatis. Deinde alexiteriis utendum& sudorificis. His remediis licet humor sit contumax, domari po terit. x. r. b. eX ictu, et morsu alicuius bestiae venenatae si epilepta, in primo insultu vinculum in superiore parte admouendum ne virus s*rsum repat, deinde candem partem scarificare, cucurbitulam admouere ea sublata, emplastrum ex theriaca mediae aetatis in imponere,& aquae hirundinum E ii. subindo. Propinar x rutam redolere, de si corpus cacocnymum fu ai purgare exPedit.
337쪽
φ. Rad. aristol. tot.&paeoniae, Vir. J.i cori. citrii, I s. l. ci ris. pulerit, &rutae,Vir. m. i. sic m. sscleos, j si. florum rorism. &hyperici, vir. p. ii. coque in aqua adiu. i. dissolue hierar lo gadii,& bened. viret .vi. mellis mercur. & olei rutacci, vir. S. i. si fiat clyster vel Pul. hierat Gal. agarici troch.& mas epit. aggreg. sin- c patia. gul. 3. si . cum succo rutae forma pil. Vi. deauratas, cap. post primum somnum. Sequenti die cap. bolum ex theriaca, iaconservassorum betonicae,& sacch. paratum. Pl nigini huic symptomati csse possunt utiles, δί non errhina aut mastica
Quoties ignoratur antidotus cuiusque veneni eiaculati, oportet confugere ad uniuersalia, qualis est theriaca, ex qua paretur cmplastrum, si non datur facultas animalis quod venenum influxerit, quod contusum vulneri apponetur. Si vitio uteri contingat, videndum si a retentis mensibus fiat, an a retento semine , coque corrupto,ex quo grauis epi-lepsia consequitur: Huius curatio petenda ex propriis capitibus , modo nostris remediis nonnulla amuleta misceantur: qualia sunt agaricus trochiscatus , commendatus a Diose: lib. 3. cap. i. Gal. lib. 6. simpl. a Paulo lib. 3. cap. 13. maxime si a
crassis viscidisque humoribus putridis fiat. Quemadmodum etiam veratrum nigrum , si nigra bilis epilopsiae causa fuerit, eiusdem Diosc. autoritate lib. q. cap. 1si. & Mes lib. simpl. purg. cap. 3 o. semina seseli, & spondylij , & huius rad. Maristo I. rota &paeoniae maris &solani, Viseus quercinum,cra- nium humanum, unguis alces&C.
Inter composita, pitulae de agarico,& foetidae in robustioribus,& demoscho a Montagnana descriptae ad finem consi-lh a16. hoc modo. Sem .sset eos, rad. rubeae tinctorum , pulegi , medianae cori. cassiae fistulae, sem. paeoniae, a cori. mund. ω calami aro. snguis. iii. moschi orient. sumptus &pello subditus cpi- nae adura lepsiae ab uteri strangulatu, auxilio est 9. ii. nardi Ind. 3. si . vite- cum succo arthemisiae fiat massa e cuius drag. concinnantur m 6m pitulae sex capiet duas vel tres post primum somnum interpo-2pta latis diebus continuando: uterum ab illuvie expurgant &roborant. Si quis cas purgatrices desidera addat aloen socolorinam quantum libuerit.
Siquissbi praecauere vult, nubat, vel saltem sobrih Vivat,
338쪽
eibis parum nutrientibus,& semen absumentibus,quales sunt
lactuca, ruta, agnus , l. castus , nenii phar, semen canabis, Mmenta quouis modo sumantur teste Hi p. lib. 2. de diaeta. Cor. pus exerceat,& fugiat vitam desidiosam,& quae multum nutriunt. Bibat aquam coctam cum semine coriandri, vel vinum oligophorum,si vires sunt imbecillae. Inlima a . Aristot rotundae, S solani,&rubiae ina. singui. J. i. a bs ix sint iiij p. ma. oc centaurij mi. vir.m .i. lentium,m .si. ficus pingues num. . seminis sisticos,isi. florum chamaem. p. i. coque in hydro melle ad n .si. sacch. rub. 3 i. fiat iniectio in uterum ut omnis illuuies quae in eo continetur eluatur. Si vitio hypochondriorum scaturit,recurrendum crit ad ea quae scripta sunt in curatione melancholiae. Cognoscitur ex murmure laterum, &praecipue sinistri, tensione de duritie, aspectu, ructibus, somniis turbulentis,& Vitae genere, &aegri relatione, qui fatetur per vices auram quandam frigidam sursum repere , quae statim eum concidere facit. Haec dissicillime curatur: quia priusquam nostrorum remediorum visco perueniat, evanescit. Iuuandus tamen est aeger melanagogis, ne desperet ut loquitur Celsus. Si ab inaedia fuerit vi in ieiunantibus aliquando accidit, curabitur alimentis euchymis, S eupeptis saepe oblatis, mixtis alexi teriis.
Vtrumque nomen pro paralysi usurpat Hip lib. r. 'λ'
di Gal. interpretatur comment. 2. parte I9. dc co ment. . in lib. Idcm tamen Gal. comment.2. partis So. de comment. 3. partis 68. lib.i. prorrhet. Hip.videtur
haec duo nomina distinguere,scribens talem asse ctionem unius parti corporis dici, qualis est αυταγαία totius. Adeis ut haec Videatur uniuersalis , illa vero particularis. Cuc paralysio, qum peculiari nomine appellanta
339쪽
Latinis dicitur neruorum resolutio, seu priuatio motus & ta. ctus in toto corpore aut in parte aliqua. Differt a stupore, laquosi quod in hoc motus &sensus neruorum est tantum debilis: in 'r luserat paralysi vero omnino motus &sensus est abolitus si paralysi, - 'Iuerit exquisita. M. Differt ab epilepsa,venenata S maligna qualitate , qua caret paralysis, & non statis temporibus recurrit, ut epilepsia. Differt item ab apoplexi a magnitudine dc situ & non ma
Vtriusque symptomatis magnitudo , pendet ex humoris In quo disem orbi fici quantitate, qualitate , obstructione & spirationis I M)tpa-
Quantitas humoris in apoplexia est longe maior quam in paralysi.& eius qualitas crassior de frigidior. Contra in para- lysi minor & tenuior, contentus in alicrutro cerebri ventriculo dextro seu sinistro,interdum in ambobus, quod rarum est,& quam obsiderit partem, eam resoluit, citra tamen febrem ac putredinem. Sede humoris apoplex iam procreantis, semper in cerebro continetur, si est fortis; si debilis, in posteriore cerebri ventriculo contentus, degenerat in eam paralysim quam uia in ra Graeci vocant. At sedes paralyseos verae & exquisitae in spinali medulla, Gal. 3. lo c. affectorum cap. Io. consistit,si uniuersalis, vel particularis si in aliis partibus cum internis, tum externis, extiterit: ut Gal. annotauit loco cit in Pausania sophista. Quinctiaria in respiratione, quae . intercipitur in apoplexia,quae alioquin libera animaduertitur
in paralysi. Adhaees causa effectrix spectetur, apoplexia semper si a
causis internis : paralysis vero interdum fit a causis externis, ut ab ictu, aut casu, aut a longa sessione super lapidem frigidum,aut natatione in aqua frigida. His succrescit , apoplexia dicitur, quum omnes corporis partes motu dc sensu priuantur, patiente cerebro communi neruorum principio. Contra paralysis dicitur, quum omnes corporis partes sub facie constitutae motum &sensum amiserunt dempto capite:alias motus tantum amittitur,illaeso sensu. Quod si alicui membro acciderit,illius partis paralysis esse dicitur. Nerui omnes molles ab anteriore cerebri parte: duri verba posterioru quam Graeci παρεγκεφάλita vocant, de arachite.
340쪽
Ex mollibus, non omnes sunt sensorij: neque moto rhomnes qui a cerebello & rachi te emergunt. Queiod ita sit ex mollioribus secundum par,oculum: & postremum linguam mouet 5: cx durioribus sensum praebent ceruici, brachio,humeris, cruribus &c.qui ex rachi te scaturiunt. Ex his colligere licet cum Gal. cap. s. lib. T.de plac. Hi p. & Plat. & lib. I. de
anatomicis administr. omnes neruos utramque facultatem
sentiendi demouendi habere: quia mollities & durities non sunt deessentia nerui. Ad huius rei demonstrationem elegantem Gal. similitudinem adfert, Vt inquit) eques habenis equum impellit: ita facultas animae appetens in cerebro, pro tribunali sedens,neruis quasi habenis,musculos equis simillimos mouet, qui propria iunt mouendi instrumenta. Omnis paralysis seu neruorum resolutio , aut est uniuersari θ' iis aut particularis: Vniuersalis ea dicitur quae totum corpus occupat dempto capite & priuatur motu M sensu ex primaria cerebri affectione: altera quae apoplexiam debilem consequitur, quae para plegia de hemiplegia a Graecis nominatur. In hac medium corpus obsidetur, dc fit motus de sensus priuatio Particularis denuo est duplex : una exquisita, altera non exquisita: illa dicitur causa cotinens in qua motus aboletur, ill sosensu,&appellationem sortitura parte interiore aut exteriore
oblesia. Quandoquidem motus perire potest, illaeso sensu: quia ad sensum minor quam ad motum spirituum copia desi-- deratur. Alias fit ex sensus priuatione, illaeso motu ι diciturque spuria& imperfecta seu non cxquisita, ob id Gal. lib. 3.lo c. astech. cap. io. ine dii de non paralysim appellandam censet: quia paralysis motus potius quam sensus assectio est.
Aurelianus circa initium cap. I. lib. 2. cronion causam re-P fert ad conductionem seu retractionem & ad extensionem. Alij verb ad externas & internas referunt. Externae sunt aeris frigiditas, casus,ictus,dissocatio stricta ligatura: longa sessio super lapidem frigidum, aut natatio in aqua frigida, aut coenosa,venus intempestiua δί immoderata, ebrieras, crapula:
aquae frigidissimae largus potus: csus eduliorum frigidorum,
humidorum, & crassorum: usus pariter medicamentorum
frig. Somnus in loco humido I frigido, aut in aliqua spelun- . ca, aut in domo recens gypso polita, aut in Lunae radiis: Nerui compressio ab aliquo corpore duro foris appresso, & exercitium violentum a cibo.