장음표시 사용
1쪽
aS par of the 'Foundations of Western Civiligation Ρreservation Ρrojeci'
Reproductions may noti made Without permission from
3쪽
4쪽
COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIES PRESERVATION DEPARI MENT BIBLIO GRAPHIC MICROFORMIARGET
Ompina Materia a Filme Existin Bibliographic Record
FILM EI ZE: δί-n TECHNICA MICROFORM DATA REDUCTION RATIO
5쪽
illlillillillillillis illi illi lilii liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
6쪽
AMPLISSIMO PHILOSOPHORUM ORDINI
A. MDCCCLXXXI. IJ Sallustio Thucydidis imitatore cum multa XStent veterum testimonia, miror quod nostra demum aetate atque a perpaucis tantum accuratius perquiri coeptum sit, quibus in rebus haec imitatio cernatur, inprimis quatenus in oratione consor- manda Sallustius ab auctore Attico pendeat. Namque vetera illa quidem iudicia pertinere ut ad imitationem. quatenus inest in arte historica Vellei. 2, 36, 2 Quintil. 10, 1. 101)vel in arte rhetorica Seneca Suas. p. 35 11 vel in transferendis quibusdam sententiis Sueton. gramm. ussi vel in irevitatis studio Senec. Controv. 8, 13, p. 249). me rebus grammaticis autem et de genere dicendi ad Thucydidis exemplum consormato haec tantum iudicia legimus, Quintil. 9, 3, 17 De Graeco vero translata vel Sallustii plurima, quale est: vulgus amat fieri . Quintil. 10, 2. 17 Attici praecisis conclusionibus obscuri Sallustium atque hucydidem superant f mis verbis exprimi perspicuum est, ambos eriptores praecisas illas conclusiones amasse. Utrum recte hae in re comparari possint, infra videbimus Quae vero essent illa translata ex Graeco plurima quibus verbis Quintilianum inprimis constructiones verborum Significare voluisse Xemplum, quod laudat, demonstrat nemo adhuc accuratius investigavit nisi Poppo in protegomen. ΙΡ. 372-81 IV, p. 51-533. Etenim Dolega, qui in libro suo diligentissime exposuit, non modo quas sententias transtulisset Sallustius e Graecorum scriptoribus, sed etiam quam rationem in imitandis illis secutus esset, non multa de rebus grammaticis verborumque eonstrue in do Sallustio imitator Thucydidis, Demosthenis aliorumque
Graecorum . Vratistav. 1871. 1.
7쪽
AMPLISSIMO PHILOSOPHORUM ORDINI
1' Sallustio Thucydidis imitatore cum multa XStent veterum testimonia, miror quod nostra demum aetate atque a perpaucis tantum accuratius perquiri coeptum it, quibus in rebus haec imitatio cernatur, inprimis quatenus in oratione consor- manda Sallustius ab auctore Attico pendeat. Namque vetera illa quidem iudicia pertinere puto ad imitationem, quatenus inest in arte historica Vellei. 2, 36, 2. Quintil. 10, 1, 101)vel in arte rhetorica Seneca Suas. p. 35 11 vel in transferendis quibusdam sententiis Sueton gramm. 10 vel in brevitatis studio Senec. Controv. 8, 13, p. 249). De rebus grammaticis autem et de genere dicendi ad Thucydidis exemplum consormato haec tantum iudicia legimus, Quintil. 9, 3, 17: e Graeco vero translata vel Sallustii plurima, quale est: vulgus amat fieri . Quintil. 10, 2, 17: Attici praecisis conclusionibus obseuri Sallustium atque hucydidem superant L His verbis exprimi perspicuum est, ambo Scriptore praecisas illas conclusiones amasSe. Utrum recte hae in re comparari possint, infra videbimus. Quae vero essent illa translata ex Graeco plurima quibus verbis Quintilianum inprimis constructiones Verborum Significare voluisse Xemplum, quod laudat, demonstrat nemo adhue accuratius investigavit nisi oppo in protegomen I, p. 372-81 IV, p. 51-53ὶ. Etenim Olega, qui in libro suo diligentissime exposuit, non modo quas sententias transtulisset Sallustius e Graecorum scriptoribus, sed etiam quam rationem in imitandis illis secutus esset, non multa de rebus grammaticis verborumque eonstruci sido Sallustio imitator Thucydidis, Demosthenis aliorumquo
8쪽
tionibus dixit, perpauca autem olimannus. Neque plura dedit Delturius in libro, quo Sallustium Catonis aemulum fuisse
Thucydidisque imitationem parvam vel nullam esse comprobare studuit. Reliqua sunt iudicia per commentarios editorum sparsa Gerlachii, Hergogii, inprimis doctissimi ritgii. Omnes autem hi viri mirum est quantopere dissentiant hac in re. Popponi enim si credimus, vix quemquam propius ad Graecos se applicuisse quam Sallustium putandum est. Quocum On- sentit Gerlachius, qui etiamsi monet III, p. 332hne imitatorum servo pecori Sallustii nomen adscribamus , in commentariis suis plurima ex Graeco fonte fluxisse demonstrat. Contraria est Delturii sententia omnia ad antiquorum imitationem reserentis. Mediam quandam viam Schullgius et Bruennertius tenuerunt, qui multa, quae Delturius contendit,
ad rectum modum revocarunt. ulta igitur esse in oratione Sallustiana non mirum est, quae utrum e Graecorum S petita sint necne, valde dissentiunt viri docti. Quibus in rebus diiudicandis si quando erraverim, veniam etO. Omnino arduum opus me ingredi atque plenum periculosae
aleae non ignoro. Neque enim ita iniuste Poppo mea quidem sententia contendit Ι, 1, p. 372ὶ Latinos sere omnes furore quodam Graeca loquendi genera in patriam linguam inserendi abreptos esse , ita ut saepe in Sallustiana oratione quid sit
nativum, quid antiquitatis imitationi, quid Graecis debeatur, non lacile possit distingui. Etiamsi enim egregii illi viri, qui
de archaismis Sallustii scripserunt, Catonis Sisennae aliorumque orationem diligenter perquisiverunt, tamen non obliviscendum est, ex fragmentis illis numquam historicorum priscorum rationem dicendi plane ac satis dilucide illustrari posse. Multo praeterea facilius munus suscepissem, si Historias plane cognoscere atque ex iis Sallustianam orationem illustrare licuisset. Etenim quod ritgius in epistola critica ad Wueste- mannum data . 22 contendit laudem aemulationis Thucydidis
η in programmat gymnasii Regiomontani 1878: quatenus Sal.
se ad exemplum Graecorum consormaverit .
ex istoriis magis quam Catilina et Iugurtha partam esse etiam ad genus dicendi pertinere puto multo uberiora suppetivissent exempla imitationis Graecorum quam ea. quae nunc nobis sunt colligenda. Quamquam eorum non parvus istnumerus. Aeeuratius enim perlegenti satis requenter occurrunt non modo constructiones similes Graecis structuris sed etiam
este, quae i8 e comparatione Graecae linguae intelligi non possint, ut recte eum Dolega quasi pro praenuntio Latinitatis argenteae habuerit dicendumque fortasse sit de Sallustio, quod raegerus in Syntaxi historica ling. at proleg. p. 16 de poetis illius aetatis dixit: 4, Alle in aber non threniris en
Quo iure hoc etiam de Sallustio dici possit, nunc perquirere conabimur. Praemonere autem hoc liceat Quamquam multa nobis occurrent quae non modo e Thucydide sed etiam X alio quovis Graecorum petere scriptor poterat, tamen
omnia haec ad solum Τhucydidem referre non dubitabimus, eum et Sallustium hunc sibi scriptorem prae aliis elegisse ut Xemplum constet et talia plerumque aliis sustineantur, qu0rum origo Thucydide non potest esse dubia.
Iam recenseamus singulas Sallustianae orationis partes atque incipiamus a construetione κατὰ oveσt quae vocatur in-Ρrimisque ea, quae in coniunctione subiecti cum praedicato
Qua constructione quamquam Sallustium audacius paulo Usum esse notum est, tamen non tantum ab usu aetatis suae recessit ut multa ad imitationem quandam referri possint, immo vero tam multa exempla huius licentiae in Caesaris, Ciceronis, Livii libris inveniuntur, ut haec non minus naturae linguae Latinae quam Graecae insita esse videantur. Namque ut de substantivis collectivis, quae vocantur, cum plurali numero
9쪽
proprium aut omnino memorabile sit aut ex Graecorum imitatione prosectum esse videatur, cum apud huerdidem multo latius patere hunc collectivorum Sum notum Sit. Maiore licentia Sallustius post collectiva in eodem enuntiato numerum etiam variat ut Cat. 7, 4 juventus, Simulae, erat, discebat habebant 23, 6 nobilitas aestuabat, credebant. Haec licentia, cuius nescio an nulla apud Ciceronem et Caesarem exstent similia Xempla, communis ei cum hucydide est
Ambo consentiunt in ea constructione, qua duobus Substantivis praepositione Cum vel καὶ copulatis pluralis umerus subiungitur, ut Iug. 38 6 cohors una Ligurum eum duabus turmis transiere 101, 5 Bochus cum peditibus, aciem invadunt Cat. 43, 1 Lentulus cum ceteris, constituerant. Quem pluralis numeri usum etsi adstuebnero, qui Madvigii et Zumpti auctoritate nititur, concedo etiam apud alios scriptores haud infrequentem esse, tamen recte Graeterus in programm. Ueber die Synesis. Nisinster 185I, p. 9 eSemplis XCicerone allatis demonstravit, singularem numerum apud Ostimos auctores Sitatum esse. Neque quod Zumptius . 375 in adnot. 3 observavit pluralem usurpari, si subiectum interposito quodam enuntiat a Verbo Separatum esset, in Sallustium
quadrat. Nam in Historiis legitur 2 96 6 dux hostium cum urbe Valentia et exercitu deleti.
Quare non iniuria hane constructionem inter eas numerandam SSe cenSeo, quae apertius auctoritatem orationis Thucydideae prodant, e quo luculentissimum huius rei Xemplum
apud eum memorabiles eos locos esse Poppo Ι 1, p. 96 monet, hi quibus aliquis una cum aliis quidpiam secisse dicatur. Obienim scriptorem saepe singularis et pluralis usum variare, ut
Mutatur etiam apud Sallustium numerus in enuntiatis secundariis, ut Iug. 15 Iugurtham ab senatu petere ne uu- tarent 30 populum monere ne, desererent 78 eius civitatis legum cultusque pleraque Sidonica, quae uetinebant. His Xemplis unum adnumerandum est, quod luculentius est, quam ut imitationis Graecorum in mentem nobis venire non possit. Legitur Iug. 102 6: populo Romano melius visum amico quam Servos quaerere, tutius rati etc. Quo loco etiamsi ritetium et Dietschium sequi vellemus, qui legunt ritutiusque rati , inesset Structura per synesin permutatioque constructionis, qua haud scio an apud Sallustium inveniatur audacior Equidem quid de discrepantia lectionis tutius rati
et tutiusque rati0 Sentiam quamque ob rem non Verear pro certo affirmare, hoc loco Sallustium orationem suam ad hucydideum exemplum formasse. infra exponam, rubi de Variata Sallustii oratione dieam. Sumeiat hoc loco monere, quod iam Badstuebnerus observavit, amare scriptorem Atticum hanc abruptam Structuram post vocem ἔδοξε, Frequentissime porro Sallustius ea licentia utitur, ut ad singularem numerum Ub- stantivi reserat pluralem pronominum relativorum vel demon
strativorum Quod syneseos genus etiamsi apud Caesarem, Livium aliosque passim invenitur, nemo tam frequenter adhibere videtur quam Gallustius. Scribit Iug. 13. χ: mobilitatis quorum pars Iug. 14 familia nostra, quorum progeniem Cat. 17 7 si coniuratio valuisset, facile apud eos principem se lare 16, 1 iuventutem edocebat, ex illis etc. s. Cat. 39.
utitur 3 4 6, 31 6 80 7, 23, sexcentis aliis locis. Sed ne omnia, quae aliquam prae se ferunt similitudinem Graecae structurae, temere ad Thucydidem reserre videamur, insignius paulo huius similitudinis exemplum asseramus, quod legitur Cat. 56 5: servitia, cuius, magnae copiae concurrebant . Cui permirae structurae apud Latinos unus tantum Livianus locus comparari potest 42, 7 ,bona, quidquid eius recuperari possit . Nam quae riuius asser exempla, minus in hunc locum quadrare puto. Supplet enim ad vocem
10쪽
secutus notionem ,rei' quam vocem pauci codices exhibent. Optimis tamen libris Priscianique testimonio lectio cuius magnae copiae munita est. ea quidem sententia pertinet hic locus ad multiplicem usum pronominis relativi, cuius instructura vulgaris usus fines SalluStium transgressum esse notissimum est, quique e Graecorum tantum more illustrari potest. Et assentior Gerlachio, Jacobsto, adstuebnero, qui rectissime Thucydideum locum laudant 1, 80, 3 ἀλλὰ τοῖς χρημασει;
Qui usus neutrius generis pronominum quam late pateat apud hucydidem, nemo qui accurate eum perlegerit, ignorabit verique simillimum est, Sallustium primum inter historicos Latinos hanc licentiam e studio Attici seriptoris arripuisse. Atque ad illustrandum hunc usum conseras velim locum 7, 48:
haec lectio tantum a Scholiasta codicis Graeviani et codice Stephani servata sit et plerique scribant: ως, tamen sacere non possum quin opponis et Bekkeri auctoritatem sequar, qui
Vocem p tuentur. Etenim neutrum pronominis relativi sitatissimum aptissimumque est indoli orationis hucydideae. Simili ratione neutrum pronominis libere usurpatur in iis quae leguntur Iug. 100 4: dissidentia futuri quae imperavisset nisi quod hic pluralis pronominis resertur ad Singularem. Frustra in his emendandis elaboraverunt docti viri. ritgius lectionem accepit Ed. I.): futurum quae A testimonio Gelliis 1, 7 nisus, qui tradit, infinitivum futurum ore apud
antiquos ita usurpatum SSe ut hoc Verbum neque numeris neque generibus praeserviens sed liberum undique et impromiscuum esset . Dietschius autem Scribens futura quae ' putat,
se liberasse Sallustium obprobrio usus ex obsoleta antiquitate repetiti vid. Comment. p. 130). Neque vero a lectione, quam plurimi codices praebent, recedendum eXistimo sed eXplicandam eam esse X duplici Graecae consuetudinis imitatione. Primum quod pro accusativo c. ins genetivus participii futuri pendete substantivo diffidentia ρ, sicut apud hucydidem 3, 5, 3:ῆπmiq. ου G Bliactet et alibi genetivus infinitivi, deinde quod pluralis quae liberius coniunctum est cum singulari, quod
comparari potest cum vocibus Ietta , laeti Q. Omnino in usu huius pronomini quantopere ambo scriptores consentiant, iam monuit Poppo I, 1, p. 374), qui Obser-VRVit, mare eos usum pronominum, adiectivorum, participiorum neutrius generis post substantiva masculina et seminina, ubi rei indefinitae vel generis solum notio spectaretur. Cuius rei permulta ex utroque scriptore Xempla afferri possunt neque quae in his structuris inest similitudo fortuito nata esse videtur. Ut nonnulla paulo insigniora Xempla asseram, legitur Cat. 3, 4 audacia, largitio, avaritia vigebant. Quae tametsi animus aspernabatur 5 7 inopia rei amiliaris et con- Scientia celerum, quae utraque artibus auXerat 10, 3 primo pecuniae, deinde imperii cupido crevit ea fuere. 31, 1: X summa laetitia atque lascivia, quae diuturna quies pepererates Iug. 41, 3. 85, 30. Talia apud Graecos passim inveniuntur, sed apud neminem frequentius quam apud Thucydidem es 3 97: Ot si et καὶ
6, 10 6, 96 6, 72 2, 48. Huc quoque ea pertinent, quae leguntur Ιug. 41, 1: otio
atque abundantia earum rerum, quae prima mortales discunt quibus in explictandis interpretes dissentiunt. Ἐriigius enim censet quae prima ita dictum esse, ut relativum tantummodo ad sensum praecedentium verborum, non ad genus grammaticum respiciat. Quae licentia natura generalium notionum nititur. Aliter adstuebnerus, qui prima pro substantivo habens ita OXplicat: quae constructio ad eam dicendi rationem spectat, qua, quando vocabulum aliquod nuntiationis praecedentis vel tota praecedens enuntiatio ipsa substantivo quodam cum verbo esse vel dicere, Vocare te accuratius definiatur, pronomen adsequens substantivum reserri soleat, ita ut ab eo nec genere
nec numero discrepet cf. Zumpi. S. 3723. Quoquo modo rem se habet, facile omnes Ruddimanno es. II p. 20 concedent, hanc structuram vere Graecam SSe,