Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

발행: 1609년

분량: 1058페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

291쪽

2s6 CAPITIs DOLOR Issecta. communiter cephalica dim in cubito incidi solet: vel ea quae in pollice pedis apparet, quam peculiariter in capitis affectibus incisam prodesse credui. ceo haliceq; ob id quoq; appellat: in foemianis malleoli interioris saphena dicia. praesertim si

ineses nisi recta procedat. tundi solet. In qui b. omsnibus qualitas deces ex eo ma Xime ut in pura ples thora copiosiu . in iiii pota Darcius languis detra. hatur, viriu interim costituti6nis habuta ratione. aestimatur. Rr mora morbus ferre posisit, aluus primum leui Deriuamus ἡ vieinis capiti venis apertis sa ς ε educedo, si is copio susin parte iam influxus sit: idq; pr missa primum

illaru venaria sectione, qua sanguinem reuellilnus, eum iam fluxionis impetus cessauit, neque nouus affluxus timetur. Quod iugulari externa in lateriobus colli secta comodὸ uti& Arabes iubent,alhq; in diuturnis capitis doloribus prodesse docent praestaretur . nisi periculu,quod vulnerata Ob amplitudinem, & quia in valida spiritus retentione Meonatu ac voc feratione admodu tumet, aegrὸ sana

guinis fluxus item sisti queat, impediret eoq; masgis quod ea incisa, si Hipp. credimus, ob copiosam fort8 haemorrhagia, quq inde sequitur, sterilitas vis

ris succedat rectius proin rami ipsius in inores cultem capitis perreptantes in teporibus,vel in fro te potius, maximό si pars capitis posterior doleat. aperiuntur: in quo tame faciendo, cum ut venae se patefaciat, colli co strictione opus sit, eaq; sanguis ad cerebru pellatur. tutius erit, si venae sub lingua tundatur, cum iugularis interioris os subeutis sint

propagines. vel alij illius rami ad nares dispersi.

frictione aut alio modo, ut sanguine profundant, irritentur; Vel admotis sanguisugis nasi extremo. anguis eliciatur; aut illae post aures,vel supra eπ- ternas colli iugulares venas adhibeantur. Ar terotos

292쪽

Arterotomiam , in cotumaci dolore & perseuehante cum pulsationis 8c caloris sensu, saepe iuvisse inulti testantur, praesertim si vertigo adsit quae eo. dem modo, uti illic explicatum fuit, in fronte, aut temporibus, aut post aures fiat. Suctio per cucurbitulas fit: quae, cum sugendo sanguinem a parte assecta trahari t. 3c si L. rificatio accedat, sinuleuacuent, in causis, in quibus phte botomia conuenit, idem quod illa praestabunt, Scpro in illius loco, quippe cuius vices obeat,vel Postillam factam ut illius actionem iuuent.Usurpantur. Quae colli lateribus. summo humero, scapulis, brael, ijs, coxis, suris 3e natibus quoq; eo nomine adhibentur: sensim a superioribus versus inferiora cucurbitularum applicatione procedendo, repetendoq; eodem vel etiam sequentibus diebus adhibuta simul postmodu scarificatione si validius a parte

trahere velimus. Privatim scarificatio in manu in .

ter pollice Se indicem facta, in capitis dolore, uti Ac vertigine laudatur: vel si in carpi regione fiat: sunt qui 3e in auriculis scarificationem factam probant. Calore attrahimus per frictiones, quae ad reuul, sonem non solum sanguinis, sed & humoris &va poris. capiti dolorem inserentis similiter iuuant: si in extremitatibus, hoc est brachiis& pedibus, vel in dorso, a scapulis ad pedes usq; descendendo fiat. Et si caput pectatur freque ter: undes pecten leui, ter ducatur resolutio aliqua fit, si sortius, ipsiusq;

dentes acutiores sint, etiam ad superficiem capitis aliqua ab intimis attractio: Quod in antiquis capitis doloribus, vel declinatione in reliquis locu habebiti Ligatur extremitatu potetius adhuc quam illarum solae frietiones revellunt. Quod & ablutiones extremitatu ex decocto actu calido factae, et d- ditis herbis capita lib. praestat, admoduinq; a capite humores vaporesq; revellat. Quet si inui de dolo - , τ .

293쪽

rem, uti in alterantibus dicetur, mitigare possunt. Per aluuin deiectiones,iniecta in aluum clysinaista efficiunt, quae venae sectioni praemitti solent, at uuin lenientia & faeces eluentia: δc postea quoque ad reuulsionem sanguinis, spirituum & vaporum. quae simul sti inulant commodὸ inij ciuntur: &in diuturno dolore saepe repetuntur, praesertimq; si

aluus constipata sit, cum eX retentis excrementis vapores eleuati, morbum irritare, aut si consuetus sit, promouere soleant.

In causa calida, pr sertim in febribus tale poterit inqcu Rr. Maluae. Alth et Violariae, Belse Mercuriastis, Brassicae rubrae quae pr terqua quod stimulat,

vapores reprimit, unde ebrietatε arcet an. m.j. Beatonicq ut capiti approprietur clyster m. g. n. Viol. p.j. B. Chamo m. p. b. Hordei, Furfuris a n. p.j. sem. Cucurbitara g. s. Foeniculi 3. j. fiat decoct. oc in col. quant. suss dissolue Sacchari rubri. Mellis viol. an.

g . succi Belae vel Mercurialis g j. g. Cassiae ξ.j. ola Viol. g. ij. Butyri ἔj. Salis parum, fiat Clyster. In aliJs causis, maximό in diuturnis doloribus t 19. rad. liliorum ξ. h. herb. Emollitiu. Letae vel Mero

curialis, Brassicet rubrae, Parietari , Letonicae, Sal uiae, Hysopi an . m. j.fl. Chamo. Lavandui et vel Stoechados, Anthos, Furfuris an .p.j. Eicuu n X. Anisi,

Foeniculi an. 3.j. Iiat decoct. dissol. in col. sus quant. Hierae picrae. Diaph qn. an. 3. b. Sacchari rub. Mellis anthos a n. g. j. g. succi Mercurialis vel Belae ij. Oh Chamo. Liliorum a n. g. j. l. Salis paru, fiat Clyster Exhibitis deiectiones moueinus: purgantiaq; si ab humoribus aut inde eleuatis vaporibus, aut alia qualitate maligna capitis dolores fiat,aut alioquin

corpus impurum morbia auseat aut foueat, varia

exhibentur: qualia etia in ali)s capitis assectibus as mili causa natis usurpari solent, variantia hic pro ratione causae, de corporis constitutionis diuersi

tale

294쪽

tate. Leuioribus minusci; calidis utendo in causinaturaq: calidiore: fortioribus vero Se calidioribus in alijs: quae omnia capiti accommodata esse deis bent. Pr missis faeces eluentibus ante venae sectio anem loco clysinatis. Dein prae parato prius humore antequam purgetur, si opus sit;Inde semel mulio tiesue purgando, & repetendo quoq; si causa persistat: sicuti & in dolore capitis inlue venerea, non nisi saepe repetita purgatio eum sanabit. Quae sequenti modo usurpari possunt. Pr paratur humor ante purgationem in corporibus biliosis hoc modo: ηρ. yr. de Endi uia ξ. h. byn Viol. Aceto si imp. an a g.j. aquarum Cichorij, Bu glossi a n. g. iiij. aquae Verbenae quae peculiaris est

in capitis dolore) ij. aq. Betonicae propter caput gj. misce. Vtatur pro tribus vicibus: Capiat tabulam unam Dyarrh. post singulos haustus. In melancholicis hoc modo I r. syr. de Bugio

Vtroq; an. g. j. g. syr. de Scolopend. de Epithymo a n. g. j. aquarum Bu glossi, Verbenae, Melissae, Betoni,cae an. g. h. misce: Vtatur ut prius.

In pituitosis& antiquis doloribus ubi calor non est magnus: φ . Mellis ros. Oxymel. simpl. syr. Capit .

Ven. an. g.j. b. de Hysopo, de Stoechade an. ξ . aquarum Maioranae, Betonicae, Verbenae, Melissae, Hyssopi, Saluiae an. q. s Detur ut supra per triduum, suo inendo semper postea tabulam unam Diam osci.

Mellis q. s. denuo coquantur,despumentur,ar Om. Nuce mose.&Ci nam. Capiat trib. vel iiij. matutinis,

Purgationes quod attinet: Si ab humore calido sanguine vel bile fiat, vel alioquin in constitutione d

295쪽

rso CAPITIs DOLORIS calidiore sicuti in febrib. aut alijs morbis calidis cacipitis dolore inserentibus dictu fuit, purgandi sunt. Velleuiore hoc: pulpae Cassiar, Tamarind.

Prun Uum an s.f. addito Saccharo, vel sine eo. Co- ,

medat, vel diluat sero lactis & bibat. Vel hoc modo: sit. pulpae Cassiae 3 vj. elect. de succo Rosue. h. Dia prunis sol. 5.j. Syr. Ros sol. g.j. g. cum aqua Bu glossi & Rosa tu in quae priuatim caupiti conuenit) fiat potio.

iij mai. I. g. fl. Viol. 5. ij. n. Buglos 3 i si recentia haberi possunt dupletur pondus se min. Cucurb. Melonum,Viol. ti inueni tuo an a g. b. s Anisi XJ.

Prunorum marind. a nucleis repurgat. an .P. VI

rad. Polypodij 3. q. l. Senae g. g. fiat decoctio & in col. pro una dosi, dissolue Syr. Ros sol. 3.j. vel cum inius Rha barbari, si efficacitaue esse velis medicas mentum 3. . fiat potio. Quae si opus sit repeti posterit: vel duplicatis aut triplicatis simplicibus, i a. tim ad plures vices sumendo, decoqui. Vel detur haec infuso : N. Rhabarb. iiij. Myrob. citritas. q. Spicae B R. contundantur, irro renis turparu in Vilao ab synthi te,donec mollescant postea infundantur iii Sero lactis vel aqua Endi uiae se Verbenae: expressioni adde Diaprun. sol. 5. q. syr. Viol. ἔj. misce, Capiat. I i biliosioribus hoc apo Zeinate pluries uti pocsumus, quod simul humoris feruore in contemperat: N. rad. Cichoreae, Bu glossi, Betae.an. 3j. herb. Endi uis, Cichorij, Borra g. an. m.j Mercurialis in. g. Bor. Cordialium an p. j. sem. iiij frig. malo. an. 3. . LPortulacae, Lactucae, Anisi an. 3 j. Cicerum rub. p.j. Passivi. enucl. Tamarind. an. g.j. J. Prunorum n.xij.

Sebesten paria X. rad. Polypodij g. ij. fol. Senae g.j. sem. Carthanai g., fiat decoctio, in col. sq. dissolue

succi Ros 3 ij. Mannet gJ. in diuiti b. Rhabarbarum infundi

296쪽

infundi potest Sacchari q. faromat. parum Cinamomo, fiat apoZem a Pro trib. matutinis ute dum.

Vel si inauelit pilulas aeger, leuioribus utatur. Assa tereth dictis, quae etiam cum ventriculi causia caput dolet, conueniunt. Vel fortioribus, Agrega isti uis, Vel sine quibus appellatis 3. j. quantitate eas sumendo. In melancholicis minusq; calida cause & consstitutione purgantur ut in alijs morbis inelanchoolicis capitis dictum.Vel datur sequens. I r. Catholici I. g. Dia phoen. 5. h. Hamech. a j. Sumat per se cuSaccharo, vel addito Syr. de Fumaria ad g.j. Cum sero lactis, aut decocto Galli antiqui diluta, bibat. Vel hoc decocto utatur: Rr. radi c. Buglossi g. j. corLTamaricis g. g. B. Bu glossi utriusque, Scabiosqan. p.j. R. Stoechados p. g. sem. Melonum g j. g. fA. nisi 3j. Passul. repurg. 34. Prunorum n. X. Dactyl n.V. rad. Polypodij I R. fol. Senae g I. Thymi sum, mit. 5. q. fiat decoctio & in col. sq. infunde Myro, hal. indarum, chebul.an. 3J. fiat expressio, dissoluestriRos sol. & de flor. Persicorum an.3. g. Sacchari q. s. aromati parum Nuce mos c. fiat potio: Repetatur si opus sit. aut pluribus vicibus Utatur. Syrupus de Potnis Mesuetei ex helleboro nigro paratus valde utilis censetur, vel is qui a Rondet. correctus, Helleboro albo substituto describitur. ad k4. f. plus minusue exhibendo: per se, vel dilutum prius liquore conuenienti. Cuius loco ex plurimis talis coponi poterit: litarad. Aperit. maceri in Aceto, cort. Cappar. & Tamarici San. 3. H. radi c. Liquiritiae ξJ. herb. Bu glossi utriusq; cum radicibus,Fumariae, Lupuli sum. Euspatori; Mesuaei, Capilli Ven. Ceterach. Chamaeis dreos, Chamaepitheos a n. m.j. herb. Melissae, Samis p suci an . m. f. B. Cord.Tamaricis an . p. i. R. Stoech dos & Chamo m. an. p. g. semin. Anis, Foeniculi an .

297쪽

sum. Epit nymian. J. s. Hellebori albi 3.s. vel plus, Schaenanthi 3.q. fiat decoctio, &in sine adde My robal, chebni beller. indarum an .g.j. 5. M in col. s q. adde succi Pomorum dulcium redolent.1b. g. Sacis chari q. c fiat apozema pro tribus vel iiij. vicibus, vel coquatur in formam syrupi: Etutatur locosy. rupi de pomis compos Pilulae horam loco tales fieri possunt: sit. pilui. Indar. 9. h. Agregat. 3. g. cum succo Fumariae vel aqua Melissae fiant pilulae. Vel usuales: N. spe c. Hierae sine croco s. i. g. exstracti Polypod. &Myrobal. omnium anis. q. Hellebori, pul. Scammon. an. 9.j. lap. Lazuli prae p. g. g. Ol. de floribus Lauendulae guttas iij. cum syr. Fumariae fiat massa. Detur a 3. p. ad 3j. prout operabitur.

Si a pituitosis & serosis cerebri excrementis cephalalgiae fiant aut etiam diuturnae cephaleae aut hemicraniae, scuti in alijs eiusnodi cerebri morbis ostensum alibi, purgandum erit,uel hoc modo. Pitulas leuiores de Hiera vel Alephanginas saepe deglutiat, quae & si a ventriculo vapores eleuati caput molestent, competui: Vel fortioribus via iatur, Cocchs, Foetidis: aut med ijs deSarcocoll. vel Agarico. Vel sequentibus: N. spe c. Hierae picrae 3. ij. Agarici troch. Turbi than. 3.j. troch. Athan dat. Diacry- dij. Nucismo sic. an. 3. g. Zingib. 9. j. Salis gemmae B. s. Masticis 3. g. Ol. Garyophyl. R. Lavandulae an.

xui. h. strupi de Staechade q. f fiat massa: Capiat

9. ij. repetendo in diuturnis cephaleis acuendoq; pitulis Coechs si minus valide operentur. Pulvere hoc horum loco vii poterit: Πr. Tu

298쪽

bith 9. ii. Diacrydij gr. iij. Tartari vini albi, Zingib.

. Lavandulae an. 9J. Sacchari q. s fiat pulvis: Detur cum iusculo. Vel tabulae Diacartha mi exhibeantur: aut ele.ctuarium Dia phoenicon, aliaUC. Aut haec potio: rad. Liquirit. 3. U. rad. Acori veri 3. g. herb. Hysopi, Maiora naean. m. s. h. Sicca chados,Anthos an .p.j. Ficuum p.V. Dactyloru n. iij. seni. Anis, Foeniculi an . 3 j. fiat. Senae 3 q. s. Carthaismi 3. iij. fiat decoctio 3c in col. q. s ins Agarici 3J Zingib. 9.j. fiat expres dissolue Diaphaen . el. Indian. 34. fiat potio. Aut hoc Apogema aliquoties su mendum : N. rad. Liquiritiae 5. g. rad. Graminis, Petroni. an. I.j. rad. Acori, Ireas, Galangae an. g. g. herb.Betonicae, Salutar, Maioranae. Hysopi, Verbenae, Capiti. Ven. an. m. j. florum Rota an Stoechados , Lavandulae, Bu glossi utriusque an. p.j. seminum Anisi,Forniculian. 3. h. sem. Petrosel. Carui, Sese leo san. 3. j. sem. Paeoniae 3 .j. g. Passul. enucl. p. Xh. Ficuum p. viij. Da, ctylorum, p. v. Prunorum dulc. n. viij. rad. Polypod. g. h. fol. Senae,seminis Cartham ian. JJ. J. Agarici g.

g. Turbith g. iij. fiat decoctio, & in col. q. s adde Mellis q. s. aromat. Cinamom. 5. h. Zingib. 3 j. Cui

beb. Nucis mosc. an. 3. ij. fiat apoZema pro tribus

vel iiij. vicibus: quod Se auctis singulis in syrupuinusitatem decoqui potest.

Per nares & os quq caput purgant, capulpurgia dicta. ori 3e naribus indka, in cephalal gijs & cephaleis, in quibus pituito si & sero si in capite redudant humores probantur eoq; magis si illorum effluxus per haec loca prius consuetus fuerit, nunc q; substis terit. Sed & in biliosis & melancholicis elusino didoloribus, uti vocat,locu interdu habent. Quibusta me poli alias saltem euacuationes utimur, illisq; tunc successive caput purgamus. Quae sternuino

299쪽

tionem ex illis mouent, dolorem capitis graueir nonnunquam irritant: si vero a vaporibus caput tentatum doleat, eum mox leuant, cum& sponte ebriis eo nomine superuenire soleat, & dolorem tollere. Haec autem, uti & in alijs capitis morbis sic

parantur.

Masticatorium sequens usurpari potest: Ι Massticis R. seminis Angelieae. Nucis mola. ana B. j. Fuluis horum Cera exceptus, vel panno linteo in.

uolutus masticetur.

Fortius sic fit: hr. Masticis 3. ij. seminis Staphis agr. rad. Pyrethri an . 34. Ρiperis longi, Cubeb. Na. eis mosc.an.9 j. fiat puluis, excipiatur pauca Cera. fiant formulae ad masticandum. Collutio oris vel gargarisma idem praestabit: R. rad. Ireos. Capparum, Pyrethri an . g. g. rad. Im. perat. I. ij. Hysopi origani, Saluiae, Thymi ana inj. f. Stoechados, Anthos a n. p. j. semita Sinapis g. 6.sem. Vrticae 3 j. Nucis most. 3. q. fiat decoctio in Vino Sc Aqua,&in col. ib.j. g. dissol. Oxymel. st ili.

Errhinum quod naribus attrahi debet, sic fit: succorum Maioranae g. j. g. Belae, Anagallidis. Aceti scillitician. 3j. Mantiae I g. Vtetur.

Vel inungantur nares hoc lini mento: R. Scammoneae 3.j. seminis Nigellae, rad. Pyrethri, Cycla minis an. 9. j. Fellis piscis alicuius gut.v. OXymel. scili. q. sin formam unguenti reducendum. Aut indat pessarium: FV. materiam praedictam, adde farinae Orobi q. s ad inspissandum, trudat in nares: Vel Maiora nam contusam, aut rad. Belae, detracto interno cortice; Aut fibram Hellebori ilialiusve interius filum, medullam referens, si sternuistationem mouere animus sit: vel puluis illius at trahatur: quod & odor Flammulae contusueficiet multumq; humoris euocabit.

300쪽

C v R A T I O. 26sPer vomitum expurgatio, si per consensum venistriculi a v poribus inde suscitatis, uti&inebrie

pate, dolor capitis fiat, cum causam subito euacuet, conuenientissima erit. Quae etsi maturὸantequam vapor exurgat & caput tentet, fiat, viciutius desinat, efficit. Ob quam causamnis spontὸk natura concitetur, actuue irritando fauces succedat', propinatis quoque vomitorijs illum prosmouebimus. Sicutiti in alijs capitis affectibus a consensu quoq; simili factis, invertigine&ebrie tate . alijsque in locis dictum fuit. Caeterum in alijs causis cum per idio pathia in , praesertim dolor capitis fit, non temerὸ dum caput vehemeter dorlet, proritadus, cum per validum illum qui vomε- do fit conatum. sanguine, spiritibus, humoribusq; ad caput impulsis, capiteque concusso, dolor exacerbetur: nisi hoc extra paroxysmum in quibusidam, ad excrementorum prouentum impedie n.

dum concedatur.

Per sudores factae euacuationes, si, quia cereis brum aqueis excrementis multis abundat, dolo, res capitis fiant, plurimum, prius tamen generali Pr gressa purgatione, competunt, cum ab intimiseXcrementa euocent. Vnde in diuturnis cephaalaeis instituuntur, & in lue venerea, uti eam sana

re, sic & symptoma hoc illius graue tollere solent: ob quam causam decocta sudatoria exhibentur,&obseruata simul parca cibandi ratione, per dies asliquot vel septimanas quoque sicuti alibi diceatur) continuantur. Verum in causa cephalalgiae calida. & quando caput aestuat, cum non nisi castore vehementi adhibito sudores proliciantur, ij, quippe qui dolorem tunc augerent, couenire mi animὸ possunt. Percute capitis anae uationes peculiares nam&sudor, sed generatim per hanc viam&uniueris r s

SEARCH

MENU NAVIGATION