장음표시 사용
281쪽
quam vero posteriore loco circa occiput, dol6 ponderis sensum praebens. saepius in mulieribus, in viris rarius se offert. Interdum superiore loco circa verticem dolor residet.. Consueti capitis dolores sunt, qui vel leui de
causa commoti redeunt: vel alioquin inueterati sunt. Et nunc utramque, aliis vero alterutram capitis duntaxat sedem occupant. HGa. Vtramque seu maiorem capitis partem cum a s ficiunt. priuatim hoc genus Cephalea dicitur.' In qua dolor vel continuus est, qui diu perseuerat, P ec omnino cessat, cum etsi interdum aliquo modomitior sit, mox tamen rursum exacerbetur. Alias I vero in ea intermittit penitus dolor. & per nyer' ualla veluti per paro xylmos redit: Qui vel sunt oris 'dinati, certis diebus septima nisue, vel mane, Tel. sub noctem redeuntes: Vel inordinati, tunc plerunq; cum a causa aliqua externa vel leui salina ex
Remierit. Alterutram partem, dextram vel sinistra in durita Xat. e Xquisite, ac si caput per medium diuisum esset, si infestet dolor, Hemicrania vocatur: Quae a temporum pulsatione fere incipit, & ad suturam sagittalem, caput per medium longitudinis diuidentem, protenditur, 3c per circuitus tertianos vel quartanos, quod tertio vel quarto die redire soleis ant dictos, ferὸ aegrum exercet.
Solitarij capitis dolores sunt, qui per se incipi
unt nullo praegresso morbo, a caufiς uti dicetur externis internisue cephalalgiae: Quarum illa quae a vino oritur, peculiariter Ebrietas dicitur, incipitque ferὸ postquam mentis alienatio 3e stupor a vino cessa rami. Comitati capitis dolores sunt, qui ali Ox mor - - - bos comites habent, quos &plerumque sequuntur,' illorumque existunt symptomata. Sicuti febres, quas
282쪽
, C Α v s R. quas Se continuas & intermittentes, cephalalgia in 'aeferὰ semper comitatur, praecipuumque interdum in illis, quod affligit, est sympto in a. Vel alite ce phalalgiae 3e cephalere, quae morbos alios capitis, ut melancholiam epilepsiam comitantur. Vel quae
in coryZa, aliisque catarrhis occurrunt grauedines capitis circa frontem aut posteriora. Aut quae in morbis partium naturalium eueniunt, quos di uersa alia accidetia, ut cach exta, mensium suppres- , so, & caetera eiusmodi comitantur. Vel quando in lue Venerea, cephalea tantopere molesta est. noctu plerumq; non tantum circa interiora, sed &circa exteriora, affligenS.
Intra caluariam eausam doloris residere, vel in varirneningibus cerebri, vel cerebro ipso, cum nihil a liud illic occurrat, necesse est. In me ningibus autem cercbri dolorem hunc seri posse, quod sensu tactus praeditae sunt, docuis mento est. Quae cum geminae sint, crassa nimirum& tenuis, illaeque areu inter se coniunctae, vasis φcohaerentes, dolorem, ab utralibet primum inciis piat, fer8 communicant: ita ut aegr8, quae nam ex
illis potissimum afficiatur, liceat discernere, nisi
ex eo coniectura in aliquam capiamus, quod, cum affectus in exteriore crassa membrana potissimum residet, ad exteriora capitis dolor quoq; , propter pericranium illi connexum, aliquomodo perti .neat: si vero interior tenuis tunica magis afficiatur, profundior tunc, cerebroque veluti immersus esse videatur. In utraque tamen assecta, dolor ad oculoru radices, cum oculi globus a cerebri mem ri branis tunicas accipiat, potest pertingere. Sed M M. cum ambae tunicae in duas veluti partes una cum
cerebro per longitu em mediae caluariae exa- T
283쪽
248 CAprTIs DOLORI sinussim distinctae sinti fit, ut si assectus in una salatem illarum parte vel latere cos stat,medium quo. que tantum capitis latus in hemicrania patiatur: si in utroque sit, in utrisque simul dolor. & nunc in hac illave capitis parte. plus minusve, prout causa residet, molestet. In cerebri substantia, cum insenssis esse credatur, dolorem fieri minimὸ posse, plerique statuunt. Verum cum cerebri illas portiones quibus tenui me ninx proxime ad nascitur,quq neruos sensorios promit, sensu adeo penitus destitui minim8 creda mus, e s quoque, vel per se, vel potius meningumeaua per consensum affectas, non tamen eoulquς, ut mente laesa, stupeanx potius quam sentiant, dolori occasionem etiam praebere cum meningibus.. existimamus . Et in grauedine capitis. quam voscant, circa frontem & posteriora capitis, ponderi illum sensum, ob cerebrum ea sede, qua neruos de dorsalem medullam promit, molestatum, aegros
sentire putamus. . Asselius autem meninges cerebri, illiusve potationes sensiles neruorumque initium occupans, qui causa efficiens est doloris capitis .est vel ma- nifestus; intemperies calida partes enarratas aciscendens,vel frigida conuellens,aut solutio conti. nui vellicans. distendens aut grauius laedens. ' est oeeulta qualitas hisce partibus aduersa, easque molestans. Adiuuans vero causa, partium harum
ad patiendum dispositio . A quibus causis, si Iesuiores sint, leuis duntaxat fit assectio, si grauiores.
aut plures concurrant, permanens&grauior nais scitur affectus. οcri dat L Calida intemperies, perfrequens capitis dolOpς - φη ' ris causa existit , cuin caput iacilὸ ob sanguinis spirituosi copiam ut mox dicetur incalescat, atque uri ' calorem praeternaturalem concipiens,doleat eoqis
284쪽
magis, si, uti fer8 accidit, ccedente materia aliqhia ςalorem hunc excitante, ab ea simul vel licet ir, vel . . distendatur: aut qualitas quoque aliqua in illiς sit cerebro noxia: Sicuti a vapore humore q, calido, sanguine scilicet Se bile solet accidere. Vapores, subtiliores praesertim, cum caput inpininentissima corporis sede positum, facilὸ susci: ρορ ' piat, illud calefaciendo vel vellicando, doloribus '' ςapitis per consensum factis & appellatis, saepe oe. dolarisasionem praebent. Quod eXtrinsecus a vehemens er odoratis exhalantes, naribusq; astatim excepti& in eaput delati interdum faciunt: unde tam ε, ut consuetus potius prius capitis dolor redeat . vel recrudescat, quam quod, nisi aliud accedat, nouus inde sub oriatur, accidit. Quod & ab assumptis vappre suo caput ferientibus eodem modo eueis nit: a quibus etiam noui capitis dolores, si id vaporibus admodum impleant, excitari possunt: veluti a vino immoderatius hausto inebrijs fit, a quo Apores tenuissimi eleuati, caliditate sua cerebrum pecendendo & vellicando potius, quam distendendo, accedente interim pduersa cerebro 3c nerisuis vi cui postea dicetur)dolorem capitis pariunt. qui plerunque cessante somno & stupore, a narco. ica vini vi excitatis. remanente q. diutius illi im pressa caliditate, se exerit, Sc aliquamdiu adhuc, donec sternutatione fere vapores hi excutiantur. perseuerat. Ab humoribus calidis, biliosis putriodis, in venis, ut in febribus dictum est. collectis, vapores capiti demandati, in eo dolores capitis, pleri' i febribus consaetos excitant: qui & extra fesst bres δ praecord ijs sursum elati, hemicraniae parois sinos inducul: bilis q. in ventriculum effusa, eua. porans, uti su flusiones, vertigines, se & capitis
285쪽
is, rapit. Musis bri an plis de multis ianibus seu ductibus colinea cep6alia tur, nimia copia illos adimplens, distende ido. vel calidior factus. accendendo nondum tamen omisnino inflammando, unde delirium potius seque
freques causa existat. Cuius plures d siti retras, prout sanguis qui exuperat vel incaluit, vel tenuis vel erasius aut crudus vi volut)existit, statu ut Se Cea phalalgias biliosas, melacholicas, pituitosas nomisnant. Coaceruatur aut ille sanguis in capite, vel ob, Plet hora in corpore redundantem, quae vari s de causis accumulatur. Vel alioquin eo attractus aut impulsus ut calore solis, balnei, hypocausti vel clamore, tussi, ictu, casu motu ue nimio corporis aut
animi a flectu vehementiori. Calidior quam par est
ab ijsdem causis qui usdam fieri potest: Imprimis
vero in morbis calidis, quorum symptoma cephaslalgia lite existit &potiisimum in febribus, in quibus sanguis cum spiritibus, uti in maioribus venis, sic & in hoc loco accenduntur: scuti & in pleri':
febribus, capitis dolor, tunc hanc ob causam,tum ob evaporationes, ut dictu, tum quia in omnibus sebribus, uti omnes corporis partes, sic & cerebrucalidius redditur. molestus est. Asanguine autem capitis dolorem exortum esse, tum a praegrestis. tum pulsante dolore, oculorumq; rubore, alijsque eausis facilὸ deprehendimus. Bilis excremen titia . si qualis in capite a sero segregata in aures mera & pura eXpurgatur, talis admen inges cerebruq; effunderetur, dolorem quo que sine dubio pungentem efficeret. sed vix nisi sero diluta, uti dicetur, eo peruenit nec tunc se insper cum ictericis caput. nisi alia accedat causa,
minimὰ doleat) dolorem parit. im Frigida inteperies, uti in inebranosis neruosis q. perier c partibus corporis hinc inde nosolu costringendo
286쪽
x mordic,do, sed Scaduersa sua hisce parribus eX, H,4 eausi qui sitὸ sentietibus qualitate ita & in capite dolorε capitu δε- excitare potest. Quod a pituitosis cerebri excremtitor . tis,no cerebra inde enim sopor vel stupor seque retur)sed mebranas potius refrigeratibus, accide re potest: uti in coryZa, actu frigida quandoq; enas ribus effluere, ijsq; fiuεtibus dolore capitis remit tere aut cessare videmus. Sed Ic ab actuali externa o
aliqua frigiditate, vel quia astringit aut alio sin ini
mica est, dolor oboritur: b aere scilicet, vetoq; imprimis, alijsq; foris capiti adhibitis frigidis: aqui bus dolores capitis, si ad interiora capitis v i fri,
gus penetret, saepὸ procedunt. Quin 3e leue frigus externu . illis quom caput dolorib. facilὸ potest af- sci,& qui b. consueta est illud tectu seruare, si diu. tius aperto sint capite, dolore infert, ob eaque cauasam illud ta studiosὸ muni ut, vel ut tectu sit, pilos nutriui: Quos hi qui a calore facile ostendutur de tondet, 3c si prolixiores gestent. capitis potius dolore se percipere fatentur: quod in senibus quoqι. caluis praesertim qui dies noctesq; capite nudo es
se testiui, euenire obseruauimus. Ex accidenti etiafrigus externi I calorem ad interiora propellendo
max. me si a fragore passo,in calidum locum se suo bito quis conferat caput calefaciendo potius qua in refrigerando, capitis dolorem adieri. Solutio continui manifesta ab externis causis facta, uti ab ictu vel vulnere ad me ninges cerebrivsque penetrante , dolorem capitis internum liai;.., eum externo coniunctum facit. Quae vero velli- . .is i. iis eando & distendendo fit, partim a vaporibus eaγεί--- humoribusque iam enarratis calidis uti dictum) sa capisu partim vero ab alijs iam dicendis proficiscitur. G. M.
Pituitosa enim & serosa cerebri excrementa, coapiosius congesta retentaque, non tam copia sua,
quam frigiditate interdit cuti prius ostensum vel .
287쪽
acrimonia. quam ex eorruptione aut salsedino adipiscuntur. accedente actuali interdum quoq; calore quem simul concipiunt, dolorem capitis.
nunc circa frontem, nunc circa occiput prout hus mor ille anteriorem posteriore inue ea uitatem ima
plet, ponderis instar grauantem . distendentem quoque & vellicantem simul, interdum efficiunt. Qualis dolor, nunc breuior, praeserti in si non subastitant haec excrementa, nunc diuturnus. si aliis quamdiu perseuerent, occurrit: interdum vero caspitis aliquos alios affectus. ut vertigizem quanis
dam,& imprimis defluxiones quasdam praecedereti comitari solet. Quem ab eiusm*di humoribus
excrementit ijs prodijsse. redundantis ipsoriam copiae indicia manifestant, humorque ille aqueus, tenuis, acri & calidus, in coryza dicta, cum capitis hoc dolore coniuncta. ex oculis naribusq; exstilislant, quae nam 8e qualis illius cpusa fuerit,&qualis in alijs etiam esse possit. satis demostrat. Quorum& immensam copiam, non solum 8 naribus, sed Seex auribus aliquando effluxisse, capitisq; dolorem diuturnum soluisse, vidimus. Qualitas cerebri inem branis proprietate aliquae erebro inio inimica, dolorem in illis, & per cosequens sapitis. iis, causis vel sola vi hac occulta. vel accedente simul manista' festa qualitate, interdum parit. Sicuti ex narcotiis corum usu haec excitata, postquam assumpta sunt. non solum cerebrum afficit, sed & dolorem capitis . quem cum sensus rursum ad se redeunt,demupersentiunt. post se aliquamdiu perseuerantem relinquit: ut 8e in ebrijs a vini nimia ingorgita. tione, non tantum a calore illius & vapore, sed ob hanc quoq; eius vim videmus accidere: quemadmodum & a ceruisia. simili aliquo modo continis git, cum illa non minus propter lupulos vim aliquam narcoticam habeat, qui eos muscas interfia
288쪽
eere animaduertimus : Se post usum optatoruimmedicamentorum capitis dolorem facil8 sub se, qui . saepe obseruauimus. Riod &ab aliJs non narcotica , sed alias cerebro infensa vi contingit: ut croco, apj semine & similibus, non solum copios/assumptis , sed Be olfactu perceptis. A malignis al9s vaporibus vel humoribus caput in se stanti/bus, uti aliae ipsius functionum laesiones. sic se caiapitis dolores suboriri possunt: scuti in melancho licis. similibusqi cerebri affectibus accidit. In con tagiosis morbis, vis quaedam pernitiosa, illud quo- . que potest effieere: qualis ea est, quae inlue vene rea, non tantum extrinsecus peri ostia Sc pericra nium afficiendo, dolorem in exterioribus capitis - .sedibus. alijsq: loci; sicuti illic dicetur) parit: sed V γ' 8c interiores me ninges cerebri mole stando,dolorem ad interiora etiam usq; pertingentem. qui in Iue hac quandoqι simul occurrit, inducit. Quod aepestilens aut venenata qualitas in peste correptis. aut veneno alio infectis, eadem ratione. si non sos tum cordi, sed Ac cerebro aduersa sit, potest effice. re, ut videlicet capitis dolor illis morbis aliquanis do, non solum ob febrilem calorem unde quoque hic eapitis dolor , si putredo maximὸ malignis hi, sce febribus copuletur, oritur sed ac ob hanc per
nitiosam urin, vel ob utrumq; excitetur.
Dispositio seu constitutio capitis si talis sit, qui
facilὸ dolorem patiatur, occasione vita pὸ leuiq; ex causa capitis dolor oboriatur , praebet. nec minima cephaleae 3c hemicraniae causa extitit.
Quam dispositione in patibilem appellare, sed Vix Lar''qualis sit, explicare possumus. Nisi quod sit vel
sensibilitas nimia , aut alias praeternaturalis . ob quam cito 3e facilὸ patitur : vel ab insitis causis, a parentibus haereditario modo in liberos derivata, profecta: Aut excosuetudine praua, in illis qui
289쪽
saepe dolores capitis passi sunt, contracta: Vel aliis imbecillitas quaeda capitis, non ea in qua functio nes capitis debilitant potius quam dolor inferatur, sed quae, ut caput ob hanc debilitatem facilius patiatur, efficit: qualis post morbos capitis graues
vel diuturnos: ut vulnera, luem veneream Ialiosve saepe relinquitur: aut ob congerie continua excres
mentorum capitis, tale vitium illi imprimitur.
, Cephalalgia calida dicta, quae a vapore calido. vel bilioso, vel putri, aut sanguine nuc puro nunc
uae Hemi impuro, nimium caput calefacie te, aut distende te. rum aut vellicante nasse tur: di vel a causis externis vel' ς π internis, per se vel per consensum, in usi triculi alia--U p itisi morbis, calidis praesertim, ut in febribus potissimum. prouenit, si per se sanguine fiat eo
affluente, is statim a capite retrahendus, repellens dus, & calor inde excitatus contemperandus aut restinguendus, dolorq; ne de nouo influxum mo ueat, copescendus,&quicquid residui mansit, dis cutiendum absumendumq; est. Quod si vero per consensum a vaporibus sui sum eleuatis fiat, cura morbis, quom cephalalgia haec symptoma existit, potius accomodanda, huiusq; symptomatis cauasa, imprimis focus, unde vapores exsurgut, repUr-xandus erit, vaporesque intercludendi, M a capite quoq; reuellendi, repellendi. discuti Ediqi. Cepha. lalgia vero frigida disti, si a frigore externo fiat, 'faci se per se, vel calore temperato sensim corrigi turremittitq;. Quae vero pituitosa dicitur, qua in . in nos ab excrementis aths quoq; cerebri nasci posse' ostendimus, si cephalalgia recens sit vel cephaleg aut hemicrania antiqua existat. quae disti cultera dis, modum sanantur; tunc in hisce tam nouis quam consuetis capitis doloribus, ab eiusmodi cerebri r superfluitatibus dependetibus, ea de ratione ut irs
290쪽
alijs a similibus excrementis genitis cerebri mora his, euacuationibus generalib. & particularib. vas rijs, cerebru repurgare studebimus, atq; illud alte rare, roborare, humoresq; in illo collectos distu.
tere, M pervias Occultas aut manifestas, natura arateq; patefactas educere. A narcoticis, Sc a vino pro sertim, aut alijs noxia vi caput molestantibus: vel a malignis vaporibus alijs , capitis dolores inducti,
haru causarsi evacuatione, &viriuillam repressio ne, curantur. Si lue Venere pertinax ille capitis dolor affligat, no nisi multis magnisq; euacuatio nibus sanatur: sicuti haec in morbis illis quoru ca pilis dolores symptomata sunt, explicata fuerunt. Quid vero potissilinu huius symptomatis causa sit faciendu. nos hic quid per euacuatia D alterati a re media quq singulis doloria generib.& causis in te, rim accomodabrinu H praestari possit ostendemus. Quae euacuationis potissimu causa adhibentur remedia . usurpatur; Vel Ut sanguine praecipu8, in peq; cu eo alios humores & vapores a parte a f. fecta retrahat ido vel pere inission ε sanguinis; vel suctionem. aut calorem Vel ut humores alios, aut deorsuin per aluum, peros & nares vel sursum per vomitum: vel hinc inde corpore, per sudores; vel priuatim percutem capitis, educant. Sanguini se inissione phlebotomia potissimum molimur. Q ae. si sanguin is copia aut caliditas capitis dolorem inducat, tum ut is a loco assecto reuelis latur, tum derivetur. instituitur. Reuellimus illum 8 distantioribus venis sanguitiem emit tedo, quod mox a principio du sanguis adhuc affluit,fieri deabet: sed& successiu8 veris & autumni tempore, iaplethoricis qui b. caput freque ter dolere solet, hoc imodo generale sanguinis detractione facie do, caispitis cosuetus dolor precauetur.Titq; hoc brachij, vel etia pedis, lateris doleatis vena aliqua patenis