장음표시 사용
11쪽
ANTI IMO LINET TIPHIL ET MEDICI VENETI
In Celeberrimo Patauino Lyceo Theoric Medicinae,oc Anatomes Proses ris
Ex Typographia Matthaei Bolaeti de adorinis
13쪽
Abes amice Lector Libellum de Sensibus in organis,
nuperrime e meo penu depromptiIna, in quo no Ia
multa offendes, utinam bona, tuoque assensu digna Hunc tibi dico, simulque praecor ut aequo an ina legas, si operaepretium videbitur iterum legas, sili minus expurgas totum edi lege censoria, eiusque quam citissime obliviscaris, malo enim famani conatu meo superesse nullam quam ignobilem Voleas, lubeas abstineo communi beneficio, di ideo Liber ne vestram, Viri docti, censuram declinet, sin anspice , sine vindice prodit quae enim alieni nomistis vel amplitudo , vel auctoritas adeo magna, ac verenda, quae satis Ll-hrum tueri possit, si ille ipsum se tueri nequeat e udet etiam Procerum dignitati ingratum onus imponere parocinii causa
fortassis mala; quod si causa bona sit,apud aequos iudices Patro, honon eget vale.
14쪽
organis sensuum, seprimὀ, Tactus. De Visu eius Orgaη0. De unicis oculorum. Re Musculis oculorum. De Palpebris, caterisque extra oculum Positis De Morbis oculorum. De Auditu. ct eius organo Auricula Descriptio. De Aure proprie tricta. De Morbis istιrium. De Olfactu, ct eius organo. De Morbis organi Ossa ius. De Organo usus. De Assectibus Lingua. De Cerebro, Primo Sensuum organo. De Duabus Cerebri Membranis De Vtraque Substantia erebri Partibne
De Combinationibus Neruorum. De Cerebello. De Sensuum Internori operationibus
16쪽
Dux Venetiarum, c. Vniuersis, Josm-gulis Rees oribus, dc Rappresentam ibus nostris quibuscunque, necnon Magistratibus huius Vrbis nostrae Venetiarum, eorumque ministris praesentibus, dc futuris, ad quos hae nostra peruenerint, significamus hodie in Consillio no stro Regatorum captam fuisse partem
tenoris infrascripti Uidelicet Che per auito rata di questo Consegliosia concesso almotior Antonio Molinetio, che altri, che tui, o chi hauera causa dilui non:possiper ilior so di anni vini prossimi, farsa inpar, ne altroire stam. pato vender, o far vender in questa Citta, e Stato, i suo Libro intito lato Dissertationes Anatomicae, Sathologici de Sensibus, eorum organis,sotto pena di perde te opere chelosserori trouate, qualistino det sudet to Molinetio, , Ducati trecento applicati vitergo ali accusator, via tergo a magistrato oRe gimento, che ara ressecutione, e I altro tergo ali Ars enalnostro. Quare auctoritate supradicti Consilis mandamus vobis, ita exequi debeatis . .
Dat. In nostro Ducali Palatio die tertia Aug. Ind. u.M.
17쪽
V AS eme existimo praerogatiuas animalium, ideoque hominis, qiuatenus animal quoddam est sponte scilicet, ac peris moueri loco; itemque species, ac cognitiones sensibilium percipere moueri namque simpliciter, sentire quomodocsique, ita proprium non est animalis, hominis, quinalis competat naturae inferioris mouentur scit plantae, cum abierantur,ac succum alliciunt alimentalem, quo nutriuntur, ad augentur, trutica iat loco item, urgentibus ventis. Sed ille, lationis motus non est nec alter prodit a principio interno. At neque de Sensu, sine distinctioneqnicquam statuendum sentiunt nimirum,ex praestantissimores Virorum sententia, planta quodammodo, quas nutriri cognoscimus;nutritio enim proprie dicta, ab accretione, seu iuxtapositione diuersa, sine sensu non est, cum nutritio appetitum supponat. Hic vero sensus alimenti est; alioqui, quomodo plantae succum utilem ab inutili distinguent' cum tamen tabescere facilius contingat plantis,&Velinopia alimentiarescere, quam succo minus grato,' fami,
18쪽
liari repleti Sentiunt igitur planis, quaecunq; cum illis solum
modo vegetantur sed aliter omnino ac animalia,quorum 1enlus non est alitiaenti solius, neq; sine ulteriori cognitione sentiensis animae, qua otiante, aut distracta, plerunaque animal non sentit, quantiumuis praesens obiectum adsiit,& agat in organum ad exciso tendum patens,&bene dispositum δε--Cum itaq; de instrumentis motus dictum sit alibi, hic de se ranis sensus disserendum , Externis primum, subinde etiam das uernis. Et quia communissimus omnium actus est, per quem
videbimus compleri reliquos omnes, de Tactu, eius organo illico dicendum neque enim errauerit, quicunque asseruerit, sensus omnes diuersos esse tactus, eorumque discrimen pendere ex diuersitate tangentium,& contactorum. Paucis itaque rationem Tactus, Organi exponere nitamur; prinuique organum actus formale statuamus solam esse mollem nerui substantiam, sensus omnis expertem, a natura productam, ut tangibilium disserentias eorumque impressiones varias, ex equo admitteret. Hanc, eadem tunica duplici, non secus accerebrum, cuius est, vestiuit, inter capillamenta innumera mollis substantia spiritum infudit, quem animalem Vocant de cuius praeparatione atque transmutatione e Vitali opportuniori loco dicendum. En paucis descriptum formale Organum sensus, neruus scilicet, triplici substantia constans qualem etiam cognouit Hipp. medullati, membranea, spiratali, cxcellentium qualitatum Omnino expers, rerum quarumcunque impressiones excipiens, quatum uis minimas, easque iudicio animae submittens. Veruntamen, quia neruis turgentibus piritu ut diximus,eodem cutis perstanditur, 't Cato,ac membranae omnes, propterea creditum est vulgo, sentire utina, Carnes,&membranas; quod non minus aratione alienum, ac si dixeris,
Corneam tunicam, Veliueam, nec non humorem aqueum, aut
Crustallinum propterea videre, quod absque illis, vel illorum aliquo,spes omnis videndi irrita sit.
Ortoo autem neruorum communis est, vel una potius, ab illa parte Cerebri, quam extra cranium, medullam spinalem appel-kimus; quod per Oiliam spinae cauitatem inuiolam descendat; intra
19쪽
intra cranium vero, Pontem dicimus, quia terminos coniunge re Cerebri, dc Cerebelli olim visa sit, conterminum scilicet pro. cessibus binis, Cerebro humiliori, &Cerebello cum tamen nihil aliud reuera sit, quam diuaricatae medullae, in stamina te. nuissima congeries. Et quicunque decepti auctoritate Gai. exbstimant, activos aliquos neruos esse, qui a spinali medulla scat riant inlios vero sensitivos,qui prodeant a Cerebro dupliciter
alucinantur. Primo quod activi nerui re uera non dentur, quamuis Veteres, dc Rufius in primis Ephesius, inter caeteros, istorum meminerit; qui tamen tendines musculorum huiusmodi appellatione dignat. Neruos autem a Cerebro oriundos, a spinali medulla, ut ipse quoque putabat, ita des cxibit Lib.de Appellat. Part. Hum Corporis Primo, Cap. XXII. Gemina a cerebro en
scentia, νεῖρα, αισθητικά, nerui sensorij, Καί προαιρετικὰ, ct electo- xij sunt,per quosfensus, ct oluntaria motio fit, omnisque corporis actio perficitur. Horum autem neruorum, quidam a spinali medhua, ct ex ipsam cingente membrana expullulaηt,. . Innuens, quod verum
esse constabit, ex his, quae de musculis, deque animalium motu dicemus,neruos, instrumeta motus non esse, simpliciter talis;sed clectitii quatenus electivus est, cum electio passio sit sensus, ci Deinde, quod nerui exeuntes etiam ex foraminibus, inter vertebras spinae,ab eodem ponte Cerebri ortum ducant, iropterea Omnibus origo sit eadem,quauis exitus sint diuersi. Et quamuis negandum haud putem, discrimen aliquod intercedere temperatura inter istos, nec non modi substantiae quod maxime Ga Jenum mouit constat nihilominus sententia prior, cum possit contingere, neruos longius abeuntes ab Origine sua, quae fons humiditatis est, exsiccari, ac proinde magis etiam duros in densos redditos , praestare minus ad Opera sensus . Scaturigines vero septem , olim adscriptas cerebro , quod minus distent a principio , molles magis humidas esse , ideo. que ad suscipiendas impressiones sensibilium multo magis idoneas.
Sensus autem hoc modo sic quotiescunque neruus , aut potius, qui in neruo spiritus est , ab obiecto assicitur, percutim, carnes, aut tunica distributo, illicino momento citius,
20쪽
Diritus omnis nerui eiusdem aeque assicitur, usq; in principium, 2 ratio est quod non secus accidit, ac cum uri
malo nautici ab altero extre imorum, ad oppositum urtat,
est, quod ratio aeris sit una, inter ligni villos inclusi, eaque comm us toti ligno. Eadem ration ς WmR
sus, per Communionem spirituum, communis evadit tota Orpo i ta pariter , nec aliterinitatur Principium , ad muta- emientientis particulae hinc internorum sensuum Variae Op rationes, forma saltem, modo agendi, pro dii crmariae Or- Eanorum, proueniunt; quamuis primum agens, anum a cilicet; rima secundum, nempe spiritus, nunt semper, idem inat Atum ratio ista communis adeo est sua gulis sensibus, ut
ouemadmodum oculus colores tantum non videt, sed tangi-hilium quoque assicitur excessibus; lauris, sonos dum tulit, etiam calidis, frigidisque, duris,&acutis, atque acribus uellicatur,&uel pungitur, vel scinditur, unde dolet; ita, si in digit structura ellet oculi, vel auris, non solas Qualitates tactiles digitus exciperet,. S sentiret; sed videret etiam Maudiret Anti ac uippe eadem in illi O, quae in oculo, in aure, idem spiritus, Oroani formalis, puta nerui, rati eadem est. Verum, Uni aein dioito non sunt, tumores,ad dirigendum lumen; nec chrana tympani, Sc Osticula tria , vel quatuor anfractuique caetera, quibus multiplicentur primae vibrationes aeris propterea, initus colorem non uidet, lonum non audit. Constet igitiu, quod diffusus in oculum neruus, spiritu sile, qui in neruo, urimum sentit quae tactum alterant solummodo, mox nactus structura modum in oculo, ad excipiendum lumen, ac dirigendum piae, formala indist brens vadit determinatum , atquOtune etiam uidet neruus, qui audit in aure, in lingua gustat Scc. Arterias autem coequale incrui S, quantumui minimis, quandoque etiam duplices, ob id natura applicuit, ne spiritus, qui in neruo ingius a principio semotus , plus quam expediat, refrigeraretur, hinc spissior euaderet, ad opera sensus ineptior. Probat hoc αυτος α , trippe neruis in Orgma discurrentibus, proxima Cerebro oculos scilicet, aures, nares, linguam , arterias minus accurat apyositas Videmus, quam in caeteris, quos