Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

발행: 1609년

분량: 1058페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

451쪽

oin F A v C I DOLORIS . Cornu e erui usti an a J. fiat puluis subtilissimus: cui ξ. quatuor Vir i lublimati addantur. ad usum. Si ulcus invuula sanari nequeat, matur8 antes quam vicinas sedes 8c palatum quoque e Xedat, uti fer8 fit, abscindatur. vel uratu C eodem modo ut in .superioribus ipsius assectibus dictum fuit. Oesophagi excoriatio vel vicus, si a defluxione acri eo descendente, vel vapore seruenti ascendente, oriatur, haec primum, si adhuc persistant. aueris tenda erunt, defluxioq; sistenda. faucesci: leni enidae, sensusq; nonnihil obtundendus. Uel si vulnea ratus ab acutis si, illaque adhuc haereant, illis artibus. quae in deglutitione difficili explicatae sunt. prius eXimenda. Postea topicis adhibitis ulceri medendum. Ea rotissimum eligedo in simplici excoriatione, quae euiter abstergendo 3e siccando eam sanant, divi ad partem affectam perueniant. innoxi8 deglutiri possint. Qualia in faucium ulcere post anginam garga. rigata prodesse diximus: quae si deglutiant, gulatri hoe pacto laesam sanare quoq; post uni. Imprimis autem Album en oui fortiter agitatu: aut infusio gum in i Tragach. facta i ta aqua Rour. 8c Plantaginis, Saccharo dulcorata, si frequenter sua

mant, iuuant.

Quod si ulcus profundius fuerit & sordidum,

validius etiam abstergendum siccandumque erit: Vti &si vulneratus alioquin ab assumptis fuerit, reinedia in garrareociis 3e tonsillarum ulceribus 'exposita, quae Terras pingues, Armenam vel Leomniam vocatas, Succosue alios fructuum siccan tes, ut Acatiam. Oinphacium & Sanguinem draconis appellatos : Vel gummosa ut Thus , reci piunt; Aliaque ex astringentibus & siccantibus in inflammationibus saucium explicatis, quq nullam - . in so

452쪽

GENER A. gos in se vim deleteriam habent usurpari debent. Fumi ex suffitibus, qui & in Oris ulceribus comis G. . mendaritur. deuorati. aliquo modo hic quoq, sie cando proderunt. MExternaq: remedia in angina explicata.

DE PECTORIS DOLORE.

Genera.

Ε C TORI s dolores, qui in interioribus , et illius potissimum accidunt:Alij molestis

tantum sunt, quae in varijs pectoris angustijs, secudum diuersos illius assectus oecurrunt: in quibus tamen cum respiratio impedita vel deprauata, plus negotij facessit, eae in reis spirationis laesionibus explicatae sunt, Dolorum vero qui reuera in pectore sentium Pleuritis tun alius solitarius est, alij comitati: Solitarius in quo citra grauiora alia accidentia punctorius tanis tum dolor latus alterutrum, praesertim cum spiritus ducitur, certo aliquo illius in loco. & veluti in puncto, nunc fixus nunc vagus diuexat&pungit: unde Sc Lateris dolor,Punctura,Pleuritis siue Pleu να-ED. risis. sed falsa dicitur, inrina n. Stich cum non riue GD ut vera alias appellata. cunetussi & libri, nisi aliud quid accedat, implicata se offerat. Respiratio inismen. si vehemens six punctio, parua est, eoque nomine etiam frequens. cum per eam si valida sit,dolor irritetur, ideoque ut hoc caueatur, leuiter dos 'eitur. Huius duae sunt species, causa disserentes: quamobrem alia flatulenta, alia pituitosa dici is,let. Quae si in exterioribus pectoris penitus se osis ferant, cum dolore & tumore, ad externos tum

453쪽

res, in habitu corporis explicandos pertinent. αν, is Comitatorum aute in aliJs affectibus, Se imprisinis cum tussi ac febre, dolorum in pectore occurrentium, alius punctorius quoque est, Pleuritis q. vera dicitur: Gerin. abruptglchmer & eadem ratiosne ut in falsa nunc in latere dextro nunc sinistro. certa aliqua in sede pungit, maximeque spiritu per respirationem attracto, quae proin, uti dictum p risua sed cita ducitur: anhelittisque calidus efflatur. Qui dolor decubitu in latus sanum facto, eXacerabatur. si vero in latus punctione assectum,aut supinus fiat, mitigatur. Alius dolor in pectore praedictis accidentibus comitatus Occurrens grauis potius est, sternuin dorsumque veluti eontrahens,& clauiculam quasi detrahe: s. maioreq; pectoris anguilia angens, interVenientibus nonnunquam quoqι, praesertim ab initio. in pectoris sede anteriore posterior: ue, vel etiam lateribus, punctio tribus quibusdam,is. terdunullis aut obscuris ad inodum: diciturque hic assectus Peripneumonia: per caetera nisi quod dino. rem attinet, pleuritidi omnino similis. Eoque magis. si dolor in latere simul adsit punctorius, tunc enim rursu in pleuritidis sibi nomen vendicat. Vel Pleuritis cu peripneumonia comitata dici potest.

Tussis in utraque specie occurrit, nunc leuior, nunc vehement tur, admodum dolorem, praeser tim si punctorius sit, augens. Perquam ab initio. nunc citius nunc tardius, sputum sanie vel cruore Plus minusue permixtum excreatur: alias etiam quod rarius fit, nequaquam hisce tinctum redditur. Postea vero purulenta materia, nunc subcruenta adhuc, tandem vero pus verum albu vel subflauum. alias subviride vel sustum vel nigricans. nunc coctum nunc crudum, nuc tenax, interdum in odorum,alias scutiduna, eXpuitur.

. ta Febris

454쪽

G E N E A febris tam in pleuritide statim cum punctorio dolore, vel etiam ante illum, qua in in perione uis monia, mox initio se manifestat: Sc uterq; aflectus cum horrore vel rigore incipit,subsequente febrili calore, quo corpus ipsorum nonnihil accenditur: . respiratio concitatur, uti Se pulsus; arteria dura &serrae instar aspera ad tactum quem tamen pul- . sum mollem seu undos uri in peripneumonia pri-urtiin esse putant se offerente ; Tinguntur urinae, Sitisque ad modum urget; Et quod peculiare peris : pneumoniae signum censetur, facies ac imprimis . malae rubore suffunduntur; Perseueran te ta in diu . continua hac febre, quae nonnihil noctu ferZ, die- - ψ bus imparib. exacerbati Fes aliquas quoq; habet, donec morbus ipse decimare vel mutari incipiat: sicuti in febribus haec eκplicata fuerunt. Verum & alia symptomata viriq; speciei quandoque accedunt, si vicinarum partium, ut in causis dicetur, concurrant morbi: Veluti delirium. synocope &similia. Sed tuc hi assectus complicati cum aliis existunt. . Praeter haec,& dolor quidam puctorius cum ar. Pleuratis ddoris sensu in latere, & febre quadam iussiq; eoru iunctus cotingit, pleuritidis quoq; speciem quanis dain referens, nisi quod in hac nihil cruenti aut purulenti rejcitur, tussisque non magna simulqι scis ea existit. Et quod ad exteriora pectoris usque hic dolor plus minusue pertingens, tactu nonnihil ex. 4

acerbetur, saepeque illic tumore aut rubore se prois

dit. Quam proin quoque. sed loco assecto a priore distinctam, ut in causis dicetur, Pleuritide in lasa es 4 iacingentis tunicae appellamus.

IN thoracis interioribus. affectus hi qui dolores hoste in pleuritidis diuersis speciebus, 3e peri. Caus

455쪽

pneumonia occurrentes pariunt. consistunt. Et sunt vel distentio vel inflammatio. Distentio tunicae succingentis thoracis interna cameram, eo usqi facta, ut veluti a costis & muscuis . lis intercostalib. aliquo usq; si non auellatur&laceo retur, tamen attollatur de veluti trahatur, dolorem

puctori u illu causat qui in falsa dicta Pleuritide sen ritur. Quod D a flatu ac humore proficisci potest. Distinii. a Flatus sicuti alibi in corpore, interstitiis quae in.

sta; b-,ca ter carnem membranasq: illi obtensas fibrisq; haerentes occurrunt, se insinuans, eas diuellen O , fla-

civit,..tulentos dictos dolores parit: sic & in thorace, in nominat . spatia illa intercostalium musculorum irrumpens, scingentem eos mem bonam distendendo, punctorium dolorem, qui Pleuritidis flatu lentet nomine exprimitur, eo in loco ubi collectus est, parit. Qui flatus ex cruditate & flatulentorum assum. piorum frequenti usu nati. vii e teris in locis. sic Sehic modo enarrato in comodare possunt. Et priuatim quoqι in thoracis hae sede colliguntur citius. si thorax extrinsecks nimium refrigeretur. Vel huc magnis conatibus per vociferationem, tussim, aliisue, inusculis admodum distentis, impellantur. Vnde 3c postquam pectus frigori expositum fuit. ac post validos eiusmodi motus, punctorios dolores subito oriri videmus. Idque in flatibus praecipuὸ obnoxijs corporibus: Et calore & quiete rurs uin, ut in curatione dicetur, mitigari. Humor aqueus seupitusto sus, a superioribus in is, δὲ in Q rλcis musculorum interualla defluxus, sua coisma. viiisi pia distendens, sicuti punctorios dolores, qui Dea- Nisane a quetius extrinsectas in thorace sentiu tur de qui b. φ . . . in externis dolori b. agemus excitat, sic & si ad inis. teriorem hanc thoracis succingente membranam usq; seratur quod, si tenuis ad modusit, facilius ac

cidit interiorib. illis quoqi doloribus punctorijs.. ρ - qui

a . . . v.

456쪽

s et . a C A S-αi- - E ο'qui 3e extrinsecus tunc etia fer8 non soluin thorace sed & scapulis vicinisque locis molestant, o cacasione praebet, falsae q. dictae Pleuritidis alteram speciem, quam pituitosam vocavimus, constituit. Prs ter quam, alia quae a pituita a capite delapsa inis succingente, illic q; inflammatione excitante, orias tur sicuti eam descripserui, pituitosamq; ideo apis pellarunt) ro inuenitur: cum omnem inflamatio ne uti mox ostendetur, a sanguine fieri necesse sit. Inflammatio in pulmonibus plerumque facta. ali. quando & in succingente annexisq; illi partibus, vel etiam in intersepiente membrana: hisce parti. bus vel smul cum pulmonibus, vel separatim imsammatis prout has vel illas sedes occupat, Periis pneumo mavel Pleurit idem veram, vel illam qua priuatim Succingentis pleuriti de vocavimus, vel solas vel inuicem commistas inducit. Quod qua

ratione fiat explicabimus. Inflammationem tunicae succingentis, pleuritiadem veram, pulmonum vero peripneumonia efficere comunis est opinio. Nos vero non tantum in Peripneum Onia, verum etiam in pleuriti de quam vera vocat, pulmones inflammatos fuisse,praeteris quam quod in mortuis aliquoties pectore aperto spectauimus, ut vel soluin hoc ad sententiae nostret veritatem coprobandam posset sufficere. etiaraotionibus hisce certis sic se habere euidenter posuis It l, emonstrare. Quod sanguis quem tam subito exci .Υt. a tunica succinge te inflammata, tam cisto pra sertim, pei pulmones illiusq; vasa ad exputationem Penetrare, L ec suppurata ea, pus ex eo lo eo tra situm sibi per pulmones, illis non laesis aut ulceratis facere. & sic ad excretionem usq; perserari minim8 potuisset: sed potius si inde emanaret. in thoracis cauitatem deflueret, atq; illic empyema gigneret. Quae proin cu in pleuritide statiin M

457쪽

aopies 3 interdum excernantur. vii in peripneuis monia, haec a pulmonibus prouenisse, nec aliunis de eo peruenire potuisse. satis declarant. Sicuti Maccidentia reliqua utraq; affectui communia, ea nisdem sedem affectam, pulmo. es scilicet, ambobus esse, luculenter ostendui. Vnico hoc excepto, quo&solum serὸ pulmones in pleuritice honinflammari ut crederent 8c docerent fuerunt moti: quod nimirum dolor punctorius, qui inpleuritide manifestus est . in peripneumonia obscurus vel nutilus no possit propter pulmones assectos accidere. quippe qui in parte sentiente 8c me in branosa, cuisiusmodi pulmones minime sunt, tantum fieri queat. Caeterum nec hoc, etsi punctiones hae, succingεtis me branae causa accidant, pulmones Propterea minus infamari in pleuritide quam in peripneuis monia, cui in cae teris omnino similis est, sufficiεtereuincire, sed hoc saltem inde effici potest: quod nimirusi cuti beres reuera habet pulmones tantuin inflammentur, quod in uno latere, cum pulmones distincti sint mediastino. plemq. accidit, magi sis

eirca interiora quam externam ipsorum supersi. ciem, peripr eumonia fiat, in qua nullae punctio. nes sentiuntur. Quod si vero circa ambitu pulmonum ipsa ruq: tunica inflammatio sit, ipsius tunicae cauSa, punctiones aliquae cum no sit pulmo omnis no insensilis. sed leuiores sentian tur. Sin autε adeo ad exteriora usqὲ extendatur inflammatio,vipulis

mones peream plus iusto distenti, praesertim qua-do inspirato aere exsurgut 3e dilatantur quo tempore solum punctiones fiunt fibris quibus succin

genti connectuntur Ze cotinuantur astrictis, eam.

etsi minimὸ inflammata sit, a thorace uti de nati bus diximust) auellant. tune &punctiones hae in utere sentiuntur:quae grauiores fiunt. etam perco- sensum pulmonum inflammatorum, haesi quoque.' ι . . aliquid

458쪽

Id aute ita fieri, succingentemq; tunicam quoq; inflammari posse no negamus, uti & vicina illi perio stia: cuae tamε separatim nonnunqua inflamis mari. indeq; priuatam aliqua pleuritidis speciem nasci, uti aliqui scripserunt, cum adeo pertinaciter siueingεti ubi costis illa obducitur haereat, concedere minimῆ possumus) quod tamen cum fit,non inflammatis simul pulla. 'nibus, pleuritis illa quae

vera dicitur no erit, in qua crueiae & puruletae fiui per sputu excreationes, cum succingens eo se exosnerare minimὸ possit. sed illa eius species.qua peculiariter Succingentis pleuritide nominauimus. In qua, si magna praesertim sit infamatio, sine duabio eti. in presso thorace dolor no nihil exacerba. tur,&ad exteriora se aliquousq; extendit, cum insflammatio tunc adeo in tenui succingente inebrasna vel perio sti)s collecta, subsistere nequeat, quin ad musculos illi connexos quoque se dilatet, & pro- in extrinsecus etiam cum thorax adeo spissus no sit cuti & peritonaeo inflammato videmus accidere tactu percipiatur. In qua insuper specie, si inflamatio suppuretur, extrorsum potius abscessus, quam introrsum vergit, illic qι se aperit: vel si is in interioribus pers stes illic disrupatur, pus in cauitatem pe toris potius. quam pulmones, ad quos tam cito perferri eosq; penetrare minimὸ poset,essundit.

Verum enimuero hoc ita euenire, ut haec coma

probant, sc & verisimile videtur, si succinges puto

monu inflammatorum causa simul inflammetur.

Leutriusqi partis concurrat inflammatio, discuti tunc ea potius quae in succingete fi t, qua suppurari: cum tanta copia sanguinis tunc in pulmones in fusa in tenui succingente tunica no facilὸ colligatum aut si illud fiat, ad exteriora poli' ferri, uti ostε

sum, musculosq; illos quoque implere illici lapis

459쪽

4ta P Ee et ovis DOLORI spurari. Atq; inde est, ut post pleurit idem veram .li cet succingens simul inflammetur . nihilque foris

appareat, rarius, uti tamen aliquando fit, eni pyeoma subsequatur. M . . Quod & eadem ratione si intersepiens memobrana una cum pulmo .ibus inflammetur, accides ire probabile videtur. In qua quoq; veluti diuersa a reliquis specie, &praeserti in ii eousq; tunc proceis dat inflammatio. vi&ad cordis capsulam &dia. 'phragma. vii aliqui eam descripseruiit, utq; pertinagat. sine dubio grauissima, quae&vitae 3ementi insidiantur, sequuntur symptomata. Hae vero inflammationes tam in peripneumos nia quam pleuriti de vera, in pulmonum aliqua se. de accidentes, uti & ceteret albs in locis. a sanguine Procedunt: Quosv uniuersus pulmo, in vatis amoplis 3c multis quibus intextus est, redundet, isque . uita ter arterias de vicinum cor seruidior existat. us inflammatur, crebrioresque caeteris proin

inflammationibus internis hi pulmonum inflam imationes existui. Qui a sangui ne, uti dereliquq infamationes fiui, quado is 8 vasis suis,vena arterio.

sa Sc arteria venosia, non in asperae arteriae ramos,

effusus alioquin enim haemoptoica fieret passio)sed per pulmonum substatiain distulas, eos ad ima

plens & attollens, grauitatem dc compressione pesctoris angustiam 4: parit, caloreq; suo vicinu cor. iam prius febre ferῆ, uti dicetur, accessim, amplius calefacit, perq; tussi in quam commouet, portione illius in asperet arteriaς ramos impulsa, sanie primu tenuiore, mox cruore sputum imbuit, tandemque maturatus & calore coctus suppuratusque, tam diu donec penitus expurgatus, seu ut vocat, eXpectois ratus fuerit. excreatur: illaesa tamen pulmonum substantia, alioquin enim ea exulcerata. phti sis, sicuti eum haec laeditur fit, illa qι interdum post hos

morbos

460쪽

morbos relinquitur,sequeretur. Quemadmodum& saepe sanguinem tantum, uti & alios humores in pus conuerti, non suppurata interim partis substa. tia&vicerata, tum in oculis pure sordidis tu alijs purulentis 8 pulmone alijs de causis factis excre tionibus, fieri videmus. Sed de euenire potest, ut pulmonum inflammatorum causa, in vicino latere sanguis in succingentem quoq; membranam in susus eam inflamet, quod tamen non ita frequenater, cuin eXigua pauca vasa eam pervadant, venaq;

illa cui potissimum causam attribuut a 2ygos dex trum tantum latus perreptet, pleuritis vero saepe etiam sinistrum latus occupet,accidit: uti vero fresquentius, quod pulmonum inflamatorum causa. inpleuritide vera,attractis fibris, succingente mesbrana tracta nonnihilq; auulsa, hoc pacto, uti diuctum , punctionis dolor sub oriatur. Vnde & pleus

ritides quam peripneumoniae crebriores existunt. eum non adeo saepe interiora tantsim pulmonum. vi in peripneumonia contingit, inflammentur, sed ulterius quoq; ad exteriora iijorum se extendat inis flammatioin vicinum latus, ut dictum, afficiat. In

quo dolores punctorij eo magis urgent, quando de cubitu in latus sanum facto, suspensus pulmo' inflammatus, Ze pondere suo validius membrana succingetem trahens, amplius vellicat,quam cum inlatus aegrum decumbens, sustentatur, idqι eo

magis, si haec quoq; , uti dictum, inflammata sit.Inquam si tantia sanguis alijs de causis influat, eamq; inflammet, non aflectis pulmonibus, alia pleuritis a vera hac diuersa, uti ostensum, in qua excretio 'nes eiusmodi minimo existunt, prodibit. Qriae omnia cum hoc modo in pleuritidis dis uersis speciebus accidant, ita ia peripneumoniae. quae non infrequentes quoque sunt.& nunc per

. se incipiunt, nunc praegressa pleuritide de postea

SEARCH

MENU NAVIGATION