De vita excellentium imperatorum

11쪽

No dubito fore plerosque, Attiae, qui hoc genus scripturae leve et non satis dignum summorum virorum personis judicent, quum relatum legent, quis musicam docuerit Epaminondam aut in ejus virtutibus commemorari, saltasse eum commodo, scienterque tibiis caniasse. Sed hi erunt sere, qui, expertes litterarum Graecarum, nihil rectum, nisi quod ip rum moribus conveniat, P tabunt. i si didicerint, non eadem omnibus esse honesta atque turpia, sed omnia majorum institutis judicari, non admirabuntur, nos in Graiorum virtutibus Io

exponendis mores eorum secutos.-Neque enim Cimoni fuit turpe, Atheniensium summo viro, sororem germ

nam habere in matrimonio, quippe quum cives ejus eodem uterentur instituto. At id quidem nostris morbbus nefas habetur.-Laudi in Graeci ducitur adolescen IS tulis, quam plurimos habere amatores. ulla Lacedaemoni tam est, ilis vidua, quae non ad cenam eat, mercede 'nducta.- Magnis in laudibus tota fuit Gri cia, victorem Olympiae citari. n scenam vero prodire et populo esse spectaculo, nemini in eisdem gentibus M

12쪽

2 PREFACE.fuit turpitudini. uae omnia apud nos partim infamia,

partim humilia atque ab honestate remota, ponimtur. -Contra ea, pleraque nostris moribus sunt decora, quae apud illos turpia putantur. Q m enim Roman rum pudet, uxorem ducere rin convivium aut cujus ater ,familias non primum locum tenet aedium, atque

in celebritate versatura Quod multo fit aliter cina dia Nam neque in convivium adhibetur, nisi propinquorum; neque sedet, nisi in interiore parte aedium, Io quae gynaeconitis appellatur; quo nemo accedit, nisi propinqua cognatione conjunctus.-Sed hic plura persequi tum magnitudo volumirus prohibet, tum festinatio, ut ea explicem, quae exorsus sum. Quare ad propositum veniemus, et in hoc exponemus libro de vita excesseruium I φναι-m.

13쪽

I MILTIADE s.

. . I. Mistiades, Cimonis itas, Athre ensis Quum et antiquitate generis, et gloria majorum, et sua modestia,

unus omnium maxime floreret, eaque esset aetate, ut jam non solum de eo bene sperare, sed etiam

confidere cives poss- sui, talem futurum, qualem cog snitum judidiarunt; accidit, ut Athenienses Chersonesum colonos vellent mittere. Cujus generis quum magnus numerus esset, et multi ejus demigrationis peterent socia etatemn ex his delecti Delphos deliberatum missi sunt, qui consulerent Apollinem, quo potissimili duce me Iorentur. Namque tum Thraces eas regiones tenebant, cum quibus armis erat dimicandum. is consulentibus nominatim Pythia praecepit, ut Miltiadem sibi imperat rem sumerent id si secissent, incepta prospera futura.Ηoc oraculi responso Miltiades cum delecta manu classe 5 Chersonesum profectus, quum accessisset Lemnum, et incolas ejus insulae sub potestatem redigere vellet Atheniendum, idque Lemnii sua sponte facerent, postulasset; illi irridentes responderunt, tum id se facturos, quum ille domo navibus proficiscens vento aquilone venisse 2o Lemnum. Mic enim ventus, a septentrionibus oriens,

14쪽

d MILTIADRS.

adversum tenet Athenis proficiscentibus. Miltiades, morandi tempus non habens, curaum direxit quo tendebat, pervenitque Chersonesum.

II. Ibi brevi tempore barbarorum copiis disjectis,

tota regione, quam petierat, potitus, loca castellis idonea communivit multitudinem, quam secum duxerat, in agris collocavit, crebrisque excursionibus locupletavit. Neque minus in ea re prudentia quam felicitate adjutus est Nam quum virtute militum hostium devicisset Io exercitus, summa aequitate re it, atque ipse ibidem manere decrevit. Erat eos dignitate

regia, quamvis carebat nomine; nequeau magis imperio, quam justitia, consecutus. Neque eo secius Athenie sibus, a quibus erat profeFus, officia praestabat Quibus I rebus fiebat, ut non minus eorum voluntate perpetuo imperium obtineret, qui miserant, quum illorum, cum quibus erat profectus.- Chersoneso aesi modo constituta, Lemnum revertitur, et ex pacto postulat, ut sibi urbem tradant. Illi enim dixerant, quum vento ore domo 2 profectus eo pervenisset, sese dedituros se autem domum Chersones habere Cares, qui tum Lemnum incolebant, Qtsi praetrum opinionem res ceciderat, tamen non dicto, sed secunda fortuna adversariorum capti, resistere ausi non sunt, atque ex insula demigrarunt. 25 Pari felicitate caeteras insulas, quae Cyclades nominantur, sub Atheniensium redegit potestatem. III. Eisdem temporibus Persarum rex Darius, ex

Asia in Europam exercitu trajecto Scythis bellum inferre decrevit. Pontem fecit in Isistro flumine, qua copias do traduceret. Esus pontis, dum ipse abesset, eu odes reliquit principes, quos secum ex Ionia et Eolide duxerat; quibus singulis ipsarum urbium perpetua dederat imperia. Sic enim putavit facillime se Graeca lingua

15쪽

MILTIADES. loquentes, qui Asiam incolerent, sub sua retenturum potestate, si amicis suis oppida tuenda tradidisset, quibus se oppresso nulla spes salutis relinqueretur. In hoc fuit tum numero Miltiades, cui illa custodia crederetur. Hic quum crebri flerrent nuntii, male rem gerere Da firium premique ab Scythis, Miltiades hortatus est pontia custodes, ne a fortuna datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent. Nam si cum his copiis, quas secum transportaverat, interisset Darius, non solum Europam fore tutam, sed etiam eos, qui Asiam incolerent Graeci Iogenere, liberos a Persarum futuros dominatione et peruculo. Id facile essici posse. Ponte enim rescisso, Regem vel hostium ferro vel inopia paucis diebus inte iturum. Ad hoc consilium quum plerique accederent, iustiaeus Milesius, noctes conficeretur, obstitit, dicenset Gnon idem ipsis, qui Mammas imperii tenerent, expedire, et multitudini, quod Darii regno ipsorum niteretur minatio quo extincto ipsos potestate expulsos civibus

suis poenas daturos. Itaque adeo se abhorrere a cael

rorum consilio, ut nihil putet ipsis utilius, quia confir mmari regnum Persarum. vius quum sententiam plurimi essent secuti, Miltiades non dubitans, tam multis consciis, ad Regis aures consilia sua perventura, Chersonesum reliquit ac rursus Athenas demigravit. Cujustatio etsi non valuit, tamen magnopere est laudanda re quum amicior omnium libertati, quam suae fuerit dominationi., IV Darius autem quum ex Europa in Asiam redisset, hortantibus amicis, ut Graeciam redigeret in suam p testatem, classem quingentarum navium comparavit Meique Datim praeficit et Artaphernem; hisque ducenta

peditum, decem millia equitum dedit causam inters rens, se hostem esse Atheniensibus, quod eorum auxilio I

16쪽

6 MILTIADES.

Iones ardes expugnassent, suaque praesidia inter ei sent. Illi praefecti Regii, classe ad Euboeam appulsa, celeriter Eretriam ceperunt, omnesque ejus gentis cives abreptos in Asiam ad Regem miserunt. Inde ad Atti- cam accesserunt, ac suas vim in campum Marathona deduxerunt. Is abest ab oppido circiter millia passuum decem mc tumultu Athenienses tam propinquo tamque magno permoti auxilium nusquam nisi a Lacedaemoniis petiverunt, Philippidemque cursorem ejus generis, Io qui hemerodromi vocantur, Lacedaemonem miserunt, ut nuntiaret, quam celeri opus esset auxilio Domi autem creant decem praetores, qui exercitui praeessene in eis Miltiadem. Inter quos magna fuit contentio, utrum moenibus se defenderent. an obvigm sirens hostibus I acieque decernerent. Unus Miltiades maxime nitebatur, ut primo quoque tempore castra ent. Id si tum

esset, et civibus animum accessurum, quum viderent de eorum virtute non desperari, et hostes fidem re fore tardiores, si animadverterent, auderi adversus se tam

2 exiguis copiis dimicare. V. oc in tempore nulla civitas Atheniensibus auxilio fuit praeter Plataeenses Ea mille misit militum Itaque horum adventu decem millia armatorum completa sunt quae manus mirabili flagrabat pugnandi 2 cupiditatin tuo factum est, ut plus quam collegae, Miltiades valuerit. Nus enim auctoritato impulsi

Athenienses copias ex urbe eduxerunt, locoque idoneo castra fecerunt. Deinde postero die sub montis radicibus, acie e regione instructa, nova arte, vi summa, a proelium commiserunt. Namque arbores multis locis erant stratae, hoc consilio, ut et montium tegerentur altitudine, et arborum tractu equitatus hostium impediaretur, me multitudine clauderentur Datis etsi non

17쪽

MILTIAD S. Taequum locum videbat suis, tamen, stetus numero copiarum suarum, confligere cupiebat eoque magis, quod, priusquam Lacedaemonii subsidio venirevi, dimicare utile arbitrabatur. Itaque in aciem peditum centum, equitum decem millia produxit, proeliumque commisit: in quo tanto plus virtute valuerunt Athenienses, ut d cemplicem numerum hostium profligarint adeoque perterruesent, ut Persae non castra, sed naeves petierint. Qua pugna nihil adhuc est nobilius. Nulla enim, quam tam exigua manus tantas opes prostravites IoVI. Cujus victoriae, non alienum videtur, quale praemium , illiadi sit tributum, docere, quo facilius imtelligi possit, eandem omnium civitatum sis naturam. Ut enim populi nostri honores quondam fuerunt rari et tenues, ob eamque causam globosi, nunc autem effusi IGatque obsoleti sic olim apud Athenienses fuisse repediimus Namque huic Miltiadi, qui Athenas totamque Graeciam liberarat talis honos tributus est in porticu,

quae Poecile vocatur, ouum Dugna deuingeretur Mara athonia, ut in decem p rima ejus imago mponeretur, isque horti iumque committeret Idem ille popuata, podicomis ista maju imperium est nactus, et largitione magistratuum corruptus est, trecentas statuas Demetrio divit.

VII. Post hoc proelium ginta navium 25 Athenienses eidem Miltiad insulas, quae

barbaros adjuv'rant bello perdimisortitur. Quo imperio plerasque ad ire coegit, nonnullas vi expugnavit. Ex insulam 'pibus elatam, quum oratione reconcurere non posset, copias e navibus eduxit, Murbem operibus clausit ommque commesttu privavit; d inde vineis ac testudinibus constitutis, propius muros accessit Quum jam in eo esset, ut sita potiretur,

18쪽

MILTIADRS.

procul in eontinenti lucus, qui ex insula conspiciebatur, nescio quo casu nocturno tempore incensus est. Cujus flamma ut ab oppii mis et oppu-atoribus est visa, num a classiariis Regiis Parii a deditione deter-1 classis Regia advenituerat, cum totidem, mas magna cum offen-

Accusatus ergo prodituugnare posset, a Rege it t. Eo tempore aegeriando oppido acceperat. icere non posset, verbRgoras Causa cognita, aus est, eaque lis qui t, quantus in classem cuniam quod solvere inla publica conjectus est,

alia fuit caus ario est accusatus, tamenis Namque Athenienses propter Pisistrat turannietem, quae Pstuc hannIs ante fuerat, o vium potentiam extimescebant. Miltiades erit magistratibusque versatus, 2 non videi 'ivatus, praesertim quummo suetudine ditatem trahi videretur Nam Chersonesi OIuue 111 5, diuos habit,rat, annos perpetuam obtinuerat dominationem Uriamusφue fuerat appellatus, sed justus Non erat enim vi consecutus, sed suorum do voluntate, eamque potestatem bonitate retinuera omnes autem et habentur et dicuntur Urmm, qui potestate sunt perpetu in ea civitate, quae libertate usa est. Sed in Miltiade erat quum summae humanitas, tum mira

19쪽

THEMISTOCLES. comitas, ut nemo tam humilis esset, cui non ad eum aditus pateret magna auctoritas apud omnes civitates, nobile nomen, laus rei militaris maxima IIaec populus respiciens maluit eum innoxium plecti, quam se diutius esse in timore.

II. TREMISTOCLES.

I. Themistactis, moesi sitis, Atheniensis rumus

vitia ineuntis fidolescentiae magnis sunt emendata virtutubus, adeo ut anteferatur huic nemo, pauci pares putentur. Sed ab initio est ordiendum. ater ejus Neocles gen rosus fuit. Is uxorem Acharnanam, civem duxit, ex o tua natus est Themistocles Qui quum minus esset probatus parentibus, quod et liberius vivebat et rem familiarem negligebat, a patre exhaeredatus est Quae contumelia non si egit eum sed erexit. Nam quum juducasset, sine summ, industria non posse eam extingui, IS totum se dedidit reipublicae, diligentius amicis famaeque serviens Multum in judiciis privatis versabaturn saepe in concionem populi prodibat nulla res major sine eo gerebMur, celeriterque quae opus erant reperiebat; neque minus in rebus gerendis promptus, qu1m excogi retandis, erat, quod et de instantibus ut ait Thucydides verissime judicabat, et de futuris callidissime conjiciebat. Quo factum est, ut brevi tempore illustraretur. II. Primus autem gradus fuit capessendae reipublicae bello Corcyraeo. Ad quod gerendum praetor a populo resectus, non solum praesenti bello sed etiam reliquo tempore rociorem reddidit civitatem. Nam quum pecuniEpublica, quae ex metallis redibat, largitione magistratuum

20쪽

I TERMISTOCLES. quotannis interiret, ille persuasit popula, ut ea pecunia

classis centum navium aedificaretur. Qui celeriter effecta, primum Corcyraeos egit, deinde maritimos praedones consectando mare tutum reddidit In quo tum divitiis ornavit, tum etiam peritissimos belli navalis fecit Athenienses. Id quantae saluti fueris universae Graeciae, bello cognitum est Persico, quum xerxes et mari et terra bellum universae inferret Europae cum tam iis copiis, quantas neque antea neque postea habuit qui Io quam. vius enim classis mille emum narum navium longarum fuit, quam duo millia onerariarum sequebantur; terrestres autem exercitus septingenis ruae millium ped; tum, equitum quadringentorum indilium fuerunt. CHAde adventu quum fama in Graeciam esset perlata, et mari I me Athenienses peti dicerentur propter pugnam Marat c niam miserunt Delphos consultum, quidnam sacer

de rebus suis Deliberantibus Pythi respondit,

moenibus ligneis se munirent. Id responsum quo via re quum intelligeret nemo, Themistocles persuasit, 2 consilium esse Apollinis, ut in naves e Suaque conse urent; reum enim a deo significari murum ligneum.

Tali consilio probato, addunt ad superibres totidem

nave triremes, suaque omnia quae moveri . teram partim Salamina partim Troegena apportant; arrem, 25 sacerdotibus paucisque majoribus natu ac Sac a procumranda tradunt reliquum oppidum relinquunt.

III. aevium consilium plerisque civitatibus diva

cebat, et in terra dimicari magis placebat Itaque missi sunt delecti cum Leonida, Lacedaemoniorum rege, quid Thermopylas occuparent, longiusque barbaros progredi

non paterentur. II vim hostium non sustinuerunt, eoque loco omnes interierunt. At classis communis Graeciae trecentarum navium, in qua ducentae erant