Lingua per des. Erasmum Roterodamum, diligenter ab autore recognita. Libellus elegans, nec minus utilis Plutarchi Chaeronei de immodica uerecundia, recens opus, nec antehac usquā excusum. Quoniam autem argumētum cum lingua conuenit, adiunximus

141쪽

LINGUA executio. Quae hactenus retulimus dexta. c. linguae uitiis,'insent eius generis,ut stul/titiae,aut si quis odiosius interpretetur insaniae sint assiniora ψ malitiae. Quaesi t tam adserunt pernicie rebus mortaliu,quid sentiendum de his,qui destinata malitia scele/xatissimum linguae prMnu nunquam non eorquent ac vibrant in priuatum aς publi

ςum humani generis exitium ui studio

praedicut quod fieri upilent,du nunc huic, nunς illi uictoriam aut cladem denunciat qui data ope falsis renunciant , ut pertra hant in e tium quos volunt,qui medachsordiueniq0tῖς pςrdunt inn0xini,qui sce dis adulationibWs demetant animos prin/ pum , qui versutis consilijs miscent res

humanar,qui peierant, qui calumniantur, qui husurris ac delationibus dirimunt ami uas,lardera,coniugi ,qui seditiones concitant,qui fratris animum conuitius exasperapi, qui docent haeresim, qui blasiphemias pulmunt in deum*in sanetos eius,ut i ue iam uideatur quod siummis orbis princi

142쪽

PER AERAS. ROTU 137 Circunspice quicquid est in orbe lanestaratragoediarum,comperies sese sontem ma/lorum omnium fuisse malam lingua. A utina haec lues tantum in aulis principum regnaret,acn5 potissimum inter. istos qui pietatis Christianae columina uideri uolui, qui Christianae religionis ae integritatis evemplaria haberi postulant At ne mihi nie imium pro lixa sumatur haec oratio de adu latoribus nihil dicam,quo genere bipeda,

nihil esse potesticeleratius, uel quod alias a nobis in hos abude dihum est,uel quod

ex elegantissimo Plutarchi libello,que nos launum fecimus,petere possitnt qui uoluta Demalitiosa u nitaledicent pauca. Quodl tet i hominis cordesbius deus perspicit. Cartem in hoc est lingua data hominibus ut hac internucia homo hominis mente Manimum cognoscat. Decet aute ut imago respondeat archetypo . Specula bona fide

repraesentant imaginem rei obie . Nam quae mendacia uocatur, in hoc tantum adhibentur ut risiam moueat. Eo dei filius. qui uenit in terras,ut per eum cognoscere mus mentem dei: sermo patris dici uoluit,

143쪽

i38 LINGUAst linguam ab animo dissidere. Nuc inter Chrimanos etia, deum immortale, quam rara linguat fides Quam multi sunt qui sie assuevere mentiri, ut se metiri nesciat Q crin comoediis seruile iudicatur r in nostris moribus uix sacerdotibus ac monachis hahetur indecorum , in primoribus etiam inpreri' uocatur prudentia, Ne quid interim commemorem de his quorum tota uita nihil a liud quam mendacium est. Nec enim solamentiuntur oratione, semper habentes in ore religionem,ecclesiam, oe Christum,isdem-euangelium uerum etiam uultu mcto,ueste prodigiosa,cibis,titulis, ac cere montis orbi mentivtur,non sine graui per nicie religionis quam insyncere profitent: Tales erant apud Graecos philoisph bar ha,pallio* raram quadam sapientiam polli cente ,semper haiantes in ore uirtute,honestum,oc libertatem,quum illorum plerisque toti maderent uitiis plusquam uulgari hus,ac uentris gloriae* essent macipia. Tales erat apud Iudaeos pharisiari,a tristitia uul tus,tatis phylacteret,ales. fucis apud im/peritam Hediem μenabantur opinione san . . eum tae a uoluam autem utrique uinutem in

144쪽

PER ER Ag. RO T. ten, in lingua circunferebant; similiter a diututric3.Siquidem dux ille fortis magis quam eloquens,quu audisset philosophos in Academia de recte uiuendo disputates. pera cta diatriba,rogatus quid de his sentis ret,nihil,inquit,superest, nisi ut quae dispu/tatis,rebus ipsis pra letis.Significabat illos de uirtute per omnem uitam nihil aliud ldisputare. Quid aute audit a Christo ph, tisaeus Recte re pondisti,hoc fac re uiues. Vtinam autem non essent inter Christia/nos qui*philoisphorum fucosqphariaesaeoru ambitiosam hypocrisim superarent. Praeterierunt umbrae,uenit lux, non decet

filios lucis ullus facus.In quos acrius saeu4tueritas Christus,quam in hypocritas Aut quod nomen olim fuit infamiu quam histrionum Ethnicorum leges submouerutab honoribus,qui fabula saltassent in thea/tro, hoc sceleratissimum histrionum ge/nus occupat omes Orbis honores, nusquanon exercens histrionicam,in coniugηs,in

foederibus principu,in aulis regum ac Car sarum .dn comoediis exibilatur ille qui au .dit,non pudet uanitatis ac respondetinon

145쪽

'I4o LINGUA plaudit ei quod mox sequitur, sterquilinisum.At in hominu uita, quam multi sunt, qui Dorionem superant vanitate, dum ob re, quum Platonum & Catonu personam gerant Poenas dat legibus, qui natus uir, ucste mentitur sceminam,cit ludus est quo tidianus sub pallio philoisphico, sub ueste lacrosanoa agere scurram , sycophantam, impostorem,quadruplatore,ci: quid non pudet enim me pigeti, reliqua commemorare. Illis crimini datur uestitus mendax, etiam si nullu alioqui crimen sit admissum: His in omi genere facinorum uestis fucus patrocinatur.Si semel recipitur mcndaci tolli fide necesie est, qua sublata simul tollitur omnis humanae uitae iscictas. Quis cm velit pacisci cu eo,que non pudeat me daci Aut quis amare huc postit, qui nihil dicat ex antao : Nec temere uulgo dicita est.ostende mihi mendacem, o tibi ostedam furc.Leuius esset hoc malum,nisi metientium uanitas faceret,ut nec uera loquetibus fides habeatur,non ip lis tantum qui crebro mentiendo sibi merim fidem abro/garunnneminem enim miseret plani, quenmo subleuat stacto ciuic, quod toties il

146쪽

tulisset accurrentibus,quum ille simularet crus esse fractum,uerum etiam aliis quilo quuntur ex animo. QNemadmodum croditores frequenter decepti a malae fidei dehitoribus,etiam libernegant pecuniam, qui sunt illorum dilumiles. Et tame leuius improbi sunt,qui naturae morbo quodam ac libidine metiendi peccantiquam qui destinata malitia.Sunt enim qui studio spar gunt uaticinia,quo concitent seditionem, oe principes inter ipses funesto bello com/mittant.Nec desunt qui in hoc ipsiim con fingunt ostera bmnia,& uisiones. Mona/choru hic sere ludus est. Alij quos oderunt singulis annis semel at* iterum sepeliunt, quo tristi rumore uel ad tempus discruciet

amicos.Iam uero in consuetudinem abiit.

fictis titulis ardere libellos semoles, re ipsi

us quem laedere uolunt in hoc nomicab 'uti.Ad haecia execranda flagitia nunc connivent leges.Sed praestat haec interim mis si facere,quo magis uacet ea persequi. quae opius ad praesens institutum pertinent. Tantum illud addam,ne pudeat eos meti dach,quos non pudet paretisdiaboli, queautore mendam pronunciat diuina scriP plura

147쪽

LIN. G V Apturatcontemnant linguam veridicam, si stultam,si libet appellent, qui nolunt eta membra Christi. Venia ad perturbs,quas Preiurium. Omnis sermo mendax iuxta doctrinam Duagelicam Christianis periurium est: imo omnis mala uita Christianorum periuria est.Aliphaec ipsa iurisiuradi religio in hoc

reperta est,ne mendacio falleretur proxi/imus, ne fraude crearetur magistratus aut princeps,ne susceptus magistratus insyncere gereretur,ne secus quam ex fide diceret testes,ne secus agerent actores ci patrbni, ne secus pronunciarent iudiceMNunc mis

hi qua si reuolue priscorum annales,quam do taperiestantsi fuisse iurisiurandi, qua/- tum nunc est inter Christianos,& ubi plus periuriorum Iuradi nullus est finis. Iurat princeps inaugurandus, iurant magistra

ius,iurat populus:magnis ceremoniis res agitur.Excute iuratos articulos, uidebis hisiurandum non minus esse ludicrum, Φ

est eorum qui siuscipiunt professibilem se

ptem artium liberalium,aut iuris,aut Theologiae.Iurant qui magistratum suscipiutiet eum quidam ita gerunt,quasi iurauerint' se peieraturos.Quoties autem iurahi Care: sarta

148쪽

seres,priusquam corona sacram accipiant Quoties iureiurando coeunt principa scedera quoties periurio rescindunturet Iteruati iterum iurant episcopo,qui sacris initi antur.Pontifici iurant notarii, re episcopi qui diculur a suffragiis. Quoties monachi iurant suis abbatibus Excute facta,comperies periuriorum plena omia. Nec interim iuratur per Iouem lapidem,aut per Heroatem,sed per Christi cruce,per sacra dei Euagella,per salutem animae, ae quasi haec para sintscinditur ac distribuitur sacros inclusit lepanis,quo symbolo nihil esse potest religiosius. At lingua dirupit haec omnia uin

cula.Miramur in Petro quod ter domina abnegarit,quem humano tantum amo tu

diligebat,cuius spiritum nondum senserat, qu nondum uiderat surrexisse, nonduuiderat ascendentem in coetu, nobis ludus uidet peierare, quasi sit aliud peierare per dei nQmen,quam illum abiurare. Et inte rim hodie quom submouentur a tribunalis hus ac magistratibus infeliciter periuri. At

si quorundam magnatum uitam excutio, quantum reperies periuriorum examen

lam uero plus quam periurium habetur, si quis

149쪽

quis pro cinericio pallio sumat atrum, aue pro linea ueste senat laneam. Nam apostasiam uocant, quod crimen olim atrocismimum erat illoru,qui abnegato Christi no/mine defecissent ad cultum daemonu.Nucquum tota sese uita mortaliu talis sit, quassbaptismi sacramentum ludus sit. nullus M'gnoscit periurium,neminem pudet aposta 'sias tam impiae.Non hic patrocinor his qui temere deserunt honestum uitae institutu, sed indico praeposterum uulgi iudicius. Ve niam ad uenena linguae,quibus nulla uipera,nullum aconitum,exitia habet praclen . tius. Damnantur etiam ethnicorum legi bus qui segetem excatarint ex agris alienis, aut qui luem incantarint:at quanto noceri

tior est lingua quae dictis impins eximit pi/ etatem,quae turpiloquio depulsa pudicitia

immittit turpium uoluptatum amore,quae principi pro clementia insibilat crudelita item ae auaritiam,ac publicum fontem un/de hauriunt omnes letalibus uenenis inst/cit Exuruntur sagae,quae uenefici js uim admouent animis hominum;aut noxam cor Poribus,quae manes euocant,qx '

lacris litat daemonibus , quae Licino hiaut

etiam

150쪽

PER ERAS. RO T. Iqs etiam si ne horum quidem quicquam gerietur, absin linguae ministerio, quemadmo dum tenatur Uergilius:

Pocula si quando saeuae infecere nouercae. Miscuerut herbas, d no innoxia uerba. Ac rurses. Baccare seontem Cingite,ne uati,inquit,noceat mala lingua futuro. Atqui haec omnia quum nocentes linguae perpetuo designent in uita mortalium,nemo miratur:adeo res in consiletudinem abiit. An ullum fascinu sceleratius est quam corrupta iuuenum aut uirginum institutio Quisquis docet impia,nonne misscuit aconitum Qui rudem aetatem obstinnis sermonibus inficit,nonne uirus infun/dit immedicabile Et aduersus maleficora artes traduntur quaedam remedia, aduer sus linguae nocentis uenenum quod reme dium inuenias: Sunt incantameta quibus sopitur anguis,nullum est incantamcti ge nus,quo linguam obtrcctatoris cohibeas. Iam quum natura taure nouercae similior

quam matri,singulis uenenis, suum quod dam exith genus attribuerit,ares hic crudeli uarietate copiaque luserit,uni linguae tri