장음표시 사용
311쪽
Ob id auspicanda crit curatio a victu liquido , euchymo,Mcupepto,re trigerante ratione sebris) & humectante, ratione siccitatis. A cr pariter talis esse debet, arte vel industria paratus, ut saepe docuimus in febrium continuarum, & hectica
Somnus solito sit longior: quies consulenda: animi pathemata fugienda. Aluus libera esse debet, quaesii suppressa fuerit, solicitanda erit clystere parato ex decocto refrigerante. cassia,melle violato,& oleo nymphaeae. Vel ex iure extorum, Vel capitis vervecis, cum saccharo,&oleo amygd.dul. vel butyro. Iulepi, vel decocta ex plantarum partibus refrigerantibus & humectantibus parari poterunt: vel horum loco,vtatur aegrotus iuribus pullorum gallinaςeorum,agnorum, porcellorum cum herbis refrigerantibus sine sale paratis , occxpressis mane&sub horam secundam pomeridianam per multos dies continuando. Vel quotidie mane hauriat scyphum plenum lactis asinae vel caprae cum saccharo rosato recens mulcti horis tribus ante primum pastum, M superdormiat, Vel huius loco sugat Iactantem mulierem, si febris intensa non fuerit,alioquin ossiceret, ut testatur Hip. , .se h. s. Balneum aquae dulcis temperatum , A non calidum hule symptomati est utile. Vtilius erit si in eo coquantur herbae rem gerantes,humectantes,& cmollientes. Vel paretur in iure extorum si tanta quantitas haberi potesst , vel capitum vervecis, cum oleo dulci,violatum dcc. 2 . Oleorum amygd. dul. liliorum, Τί viol. singui. 5. i. ian' liuo, nagiae gallinae, butyri recentis, M muccag. sum. lini, & psylli; aqua viol cxtractae insul. J.f. misce sine coctura,& his illinetur tota rachitis frigide post balneum, in quo bis die ingrediatur.
V. Hordei & l .maluae, viol. singui. m. i. i. cucurbitae,& ess salicis, vir.m. 6. storum liliorum,& nymphaeae,vir. p. i. bulliant in aqua ad 3. iiii. oleorum pr scriptorum vel ciusdem linimenti 5. ii .hat embro cha capiti rasis capillis tepidi: admouenda mane&vesperi. Carnis testudinis, C. iiii. cancrorum fluviatilium, aut Eliati a carnis 3 erdicis, aut phasiani tr. J. ii. nucleorum pineorum, inmorsuri Mai gdal. dul. mund.vir. J.i. pul. diapeni dij sine speciebus, 3. Vi. pul. diatragac. frig.recens praep. & scin. melonis mund. Vtr. 5. iii. acchalbi aqua viol. soluta, ib. i. ex arte para pastam
312쪽
in morsellis deauratis, quibus utetur in fine singulorum pastuum diu continuando.
hasi, si Quoniam conuulsio cx plenitudine, a multis causis seria thaliis. potest,pro causarum diuolitate,variari Obent remedia. Si alburi languine inflammato fuerit, praemisso clystere si aluus est Ossanrui- suppressa) per ἐ-:αρ , mittatur sanguis, ne plus iusto aegrinta vires dehciantur. Victus parum dissimilis sit, eo praescripto in curatione ab inanitione , & baliacum, litus, & cmbrocha praescripta rachiti S origini neruorum aptari possunt. si amisita Si vero fit a pituita crassa& lenta,ex qua flatus generantiit qui neruos& musculos distendant, conuulstonem pariunt, quam Arabes Alcueten appellant, si cito fit, cito desinit. Quis forte non cesset, resoluantur fricando locum pannis calidis , de ungendo oleis digerentibus , qualia sunt oleum anethinum , vulpinum , lumbricorum , cham acti, cum paucotheriacae veteris, aut mithridatij. Si eadem pituita non resoluitur,sed manet in eodem statu
Sihi ita curanda erit ut dicetur capite de paralysi : a qua non dis fert ab analogiam quam inter se habent in sumendis Zc admouendis. V. Hi tundinum num. o.rutae m. ii. sem .sset eos, & castorij, vir. S. i. vini albi, m. iii. destillentur in balneo mariae, cap. aeger in primo conuulsionis insultu cochlearia duo,& tantundem quotidie mane, praemissis uniuersalibus, breui tempore omnem conuulsionem sanat. Rond. capite de paralysi a pitui
curatia ta: multa alia dabimus profutura remedia. per ' 'i' Per consensum conuulsio multis modis fit:interdum,hanc μ si 7 materiam non proportionatam referunt seu ad condolentiam,quum cercbrum in sese mouetur,ut expellat, quod illa est infensum : alias quum os ventriculi ab humore acri Minordaci assicitur: alias quum quaedam pars est vulnerata, ab aliqua re pungente neruos,& musculos:alias ab ictu, morsu ue virulentarum bestiarum: alias ab aliqua materia maligna collecta inter cerebri men inges cas pungens, unde subsequitur conuulsio: alias a vermibus in ventriculo contentis: alias ab utero, quoties vapores maligni per arterias in caput de
Si cx materia non proportionata fuerit, curabitur septem modis: quia totidem conuulsio fieri potest,ut in sequen i ibus i. apparcbir. Primus crit,si aperiatur terebra celebium,aut alio
313쪽
instrumento: aut cauterio potentiali,aut epispasticis medicamentis, sit non magna fuerit inflammatio, ut illata materia per vulnus inflictum euacuari possit. Si ex aeruginosis vomitibus fit conuulsio clysteribus&pur- i. gatione facta ex rhabatb syrii porosato sol. & myrob. citreis infusis simul in sero lacti . Vel forma boli, vel pitularum. U. Pul. Hierae Gai .simpl. 9. i. pitularum imperialium, 3. i. pilis in
cum strupo viol. fiant pilulae vi. aut viii. deauratae,cap. mane: abstinendum a vino cuius loco utatur decocto rad. acetosae cum succo granatorum.
Et si aluus est suppressa , iniiciatur clyster reni gerans cum miscassia, diapruno simpl. melle viol. & oleo nImphaeae prae'. digerii. paratus. Expurgato Ventriculo , corroborandus erit gastricis tam sumptis , quam admouendis, astringendi facultato praeditis. Si conuulsio originem ducit a vulnere inducto-in neruo, .uci tendine,aut puncto: vulnerc diducto, calide inijce oleum hyperici, vel terebinthinae. Deinde appone aliquod emplastrum cpispasticum,ut sanies,aut venenata qualitas, si aliqua est inducta, extrahatur. Si his non mitescit, neque inflammatio reprimitur, neruus vel tendo per transuersum scindatur, idque in parte altiore quam punctura si fieri potest. Satius est motum partis alicuius perire, quam totum animal. Si ab ictu morsuve alicuius animalis fuerit, parti admouea tur cucurbita cum scarificatione si fieri potest, vel sine ea nouacula scarificetur,le lauetur aqua marina tepide: Deinde asinoue emplastrum ex theriaca compositum.
si ab aliqua maligna materia collecta in cerebro quae eius I meninges feriat : cxpurgata corporis prima regione alexi pharmacis oppugnanda,vel candenti ferro urere oportet.
si a vermibus, sunt occidendi & expellendi amaris de detergentibus,tam sumptis,quam umbilico potius quam ventriculo admouendis suo loco describendis. . si consensu uteri fit, recurrendum crit ad caput de 'teri 7. strangulatu. Si ex luxatione prodeat, frustra est auxiliares
manus adhibere, antequam luxatum os , in propriam sedem reducatur: sat erit eo tempore lenientibus,& mitigatoriis auxiliis doloris saeuitiam fraenare.
spasmi cynici curationem dabimus cap. de paratis: qui fit, conuulso lato musculo, ex quo musculi narium, Lupercilio
314쪽
De tremore,quid. causae tremoris. De rigore
rum & l Iorum fiunt qui contractus,sanam partem ad se trahit. At si uterque musculus aeque contrahitur,fit risus sardonius dictus, qui pariter iisdem remediis tam univcrsalibus quam particularibus curatur quibus Paralysis, suo loco describendis.
De tremore, rigore, horrore T frigore. C A P. XII.
ΤPρμιος, i. Tremor, est motus deprauatus DGaltatis animalis , partim a voluntate, partam ab onere partis editus..Hic motus est geminus: virus qui deorsum, alter qui sursum
tendit. Hic secundum naturam est, SI a Voluntate perficitur :ille vero praeter naturam , & a partis squae tremore agitatur Onere,atque grauitate. Itaque vicissim facultas nunc vincit, nunc Vincitur, fitque conitatiorum motuum pCrpetua quaedam successio.
Huius symptomatis causa,est duplex:vna obstructio ne uorum a multis succis crassis, de lentis: ita ut exigua facultas motrix in partem assiuat, nisi confertim irruens , illos e
Altera verd facultatis motricis imbecillitas, contracta in temp. frigida, vel corporis uniuersi, vel principi) neruorum, Vel aliarum partium natura imbecilliorum, & ad morbum propensarum, quam vel senectus frig. &sicca: vel venus immodica & intempestiua vel timor, vel dolor,uterque magnus longusque, vel frigidus aer,vel balnea, vel potus largior vini meracioris aut aquae frigidae, vel ignauia diuque omissa post
multos cibos exercitatio,inue crit.
Eis,u: i. Rigor : Est motus voluntarius dcprauatus & coactus ab acri S pungente humore: similis est conuulsioni, v lidiorque est, quam in tremore. Hic aliquando cum sebro, aliquando sine febre nascitur,& causas habet disserentes. Quicum febre cst,causas habet tum calidas,tum frigidas, spiritum scilicet,aut humorem. Nam A bilis flaua in tertiana exquisita&causone,& atra bilis natura frigida per putredinem calefa
cta,rigorem gignit , de pariter spiritus sine humore calidissi-
315쪽
mus,aut frigidissimus per corpus sentiens, transiens, rigorem gignit. Nam sacultas expultrix ab excremento ro denti, Mmoto Vehementer per ipsis partes pungendo S vulnerando)irritata,eas contrahit ,& constringit, ut carum quq libet con- tentum in se illius excrementi portionem cito expellat, vel in cutem,vel in ventrem superiorem,aut in inferiorem, si accenso critice solui debet. Contractis autem musculis,necessario ctiam articuli ipsis annexi contrahuntur, & si vehemens totius corporis succussatio, quassatioque,& cutis cum partibus subiectis.& extremis exanguis atque frigida evadit. Postea ibi collecta, ob vehementes contra causam molestantem incursiones, cum multo calore rediens, febrem a rigore accendit, adiuuante causa ad concipiendum calorem idonea. Qui vero sine febre ristor est, varias etiam habet causas: nempe aeris frigidi, vel aquae frigidae repentinum, Vel diu' μη sensis turnum occursum aquae seruciatis balneum repente & con- balisei, sis fertim occurrens, corpore non praecalfacto: aquae dulcis & M VI dulcis temperatae, balneum frequens post cibum: ignauiam , otium, imo 2ρή-
repletionem frequentem cibi de potus ; temperies frigida, pituitam generans. Veruntamen rigor qui ex praua victus ra- 'tione nascitur, ob imbecillitatem, horror potius quam rigor est. Nam rigora succis frigidis,& pituitosis, non videtur exciatari t qui ob crassitiem vehementer moueri non possunt,ncCadeo tenuari ut bilis. In rigore humoris motus cst magnus: . contra in horrore est tardus , de languidus. Quod autem non per vasa, sed per partes sentientes eum fieri oporteat, nemo nescit.: I. horror, sit ab iisdem causis quibus rigor: sed hora P eroris causae sunt mitiores , & minus tibiae quam rigoris. Vt autem horror minus quiddam est, quam rigor: sic maius quiddam est refrigeratione, de inaequalitate. Qtri enim committit refrigerationem, humor est frigidus, crassus &immotus: qui vero inaequalitatem, minimum calidus,tenuis: horror medium tenet inter rigorem & refrigerationem. Tremor senibus si acciderit, est perniciosus& curatu dissi citis: Auic. sen a. terti j trin. i.ad finem cap. ii. ob dc sectum caloris insiti. Tremor quum sinistram corporis partem ob repit est longe deterior eo qui partem dcxtram. Quum tremor
diu perseuerat, futuram paradrsin portendit. Quibus in D
316쪽
Curatio cremσris. cerebrum leporis multorum testimonio
conual 17. tuentua quavis causa,
bribus ardentibus tremores fiunt, delirio soluuntur , per translationem humoris febrilis e venis x arteriis, in neruos. Hi p.aphor. 26. sect 6.&Gal. tremor labij inferioris , indicat
Si tremor fit in aetate senili, nulla sunt scribenda remedia, quia curationem non admittit, ne diffamentur remedia quae multis usui cile possunt. Si ab ebrietate, aeger bibat hydromel loco vini: de iniuribus carnium coquantur herbae cephalicae, veluti saluta, maiorana, δί roboretur cerebrum tam sumptis quam admouendis capite de paralysi describendis. Si acrastis At frigidis humoribus fit, curabitur phlegi nagogis cap. de paralysi descriptis.
Peculiari dote cerebrum leporis commendatur ab Auic. lo c. cit. cap. i 2.5 a Sexto Philosopho Platonico lib. de medicina ex animalibus initio cap. r. necnon ab Abin Zoat lib. Thei sir tractatu 1 o. cap. . siue potui detur ex vino, siue aliis medicamentis misceatur.
V. . Conseruae rad. acori vulg. & florum salutae, M rori . singui. J. i. cerebri leporis assi & non pulueri sati ,3 .vi .rad. plantag. aquatici,& peoniae, & sem. eiusdem, singul. 3. i. pul. dia-galangaeS. ii. sem. urticae, & viticis, utriusque 3 si, castorij, Maspalathi, utriusque Θ. i. cum syrupo conseruat. satyrij, vel syriapo stoechadis vel mentae,quae sua siccitate no minus quam ruta semcti absumit, contra Diosc.sententiam scribentis lib. 3. cap. I. venerem stimulate in fiat optata de qua singulis matutinis cap. 3. ii. superbibendo parum aquae stillatitiae in alem bico vitreo florum salutae,vel lili conualiij, quod magnarum cst virium aduersus morbos cerebri,& neruorum ex in temp. frig. humidaque cor, iecur & cerebrum roborat, si extiterit: vel tantundem aqua elestis, vel claretae compostae , & in nostra paraphrasii Gallica descriptae. Si haec non suificiunt obcalidi innati 5e spirituum iacturam quae fit ex immoderata aut intempestiua venero : aegrum alere debemus alimentis boni succi &eu pepti,& illi quietem imperate M manus non lauare frigida, sed vino diluto tepido : frigida tremorem augent.
V. Rad. cyperi. calami arom. nardi Ind. schoenanti,& nucismo sch. singul. 3. i. hermodact. 3. ii .euphorbi j,9. i. fiat ex arto puluis
Succi salui: e, M olei castorij, vitiusque 5. ii. si . bulliant
317쪽
in phiala obturata ad succi scrine consumptionem. Colatu arae liqua cerae flavae, J. s. deinde extra ignem dissolue pulue-rZm praescriptum, M hoc Vnguento manus & priorcs meta- phreni vertebrae illinentur calide mane, S vesperiante luculentum ignem : addendo inunctionis tempore guttas aliquot aquae vitae. Hoc unguentum tremori a quavis causa aptari porcst. ιPauperes dissoluant theriacae veteris &probatae S. i. inurina, de abluant membra tremcntia calide. Noe quis hallucine. tui in horum symptomatum affinitate, quae fiunt a causis di se '. uersis,&remediis diuersis curari debent. Nam tremor est sectus particulae, S non totius corporis, qui non fit nisi con- .silio mouendi partem. In horrore verb & frigore summa cutis corporis algent: distantque inter se solum, aut ubertate
causae,aut acrimonia,aut motionis impetu.
Haec tria symptomata febres intermittentes s ut plurimi praecedere solent,quaeque aegris magnum negotium facesse- re solent, in quibus mitigandis nonnulla praesidia describere decreui in iuniorum medicorum fauorem. Imprimis ubi rigor,horror, aut frigus expectatur , ab omni potu aeger est prohibendus, ne febris augeatur sed maturius multa veste tegendus,Vel antequam inhorrescat aliouo ex si quentibus utendum . . IV. . Milij, auenae , & salis torrefacti δe puluerati, singui. sacculus
ἶ. iiii. excipiantur sacculo cx panno cannabino Δ calide parti cui est nactus admoto,vel paretur sc quens fomentum. V . Fol .rutae, in ii. c. lauri,vel iuniperi, S. i. piperis, 2 in-giberis,sinapi,& iridis, stingui. t .summit.anethi, m. s. costi, castorij,& nardi Ind. singul. 3. i. coque in aqua,& extra ignem inhce aquae vitae,3. iiii. olei petrolaei, j. ii. his Vniuersa rachitis ante ignem luculentum cum spongia foueatur. Vel ex iisdem oleis manus & pedes cum pauco aquae vitae illinentur. Ves huius loco eaedem partes illinentur unguento martiato
aut aregone, aut sequenti quod potenter calfacit attenuat, dediscutit humorem morbiscum. Ut Theriacae antiquae, j. ii. oleorum anethini,&laurini,vel 1 is en arulacci,& aquae vitae,singui. Ja fiat linimentum quo praedictae partes ici ide illinentur ante luculentum ignem. Vc
318쪽
bulliant in phiala vitrea obturata super cineres cal. ad succi ferme consumptionem. Colatura illinentur spinalis medulla,manus , & pedes ante ignem idque ante rigorem, aut frigus per horam au t at teram, cxpurgata corporis prima regione, ut omnis cruditas ibidem aceruata foras propulsetur. pl. - V. Herb. angelicae, M urticae, Vtriusque m. i. pentaphylli, rna. m.si. telae aranearum , 3. vi. fuliginis fornacis,isi. salis communis , 3. ii. tusis omnibus cum aceto fiat pasta pulsibus ad
p. . V. Rubiae trochiscatae,3 i. cum Vino rub. optimo fiat potio , . per horam ante frigus, aut horrorem sumenda. Haec frigus. discutit: theriaca antiqua, aut mithridatium aut aurea Ale- pq &and. aut liquor cirenaicus pati pondere in potu idem prα-
Huius loco pauperes cap. decocti serpilli, 3. ii. quia idem
praestat. . . V. Sem .dauci,5 ameos, styraciscat. sngul. 3. i. cum vete- ri thetiaca forma pii. tres pro drag. quas cap. pCr horam aut alteram ante frigus, horrorem aut rigorem, quum quis rigere aut algere incipit. His remediis calidis calor sopitus se oppressus foras euocatur.
Si quis ad vomitionem tronus fuerit, iuuetur natura hyp dieli, eum oxymelle simplici, aut syrupo acetato laico accessionis. Saepe hoc remedio bilis vel pituita tunicis ventriculi impacta. unde febrium intermittentium scaturigo educitur. Hi p. lib.de statibus,& post eum Celsus lib. 1. cap. .
CAP. XIII. D. db - Π Invaso seu comprehensio dicitur: quia ho
mines cuiusuis aetatis, fortes, & debiles invadi . Est conuulsio omnium corporis partium non perpetua sut vid. re est in Emprosthotono, Opistho tono, atque Tetano, de quibus disserui capite sexto: scd quae ex temporum interuallis
319쪽
uallis accidit. In hac functio animalis principalis, aboletur: nec non sensus A motus. Denique dicitur conuulso, quia functio motus est corrupta. Lege Gal. lib. I. de loc. affectis
cap. s. dc T. Trallianum, Aetium, Paulum Avicennam. Varie a Graecis atque Latinis nominatur : veteres Graecim; ν μεγίλta, , & γγαλίου , 5c ἱερον, & in αν παιῶν , id cit , uia. Derari gnum, Herculeum , Sacrum, & morbum puerorum appellarunt: Latini vetb Comitialem a Romanorum comitiis: Ca ducum a cadendo lunaticum, quod motu lunae commoueatur,vel inter iunio corripiat , nominarunt. Aristoteles probi. I sect. 3o. ex priscorum opinione refert, hunc morbum ab Hercule epileptico nomen sumpsisse, quam opinionem negat Gal. comment. 6. in lib. 6. epid. textu 7. sed ut eius magnitudinem significarent, essinxisse, qui nunquam fuit epi-lepticus. Quidam sacrum morbum falsa opinione inducti Vocauerunt, ut resert Hi p. lib. de morbo sacro, qui initio huius libri,ait, hunc morbum aliis morbis non esse diuinio- m,aut sacratiorem sed curabilem.
Vt os sacrum I. magnum dicimusri de auri sacra, r. magna fames: sic hic morbus lacer, i. magnus nuncupatur. Lib. de aere,aquis & locis,& lib. de statibus morbum puerilem Hi p. vocat,quod in ea aetate saepe proueniat. In Gallia bracchata est ita frequens ut saepissime pueros iugulet. Tripliciter hic morbus gignitur: aut enim cerebrum pri' D tripli imogenia astectione laborat : aut propter consensum oris vcn- Aferin triculi male affecti: aut propter consensum alterius partis,ue manuum,pedumue digitis,vel a crure, vel ab utero in hystcricis, praesertim quum foetus gestatur , cum quo multa putria
coerceri solent. Sic censendum de vermibus qui a putri materia generantur,cuius vapor malignus sursum sublatus epi-lepsam parit. Conuulsio est assectias stabilis , quo partes praeter Volunt Od stis imperium ad suam originem flectuntur: Epilepsia verbest nas a ta- motus conuulsuus non stabilis, qui cessat&per interualla uret ne repetit. vii psi
Praeterea conuulsio a solo morbo oritur, citra alterius cau- sae complexum : at epilepsa, a natura irritata, causis ipsam
molestantibus quas ut a se pellat uniuersum corpus quatit M
Iccm conuulsio fit musculis per primogeniam assectioncn
320쪽
cui .m affectis,motus vero epilepticus,fit per consensum a cerebro, i. tertii muscujis nihil patientibus. Ad haec epilersia , nulla fit ab
iract. s. c. 8 inanitione,ut conuulsio.
i, is, A. Digeri a sternutamento stu : in hoc vapor crassus in antes a IZ riori ventriculo cerebri contentus, tanquam molestus excu-ummoto titur: in epilepsia verb, vapor continetur in mediis oc posterioribus cerebri ventriculis qui non aeque facile discutitur motu cerebri sese contrahentis. In quo di- Qualis est dissetentia inter paralysim,& apoploiam: talis sui tremor obseruatur in tremore & cpilepsia. In tremo rc nulla est obis pili a structio sed superfluus tantum humor naturae grauis, qui sua grauitate & non obstructione partem offendit: Sic censet dum de epilepsia quae fieri nequit ab obstructione, sed potius a vapore crasso ac maligno, qui functiones animales, S motum voluntarium offendit donec motu cerebri penitus sit discussus. Dee Ula In genere causae tam idio pathicae,quam sympathicaeexteridior ibi- nae sumuntur a sex rebus non naturalibus : nempe ab ingenti frigore. a longa in sole ardenti mora, a crapula, ab ebrietate, ab inaedia a venere immoderata, a somno diuturno, a quieto superflua, ab aspectu rei alicuius horribilis, ab odore graui: qualis est bituminis, cornu caprae, aut cerui combusto , ab odore hepatis hirci, a fumo quorundam fungorum, galbani, myrrhae, croci de thymi: haec omnia concitant epilepsiam autore Auic. sen i. tertii, tractatu S. cap. 8. dc ante eum, Orpheo, esus api 3. Inter praecipuas causas sunt corporum dispositio, sine qua non fit epilepsa, & educatio puerorum, & vi tium seminis parentum, ex Hi p. lib. de morbo sacro & post eum Poeta Mantuano Germano. Qui viret in foliis, venit ab radicibus humor : Sic patrum in natos, abeunt cum semine
morbi. Tubarum clangor, tonitrua, sonus repentinus machic rum bellicarum, trepudium, equitatio grauis,& currus succussans mox a pinu. Esus carnis veruccis,vel arietis epileptiaci,paroxysmum accersit pariter si quis corium caprinum in duit,rec ias excoriatum, statim a paroxysmo tentatur. Auic.& ante cum Hi p. qui lib. de morbo sacro reddens rationem cur Scythae& qui Aphricam incolunt, ab epilepsia non curantur: quia caprinis pellibus & carnibus utuntur: quum ne ρος strarum, neque pallium , neque calciamentum hacnsi